556 Sayılı MarKHK Hükümleri Çerçevesinde Marka Hakkının Tüketilmesi İlkesi
Mert Kaan GÜLPINAR
Konu Başlıkları
- Marka Kavramı
- Marka Hakkının Hukuki Niteliği ve Özellikleri
- Marka Hakkının Tüketilmesi
İçindekiler
1- MARKA KAVRAMI
I. GENEL OLARAK 1
II. MARKA HUKUKU İLE İLGİLİ ÜLKEMİZDEKİ YASAL DÜZENLEMELER VE TARAF OLUNAN ULUSLARARASI ANLAŞMALAR 2
III. TANIMI VE UNSURLARI 4
A- İŞARET 5
B- AYIRT EDİCİLİK UNSURU 9
IV. MARKA KAVRAMININ DİĞER KAVRAMLARDAN AYRILMASI 11
V. MARKANIN TÜRLERİ 14
A- TESCİL AMACINA VE İŞLEVLERİNE GÖRE MARKALAR 14
1- Ticaret Markası 14
2- Hizmet Markası 15
3- Koruyucu Marka 16
4- Yedek Markalar 16
5- Garanti Markaları 16
B- SAHİPLERİNE GÖRE MARKALAR 18
1- Bireysel (Ferdi) Marka 18
2- Ortak Marka 19
3- Vekil Markasi 19
C- BİLİNİLİRLİK ÖLÇÜSÜNE GÖRE MARKALAR 20
1- Alelade Marka 20
2- Taninmiş Marka 20
D- TESCİLİN ETKİSİ GÖSTERDİĞİ COĞRAFİ ALANA GÖRE 23
1- Ulusal Marka 23
2- Topluluk Markasi 24
VI. MARKANIN İŞLEVLERİ 24
A- KAYNAK GÖSTERME İŞLEVİ 24
B- AYIRT EDİCİLİK İŞLEVİ 25
C- GARANTİ İŞLEVİ 25
D- REKLAM İŞLEVİ 26
2- MARKA HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ VE
ÖZELLİKLERİ
I- MARKA HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ 29
II MARKA HAKKININ ÖZELLİKLERİ 41
A- MARKA HAKKININ, İNSAN ZİHNİNİN ÜRÜNÜ OLMA ÖZELLİĞİ 41
B- SÜREYE BAĞLI VE YENİLENEBİLİR OLMASI 42
C- HUKUKİ İŞLEMLERE KONU OLMASI 42
D- GAYRİ - MADDİ MALLAR ÜZERİNDE YER ALAN MUTLAK HAKLARDAN OLMASI 43
3- MARKA HAKKININ TÜKETİLMESİ
I. GENEL OLARAK 47
II. TÜKENME İLKESİ İLE İLGİLİ KAVRAMLAR 53
A- PARALEL İTHALAT 53
1- Kavram 53
2- Paralel İthalatın Sebepleri 54
B- TEKRAR İTHALAT 56
C- GRİ İTHALAT 57
D- MARKA HAKKININ TÜKENMESİNDE BELİRLENEN SİSTEMLER 59
1- Ülkesel Tükenme İlkesi 59
2- Bölgesel Tükenme İlkesi 61
3- Uluslararası Tükenme İlkesi 66
4- Uluslararası Tükenme Sisteminin Faydaları ve Zararları 67
a- Uluslararası Tükenme Sisteminin Faydaları 67
aa- Daha Rekabetçi Bir Sistemdir 67
bb- Malların Sürümünü Arttır ve Tüketicilerin Lehinedir 67
cc- Şirketlerin Fiyat Politikalarının Değişmesine Yol Açar 68
b- Uluslararası Tükenme Sisteminin Zararları 68
aa- Yenilikçi Düşüncenin Gelişmesini Engeller 68
bb- Fiyat Düşüşleri Beklenen Seviyede Değildir ve Kısa Sürelidir 69
cc- Marka Hakkını Yeteri Kadar Korumaz 69
dd- Gri İthalat Yoluyla Ülkeye Malların Girmesi Kolaylaşır 70
ee- Satış Sonrası Destek ve Servis Hizmetlerinde Aksamalar Yaşanması 70
ff- Paralel İthalatın Sadece En Çok Talep Olan Mallara Yönelmesi 70
gg- Paralel İthalatın Ülke Ekonomisinin Büyüme Hızını Yavaşlatması ve İşsizliği Arttırması 71
5- Tükenme Sistemlerinin Paralel İthalata Etkisi 72
E- MARKA HUKUKU İLE REKABET HUKUKU ARASINDAKİ İLİŞKİ 73
F- MARKA HAKKININ ÖZÜ KAVRAMI 77
III. MARKHK' YA GÖRE MARKA HAKKININ TÜKETİLMESİNİN ŞARTLARI 81
A- MARKHK MD. 6 ANLAMINDA TESCİLLİ BİR MARKANIN BULUNMASI 81
B- TESCİLLİ MARKANIN TESCİL KAPSAMINDAKİ MALLAR ÜZERİNE KONULMASI 85
C- MARKAYI TAŞIYAN MALLARIN TÜRKİYE' DE PİYASA SUNUMU 86
1- Piyasaya Sunma Kavramı 86
2- Markalı Malların Türkiye Sınırları İçerisinde Piyasaya Sunulması 87
D- MARKALI MALLARIN MARKA SAHİBİ TARAFINDAN YA DA ONUN RIZASI İLE BİR ÜÇÜNCÜ KİŞİ TARAFINDAN PİYASAYA SÜRÜLMESİ 88
1- Marka Hakkı Sahibi Tarafından Bizzat Piyasaya Sunma 89
2- Marka Sahibinin İzniyle Üçüncü Kişi Tarafından Piyasa Sunma 91
a- Marka Hakkı Sahibi İle Üçüncü Kişi Arasında Hukuki-İktisadi Bağlılık Olması Hali 94
b- Marka hakkı sahibi ile üçüncü şahıs arasında akdi bir ilişki bulunması hali 97
aa- Tek Satıcılık Sözleşmesi 101
bb- Lisans Sözleşmeleri 103
cc- Franchise Sözleşmeleri 107
dd- Acentelik Sözleşmesi 109
IV. TÜKENME İLKESİNİN UYGULANMAYACAĞI DURUMLAR 110
A- MARKALI MALLARIN DEĞİŞTİRİLMESİ YA DA KÖTÜLEŞTİRİLMESİ 112
1- Markalı Mallar Üzerinde Değişiklik ya da Kötüleştirme Yapılmış Olması 112
2- Değiştirme ya da Kötüleştirmenin Ticari Amaçla Yapılmış Olması 114
B- HAKLI SEBEPLERİN VARLIĞI 116
1- Markalı Malın Reklamlarda Kullanılması 117
2- Markalı Malların Yeniden Paketlenmesi 121
a- Piyasanın Suni Olarak Bölünmesi 126
b- Ürünün Orijinalliğini Etkilememe 129
c- Yeni Paketin Üzerine Üretici Ve İthalatçının Bilgilerinin Yazılması 130
d- Marka İle Marka Hakkı Sahibinin İtibarının Korunması 130
e- Bildirimde Bulunulması 132
f- İspat Yükü 134
3- Markalı Malın Üzerindeki Markanın Değiştirilmesi 135
4- Gri İthalat 137
V. GÜMRÜK BİRLİĞİ ve TRIPS HÜKÜMLERİ ÇERÇEVESİNDE MARKA HAKKININ TÜKETİLMESİ İLKESİ 138
A- GÜMRÜK BİRLİĞİREJİMİ ÇERÇEVESİNDE TÜKENME İLKESİ 138
B- TRIPS HÜKÜMLERİ ÇERÇEVESİNDE TÜKENME İLKESİ 140
VI. TÜKENME İLKESİ İLE İLGİLİ OLARAK YARGITAY KARARLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 141
A- 556 SAYILI KHK DAN ÖNCE 142
B- 556 MARKHK DÖNEMİ 146
4- SONUÇ 155
KAYNAKÇA 159