100 Soruda Yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası

Sadettin ORHAN ( Sosyal Güvenlik Müfettişi İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı )



Müstakil bir iş sağlığı ve güvenliği yasası hazırlamak üzere 2006 yılında başlayan çalışmalar, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun yasalaşması ve 30 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla tamamlanmış oldu.

Yasanın şüphesiz en dikkat çekici yönü, daha önce 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında yer alan ve daha çok 50 ve üzeri işçi çalıştıran ve sanayiden sayılan işyerleri için geçerli olan yükümlülüklerin bütün işyerlerine teşmil edilmesidir. Bu anlamda bir kişinin bile çalıştığı işyerleri iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı kapsamına alınmıştır. Ayrıca kamu işyerlerinin de düzenlemeye muhatap olmasıyla, çalışma hayatının tamamını kapsayacak bir iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı ortaya çıkmıştır.

Elinizdeki bu çalışma, yaklaşık 1 milyon 400 bin işyerinde uygulanacak İş Sağlığı ve Güvenliği Yasasıyla ilgili akıllardaki sorulara cevap vermeye çalışmaktadır. Bu yönüyle kitabımız, yasayı uygulayacak olan işverenler, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri, yöneticiler ve konuya ilgili kesimler için bir rehber niteliğinde hazırlanmıştır. Elden geldiğince sade ve anlaşılır bir dille kaleme aldığımız çalışmamızla, hedef kitlenin tereddütlerini bir nebze olsun giderebilirsek, amacımıza ulaşmış olacağız. İş Sağlığı ve Güvenliği Yasasına dair ilk çalışma olan kitabımızın, bundan sonraki daha kapsamlı çalışmalara da katkı sağlayacağını umuyoruz.



1--İş sağlığı ve güvenliğinde mevcut sorunlar nelerdir?-1

2--Neden İş Sağlığı ve Güvenliği Yasasına ihtiyaç duyuldu?-3

3--Yasa ihtiyaçları karşılayacak mı?-4

4--Yasanın temel amacı nedir?-4

5--Yasanın temel amacı nedir?-5

6--Yasayı kimler uygulayacak?-5

7--Yasa hangi yaptırımları öngörüyor?-5

8--Yasa hangi işyerlerinde uygulanacak?-6

9--Hangi işyerleri yasa kapsamı dışında yer alıyor?-7

10--İş Kanunu kapsamı dışındaki işyerlerinde İSG Yasası uygulanacak mı?-8

11--Sanayiden sayılan-sayılmayan işyerleri için farklı uygulama var mı?-8

12--Bilgi ve danışma için nereye başvurulacak?-8

13--Bakkal, manav, kasap da uzman ve hekim çalıştıracak mı?-9

14--İSG Yasası işverene hangi görevleri yüklüyor?-11

15--İşverenlerin genel yükümlülükleri nelerdir?-12

16--Genel yükümlülükler ihlal edilirse hangi yaptırımlar uygulanacak?-12

17--Risk değerlendirmesi nedir ve nasıl yapılacak?-13

18--Risk değerlendirmesi yapılmazsa yaptırımı nedir?-13

19--İşverenler risklerle hangi ilkeler çerçevesinde mücadele edecek?-14

20--Hangi işyerlerinde işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalışacak?-15

21--İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırmamanın yaptırımı nedir?-15

22--İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı hangi usulle çalışacak?-16

23--İSG Yasasından önce çalıştırılmaya başlanmış olan iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi, yasadan sonra da çalışmaya devam edebilecek mi?-16

24--Hangi tehlike sınıfında hangi uzman çalıştırılacak?-17

25--Hangi işverenler İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi kuracak?-17

26--İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi hangi standartlarda olacak?-18

27--İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Kurmamanın yaptırımı nedir?-18

28--Kamuda çalışan işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları İSG Yasasına göre hizmet verebilecek mi?-19

29--Tam gün yasası kamudaki hekimler için işyeri hekimliğine engel mi?-19

30--İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri nasıl sağlanacak?-20

31--Dışarıdan hizmet alamayacak işyerleri hangileridir?-20

32--İş güvenliği uzmanı kimdir? Kimler iş güvenliği uzmanı olabilir?-21

33--(A), (B) ve (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlık belgesi nasıl alınır?-22

34--Yurtdışından alınan iş güvenliği uzmanlık belgesi Türkiye'de geçerli midir?-23

35--Bünyesinde mühendis, mimar veya teknik eleman bulunan işverenler, bunları iş güvenliği uzmanı olarak görevlendirebilir mi?-23

36--İşyeri hekimi kimdir? Kimler işyeri hekimi olabilir?-23

37--Hangi işyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu kurulacak?-24

38--İş sağlığı ve güvenliği kurulu kurmamanın yaptırımı nedir?-25

39--Çalışan temsilcisi kimdir, nasıl belirlenir?-25

40--Bütün işverenler çalışan temsilcisi belirleyecek mi?-25

41--Çalışan temsilcisi görevlendirmemenin cezası nedir?-26

42--Destek elemanı kimdir, nasıl belirlenir?-27

43--İşverenin sağlık gözetimi kapsamındaki yükümlülükleri nelerdir?-27

44--Sağlık raporları nereden, nasıl alınacak?-27

45--Sağlık gözetimini ihmal eden işverene hangi yaptırımlar uygulanacak?-28

46--Çalışanların eğitimi kim tarafından, nasıl verilecek?-28

47--İş kazası ve meslek hastalığı sonrası hangi eğitimler verilecek?-29

48--Çalışanların eğitimi görevini yerine getirmeyen işveren hakkında hangi yaptırımlar uygulanacak?-29

49--İş sağlığı ve güvenliği hizmetleriyle ilgili materyalleri kim sağlayacak?-29

50--Başka işyerinden geçici olarak gelen çalışanlar hakkında sorumluluk kimde olacak?-30

51--Bir yerde birden fazla işveren varsa koordinasyon nasıl sağlanacak?-30

52--Sanayi bölgelerinde, iş merkezleri ve iş hanlarında iş sağlığı ve güvenliği nasıl uygulanacak?-30

53--Sanayi bölgelerine, iş merkezlerine ve iş hanlarına da ceza uygulanacak mı?-31

54--50 işçi sınırı devam ediyor mu?-31

55--30 Aralık 2012 tarihi işverenler için ne anlama geliyor?-32

56--30 Haziran 2013 işverenler için ne anlama geliyor?-33

57--30 Haziran 2014 işverenler için neyi ifade ediyor?-33

58--Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi kimlerden oluşur, görevi nedir?-34

59--İşyerleri nasıl sınıflandırılacak?-35

60--Grup şirketleri veya holdingler için özel düzenleme var mı?-35

61--Farklı tehlike sınıflarındaki işlerin yapıldığı işyerlerinde tehlike sınıfı nasıl belirlenecek?-36

62--Acil durum planlarını ve yangınla mücadeleyi kim yapacak?-36

63--Acil durum planları, yangınla mücadele ve ilk yardım konularında ihlali olan işverenler hakkında hangi yaptırımlar uygulanacak?-37

64--İşyeri hangi durumlarda tahliye edilecek?-37

65--İşçiler çalışmaktan kaçınabilir mi?-37

66--Sağlığı ve güvenliği ihlal edilen işçi iş akdini feshedebilir mi?-38

67--İş kazası ve meslek hastalığı nereye, nasıl bildirilecek?-38

68--İş kazasını bildirmemenin yaptırımı var mı?-39

69--Her türlü tedbire rağmen iş kazası olmuşsa, işverene yaptırım var mı?-40

70--İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasında çalışanların sorumlulukları neler?-40

71--Sorumluluğunu yerine getirmeyen çalışanlara yaptırım uygulanacak mı?-41

72--Ortak sağlık ve güvenlik birimi nedir?-41

73--İSG Yasasından önce ortak sağlık ve güvenlik birimleriyle yapılan sözleşmeler geçerli mi?-42

74--Geçici/mevsimlik işyerlerinde İSG Yasası nasıl uygulanacak?-43

75--İSG Yasasının uygulamasında asıl işveren alt işveren farkı olacak mı?-43

76--Uygulamanın denetimini kim yapacak?-44

77--Denetim kapsamı nedir?-45

78--İş kazalarında SGK denetimi de olacak mı?-45

79--İşyeri kapatma cezası uygulanacak mı?-45

80--Hangi hallerde işin durdurulmasına karar verilecek?-46

81--İşin durdurulmasına kim karar verecek?-46

82--İşveren işin durdurulmasına itiraz edebilir mi?-47

83--Yasanın ihlali durumunda hangi para cezaları uygulanacak?-47

84--İdari para cezaları nasıl uygulanacak?-52

85--Kamu kurumlarına da ceza kesilecek mi?-52

86--İşverene teşvik var mı?-52

87--İdari para cezalarına itiraz nasıl yapılacak?-52

88--Alkol ve uyuşturucu kullanan işçiye hangi yaptırımlar uygulanacak?-53

89--Güvenlik raporu nedir, hangi işverenler güvenlik raporu düzenleyecek?-53

90--Güvenlik raporu ve büyük kaza önleme politika belgesi hazırlamayan işverenler hakkında hangi yaptırımlar uygulanacak?-54

91--Yasada yer almayan detaylar nasıl belirlenecek?-54

92--Mevcut yönetmelikler uygulamadan kalktı mı?-57

93--Yasadan önce alınmış olan sağlık raporları geçerli midir?-58

94--Mevcut iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi sayısı, ihtiyacı karşılayabilecek mi?-58

95--Yeterli uzman yetişinceye kadar iş güvenliği uzmanı ihtiyacı nasıl karşılanacak?-58

96--İSG Yasasından önce alınmış sertifika ve belgeler geçerli sayılacak mı?-59

97--Mesleki eğitimi olmayan kişi çalıştırılabilir mi?-59

98--Küçük işyerlerine devlet desteği olacak mı?-59

99--Yasadan doğan uyuşmazlıklar hangi mahkemelerde görülecek?-60

100--İSG yasasına yöneltilen eleştiriler neler?-60

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Genel Gerekçesi-63

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu-70

İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik-110

İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği-141

İşyeri Hekimlerinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik-172