1632 SayılıAskeri Ceza Kanunu Şerhi2 Cilt
E. Hakim Albay Orhan ÇELEN
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ V
GENEL FİHRİST . IX
İÇİNDEKİLER. XI
KISALTMALAR LI
KİTAP HAKKINDA GENEL AÇIKLAMA
TÜRK CEZA KANUNU İLE ASKERİ CEZA KANUNU İLİŞKİSİ . 1
TÜRK CEZA KANUNU 1
ASKERİ CEZA KANUNU 3
As.C.K. İLE TCK. ARASINDAKİ İLİŞKİ . 5
As.C.K.NUN GENEL HÜKÜMLERİNİN NASIL UYGULANACAĞI VE BUNUNLA
İLGİLİ DÜZENLEMELER 7
As.C.K.nun genel hükümlerinin nasıl uygulanacağı hususu. 7
As.C.K.nun genel hükümleri ve bunlar hakkındaki düzenlemeler . 10
1) SORUŞTURMAYA İLİŞKİN OLANLAR . 10
(a) Soruşturma izni 10
(b) Şikâyet 10
(c) Önödeme . 11
(d) Uzlaşma 11
(e) Kamu davasının açılmasının ertelenmesi . 12
(f) Dava zamanaşımı 12
(g) Tekerrür 12
(h) Fer’i cezalar 13
2) KOVUŞTURMAYA İLİŞKİN OLANLAR . 13
(a) Basit yargılama usulü. 13
(b) Hükmün açıklanmasının geri bırakılması 14
(c) Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlara çevirme 15
(d) Erteleme .16
(e) Asker kişilerin yakalanması .17
(f) Asker kişilerin soruşturulması ve kovuşturulması.17
TÜRKİYE’DE ASKERİ YARGININ TARİHÇESİ 17
ASKERİ YARGIYA İHTİYAÇ VAR MI? .17
TÜRKİYE’DE ASKERİ YARGININ DOĞUŞU.19
1) Osmanlı döneminde 20
2) Cumhuriyet Döneminde21
ASKERİ CEZA KANUNU
BİRİNCİ KISIM
Askerî suçlar ve kabahatler ve cezalar
BİRİNCİ BAP
Esaslar
Madde 1 - Askerî cürüm ve kabahat 25
NOT .25
İLGİLİ HÜKÜMLER 26
AÇIKLAMA28
I - ASKERİ SUÇLAR.28
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .33
II- 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU İLE İLGİLİ AÇIKLAMA33
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .35
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .35
III- SUÇ VE SUÇUN UNSURLARI37
MADDİ UNSUR38
FİİL (HAREKET).38
Hareketin sayısına göre suçlar (Tek hareketli ve birden fazla hareketli
suçlar) 39
Hareketin şekline göre suçlar (İcrai ve ihmali suçlar, ihmal suretiyle icra
suçları) 39
Hareketin önemine göre suçlar (Serbest hareketli ve bağlı hareketli
suçlar) 40
Fiilin icrasının devam edip etmemesine göre suçlar (Ani ve mütemadi
suçlar) 40
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 40
NETİCE 40
NETİCENİN BELİRLENİŞ ŞEKLİNE GÖRE SUÇLAR. 41
1) Neticesi harekete bitişik-Neticesi hareketten ayrılabilen suçlar 41
2) Zarar suçu-Tehlike suçu . 41
3) Kalkışma suçları (teşebbüs suçları) 42
4) Netice sebebiyle ağırlaştırılmış suçlar 42
5) Ani suç-Kesintisiz (mütemadi) suç ayrımı. 42
BİRDEN FAZLA NETİCELERİN BİR SUÇ SAYILDIĞI DURUMLAR 43
1) Zincirleme suç 43
2) Bileşik (karma) suç . 43
3) Geçitli (müterakki) suç . 44
4) Fikri içtima . 44
SEBEP-SONUÇ (NEDENSELLİK) İLİŞKİSİ 44
HUKUKA AYKIRILIK UNSURU 44
KAVRAM . 44
HUKUKA AYKIRILIĞI ORTADAN KALDIRAN NEDENLER (Hukuka uygunluk
sebepleri) 46
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 47
KUSURLULUK (MANEVİ) UNSURU 48
İSNAT (KUSUR) YETENEĞİ . 49
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 50
KUSURLULUK 51
KUSUR TÜRLERİ. 51
Kast . 51
1) Genel açıklama 51
2) Kastın unsurları 52
a) Bilme unsuru 50
b) İsteme unsuru 52
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .53
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARARLARI54
Taksir .55
1) Kavram .55
2) Cezalandırma koşulları .55
3) Taksirin unsurları55
(a) Kanunda açıkça belirtilmiş olmalıdır .55
(b) Fail, hukuka aykırı neticeyi istememiş olması gerekir.55
(c) İstenmeyen neticenin mutlaka gerçekleşmiş olması gerekir 56
(d) Fiil ile netice arasında nedensellik bağının bulunması gerekir56
(e) Taksir, suçta ispatlanmalıdır .56
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 57
KUSURLULUĞU ETKİLEYEN HALLER (KUSURLULUĞU KALDIRAN SEBEPLER) .60
Hukuka uygunluk sebeplerinde sınırın aşılması .60
Yaş küçüklüğü 61
Akıl hastalığı.61
Sağır ve dilsizlik61
Geçici nedenler, alkol veya uyuşturucu madde etkisinde olma.62
Cebir ve tehdit dolayısıyla kişinin irade yeteneğinin etkilenmesi 62
Mücbir sebep, kaza ve tesadüf, zorunluluk hali dolayısıyla kişinin irade
yeteneğinin etkilenmesi 62
Hukuka aykırı fakat bağlayıcı emrin yerine getirilmesi 63
ı. Haksız tahrik 63
Çeşitli hata halleri 63
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .64
Madde 2 - Askerlerin askerî olmayan suçları 70
NOT .70
AÇIKLAMA70
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .73
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .74
Madde 3 - Askerî şahıslar 77
NOT .77
AÇIKLAMA . 78
MUVAZZAF PERSONEL . 78
Subaylar (yedeksubaylar dahil). 78
Astsubaylar (yedek astsubaylar dahil) 80
SÖZLEŞMELİ PERSONEL 81
Sözleşmeli subay ve astsubaylar. 82
Uzman erbaşlar 83
Sözleşmeli erbaş ve erler 84
ASKERİ ÖĞRENCİLER. 85
7179 SAYILI ASKERALMA K.’NA TABİ ERBAŞ VE ERLER . 86
YEDEK SUBAY VE YEDEK ASTSUBAY İLE ERBAŞ VE ERLER HAKKINDA ORTAK
HÜKÜMLER. 87
İzinler 87
Askerlik hizmetinden sayılan diğer süreler . 87
Askerlik hizmetinden sayılmayan diğer süreler 88
Askeri şahıs sıfatının ortadan kalkması 88
TSK. KADRO VE KURULUŞUNDA ÇALIŞAN SİVİL PERSONEL 88
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 91
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ . 92
Madde 4 - İhtiyat askerî şahıslar 93
NOT . 93
AÇIKLAMA . 94
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ. 95
Madde 5 - Asker kişilerin yabancı ülkelerde işledikleri askerî suçlar97
NOT . 97
MADDE GEREKÇESİ (22.3.2000-4551/2) . 97
AÇIKLAMA . 98
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ. 102
Madde 6 - Müttefik hükûmetlerin askerî şahıslarına karşı yapılan suçlar.103
NOT . 103
İLGİLİ HÜKÜMLER 103
AÇIKLAMA . 106
Madde 7 - Harb hükümleri ve câri olacağı hal ve vakitler . 110
NOT .110
AÇIKLAMA111
SAVAŞ HALİ .112
SAVAŞ HÜKÜMLERİNİN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ HALLERİ .114
Genel Seferberlik halinde114
Kısmi seferberlik ilan olunan bölgelerde ve sürede 115
FESAT VE İSYAN HALİNDE VEYAHUT SİLAH KULLANILACAK ASKERİ BİR HAREKET
YAPILMASI HALİNDE .115
HARP ESİRLERİ HAKKINDA UYGULANMA115
(Kaldırılan) AS.YARGITAY KARAR ÖZETLERİ.116
Madde 8 - Seferberlik ve târifi. 117
NOT .117
İLGİLİ HÜKÜMLER 118
AÇIKLAMA118
SEFEBERLİK .118
KARASULARI120
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ121
Madde 9 - Düşman karşısı . 122
NOT .122
AÇIKLAMA122
Madde 10 - Silahlı eşkiya. 123
NOT .123
AÇIKLAMA123
Madde 11 - Silahlının tarifi 126
NOT .126
AÇIKLAMA126
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .128
Madde 12 - Hizmetin tarifi .128
NOT . 128
AÇIKLAMA . 129
MÂLUM VE MUAYYEN OLAN BIR VAZIFENIN VARLIĞI 130
AMİR TARAFINDAN EMREDİLEN BİR VAZİFENİN SÖZ KONUSU OLMASI 130
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 132
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ . 134
Madde 13 - Memur, âmir ve üstün târifi.136
NOT . 136
AÇIKLAMA . 137
MEMUR 137
AMİR 138
KADRO VE KURULUŞ YÖNÜNDEN BAĞLI OLUNAN KİMSE 139
1) Atama suretiyle 140
2) Vekalet suretiyle 140
YASA GEREĞİ AMİR OLARAK YETKİLENDİRİLMİŞ OLAN KİŞİLER 141
1) Kendiliğinden komutanlığı almak suretiyle kazanılan amirlik 141
2) Suçlardan doğan amirlik 141
a) Fesat ve isyan halinde müdahaleden doğan amirlik 142
b) Disipline aykırı durumlarda üstün müdahalesi sebebiyle amirlik. 142
YERİNE GETİRİLEN GÖREVDEN KAYNAKLANAN AMİRLİK 142
1) As.C.K.nun 106 ıncı maddesiyle kazanılan amirlik. 142
2) İç Hz.K.nun 92/a inci maddesiyle kazanılan amirlik. 143
3) İç Hz.Yönt.nin 115-116/1 inci maddeleriyle kazanılan amirlik. 144
4) İç Hz.Yönt.nin 396/a ıncı maddesiyle kazanılan amirlik. 144
5) İç Hz.Yönt.nin 399 uncu maddesiyle kazanılan amirlik 145
6) Nöbetçi amirliği . 145
GARNİZON KOMUTANLARININ AMİRLİK YETKİSİ 146
KIŞLA, KONAK VE ORDUGAH KOMUTANLARININ AMİRLİĞİ . 147
ÜST 147
GÖZ ALTINA ALINAN YABANCI DEVLET ORDULARI MENSUPLARI 148
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 149
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARARLARI 150
XVIII İçindekiler
Madde 14 - Toplu asker karşısının târifi. 151
NOT .151
AÇIKLAMA151
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .153
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .153
Madde 15 - Nöbetçi, karakol, devriyenin târifi. 154
NOT .155
AÇIKLAMA155
GENEL AÇIKLAMA .155
NÖBETÇİ .156
NÖBETÇİ KAVRAMININ KOŞULLARI .157
Nöbet yerinin önceden belli edilmiş ve belli bir talimatının olması
zorunludur .157
Bu nöbetçi veya nöbetçilerin emniyet, muhafaza, disiplin veya tarassut
(gözetleme) amacıyla görevlendirilmeleri gereklidir .157
Nöbetçilerin silahlı olarak görev yapmaları gerekir .157
NÖBETÇİNİN AMİR SAYILMASI 158
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 158
III. KARAKOL 160
DEVRİYE161
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .161
Madde 16 - Ordu ve kıt'anın târifi 162
NOT .162
AÇIKLAMA162
ORDU162
KIT’A .164
Madde 17 - İstirdat ve tazminat nasıl hükmonulur. 164
NOT .164
AÇIKLAMA165
Madde 18 - (Mülga madde). 166
Madde 19 - (Mülga madde). 166
İçindekiler XIX
İKİNCİ BAP
Cezalar
Umumi hükümler
BİRİNCİ FASIL
Askeri cezalar
Madde 20 - Ölüm cezası.167
NOT . 167
AÇIKLAMA . 167
ÖLÜM CEZASI . 168
YAŞAMA HAKKI. 168
III. ÖLÜM CEZASININ KALDIRILMA SÜRECİ 170
Madde 21 - Şahsi hürriyeti tahdit eden cezalar.175
NOT . 175
İLGİLİ HÜKÜMLER 175
AÇIKLAMA . 178
GENEL AÇIKLAMA. 178
HAPİS CEZALARI 179
AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET HAPİS CEZASI . 179
MÜEBBET HAPİS CEZASI . 181
SÜRELİ HAPİS CEZASI 182
III. ADLÎ PARA CEZASI 184
ASKERİ CEZA KANUNU UYGULAMASI. 185
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 187
Madde 22 - Ağır hapis ve hapis cezalarının mahiyeti ve neticeleri.189
NOT . 189
AÇIKLAMA . 189
Madde 23 - Kısa hapis cezaları .190
NOT . 190
AÇIKLAMA . 190
XX İçindekiler
Madde 24 - Göz ve oda hapsi cezalarının mahiyeti, neticeleri ve yerine
getirilmesi 191
NOT .191
Madde 25 - Erbaş ve erler hakkında oda () hapsi cezasının mahiyeti ve icrası . 192
NOT .192
Madde 26 - (Mülga madde). 192
NOT .192
Madde 27 - (Mülga madde). 193
NOT .193
Madde 28 - Kısa hapis cezalarının tatbiki şartları . 193
NOT .193
Madde 29 - Fer'i askeri cezalar 193
NOT .193
MADDE GEREKÇESİ194
AÇIKLAMA194
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .197
Madde 30 - Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma cezası 198
NOT .198
MADDE GEREKÇESİ199
AÇIKLAMA200
TSK.DAN ÇIKARMA CEZASININ KİMLERE VE NASIL VERİLECEĞİ 200
TSK.DAN ÇIKARMA CEZASININ TÜRLERİ .202
III. FER’İ CEZANIN ZORUNLU UYGULANDIĞI HALLER .203
CEZA MİKTARINA BAĞLI OLARAK UYGULAMA ZORUNLULUĞU 203
SUÇ TİPİNE BAĞLI OLARAK UYGULAMA ZORUNLULUĞU 204
Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar .204
Yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçlar 204
İstimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık suçları205
Resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma suçları .205
İçindekiler XXI
Devlet sırlarını açığa vurma. 205
Ticaret yasağı ile ilgili suçlar 205
CEZANIN VERİLMESİNİN TAKDİRE DAYALI OLDUĞU HALLER 206
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 206
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ . 206
Madde 31 - Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma cezasının niteliği ve sonuçları .208
NOT . 208
MADDE GEREKÇESİ . 209
AÇIKLAMA . 209
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ. 210
Madde 32 - Askeri öğrencilik hukukunu kaybettirme cezası, niteliği ve sonuçları 210
NOT . 211
MADDE GEREKÇESİ . 211
AÇIKLAMA . 211
SADECE ASKERİ ÖĞRENCİLER HAKKINDA VERİLİR 211
Feri cezanın uygulanacağı zorunlu haller 212
Fer’i cezanın takdiren uygulanacağı haller 212
FER’İ CEZANIN SONUÇLARI. 212
Madde 33 - (Mülga madde)212
Madde 34 - Asker kişiler hakkında memuriyetten mahrumiyet cezasının
uygulanması .213
NOT . 213
MADDE GEREKÇESİ . 213
İLGİLİ HÜKÜMLER 214
AÇIKLAMA . 214
Madde 35 - Rütbenin geri alınması cezası, niteliği, sonuçları ve yerine
getirilmesi 216
NOT . 216
MADDE GEREKÇESİ . 217
XXII İçindekiler
AÇIKLAMA217
SADECE ERBAŞLAR HAKKINDA UYGULANIR217
CEZANIN UYGULANMA ŞEKLİ218
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI 219
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ222
Madde 36 - (Mülga madde). 224
Madde 37 - (Mülga madde). 224
Madde 38 - (Mülga madde). 224
Madde 39 - Askeri mahkemelerce verilen tutuklama kararları ile asker kişiler
hakkında verilen cezaların ve tutuklama kararlarının infaz yeri 224
İKİNCİ FASIL
Cürme teşebbüs
Madde 40 - Teşebbüs 224
NOT .224
İLGİLİ HÜKÜMLER 225
AÇIKLAMA225
GENEL AÇIKLAMA .225
SUÇA TEŞEBBÜS226
III. TEŞEBBÜSÜN ŞARTLARI 228
Bir suçun işlenmesinin kastedilmesi (Manevi unsur) 228
Elverişli hareketlerin yapılması (Maddi unsur)228
İcra hareketlerine başlama229
Suçun tamamlanmasına failin elinde olmayan engel sebeplerin neden olması.230
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ.231
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 236
GÖNÜLLÜ VAZGEÇME.237
BAZI SUÇ ŞEKİLLERİNİN TEŞEBBÜS İLE İRTİBATI 238
Fiil dışında şarta bağlı suçlar238
Teşebbüs suçları (Tamamlanması Öne Alınmış Suçlar) .238
İhmal suçları 238
Taksirle işlenen suçlar .238
İçindekiler XXIII
Sırf Hareket suçları (Neticesi harekete bitişik suçlar) 239
Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlar. 239
Tehlike Suçları. 239
TEŞEBBÜS HALİNDE ÖNGÖRÜLEN CEZA MİKTARI 239
VII. ASKERİ SUÇLARDA TEŞEBBÜS. 240
5237 sayılı TCK.nun teşebbüse ilişkin hükümleri uygulanır 240
Fer’i cezaların teşebbüs halinde uygulanması 240
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 240
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 243
ÜÇÜNCÜ FASIL
Cürümde ve kabahatte iştirak
Madde 41 - İştirak245
NOT . 245
İLGİLİ HÜKÜMLER 245
AÇIKLAMA . 247
GENEL AÇIKLAMA . 247
SUÇ’A İŞTİRAK 247
III. İŞTİRAK’İN KOŞULLARI 249
Birden fazla fail olmalıdır 249
İştirak iradesi olmalıdır (Manevi unsur) 250
Birden fazla hareketin varlığı gereklidir 251
Suçun davranışlarına başlanmış olmalıdır. 251
765 SAYILI MÜLGA TCK.DA SUÇA İŞTİRAK 252
5237 SAYILI TCK. DA SUÇA İŞTİRAK 252
FAİLLİK 252
MÜSTAKİL FAİLLİK . 252
MÜŞTEREK FAİLLİK 253
1) Genel olarak. 253
2) Askeri suçlarda müşterek faillik . 254
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ . 255
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ. 258
XXIV İçindekiler
DOLAYLI FAİLLİK.259
ÖZGÜ SUÇLAR260
AZMETTİRME.262
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ.264
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 266
YARDIM ETME .266
Suç işlemeye teşvik (md. 39/2.a) .268
Suçu işleme kararını kuvvetlendirmek(md. 39/2.a).268
Fiilin işlenmesinden sonra yardımda bulunacağını vaat etmek
(md. 39/2.a).268
Suçun nasıl işleneceği konusunda yol göstermek veya fiilin işlenmesinde
kullanılan araçları sağlamak(md. 39/2.b).268
Suçun işlenmesinden önce veya işlenmesi sırasında yardımda bulunarak
suçun icrasını kolaylaştırmak(md. 39/2.c) .269
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .269
BAĞLILIK KURALI .272
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ.274
GÖNÜLLÜ VAZGEÇME .274
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ.276
As.C.K.DA SUÇA İŞTİRAK277
DÖRDÜNCÜ FASIL
Cürümde Tekerrür
Madde 42 - Tekerrür . 281
NOT .281
İLGİLİ HÜKÜMLER 281
AÇIKLAMA282
GENEL AÇIKLAMA .282
765 SAYILI MÜLGA TCK.DA TEKERRÜR283
III. 5237 SAYILI TCK.DA TEKERRÜR.283
GENEL OLARAK283
TEKERRÜRÜN KOŞULLARI284
DAHA ÖNCEDEN İŞLENEN SUÇTAN DOLAYI MAHKÛM OLMAK .284
İçindekiler XXV
1) Genel olarak. 284
2) Tekerrüre esas olmayan hükümler 286
YENİ BİR SUÇUN İŞLENMESİ KOŞULU 286
SÜRE KOŞULU GERÇEKLEŞMİŞ OLMALIDIR 287
TEKERRÜRÜN ÇEŞİTLERİ 288
As.C.K.DA YER ALAN SUÇLAR İLE İLGİLİ TEKERRÜR UYGULAMASI. 290
As.C.K.nun 42 nci maddesindeki tekerür hükümleri uygulanamaz
hükümlerdir. 290
TCK 58 inci maddesindeki tekerrür hükümlerin As.C.K.da nasıl
uygulanacağı . 291
1) TCKnun 58 nci maddesi hükümleri askeri suçlar hakkında da uygulanır . 291
2) Tekerürüre esas olamayan sırf askeri suçlar 292
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ . 293
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ. 296
BEŞİNCİ FASIL
Cürüm ve cezaların içtimaı
Madde 43 - Cürüm ve cezaların içtimaı.302
NOT . 302
İLGİLİ HÜKÜMLER 302
AÇIKLAMA . 303
GENEL AÇIKLAMA. 303
SUÇLARIN İÇTİMAI 305
BİLEŞİK (MÜREKKEP) SUÇ 305
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 307
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 308
ZİNCİRLEME SUÇ. 310
Genel açıklama 310
Zincirleme suçun koşulları. 311
1) Suç işleme kararında birlik bulunması . 311
2) Aynı suçun birden fazla işlenmesi (tek başına suç teşkil eden birden
fazla fiilin varlığı) 312
3) Suçların farklı zamanlarda işlenmesi 312
XXVI İçindekiler
4) Suçun mağdurunun aynı olması .313
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ315
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .317
FİKRİ İÇTİMA319
Fiil tek olmalıdır .320
Birden fazla farklı suç işlenmeli321
Birden fazla farklı suçlardan en ağırından cezai sorumluluğun
kabul edilmesi323
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .326
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ.327
III. CEZALARIN İÇTİMAI 329
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 331
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ333
ALTINCI FASIL
Cezaya ehliyet veren ve bunu kaldıran
ve hafifleten sebepler
Madde 44 - Cezaya ehliyet veren, kaldıran ve hafifleten sebepler 335
NOT .335
İLGİLİ HÜKÜMLER 335
AÇIKLAMA339
GENEL AÇIKLAMA .339
CEZAYA EHLİYET VEREN VE BUNU KALDIRAN VEYA HAFİFLETEN SEBEPLER .340
GENEL AÇIKLAMA340
CEZA SORUMLULUĞUNUN ŞAHSÎLİĞİ (TCK. 20) 340
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 342
KAST (TCK 21)343
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ.344
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 345
TAKSİR (TCK. 22)346
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ.348
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 350
İçindekiler XXVII
CEZA SORUMLULUĞUNU KALDIRAN VEYA AZALTAN NEDENLER . 352
GENEL AÇIKLAMA 352
KANUN HÜKMÜNÜ YERİNE GETİRME . 353
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARARLARI . 355
YETKİLİ MERCİNİN (AMİRİN) EMRİNİ YERİNE GETİRME. 356
1) Bir emrin varlığı 357
2) Emrin bağlayıcı bir özellikte olması 358
a) Emrin yetkili amir tarafından verilmesi 358
b) Ast’ın emri ifaya mecbur olması. 358
c) Emrin hukuka uygun olması . 358
d) TSK. mevzuatı açısından emir. 359
(1) Emre itaatsizlik 359
(2) Emre itaatsizlikte ısrar 360
(a) Hizmete ilişkin bir emrin hiç yapılmamış olması 360
(b) Emrin icrasının söz veya fiil ile açıkça reddedilmesi
veya emir tekrar edildiği halde emrin yerine
getirilmemiş olması . 360
(3) Kanunsuz emir 360
(a) Hizmete ilişkin olarak yetkili amir tarafından verilen
her türlü emrin ifası zaruridir 362
(b) Verilen emrin şeklen kanuna uygunluğunu araştırma
hak ve görevi ortadan kalkmamıştır 362
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ. 362
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARARLARI . 364
YASAL (MEŞRU) SAVUNMA . 366
1) Saldırıya ilişkin koşullar 369
2) Savunmaya ilişkin koşullar . 371
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ . 371
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARARLARI 374
ZORDA KALMA (ZARURET-ZORUNLULUK) HALİ. 374
1) Tehlikeye ilişkin koşullar 376
a) Muhakkak ve ağır bir tehlikenin varlığı. 376
b) Tehlikenin failin kendisine veya bir başka kişiye ait bir hakka
yönelik olması. 377
XXVIII İçindekiler
c) Tehlikenin meydana gelmesine bilerek sebebiyet verilmemiş
olması377
d) Failin tehlikeye katlanma zorunda olmaması377
2) Korunmaya ilişkin koşullar.377
a) Tehlikeden başka türlü kaçınılamaması 377
b) Yapılan hareketle tehlike arasında orantı olması378
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 378
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ379
İLGİLİNİN (MAĞDURUN) RIZASI .380
1) Rıza gösterme yeteneğinin bulunması .381
2) Rızanın açıklanması 381
3) Rıza konusunun tasarruf edilebilen bir hak olması.382
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ384
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .384
HAKKIN KULLANILMASI385
1) Sübjektif bir hakkın kullanılması.387
2) Bu hakkın fail tarafından doğrudan doğruya kullanılabilmesi 387
3) Hakkın hakkı doğuran nedenin belirttiği sınırla içinde kullanılması .387
4) Hak kullanılması sırasında işlenen fiilin suçun maddi unsuru olarak
tanımlanmış olması 388
5) Hakkın kullanılmasını bütün koşulları, suçu konu fiilin işlenmesinden
önce veya fiilin işleniş anında var olması gerekir .388
6) Hakkın kullanılması ile işlenen suç arasında düşünsel bir bağlantı
olması.388
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .389
HUKUKA UYGUNLUK SEBEPLERİNDE SINIRIN AŞILMASI 389
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARARLARI391
ı. YAŞ KÜÇÜKLÜĞÜ .391
1) Oniki yaşını doldurmamış olan çocukların cezai sorumluluğu393
2) Oniki yaşını doldurmuş ve onbeş yaşını doldurmamış olanların
cezai sorumluluğu 393
3) Onbeş yaşını doldurmuş ve henüz onsekiz yaşını doldurmamış
olanların cezai sorumluluğu .394
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ395
İçindekiler XXIX
AKIL HASTALIĞI 396
İşlemiş olduğu fiilin hukuki anlam ve sonucunu algılamasına engel
olacak derecede olan akıl hastalığı (TCK 32/1) 397
İşlemiş olduğu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğini
önemli derecede azaltan akıl hastalığı (TCK 32/2 ilk cümle) 398
Güvenlik tedbirinin uygulanabilmesi (TCK 32/2 son cümle) 399
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ . 400
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ. 401
SAĞIR VE DİLSİZLİK 403
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ. 404
GEÇİCİ NEDENLER, ALKOL VEYA UYUŞTURUCU MADDE ETKİSİNDE OLMA 405
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ. 407
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 408
CEBİR VE TEHDİT DOLAYISIYLA KİŞİNİN İRADE YETENEĞİNİN ETKİLENMESİ . 409
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ. 410
MÜCBİR SEBEP, KAZA VE TESADÜF, ZORUNLULUK HALİ DOLAYISIYLA
KİŞİNİN İRADE YETENEĞİNİN ETKİLENMESİ . 411
Mücbir sebep. 411
a) Başka şekilde davranma imkanının olmaması 411
b) Failin karşı koyamayacağı ve engel olamayacağı bir etkenin
varlığı 411
c) Doğal bir dış etkinin bulunması 412
d) Failin kusurun bulunmaması 412
2) Kaza ve tesadüf hali . 412
3) Zorunluluk hali . 413
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ . 413
HAKSIZ TAHRİK 413
1) Tahrik oluşturan bir fiilin bulunması 415
2) Fiilin haksız olması . 415
4) Failin haksız tahrik etkisinde bir suç işlemesi. 416
5) Suçun tahrikte bulunan kişiye karşı işlenmesi 416
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ . 416
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ. 417
ÇEŞİTLİ HATA HALLERİ . 418
XXX İçindekiler
1) Kast üzerinde etkili olan hata (Maddi unsurlara ilişkin hata) .420
2) Suçun nitelikli unsurlarında hata420
3) Ceza sorumluluğunu kaldıran veya azaltan nedenlere ait koşulların
gerçekleştiği hata .421
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .421
TAKDİRİ İNDİRİM NEDENLERİ (TCK. 62) .421
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI .423
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .424
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ.425
ö. MAHSUP (TCK. 63) .426
1) Kişinin hürriyetinin sınırlanmış olması428
2) Kişinin tutulmaya dayanak teşkil eden suçtan veya başkaca
bir suçtan mahkûm edilmesi 428
3) Tutulmaya konu sürelerin kişi hakkında verilecek mahkûmiyet
hükmünün kesinleşmesinden önce gerçekleşmesi 428
4) Mahsup ile ilgili olarak karar verilmiş olması .429
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ430
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .431
Madde 45 - Din ve vicdana göre lâzım sayılan hareketlerin cezaya ehliyeti ve
tesiri 433
NOT .433
AÇIKLAMA433
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ.434
Madde 46 - Korku ve ihtiyarî sarhoşluğun cezaya tesiri 436
NOT .436
AÇIKLAMA436
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ.437
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ.437
YEDİNCİ FASIL
Cezaların tecili
Madde 47 - Erteleme 439
NOT .439
İçindekiler XXXI
İLGİLİ HÜKÜMLER 440
AÇIKLAMA . 441
GENEL AÇIKLAMA. 441
As.C.K.da ERTELEME HÜKÜMLERİNİN UYGULANACAĞI. 442
III. ERTELEMENİN KOŞULLARI 443
Daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezasına mahkum
edilmemiş olmak gerekir 443
İki yıl ve daha az süreli hapis cezaları ertelenebilir . 444
Sadece hapis cezaları ertelenebilir . 444
Tekrar suç işlemeyeceği konusunda mahkemece bir kanaatin oluşması
(İşlenen suçtan duyulan pişmanlık). 444
Mağdurun veya kamunun uğradığı zararın giderilmesi 445
Özel yasaların TCK.na aykırı olan hükümlerinin uygulanamayacağı kuralı 445
Denetim süresinin uygulanması 446
Erteleme kararının düşmesi 446
III. ERTELEME HÜKMÜNÜN UYGULANMAYACAĞI HALLER . 446
Sırf askeri suçlardan hükmolunan netice cezanın üç ay veya daha fazla süreli
hapis cezası olması 447
Fiilin, disiplini ağır şekilde ihlal etmesi-birliğin güvenliğini tehlikeye düşürmesi-
birliğin muharebe hazırlığını veya etkinliğini zafiyete uğratması-büyük bir zarar
meydana getirmesi . 447
Disiplini ağır şekilde ihlal etmesi . 448
Birliğin güvenliğini tehlikeye düşürmesi 449
Birliğin muharebe hazırlığını veya etkinliğini zafiyete uğratması 449
Büyük bir zarar meydana getirmesi. 449
Fiilin savaş veya seferberlikte işlenmesi . 450
Daha önce sırf askeri bir suçtan dolayı mahkûm olunması. 450
KISA SÜRELİ HAPİS CEZASINA SEÇENEK YAPTIRIMLAR . 451
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 452
(Kaldırılan) AS. YARGITAY İÇ. BR.KRL. KARARLARI 458
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ . 459
SEKİZİNCİ FASIL
Müşterek hükümler
Madde 48 - Askerî suçlarda şikayet ve izin464
NOT . 464
XXXII İçindekiler
AÇIKLAMA465
ŞİKAYET ŞARTI.465
İZİN ŞARTI (ASKERİ SUÇLARDA SORUŞTURMA İZNİ) .468
Askeri suçlarda soruşturma izni 468
Kovuşturulması izne bağlı suçlarda izin.472
III. TALEP ŞARTI472
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 472
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARARLARI.475
Madde 49 - Askerî cürümlerde dâva ve cezanın nasıl düşeceği. 476
NOT .476
İLGİLİ HÜKÜMLER 477
AÇIKLAMA481
ASKERÎ SUÇLARDA, DÂVA VE CEZANIN DÜŞMESİ KONUSUNDA TCK. HÜKÜMLERİNİN
UYGULANACAĞI481
TCK.DA ZAMANAŞIMI HÜKÜMLERİ.482
DAVA ZAMANAŞIMI 483
CEZA ZAMANAŞIMI.485
III. HIYANET SUÇLARINDA ZAMANAŞIMI YOKTUR .487
SIRF ASKERİ SUÇLARDA ÖNÖDEME HÜKÜMLERİ UYGULANMAZ .487
ÖNÖDEME HAKKINDA ÖZET BILGI487
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 490
(Kaldırılan) AS.YARGITAY KARAR ÖZETLERİ.494
Madde 50 - Cezanın nasıl arttırılacağı 499
NOT .499
AÇIKLAMA499
YARGITAY KARARLARI 501
(Kaldırılan) AS.YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 502
Madde 51 - Cezanın arttırılmasını icabettiren sebepler 505
NOT .506
İLGİLİ HÜKÜMLER 506
İçindekiler XXXIII
AÇIKLAMA . 507
GENEL AÇIKLAMA. 507
CEZANIN ARTIRILMASINI ZORUNLU KILAN HALLER 508
Üst veya amirin, astlarıyla birlikte bir suçu yapması veya astlarının bir suçuna
iştirak etmesi (As.C.K. 51/1-A) 508
İşlenen suçun, silahın veya resmî nüfuz ve salâhiyetin kötüye kullanılması
suretiyle hizmetin ifası esnasında yapılması (As.C.K. 51/1-B). 508
Silahın veya resmi nüfuz ve yetkileri suistimali suretiyle işlenmesi. 509
1) Suçun, silahın kötüye kullanılması suretiyle işlenmesi. 509
2) Suçun, resmi nüfuz ve yetkileri suistimali suretiyle işlenmesi . 509
Suçun, hizmetin ifası esnasında yapılması. 510
Resmi nüfuz ve yetkilerin kötüye kullanılması suretiyle işlenmesi 511
Suçun, müteaddit şahıslar tarafından toplu olarak veya herkesin gözü önünde
birlikte işlenmesidir (As.C.K. 51/1-C) 511
Müteaddit şahıslar tarafından toplu olarak işlenmesi. 511
Herkesin gözü önünde birlikte işlenmesi. 512
YARGITAY KARARLARI . 514
(Kaldırılan) AS.YARGITAY KARAR ÖZETLERİ . 515
Madde 52 - Memnu hakların ne suretle geri verileceği ve neticeleri .518
NOT . 519
İLGİLİ HÜKÜMLER 519
AÇIKLAMA . 520
YARGITAY KARARLARI . 522
(Kaldırılan) AS.YARGITAY KARAR ÖZETLERİ . 526
Madde 53 - Şartla salıverilme.528
NOT . 528
İLGİLİ HÜKÜMLER 528
AÇIKLAMA . 534
GENEL AÇIKLAMA. 534
KOŞULLU SALIVERİLME 535
III. DENETİMLİ SERBESTLİK 539
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 541
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 543
XXXIV İçindekiler
ÜÇÜNCÜ BAP
Cürümler ve cezaları
BİRİNCİ FASIL
Hiyanet
Madde 54 - Vatan aleyhindeki cürümler 546
NOT .546
AÇIKLAMA546
GENEL AÇIKLAMA .546
HUKUKUMUZDA VATANA İHANET SUÇLARI546
As.C.K.NUN 5237 SAYILI TCK. ATIFTA BULUNDUĞU MADDELER.548
DEVLETİN BİRLİĞİNİ VE ÜLKE BÜTÜNLÜĞÜNÜ BOZMAK
(5237 sayılı TCK 302) (765 sayılı mülga TCK. Madde 125)549
DÜŞMANLA İŞBİRLİĞİ YAPMAK (TCK 303) (765 sayılı mülga TCK.
Madde 126) .549
DEVLETE KARŞI SAVAŞA TAHRİK (TCK 304) (765 sayılı mülga TCK.
Madde 127) .550
TEMEL MİLLÎ YARARLARA KARŞI FAALİYETTE BULUNMAK İÇİN YARAR
SAĞLAMA (TCK 305) (765 sayılı mülga TCK. Madde 127/3).550
YABANCI DEVLET ALEYHİNE ASKER TOPLAMA (TCK 306) (765 sayılı mülga
TCK. Madde 128) .550
ASKERÎ TESİSLERİ TAHRİP VE DÜŞMAN ASKERÎ HAREKETLERİ YARARINA
ANLAŞMA (TCK 307/1) (765 sayılı mülga TCK. Madde 131) -(TCK 307/4)
(765 sayılı mülga TCK. Madde 129)551
DÜŞMAN DEVLETE MADDİ VE MALİ YARDIM (TCK 308)551
HALKI ASKERLİKTEN SOĞUTMA (TCK 318) (765 sayılı mülga TCK. Madde
155) .552
ı. ASKERLERİ İTAATSİZLİĞE TEŞVİK (TCK 319) (765 sayılı mülga TCK.
Madde 153) .552
SAVAŞ ZAMANINDA EMİRLERE UYMAMA (TCK 321) (765 sayılı mülga
TCK. Madde 139) .552
ı. SAVAŞ ZAMANINDA YÜKÜMLÜLÜKLER (TCK 322) (765 sayılı mülga
TCK. Madde 130) .552
SAVAŞTA YALAN HABER YAYMA (TCK 323) (765 sayılı mülga TCK. Madde
161) .553
İçindekiler XXXV
DÜŞMANDAN UNVAN VE BENZERİ PAYELER KABULÜ (TCK 325)
(765 sayılı mülga TCK. Madde 144) . 554
DEVLETİN GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN BELGELER (TCK 326) (765 SAYILI
MÜLGA TCK. MADDE 132). 554
DEVLETİN GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN BİLGİLERİ TEMİN ETME (TCK 326)
(765 SAYILI MÜLGA TCK. MADDE 132) 554
SİYASAL VEYA ASKERÎ CASUSLUK (TCK 328) (765 SAYILI MÜLGA TCK.
MADDE 133) 554
DEVLETİN GÜVENLİĞİNE VE SİYASAL YARARLARINA İLİŞKİN BİLGİLERİ AÇIKLAMA
(TCK 329) (765 SAYILI MÜLGA TCK. MADDE 133) . 555
ö. GİZLİ KALMASI GEREKEN BİLGİLERİ AÇIKLAMA (TCK 330) (765 SAYILI
MÜLGA TCK. MADDE 134, 136). 555
ULUSLARARASI CASUSLUK (TCK 331) (765 SAYILI MÜLGA TCK.
MADDE 133) 555
ASKERÎ YASAK BÖLGELERE GİRME (TCK 332) (765 SAYILI MÜLGA TCK.
MADDE 135/1) 556
DEVLET SIRLARINDAN YARARLANMA, DEVLET HİZMETLERİNDE
SADAKATSİZLİK (TCK 333) (765 SAYILI MÜLGA TCK. MADDE 138) 556
ş. YASAKLANAN BİLGİLERİ TEMİN (TCK 334) (765 SAYILI MÜLGA TCK.
MADDE 132) 556
YASAKLANAN BİLGİLERİ TEMİN (TCK 335) (765 SAYILI MÜLGA
TCK. MADDE 133) 557
YASAKLANAN BİLGİLERİ AÇIKLAMA (TCK 336) (765 SAYILI MÜLGA
TCK. MADDE 136) 557
ü. YASAKLANAN BİLGİLERİ SİYASAL VEYA ASKERÎ CASUSLUK MAKSADIYLA
AÇIKLAMA (TCK 337) (765 SAYILI MÜLGA TCK. MADDE 136) 557
TAKSİR SONUCU CASUSLUK FİİLLERİNİN İŞLENMESİ (TCK 337) (765 SAYILI
MÜLGA TCK. MADDE 134, 136). 557
DEVLET GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ BELGELERİ ELİNDE BULUNDURMA (TCK 339)
(765 SAYILI MÜLGA TCK. MADDE 135/2) 558
VATANA İHANET SUÇU. 558
Vatana ihanet suçunun mahiyeti 558
Vatan kavramının oluşumu. 559
Vatana ihanet kavramının tanımı 559
Vatana ihanet suçunun tarihçesi 560
As.C.K.da vatana ihanet suçları. 563
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ. 566
XXXVI İçindekiler
Madde 55 - Harp hiyaneti 568
NOT .568
AÇIKLAMA569
GENEL AÇIKLAMA .569
SUÇUN UNSURLARI.570
Madde 56 - Milli Müdafaaya hiyanet. 572
NOT .574
AÇIKLAMA574
GENEL AÇIKLAMA .574
As.C.K.NUN 56 INCI MADDESİNİN 1/A BENDİNDE GÖSTERİLEN SİYASÎ VE ASKERÎ
CASUSLUĞA DAİR SUÇLAR (As.C.K. 56/1-A)575
SİYASAL VEYA ASKERÎ CASUSLUK (Md. 328)578
AÇIKLAMA .579
MADDÎ UNSURU 579
HUKUKA AYKIRILIK.583
MANEVİ UNSUR.583
GİZLİ KALMASI GEREKEN BİLGİLERİ AÇIKLAMA (Md. 330).585
AÇIKLAMA .585
MADDÎ UNSURU 585
HUKUKA AYKIRILIK.586
MANEVİ UNSUR.586
YASAKLANAN BİLGİLERİ CASUSLUK MAKSADIYLA TEMİN SUÇU (TCK 335) .587
AÇIKLAMA .587
MADDİ UNSUR.587
HUKUKA AYKIRILIK.588
MANEVİ UNSUR.589
YASAKLANAN BİLGİLERİ SİYASAL VEYA ASKERÎ CASUSLUK MAKSADIYLA
AÇIKLAMA (Md. 337).589
AÇIKLAMA .589
MADDİ UNSUR.590
HUKUKA AYKIRILIK.590
MANEVİ UNSUR.590
İçindekiler XXXVII
SİYASİ SIR TEŞKİL EDECEK SAHTE EVRAK TANZİM VEYA BİR BAŞKASINA BİLDİREN
VEYA TEVDİ EDENLER (As.C.K. 56/1-B) . 591
AÇIKLAMA 591
MADDİ UNSUR 592
HUKUKA AYKIRILIK 593
MANEVİ UNSUR 594
III. MADDENİN (1/A) VE (1/B) BENDLERİNDE YAZILI SUÇLARDAN BİRİNİ VEYA
BAZILARINI İŞLEMEK ÜZERE İKİ VEYA DAHA ZİYADE KİMSELERİN İTTİFAKI
(As.C.K. 56/1-C) 594
AÇIKLAMA 594
BİR KİMSEDEN HİYANET SUÇLARINI İŞLEMEYİ TALEP VEYA BU SUÇLARI İŞLEMEK
İÇİN HİZMET ARZI VEYA BÖYLE BİR TALEBİ VEYA ARZI KABUL ETMEK
(As.C.K. 56/1-D) 596
AÇIKLAMA 596
56 NCI MADDENİN 1 İNCİ FIKRASININ (A) VE (B) BENTLERİNDE YAZILI SUÇLARDAN
BİRİNİ VEYA BAZILARINI İŞLEMEK ÜZERE ÖRGÜT KURMAK, ÖRGÜTÜ TANZİM
VE SEVK VE İDARE ETMEK (As.C.K. 56/1-E). 597
MİLLÎ MENFAATLER ALEYHİNE YABANCIDAN MENFAAT VEYA VAİT KABUL EDEN
VATANDAŞLAR VEYA VADEDEN YABANCILAR (As.C.K. 56/1-G) 599
AÇIKLAMA 599
VII. BU MADDEDE YAZILI SUÇLARIN AZ VAHİM HALLERİ (As.C.K. 56/2) 600
AÇIKLAMA 600
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 602
Madde 57 - Millî Müdafaa aleyhine sair hareketler 609
NOT . 609
AÇIKLAMA . 610
KİMLİĞİ HAKKINDA KASTEN YANLIŞ MALÛMAT VERMEK VEYA MALÛMAT
VERMEKTEN KAÇINMAK(As.C.K. 57/1). 610
ASKERİ YASAK BÖLGELERE GİZLİCE GİRMEK (As.C.K. 57/2) 611
AÇIKLAMA 613
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 615
Madde 58 - Millî mukavemeti kırmak.617
NOT . 617
AÇIKLAMA . 617
XXXVIII İçindekiler
GENEL AÇIKLAMA .617
ASKERLERİ İTAATSİZLİĞE TEŞVİK (5237 Sayılı TCK. 319) (765 sayılı mülga
T.C.K. 153).618
AÇIKLAMA.619
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 622
III. SAVAŞTA YALAN HABER YAYMA (5237 Sayılı TCK. 323) (765 sayılı mülga
T.C.K. 161).623
AÇIKLAMA.624
Genel açıklama624
Suçun unsurları .625
Maddi unsur 625
Manevi unsur.626
Maddenin 2 nci fıkrası.626
Maddenin 3 üncü fıkrası627
Maddenin 4 üncü fıkrası627
Maddenin 5 inci fıkrası 627
HALKI ASKERLİKTEN SOĞUTMAK YOLUNDA TEŞVİK, TELKİN VE PROPAGANDA
YAPMAK VE BUNLARI BASIN VE YAYIN YOLU İŞLEMEK (TCK 318) (765 sayılı mülga
TCK 155)627
AÇIKLAMA.628
GENEL AÇIKLAMA628
SUÇUN UNSURLARI .629
III. SUÇUN ÖZEL İŞLENİŞ BİÇİMLERİ630
SORUŞTURMA, YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME .631
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 632
Madde 59 - Millî Müdafaa vasıtalarını tahrip. 635
NOT .635
AÇIKLAMA636
GENEL AÇIKLAMA .636
MİLLİ SAVUNMAYA YARAYAN VASITALARDAN BİRİNE VEYA BİR TESİSE ZARAR
VERENLER .638
III. MİLLÎ SAVUNMAYA AİT BİR İŞLETMENİN FAALİYETİNİ TEHLİKEYE DÜŞÜRENLER
VEYA MUATTAL BİR HALE KOYANLAR.638
CEZAYI AĞIRLAŞTIRICI SEBEPLER 638
İçindekiler XXXIX
Madde 60 - Söz vererek tahliye olunan harp esirleri .639
NOT . 639
AÇIKLAMA . 640
HARP ESİRİNİN HİYANETİ 640
DÜŞMAN ELİNE DÜŞEN TÜRK ASKERÎNİN DÜŞMANA KARŞI SİLÂH TUTMAMAK
ÜZERE SÖZ VEREREK SERBEST KALMASI 641
III. SORUŞTURMA ve İZNİ, YETKİLİ ve GÖREVLİ MAHKEME. 641
İKİNCİ FASIL
Seferberlikte harp kuvvetlerini
tehlikeye düşürmek
Madde 61 - Seferberliği geciktirenlerin ve ihlâl edenlerin cezası .642
NOT . 642
AÇIKLAMA . 642
SUÇUN KASDEN İŞLENMESİ HALİ 642
AZ VAHİM HAL-SUÇUN TAKSİRLE İŞLENMESİ HALİ. 643
III. SORUŞTURMA ve İZNİ, YETKİLİ ve GÖREVLİ MAHKEME. 643
Madde 62 - Müstahkem bir mevkii veya kendi mevkiini veya kendisini veya bir
gemiyi, bir tayyareyi düşmana teslim eden kumandanların cezası .644
NOT . 644
AÇIKLAMA . 645
MADDENİN 1 İNCİ FIKRASI . 645
Müstahkem mevki komutanının savunma malzemelerini düşmana teslimi. 645
Müstahkem mevki komutanının savunma vasıtalarını ihmal ile terk veya
düşmana teslimi 645
Görevini yapmayarak emrindeki kıtanın silahlarını bıraktıracak şeklide
düşmanla anlaşmak 645
Askeri gemi ve uçağı ya da mürettabatını düşmana teslim etmek 645
AZ VAHİM HAL DURUMU . 645
III. SORUŞTURMA ve İZNİ, YETKİLİ ve GÖREVLİ MAHKEME. 646
XL İçindekiler
ÜÇÜNCÜ FASIL
Madde 63 - Yoklama kaçağı, bakaya, saklı, firar. 647
NOT .648
İLGİLİ HÜKÜMLER 648
AÇIKLAMA653
GENEL AÇIKLAMA .653
YOKLAMA KAÇAĞI, SAKLI, BAKAYA VE GEÇ İLTİHAK BAKAYASI 655
III. As.C.K.NUN 63 ÜNCÜ MADDESİNDE YAZILI SUÇLAR.656
GENEL AÇIKLAMA656
YOKLAMA KAÇAĞI, BAKAYA, İHTİYAT ERAT BAKAYASI, GEÇ İLTİHAK BAKAYASI
SUÇLARI.656
EYLEMLERİN İLK KEZ İŞLENMESİ HALİNDE İDARİ PARA CEZASI İLE
CEZALANDIRILMASI (ASAL.K. 24) .656
YARGITAY KARARLARI661
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ.667
YOKLAMA KAÇAĞI, BAKAYA, SAKLI SUÇLARI (As.C.K. 63) 667
GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME667
YOKLAMA KAÇAĞI SUÇU (As.C.K. 63/1-a) 670
1) ORTAK KOŞULLAR .670
2) ÖZEL KOŞULLAR 671
YARGITAY KARARLARI .672
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ680
NORMAL-CELP BAKAYASI SUÇU (As.C.K. 63/1-b) .682
1) GENEL KOŞULLAR682
a) Ortak koşullar682
b) Özel koşullar683
İHTİYAT ER/ERBAŞ BAKAYASI SUÇU (As.C.K. 63/1-C) .684
1) GENEL KOŞULLAR684
2) ÖZEL KOŞULLAR 684
a) İhtiyat erattan olmak.684
b) İhtiyat erattan çağrılıp da birlikte işleme tabi olduğu kişiler
gönderilmiş bulunanlar .685
c) En son gönderilme tarihinden sonra gelenler ya da
yakalananlar 686
İçindekiler XLI
GEÇ İLTİHAK BAKAYASI SUÇU (As.C.K. 63/1-d). 686
(1) Yoklama kaçağı, saklı veya bakaya olup olmamasına bakılmaz 687
(2) Kendilerine tanınan kanuni yol süresinin sonunda sevk edildiği
kıtasına katılmamak veya geç katılmak 687
YARGITAY KARARLARI 687
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ. 692
AS.C.K.NUN 63 ÜNCÜ MADDESİNDEKİ SUÇUN NİTELİKLİ HALİ 694
Madde 64 - Çağırılıpta gelmiyen yedek subaylar, yedek astsubaylar ve askeri
memurların cezaları:.697
NOT . 698
İLGİLİ HÜKÜMLER 698
AÇIKLAMA . 699
GENEL AÇIKLAMA. 699
ÇAĞIRILIPTA GELMEYEN YEDEK SUBAYLAR, YEDEK ASTSUBAYLAR VE ASKERİ
MEMURLARIN CEZALARI 700
MADDİ UNSUR 700
HUKUKA AYKIRILIK 703
MANEVİ UNSUR 703
III. 1. FIKRADAKİ SUÇUN SEFERBERLİKTE İŞLENMESİ - NİTELİKLİ HALİ. 703
YEDEK SUBAYLAR VE YEDEK ASTSUBAYLARIN GEÇ İLTİHAKI 704
SAĞLIK SORUNU VE MAZERET DURUMUNUN DİKKATE ALINACAĞI 705
SORUŞTURMA ve İZNİ, YETKİLİ ve GÖREVLİ MAHKEME. 705
VII. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI, ERTELEME, SEÇENEK
YAPTIRIMLARA ÇEVRİLME, ÖNÖDEME. 705
VIII. ZAMANAŞIMI, UZLAŞTIRMA, BASİT YARGILAMA USULÜ . 706
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 706
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ . 707
Madde 65 - Vazife ve memuriyetlerine gitmeyenlerin cezaları709
NOT . 709
İLGİLİ HÜKÜMLER 709
AÇIKLAMA . 710
GENEL AÇIKLAMA. 710
XLII İçindekiler
VAZİFE VE MEMURİYETLERİNE İLTİHAK ETMİYEN SUBAY VE ASTSUBAYLAR .711
Maddi Unsur .711
Hukuka aykırılık .712
Manevi unsur 712
III. As.C.K.NUN 66 NCI MADDESİNİN TATBİKİ 713
SUÇA ETKİ EDEN SEBEPLER .713
Ağırlaştırıcı Sebep713
Tekerrür713
SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ713
SORUŞTURMA ve İZNİ, YETKİLİ ve GÖREVLİ MAHKEME .714
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI, ERTELEME, SEÇENEK
YAPTIRIMLARA ÇEVRİLME, ÖNÖDEME .715
ZAMANAŞIMI, UZLAŞTIRMA, BASİT YARGILAMA USULÜ715
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ716
Madde 66 - Firar ve cezası. 723
NOT .723
İLGİLİ HÜKÜMLER 724
AÇIKLAMA725
GENEL AÇIKLAMA .725
SUÇUN UNSURLARI.727
MADDİ UNSUR 727
Suçluyu hizmete bağlıyan muntazam bir bağın varlığı.728
T.S.K. ile olan irtibatın kesilmesi 734
Kanuni mehiller içinde geri gelmemek 735
HUKUKA AYKIRILIK 737
MANEVİ UNSUR 738
III. SUÇUN NİTELİKLİ HALLERİ 739
Suçlu, silah, mühimmat ve bunların teçhizat veya nakil vasıtalarından ve
hayvanlardan birini veya ordu hizmetine tahsis edilen herhangi bir şeyi
beraberinde götürmüş ise:739
Suçlu hizmet yaparken kaçmış ise:739
Suçlu mükerrir ise: 739
Suçun seferberlikte işlenmesi: 739
İçindekiler XLIII
SEFERBERLİK HALİNDE SÜRELER 739
SUÇA ETKİ EDEN SEBEPLER 740
SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ . 741
VII. SORUŞTURMA ve İZNİ, YETKİLİ ve GÖREVLİ MAHKEME. 741
VIII. CEZA YAPTIRIMI 742
ZAMANAŞIMI, UZLAŞTIRMA, BASİT YARGILAMA USULÜ . 743
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI, ERTELEME, SEÇENEK
YAPTIRIMLARA ÇEVRİLME, ÖNÖDEME. 743
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 753
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ . 764
Madde 67 - Yabancı memlekete firar edenlerin cezaları: 767
NOT . 768
AÇIKLAMA . 768
GENEL AÇIKLAMA. 768
SUÇUN UNSURLARI 769
MADDİ UNSUR 769
İzinli bulunduğu durumlar hariç, ülke sınırları dışında üç günü
geçirenler (67/1-A) 770
Ülke sınırları dışındaki bir askerî birlik veya görev yerinden, deniz veya
hava aracından kaçıp da bu durumda üç günü geçirenler(67/1-B) . 773
Ülke sınırları dışındaki bir askerî birlikten, deniz veya hava aracından
herhangi bir nedenle ayrı düşüp de askerî veya sivil bir Türk resmî
makamına veya müttefik devlet makamlarına özürsüz olarak müracaat
etmeksizin üç günü geçirenler (67/1-C) 774
Harp esiri iken serbest bırakılıp da askerî veya sivil bir Türk resmî makamına
veya müttefik devlet makamlarına teslim olmak üzere harekete geçme
imkânı doğduğu halde, özürsüz olarak hareketsiz kalan ve bu durumda
üç günü geçirenler(67/1-D) . 775
MANEVİ UNSUR 775
III. SUÇA ETKİ EDEN NEDENLER . 776
Cezayı Ağırlaştırıcı Nedenler . 776
Tekerrür 776
Cezayı azaltan nedenler 776
SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 777
CEZA YAPTIRIMI 777
XLIV İçindekiler
SORUŞTURMA ve İZNİ, YETKİLİ ve GÖREVLİ MAHKEME .777
VII. ZAMANAŞIMI, UZLAŞTIRMA, BASİT YARGILAMA USULÜ778
VIII. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI, ERTELEME, SEÇENEK YAPTIRIMLARA
ÇEVRİLME, ÖNÖDEME 779
ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI 781
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 783
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ784
Madde 68 - Mehil içinde yakalananların cezası 786
NOT .786
AÇIKLAMA786
GENEL AÇIKLAMA .786
SUÇUN UNSURLARI.787
MADDİ UNSUR 787
MANEVİ UNSUR 789
III. CEZAYA ETKİ EDEN NEDENLER789
CEZAYI AĞIRLAŞTIRICI NEDENLER .789
Fail beraberinde silah, mühimmat, savaş araç ve gerecini götürmüş ise:790
Fail hizmet yaparken kaçmış ise: .790
CEZAYI AZALTAN NEDENLER .790
SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 790
SORUŞTURMA ve İZNİ, YETKİLİ ve GÖREVLİ MAHKEME .791
ZAMANAŞIMI, UZLAŞTIRMA, BASİT YARGILAMA USULÜ792
VII. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI, ERTELEME, SEÇENEK
YAPTIRIMLARA ÇEVRİLME, ÖNÖDEME .792
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 794
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ795
Madde 69 - Düşman tarafına, düşman karşısında, mahsur mevkiden kaçanların
cezası. 799
NOT .799
AÇIKLAMA799
GENEL AÇIKLAMA .799
SUÇUN UNSURLARI.799
İçindekiler XLV
MADDİ UNSUR 799
Failin doğrudan düşman kuvvetleri tarafına kaçması,. 800
Birliği düşman karşısında olan veya düşman kuşatması altında bulunan
failin bulunduğu yeri terk ederek kaçması 800
MANEVİ UNSUR 801
III. SUÇA ETKİ EDEN NEDENLER . 801
SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 802
SORUŞTURMA ve İZNİ, YETKİLİ ve GÖREVLİ MAHKEME. 802
CEZA YAPTIRIMI 803
VII. ZAMANAŞIMI, UZLAŞTIRMA, BASİT YARGILAMA USULÜ . 803
VIII. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI, ERTELEME, SEÇENEK YAPTIRIMLARA
ÇEVRİLME, ÖNÖDEME 804
Madde 70 - Sözleşerek firar ve cezası .805
NOT . 805
AÇIKLAMA . 806
GENEL AÇIKLAMA. 806
SUÇUN UNSURLARI 806
MADDİ UNSUR 807
MANEVİ UNSUR 808
III. SUÇLULARIN KAÇMALARINA ÖNAYAK OLANLAR . 808
SUÇUN SEFERBERLİKTE İŞLENMESİ 809
CEZAYI ETKİLEYEN NEDENLER 809
SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 810
VII. CEZA YAPTIRIMI 810
VIII. SORUŞTURMA ve İZNİ, YETKİLİ ve GÖREVLİ MAHKEME. 811
ZAMANAŞIMI, UZLAŞTIRMA, BASİT YARGILAMA USULÜ . 811
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI, ERTELEME, SEÇENEK YAPTIRIMLARA
ÇEVRİLME, ÖNÖDEME 812
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 814
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ . 815
Madde 71 - Erbaşların rütbelerinin geri alınması 818
NOT . 818
AÇIKLAMA . 819
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ. 821
XLVI İçindekiler
Madde 72- Firar cezalarının sonraya bırakılması 822
NOT .822
AÇIKLAMA822
Madde 73 - Geri gelen kaçakların cezalarının indirilmesi 823
NOT .823
AÇIKLAMA823
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .826
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ .827
Madde 74 - Firara kalkışanları haber vermeyenlerin cezası 831
NOT .831
AÇIKLAMA831
GENEL AÇIKLAMA .831
SUÇUN UNSURLARI.832
MADDİ UNSUR 832
HUKUKA AYKIRILIK 833
MANEVİ UNSUR 833
III. SORUŞTURMA ve İZNİ, YETKİLİ ve GÖREVLİ MAHKEME .833
ZAMANAŞIMI, UZLAŞTIRMA, BASİT YARGILAMA USULÜ834
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI, ERTELEME, SEÇENEK YAPTIRIMLARA
ÇEVRİLME, ÖNÖDEME 834
Madde 75 - Kaçaklara yardım edenlerin cezaları 835
AÇIKLAMA835
GENEL AÇIKLAMA .835
SUÇUN UNSURLARI.836
MADDİ UNSUR 836
Maddenin 1 inci fıkrası 836
Maddenin 2 nci fıkrası .837
HUKUKA AYKIRILIK 837
MANEVİ UNSUR 837
III. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 837
CEZA YAPTIRIMI 838
SORUŞTURMA ve İZNİ, YETKİLİ ve GÖREVLİ MAHKEME .838
ZAMANAŞIMI, UZLAŞTIRMA, BASİT YARGILAMA USULÜ839
İçindekiler XLVII
VII. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI, ERTELEME, SEÇENEK YAPTIRIMLARA
ÇEVRİLME, ÖNÖDEME 839
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ . 840
Madde 76 - Tutukevi veya cezaevinden kaçmak veya kaçmaya aracı olmak .840
NOT . 841
AÇIKLAMA . 841
Madde 77 - Göz veya oda hapsi ceza yerinden kaçmak, infaz şartlarına
uymamak, kaçmaya aracı olmak .841
NOT . 842
AÇIKLAMA . 842
GENEL AÇIKLAMA. 842
MADDENİN 1 İNCİ FIKRASI . 843
III. MADDENİN 2 NCİ FIKRASI 845
MADDENİN 3 ÜNCÜ FIKRASI 846
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ . 847
Madde 78 - Düşman tarafına, yabancı memlekete kaçanlar hakkında malî ve
fer'i cezalar.849
NOT . 851
AÇIKLAMA . 851
DÖRDÜNCÜ FASIL
Kendini askerliğe yaramıyacak hale getirmek ve
askerlikten kurtulmak için hile kullanmak
Madde 79 - Kendini askerliğe yaramıyacak hale getirenlerin cezası 853
NOT . 853
AÇIKLAMA . 853
GENEL AÇIKLAMA. 853
SUÇUN UNSURLARI 855
Maddi Unsur . 855
Hukuka aykırılık. 857
Manevi unsur 857
III. MADDENİN 2 NCİ FIKRASI (Nitelikli hal) . 858
MADDENİN 3 ÜNCÜ FIKRASI (Ağırlaştırıcı nedenler) 858
XLVIII İçindekiler
SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 859
CEZA YAPTIRIMI 860
VII. SORUŞTURMA ve İZNİ, YETKİLİ ve GÖREVLİ MAHKEME .860
VIII. ZAMANAŞIMI, UZLAŞTIRMA, BASİT YARGILAMA USULÜ861
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI, ERTELEME, SEÇENEK YAPTIRIMLARA
ÇEVRİLME, ÖNÖDEME 861
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 865
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ866
Madde 80 - Başkasını askerliğe yaramıyacak hale getirenlerin cezası . 873
NOT .873
AÇIKLAMA873
SUÇUN UNSURLARI .873
Maddi Unsur873
Hukuka Aykırılık .874
Manevi Unsur 874
SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 874
III. CEZA YAPTIRIMI 874
SORUŞTURMA ve İZNİ, YETKİLİ ve GÖREVLİ MAHKEME .875
ZAMANAŞIMI, UZLAŞTIRMA, BASİT YARGILAMA USULÜ875
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI, ERTELEME, SEÇENEK YAPTIRIMLARA
ÇEVRİLME, ÖNÖDEME 875
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ875
Madde 81 - Askerlikten kurtulmak için hile yapanlar . 876
NOT .876
AÇIKLAMA877
GENEL AÇIKLAMA .877
SUÇUN UNSURLARI.878
MADDİ UNSUR 878
MANEVİ UNSUR 881
III. YARDIM EDEN.882
CEZAYI AZALTAN NEDENLER (Az vahim hal) .883
SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 883
CEZA YAPTIRIMI 884
İçindekiler XLIX
VII. SORUŞTURMA ve İZNİ, YETKİLİ ve GÖREVLİ MAHKEME. 885
VIII. ZAMANAŞIMI, UZLAŞTIRMA, BASİT YARGILAMA USULÜ . 885
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI, ERTELEME, SEÇENEK YAPTIRIMLARA
ÇEVRİLME, ÖNÖDEME 886
YARGITAY KARAR ÖZETLERİ 890
(Kaldırılan) AS. YARGITAY KARAR ÖZETLERİ . 900
-
-
%31.170,00 TL1.134,90 TL -
%31.290,00 TL1.251,30 TL -
