1982 Anayasası'na Göre Kanun Hükmünde Kararnameler ve Yargısal Denetimi
1982 ANAYASASINA GÖRE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELER VE YARGISAL DENETİM
Ender TÜRK
- Kanun Hükmünde Kararname Kavramı ve Hukukumuza Girişi
- 1982 Anayasası'na Göre Kanun Hükmünde Kararnameler
- Kanun Hükmünde Kararnamelerin Yargısal Denetimi
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar Listesi 13
Birinci Bölüm KANUN HÜKMÜNDE KABABNAME KAVRAMI VE HUKUKUMUZA GİRİŞİ
I KAVRAMSAL VE İŞLEMSEL YAKLAŞIM 19
- Kavram 19
- Terminoloji 19
- Tanım 20
- 1961 Anayasası Dönemi 20
- 1982 Anayasası Dönemi 21
- İşlem 22
- Koşullar 22
- Bakanlar Kurulu Tarafından Çıkarılma 23
- Bakanlar Kurulunun Yetkilendirilmesi 23
- Sınırlandırılmış Yetkilendirme: Kanun Hükmünde Kararname Çıkarma Yetkisi 23
- Türkiye Büyük Millet Meclisine Sunulma 24
- Hukuki Nitelik 24
- İşlemlerin Sınıflandırılması 24
- Doktrin ve Anayasa Mahkemesinin Görüşü 25
- Kavramsal Yaklaşım Işığında Benzer İşlemler 28
- Kanun Hükmünde Kararname ile Kanun ve Kararname Arasındaki İlişki 28
- Kanun Kavramı 29
aa Maddi Anlamda Kanun 29
ab Şeklî (Organik) Anlamda Kanun 30
ac Anayasa Mahkemesinin Görüşü 31
- Kararname Kavramı 31
- Kavramlar Arasındaki İlişki 33
- Benzer İşlemler 33
a Muvakkat Kanun 34
aa Genel Olarak Muvakkat Kanun 34
ab Muvakkat Kanun ile Kanun Hükmünde Karanan 34
- Kararname 36
ba Müşterek Kararname ile Kanun Hükmünde Kararname 36
bb Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile Kanun Hükmünde Kararname 36
bc Kaide-Kararname (Kural-Kararname) ile Kanun Hükmünde Kararname 37
- Değerlendirme 39
- TARİHSEL YAKLAŞIM:
KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMENİN HUKUKUMUZA GİRİŞİ 39
- Kanun Hükmünde Kararname Öncesi Dönem 40
11876 Kanûn-ı Esâsî Dönemi 40
21921 Teşkilât-ı Esâsiye Kanûnu Dönemi 41
31924 Teşkilât-ı Esâsiye Kanûnu Dönemi 41
- Kanun Hükmünde Kararnamenin Türk Hukukuna Girişindeki Etkenler:
"Yürütmenin Güçlendirilmesi Eğilimi" 43
- Kanun Hükmünde Kararnamenin Türk Hukukuna Girişi 45
11961 Anayasası Dönemi 46
21982 Anayasası Dönemi 49
- Değerlendirme 53
İkinci Bölüm 1982 ANAYASASI'NA GÖRE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELER
I OLAĞAN DÖNEMLERDE ÇIKARILAN KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELER 56
- Yetki Kanunu 57
- Kanun Hükmünde Kararname Çıkarma Yetkisi Verilmesinin Hukuki Niteliği 57
- Yetki Kanununun Unsurları 59
- Amaç Unsuru 61
- Kapsam Unsuru 62
- İlkeler Unsuru 63
- Süre Unsuru 64
da Sürenin Sının ve Yetkinin Sona Ermemesi 65
db Süresi İçinde Çıkarılacak Kanun Hükmünde Kararname Sayısı 66
- Kanun Hükmünde Kararname 67
- Kanun Hükmünde Kararnamelerin Konusu 67
- Temel Hak ve Özgürlükler Karşısında "Konu" 68
- Kanun ile Düzenlenme Karşısında “Konu" 70
- Kanun Hükmünde Kararnamelerde Usul ve Şekil 70
C Ret ve Kabul Kanunu 73
- Kanun Hükmünde Kararnamelerin Türkiye Büyük Millet Meclisine
Sunulması ve Görüşülmesi 74
- Türkiye Büyük Millet Meclisine Sunulma 74
- Türkiye Büyük Millet Meclisinde Görüşülme 74
- Türkiye Büyük Millet Meclisinin İşlemleri ve Hukuki Niteliği 77
- İşlemlerin Hukuki Niteliği: Kanun 77
- İşlemler 79
ba Ret Kanunu 79
bb Kabul Kanunu (Aynen veya Değiştirerek Kabul Kanunu) 81
II OLAĞANÜSTÜ DÖNEMLERDE ÇIKARILAN KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELER 84
- Kanun Hükmünde Kararname 85
- Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararnamelerin Unsurları 85
- Yetki 86
- Sebep , 87
- Konu 88
- Süre 90
- Yer 92
- Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararnamelerde Usul ve Şekil 92
- Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararnameler ile Kanunlar Arasındaki İlişki 93
- Ret ve Kabul Kanunu > 95
- Kanun Hükmünde Kararnamelerin Türkiye Büyük Millet Meclisine
Sunulması ve Görüşülmesi 195
- Türkiye Büyük Millet Meclisine Sunulma 95
- Türkiye Büyük Millet Meclisinde Görüşülme 96
- Türkiye Büyük Millet Meclisinin İşlemleri 97
- Ret Kanunu 99
- Kabul Kanunu (Aynen veya Değiştirerek Kabul Kanunu) 100
Üçüncü Bölüm KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERİN YARGISAL DENETİMİ
I OLAĞAN DÖNEMLERDE ÇIKARILAN KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERİN YARGISAL DENETİMİ 101
A Denetim Organı, Denetim Yolu ve Kapsamı 102
1 Denetim Organı: Anayasa Mahkemesi 102
2 Denetim Yolu ve Kapsamı 103
- İptal Davası 103
- İtiraz Yolu 105
B Denetimin Aşamaları 107
- Yetki Kanununa Uygunluk Denetimi 108
- Anayasa'ya Aykırı Yetki Kanununa Uygunluk Denetimi 110
aa Yetki Kanununun Anayasa'ya Uygunluğunun Denetlenmesi 110
aaa Yasama Yetkisinin Devredilmezliği İlkesi 111
aab Yetki Kanunu Unsurlarının Yargısal Denetimi 112
aaba Unsurların Somutlaştırılması ve Niteliği 113
aabb Unsurların Yargısal Denetimi 114
aabba Konu Unsurunun Denetimi 115
aabbb Amaç, Kapsam ve İlkeler Unsurunun Denetimi 116
aabbc Süre Unsurunun Denetimi 118
aac Yetki Verilmesi Şartları Hakkında Anayasa Mahkemesi İçtihadı:
"İvedilik, Zorunluluk, Önemlilik" 119
aaca Eski İçtihat: Şartların Varlığı Üzerine 119
aacaa Anayasa Mahkemesinin Dayanakları 119
aacab İvedi, Zorunlu ve Önemli Haller 121
aacb Yeni İçtihat: Şartların Yokluğu Üzerine 121
aacc İçtihat Değişikliğinin Değerlendirilmesi:
Anayasa Mahkemesinde Yapı ve Yorum Değişikliği ile Üyelerin Oyları 122
aad Aynı Konularda Tekrar Yetki Verme Yasağı 127
ab Yetki Kanununun Anayasa'ya Aykırılığının Etkisi:
“Anayasal Dayanaktan Yoksun Kılma" 129
aba Anayasa Mahkemesi İçtihadının Gelişimi 129
abb Anayasa Mahkemesinin Dayanaktan; 130
abc Denetim Yolunun Farklılaştırıcı Etkisi:
İptal Davası ve İtiraz Yoluna Göre Değişken Sonuçlar 131
abd Değerlendirme 133
- Anayasa'ya Uygun Yetki Kanununa Uygunluk Denetimi 137
ba "Amaç", "Kapsam" ve “İlkeler'' Unsurlarına Uygunluğun Denetlenmesi 137
bb "Süre" Unsuruna Uygunluğun Denetlenmesi 140
- Anayasa'ya Uygunluk Denetimi 140
- Şekil Bakımından Denetim: Sınırsız Denetim 140
- Esas Bakımdan Denetim 143
ba Kanun Hükmünde Kararnameler ile Düzenlenemeyecek Alanlar 143
baa Temel Haklar, Kişi Hakları ve Ödevleri ile Siyasî Haklar ve Ödevler 144
bab Bütçe 146
bb Diğer Alanlar 146
II OLAĞANÜSTÜ DÖNEMLERDE ÇIKARILAN KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERİN YARGISAL DENETİMİ 147
- Yargısal Denetim Yasağı 147
- Yasağın Anlamı 147
- Yasağın Kapsamı 148
- Anayasa Mahkemesinin İçtihadı 150
- Yasağın Aşılması 150
- Yargısal Denetimde Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararnameler Kriterleri 150
- "Dönüşüm" (Conversion) Kuramı 151
- Değerlendirme 152
Sonuç 155
EKLER 161
L Tablo A1: Kanun Hükmünde Kararnameler Tablosu 163
II Tablo A2: Yetki Kanunları Tablosu 225
Kaynakça 229
Kavramlar Dizini 235
Özgeçmiş 240