GİRİŞ 9 BİRİNCİ BÖLÜM CUMHURBAŞKANI KAVRAMI, TARİHÇESİ VE ÖNCEKİ ANAYASALARIMIZDAKİ DURUM I. CUMHURBAŞKANI 13 A. Kavram 13 B. Tarihçe 14 1. Dünya Genelinde 14 2. Ülkemizde, Önceki Anayasalarımızda 15 a) 1876 Anayasasında 15 aa. Anayasanın Niteliği 15 bb. Padişahın Hukuki ve Cezai Sorumluluğu 16 b) 1921 Anayasasında 17 c) 1924 Anayasasında 20 aa. Anayasanın Niteliği 20 bb. Cumhurbaşkanının Siyasi Sorumluluğu ve Vatana İhanet Suçu 22 cc. Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu 23 dd. Cumhurbaşkanının Hukuki Sorumluluğu 24 d) 1961 Anayasasında 25 aa. Anayasanın Niteliği 25 bb. Cumhurbaşkanının Siyasi Sorumluluğu 26 cc. Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu ve Vatana İhanet Suçu 26 dd. Cumhurbaşkanının Hukuki Sorumluluğu 27 II. BÖLÜM 2017 ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ SONRASINDA 1982 ANAYASASINDA CUMHURBAŞKANI VE SORUMLULUĞU I. CUMHURBAŞKANININ SEÇİMİ 29 A. 2007 Anayasa Değişikliği Öncesinde 29 B. 2007 Anayasa Değişikliği Sonrasında 34 II. ANAYASANIN NİTELİĞİ 35 A. 1982 Anayasasının Benimsediği Hükümet Sistemi 43 1. 2007 Anayasa Değişikliği Öncesinde 43 2. 2007 Anayasa Değişikliği Sonrasında 47 3. 2017 Anayasa Değişikliği Sonrasında 51 III. 2017 ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ ÖNCESİNDE CUMHURBAŞKANININ GÖREV VE YETKİLERİ 54 A. Cumhurbaşkanının Yasama İle İlgili Görev ve Yetkileri 56 1. Türkiye Büyük Millet Meclisinin Açılış Konuşmasını Yapmak 57 2. Türkiye Büyük Millet Meclisini Toplantıya Çağırmak 57 3. Kanunları Yayımlamak 58 4. Kanunları Tekrar Görüşülmek Üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine Geri Göndermek 60 5. Anayasa Değişikliğine İlişkin Kanunları Geri Göndermek ve Halkoyuna Sunmak 66 6. Anayasa Mahkemesine İptal Davası Açmak 72 7. Türkiye Büyük Millet Meclisi Seçimlerinin Yenilenmesine Karar Vermek 74 B. Cumhurbaşkanının Yürütme İle İlgili Görev ve Yetkileri 76 1. Başbakanı Atamak ve İstifasını Kabul Etmek 76 2. Başbakanın Teklifi Üzerine Bakanları Atamak ve Görevlerine Son Vermek 80 3. Gerekli Gördüğü Hallerde Bakanlar Kuruluna Başkanlık Etmek veya Bakanlar Kurulunu Başkanlığı Altında Toplantıya Çağırmak 81 4. Yabancı Devletlere Türk Devletinin Temsilcilerini Göndermek, Türkiye Cumhuriyetine Gönderilecek Yabancı Devlet Temsilcilerini Kabul Etmek 83 5. Milletlerarası Andlaşmaları Onaylamak ve Yayımlamak 84 6. Türkiye Büyük Millet Meclisi Adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını Temsil Etmek 87 7. Türk Silahlı Kuvvetlerinin Kullanılmasına Karar Vermek 89 8. Genelkurmay Başkanını Atamak 89 9. Milli Güvenlik Kurulunu Toplantıya Çağırmak ve Milli Güvenlik Kuruluna Başkanlık Etmek 91 10. Başkanlığında Toplanan Bakanlar Kurulu Kararıyla Olağanüstü Hal ve Sıkıyönetim İlan Etmek ve Kanun Hükmünde Kararname Çıkarmak 93 11. Kararnameleri İmzalamak 94 12. Sürekli Hastalık, Sakatlık ve Kocama Sebebi İle Belirli Kişilerin Cezalarını Hafifletmek veya Kaldırmak 100 13. Devlet Denetleme Kurulu Üyeleri İle Başkanını Atamak ve Bu Kurula İnceleme, Araştırma ve Denetleme Yaptırtmak 102 14. Yükseköğretim Kurulu Üyelerini ve Üniversite Rektörlerini Seçmek 106 15. Kararname Çıkartmak 109 C. Cumhurbaşkanının Yargı İle İlgili Görev ve Yetkileri 110 IV. 2017 ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ SONRASINDA CUMHURBAŞKANININ YENİ GÖREV VE YETKİLERİ 111 A. Cumhurbaşkanının Yasama İle İlgili Görev ve Yetkileri 112 1. Erken seçim Kararı Almak 112 2. Kanunları Geri Göndermek 116 3. Bütçe Hakkı ve Teklifi 120 4. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 126 5. Cumhurbaşkanlığı Yönetmeliği Çıkartmak 139 B. Cumhurbaşkanının Yürütme İle İlgili Görev ve Yetkileri 139 1. Cumhurbaşkanı Yardımcılarını Atama Yetkisi 139 2. Bakanları Atama Yetkisi 143 3. Üst Kademe Kamu Görevlilerini Atama 145 4. Olağanüstü Hal İlan Etme Yetkisi ve Olağanüstü Hal Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 147 V. CUMHURBAŞKANININ SORUMSUZLUĞU VE SORUMLULUĞU 153 A. Cumhurbaşkanının Siyasi Sorumsuzluğu 154 1. 1982 Anayasasında 155 a) 2017 Anayasa Değişikliği Öncesinde 155 2. 2017 Anayasa Değişikliği Sonrasında 156 B. Cumhurbaşkanının Cezai Sorumsuzluğu ve Sorumluluğu 158 1. 1982 Anayasasında 158 a) 2017 Anayasa Değişikliği Öncesinde 158 aa. Kişisel Suçları İle İlgili Cezai Sorumluluğu 159 bb. Görevi ile İlgili Suçlarda Cezai Sorumluluğu 165 b) 2017 Anayasa Değişikliği Sonrasında 169 C. Cumhurbaşkanın Hukuki Sorumsuzluğu ve Sorumluluğu 172 1. 1982 Anayasasında 173 a) 2017 Anayasa Değişikliği Öncesinde 173 aa. Göreviyle İlgili Eylem ve İşlemlerinden Doğan Hukuki Sorumsuzluğu 173 bb. Kişisel Eylem ve İşlemlerinden Doğan Hukuki Sorumluluğu 174 b) 2017 Anayasa Değişikliği Sonrasında 174 D. Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanların Sorumluluğu 176 III. BÖLÜM MECLİS SORUŞTUMASI VE YÜCE DİVAN YARGILAMASI I. MECLİS SORUŞTURMASI 179 A. Meclis Soruşturması Önergesinin Verilmesi 184 B. Soruşturma Komisyonu Kurulması, Çalışma Yöntemi Görev ve Yetkileri 185 C. Genel Kurul Aşaması 190 II. YÜCE DİVAN YARGILAMASI 193 A. Önceki Anayasalarımızda 193 B. 1982 Anayasasında 195 1. Yüce Divanın Oluşumu 195 2. Kişi Yönünden Yargılama Yetkisi 200 3. Suç Yönünden Yargılama Yetkisi 202 4. Soruşturma Aşaması 205 5. Kovuşturma Aşaması 208 6. Yeniden İnceleme 212 SONUÇ 215 KAYNAKÇA 225
