6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu'na GöreMarka Hukukunda Ayırt Edicilik ve Markanın Ayırt Ediciliğinin Zedelenmesi556 Sayılı KHK ile Karşılaştırmalı
Dr. Dilek İMİRLİOĞLU
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ...........................................................................................................................VII
İKİNCİ BASIYA ÖNSÖZ ..................................................................................................... IX
TEŞEKKÜR .......................................................................
XIV İçindekiler
Đ. ÖŶ Ad ǀe SoLJadlarıŶ TiĐaret UŶǀaŶıŶda KullaŶılŵası HâliŶde Marka
Olarak TesĐili .....................................................................................................ϯϯ
Ϯ. Kişi AdlarıŶıŶ Marka Olarak TesĐiliŶe İlişkiŶ Kararlar ǀe Görüşler ..........................ϯϱ
a. Kişi AdlarıŶıŶ TesĐiliŶde GözetileŶ Dürüstlük İlkesi...........................................ϯϲ
ď. ÖŶ Ad/ALJŶı ÖŶ Ad–Farklı SoLJadı KararlarıŶda ALJırt EdiĐilik...............................ϯϳ
Đ. TaŶıŶŵış ÖŶ Ad / SoLJadlarda ALJırt EdiĐilik .......................................................ϯϵ
d. ALJŶı ÖŶ Ad- Farklı SoLJadı KararlarıŶda ALJırt EdiĐilik.........................................ϰϭ
e. Farklı ÖŶ Ad- ALJŶı SoLJadı KararlarıŶda ALJırt EdiĐilik.........................................ϰϭ
f. SoLJad/ÖŶ Ad ǀe ALJŶı SoLJad KararlarıŶda ALJırt EdiĐilik.....................................ϰϯ
B. SözĐükler.....................................................................................................................ϰϰ
ϭ. GeŶel Olarak ..........................................................................................................ϰϰ
Ϯ. SözĐük MarkalarıŶda AŶlaŵsal İçerik.....................................................................ϰϰ
ϯ. SözĐük MarkasıŶıŶ Coğrafi Yer Adı Olŵası.............................................................ϰϲ
ϰ. SözĐük MarkasıŶıŶ Şekil UŶsuruLJla Birleşŵesi.......................................................ϰϴ
C. Harfler, SaLJılar ǀe KoŵďiŶasLJoŶlar .............................................................................ϰϴ
ϭ. GeŶel Olarak ..........................................................................................................ϰϴ
Ϯ. Harf ǀe SaLJılarda SoLJut ǀe Soŵut ALJırt EdiĐilik......................................................ϰϵ
ϯ. Harf KoŵďiŶasLJoŶları.............................................................................................ϱϭ
D. Şekiller.........................................................................................................................ϱϮ
ϭ. GeŶel Olarak ..........................................................................................................ϱϮ
Ϯ. Seŵďol ǀe Noktalaŵa İşaretleri .............................................................................ϱϯ
ϯ. Şekil ǀe SözĐük KoŵďiŶasLJoŶları............................................................................ϱϰ
E. Üç BoLJutlu Şekiller ......................................................................................................ϱϱ
ϭ. GeŶel Olarak ..........................................................................................................ϱϱ
Ϯ. Üç BoLJutlu ŞekliŶ ALJırt EdiĐilik TespitiŶde Dikkat Edilŵesi GerekeŶ
Hususlar .................................................................................................................ϱϳ
a. ŞekliŶ StaŶdarttaŶ Farklı Olŵası .......................................................................ϱϴ
ď. ŞekliŶ TekŶik ZoruŶluluk ǀe Doğal YapıdaŶ KaLJŶaklaŶŵaŵası .........................ϲϬ
Đ. AŵďalajıŶ BiliŶeŶ ǀe GeleŶeksel ŞekildeŶ Oluşŵaŵası ....................................ϲϯ
ϯ. Miŵari ForŵlarıŶ Üç BoLJutlu Şekil Olarak DeğerleŶdirilŵesi................................ϲϯ
F. ReŶkler........................................................................................................................ϲϱ
ϭ. GeŶel Olarak ..........................................................................................................ϲϱ
Ϯ. ReŶk ǀe Marka İlişkisi.............................................................................................ϲϲ
ϯ. Marka TesĐiliŶde SoLJut/Soŵut ReŶk ALJrıŵı..........................................................ϳϬ
a. Türk HukukuŶda SoLJut ReŶk TesĐili ..................................................................ϳϬ
aa. DoktriŶ Görüşü.........................................................................................ϳϬ
ďď. YargıtaLJ Görüşü........................................................................................ϳϮ
ĐĐ. TPMK Görüşü ...........................................................................................ϳϯ
ď. Türk Hukuku DışıŶda SoLJut ReŶk TesĐili............................................................ϳϯ
ϰ. ReŶk MarkalarıŶa İlişkiŶ İlkeler ǀe VerileŶ Kararlar................................................ϳϱ
a. SoLJut ReŶgiŶ Grafiksel Teŵsili ..........................................................................ϳϱ
ď. SoLJut ReŶgiŶ Tek BaşıŶa KullaŶıŵıŶıŶ AraŶŵaŵası .........................................ϳϴ
Đ SoLJut ReŶgiŶ ÜrüŶüŶ FoŶksiLJoŶuŶa İlişkiŶ Olŵaŵası ......................................ϴϬ
d. SoLJut ReŶgiŶ KaLJŶağı OlaŶ İşletŵeLJi İşaret Etŵesi ..........................................ϴϭ
G. Sesler...........................................................................................................................ϴϮ
ϭ. GeŶel Olarak ..........................................................................................................ϴϮ
İçindekiler XV
Ϯ. Ses MarkalarıŶıŶ TesĐiliŶe İlişkiŶ Görüşler............................................................. ϴϰ
ϯ. Ses MarkalarıŶa İlişkiŶ Dikkate AlıŶaŶ İlkeler ǀe VerileŶ Kararlar.......................... ϴϲ
a. Ses İşaretiŶiŶ Grafiksel Olarak Teŵsil Edileďilŵesi........................................... ϴϲ
ď. SuŶulaŶ SoŶograŵıŶ Oďjektif Olarak AŶlaşılaďilŵesi....................................... ϴϴ
Đ. SesiŶ ÜrüŶ FoŶksiLJoŶuŶa Ait Olup OlŵadığıŶıŶ Tespiti.................................... ϴϵ
H. Kokular........................................................................................................................ ϵϬ
ϭ. GeŶel Olarak.......................................................................................................... ϵϬ
Ϯ. KokuŶuŶ Marka Olarak TesĐili ............................................................................... ϵϭ
a. TürkiLJe ULJgulaŵası .......................................................................................... ϵϭ
ď. AB ULJgulaŵası.................................................................................................. ϵϯ
Đ. ABD ULJgulaŵası ............................................................................................... ϵϱ
ϯ. ParfüŵleriŶ Marka Olarak TesĐili .......................................................................... ϵϴ
I. Tatlar .......................................................................................................................... ϵϵ
İ. SlogaŶlar................................................................................................................... ϭϬϭ
ϭ. GeŶel Olarak........................................................................................................ ϭϬϭ
Ϯ. SlogaŶlarıŶ ALJırt EdiĐi Olaďilŵesi İçiŶ Gerekli Kriterler ....................................... ϭϬϭ
a. HerkesiŶ KullaŶaďileĐeği SıradaŶ Bir SlogaŶ Olŵaŵası .................................. ϭϬϮ
ď. SlogaŶıŶ AldatıĐı, YaŶıltıĐı ǀe Dürüstlük KuralıŶa ALJkırı Olŵaŵası................. ϭϬϯ
Đ. SlogaŶıŶ TaŶıŵlaLJıĐı Nitelikte Olŵaŵası........................................................ ϭϬϯ
J. Hareket Markaları..................................................................................................... ϭϬϰ
İKİNCİ BÖLÜM
MUTLAK RET NEDENLERİ BAKIMINDAN AYIRT EDİCİLİK ve AYIRT EDİCİLİĞİN
KULLANIM YOLUYLA KAZANILMASI
I. MUTLAK RET NEDENLERİ BAKIMINDAN AYIRT EDİCİLİK ................................................ ϭϬϳ
A. GeŶel Olarak............................................................................................................. ϭϬϳ
B. Marka OlaŵaLJaĐak İşaretler..................................................................................... ϭϬϴ
C. HerhaŶgi Bir ALJırt EdiĐi Niteliğe Sahip OlŵaLJaŶ İşaretler......................................... ϭϬϵ
D. TaŶıŵlaLJıĐı İşaretler ................................................................................................. ϭϭϬ
ϭ. TaŶıŵlaLJıĐı İşaret Kaǀraŵı................................................................................... ϭϭϬ
a. HükŵüŶ DüzeŶleŶŵe AŵaĐı .......................................................................... ϭϭϮ
ď. İşaretiŶ TaŶıŵlaLJıĐı Olarak Kaďulü İçiŶ GerekeŶ Kıstaslar .............................. ϭϭϮ
Ϯ. SMK'da SaLJılaŶ TaŶıŵlaLJıĐı İşaretler ................................................................... ϭϭϰ
a. CiŶs ǀe Çeşit BelirteŶ İşaretler........................................................................ ϭϭϰ
ď. Kalite, Değer BelirteŶ İşaretler ....................................................................... ϭϭϲ
Đ. Miktar, Aŵaç, ZaŵaŶ BelirteŶ İşaretler.......................................................... ϭϭϴ
d. Coğrafi KaLJŶak BelirteŶ İşaretler .................................................................... ϭϮϬ
ϯ. TaŶıŵlaLJıĐılık KapsaŵıŶda DeğerleŶdirileŶ Hâller............................................... ϭϮϮ
a. SözĐük MarkalarıŶa İlişkiŶ TaŶıŵlaLJıĐılık Hâlleri............................................. ϭϮϯ
aa. YaďaŶĐı Dildeki SözĐükler ...................................................................... ϭϮϯ
ďď. Birleşik sözĐükler ................................................................................... ϭϮϱ
ĐĐ. Çok AŶlaŵlı SözĐükler............................................................................ ϭϮϳ
dd. SlogaŶlar ................................................................................................ ϭϮϵ
ď. Şekiller ............................................................................................................ ϭϯϭ
XVI İçindekiler
Đ. ReŶk Adları......................................................................................................ϭϯϯ
d. Bitki Çeşitleri Adları.........................................................................................ϭϯϯ
ϰ. TaŶıŵlaLJıĐı İşaret OlŵaktaŶ KaçıŶŵa Hâlleri.......................................................ϭϯϰ
a. Belirli ďir Forŵ ile Yazılŵış TaŶıŵlaLJıĐı SözĐükler ...........................................ϭϯϱ
ď. Graŵatik Eşdeğerler........................................................................................ϭϯϲ
Đ. Kısaltŵalar, AkroŶiŵler...................................................................................ϭϯϵ
E. ALJŶı ǀeLJa ALJırt EdileŵeLJeĐek Kadar BeŶzer OlaŶ Markalar .....................................ϭϰϭ
ϭ. GeŶel Olarak ........................................................................................................ϭϰϭ
Ϯ. HükŵüŶ ULJgulaŵa Şartları ..................................................................................ϭ
İçindekiler XVII
ϭ. MalıŶ Doğal YapısıŶdaŶ OrtaLJa ÇıkaŶ ŞekliŶi ǀeLJa Bir Başka ÖzelliğiŶi
İçereŶ İşaretler .................................................................................................... ϭϴϰ
Ϯ. TekŶik Bir SoŶuç Elde Etŵek İçiŶ Gerekli Şekiller ................................................ ϭϴϱ
ϯ. Mala Asli DeğeriŶi VereŶ Şekli ǀeLJa Bir Başka ÖzelliğiŶi İçereŶ İşaretler............. ϭϴϲ
II. KULLANIM YOLUYLA AYIRT EDİCİ NİTELİK KAZANMA....................................................... ϭϴϳ
A. KullaŶıŵ YoluLJla ALJırt EdiĐi Nitelik KazaŶŵa Kaǀraŵı.............................................. ϭϴϳ
B. KullaŶıŵ YoluLJla ALJırt EdiĐilik KazaŶılŵasıŶda Dikkate AlıŶaŶ Kriterler................... ϭϴϵ
ϭ. Markasal KullaŶıŵ ............................................................................................... ϭϴϵ
a. Markasal KullaŶıŵ Kaǀraŵı ............................................................................ ϭϴϵ
ď. Markasal KullaŶıŵa Nitelik KazaŶdırŵa Araçları ............................................ ϭϵϮ
aa. YoğuŶ KullaŶıŵ...................................................................................... ϭϵϮ
ďď. TaŶıtıŵ................................................................................................... ϭϵϯ
ĐĐ. Eŵek...................................................................................................... ϭϵϰ
Ϯ. KullaŶıŵ Süresi .................................................................................................... ϭϵϰ
ϯ. ALJırt EdiĐiliğiŶ KazaŶıldığı Coğrafi AlaŶ................................................................ ϭϵϲ
ϰ. İlgili Çeǀre ............................................................................................................ ϭϵϳ
ϱ. BeŶiŵseŶŵe OraŶı .............................................................................................. ϭϵϴ
C. KullaŶıŵ YoluLJla ALJırt EdiĐilik KazaŶŵaŶıŶ Tespiti................................................... ϮϬϬ
D. KullaŶıŵ YoluLJla ALJırt EdiĐi Hâle Gelŵe İddiasıŶıŶ HaŶgi Tarih İtiďariLJle
İŶĐeleŶeĐeği Hususu ................................................................................................. ϮϬϮ
ϭ. ALJırt EdiĐiliğiŶ TesĐil TarihiŶdeŶ ÖŶĐe KazaŶılŵası ............................................. ϮϬϮ
Ϯ. ALJırt EdiĐiliğiŶ TesĐildeŶ SoŶra KazaŶılŵası ........................................................ ϮϬϱ
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MARKANIN AYIRT EDİCİ KARAKTERİNİN ZEDELENMESİ
I. AYIRT EDİCİ KARAKTERİN ZEDELENMESİ KAVRAMI ....................................................... ϮϬϵ
A. ALJırt EdiĐi KarakteriŶ ZedeleŶŵesiŶe İlişkiŶ Nisďi Ret HükŵüŶüŶ Kapsaŵı............. ϮϬϵ
ϭ. TaŶıŶŵışlık DüzeLJiŶe Ulaşŵış Marka .................................................................. ϮϭϮ
a. TaŶıŶŵışlık DüzeLJiŶe Ulaşŵış Marka Kaǀraŵı ............................................... ϮϭϮ
ď. Paris Sözleşŵesi'Ŷdeki TaŶıŶŵışlıkla İlişkisi.................................................... Ϯϭϲ
Đ. MarkaŶıŶ TaŶıŶŵışlık DüzeLJiŶe Ulaşŵış SaLJılaďilŵesi İçiŶ GözetileĐek
Kriterler........................................................................................................... ϮϮϬ
aa. Oďjektif Kriterler.................................................................................... ϮϮϭ
;iͿ İlgili Coğrafi AlaŶ............................................................................. ϮϮϭ
;iiͿ MarkaŶıŶ Başka Ülkelerde TesĐili................................................... ϮϮϮ
;iiiͿ Yetkili Makaŵlar TarafıŶdaŶ VerileŶ Kararlar ................................ ϮϮϮ
ďď. Suďjektif Kriterler................................................................................... ϮϮϯ
;iͿ TopluŵuŶ İlgili Kesiŵi .................................................................... ϮϮϯ
;iiͿ TaŶıŶŵışlık DüzeLJi.......................................................................... ϮϮϰ
;iiiͿ MarkaŶıŶ ALJırt EdiĐi Niteliği........................................................... ϮϮϲ
;iǀͿ TaŶıtıŵ FaaliLJetleri......................................................................... ϮϮϳ
;ǀͿ MarkaŶıŶ EkoŶoŵik Değeri ǀe Diğer Faktörler .............................. ϮϮϴ
d. MarkaŶıŶ TürkiLJe'de TaŶıŶŵışlık DüzeLJiŶe UlaştığıŶıŶ Tespiti....................... ϮϮϵ
e. TürkiLJe'de TaŶıŶŵışlık DüzeLJiŶe UlaşaŶ MarkaŶıŶ SaǀuŶŵa Markası
Olarak TesĐili................................................................................................... Ϯϯϯ
aa. SaǀuŶŵa Markası Kaǀraŵı..................................................................... Ϯϯϯ
XVIII İçindekiler
;iͿ MarkaŶıŶ KullaŶılŵası ....................................................................Ϯϯϰ
;iiͿ MarkaŶıŶ KullaŶılŵış SaLJılŵa Hâlleri..............................................Ϯϯϰ
;ϭͿ MarkaŶıŶ ALJırt EdiĐi KarakteriŶi DeğiştirŵedeŶ
KullaŶŵa .................................................................................Ϯϯϱ
;ϮͿ Ciddi KullaŶıŵ .........................................................................Ϯϯϴ
;ϯͿ Haklı Seďep..............................................................................Ϯϯϵ
ďď. TaŶıŶŵışlık DüzeLJiŶe Ulaşŵış MarkaŶıŶ SaǀuŶŵa Markası Olduğu
SıŶıflarda İptali .......................................................................................ϮϰϬ
;iͿ SaǀuŶŵa Markalara İlişkiŶ İptal Daǀaları HakkıŶda Görüşler .........Ϯϰϭ
;iiͿ SaǀuŶŵa MarkalarıŶıŶ İptaliŶde GözetileŶ Hususlar......................Ϯϰϰ
;ϭͿ Hukuki MeŶfaat.......................................................................Ϯϰϰ
;ϮͿ KötüŶiLJet.................................................................................Ϯϰϲ
Ϯ. Haklı Seďep Kaǀraŵı ............................................................................................Ϯϰϳ
II. AYIRT EDİCİ KARAKTERİN ZEDELENMESİ VE SULANDIRMA İLİŞKİSİ................................Ϯϰϵ
A. ABD HukukuŶda SulaŶdırŵa .....................................................................................ϮϱϬ
ϭ. ABD HukukuŶda SulaŶdırŵa Kaǀraŵı ..................................................................ϮϱϬ
Ϯ. ABD HukukuŶda SulaŶdırŵa Hâlleri.....................................................................ϮϱϮ
a. TaŶıŶŵış MarkaŶıŶ İtiďarıŶa Zarar Verilŵesi ;TarŶishŵeŶtͿ ..........................Ϯϱϯ
ď. TaŶıŶŵış MarkaŶıŶ ALJırt EdiĐi KarakteriŶiŶ ZedeleŶŵesi ;BlurriŶgͿ...............Ϯϱϯ
B. AB HukukuŶda SulaŶdırŵa .......................................................................................Ϯϱϰ
ϭ. AB HukukuŶda SulaŶdırŵa Kaǀraŵı.....................................................................Ϯϱϰ
Ϯ. AB HukukuŶda SulaŶdırŵa Hâlleri .......................................................................Ϯϱϱ
a. TaŶıŶŵış MarkaŶıŶ ALJırt EdiĐi KarakteriŶiŶ ZedeleŶŵesi ;BlurriŶgͿ...............Ϯϱϱ
ď. TaŶıŶŵış MarkaŶıŶ İtiďarıŶa Zarar Verilŵesi ;TarŶishŵeŶtͿ ..........................Ϯϱϲ
Đ. TaŶıŶŵış MarkadaŶ Haksız Yarar SağlaŶŵası ;free-ridiŶgͿ .............................Ϯϱϲ
III. TÜRK HUKUKUNDA AYIRT EDİCİ KARAKTERİN ZEDELENMESİ ........................................Ϯϱϲ
IV. TÜRK VE AB HUKUKUNDA AYIRT EDİCİ KARAKTERİN ZEDELENMESİNE İLİŞKİN İLKE
VE KARARLAR..................................................................................................................Ϯϱϴ
A. Türk HukukuŶda ALJırt EdiĐi KarakteriŶ ZedeleŶŵesiŶe İlişkiŶ İlke ǀe Kararlar .........Ϯϱϴ
ϭ. Soŵut Delil SuŶulŵası .........................................................................................Ϯϱϴ
Ϯ. Ciddi Bir TehlikeŶiŶ Varlığı ...................................................................................ϮϲϬ
ϯ. TaŶıŶŵış MarkaŶıŶ ALJırt EdiĐiliği.........................................................................ϮϲϬ
ϰ. Mal ǀe Hizŵet SıŶıflarıŶıŶ ALJrı ALJrı Tespiti ..........................................................Ϯϲϭ
ϱ. Markalar Arası BeŶzerlik ......................................................................................Ϯϲϯ
B. AB Hukuku'Ŷda ALJırt EdiĐi KarakteriŶ ZedeleŶŵesiŶe İlişkiŶ İlke ǀe Kararlar...........Ϯϲϰ
ϭ. Adidas – YassiŶ Kararı ..........................................................................................Ϯϲϰ
Ϯ. SǁatĐh- SǁatĐhďall Kararı....................................................................................Ϯϲϱ
ϯ. IŶtel- CPM Kararı ;IŶtel-IŶtelŵarkͿ.......................................................................Ϯϲϳ
ϰ. Wolf Kararı ...........................................................................................................Ϯϲϵ
SONUÇ ......................................................................................................................... Ϯ7ϭ
KAYNAKÇA................................................................................................................... Ϯ77