Eşya Hukuku
A. Lale SİRMEN
Bu kitabın ana kaynağı, 2002 yılından beri çoğaltılarak öğrencinin yararlanmasına sunulan Eşya Hukuku ders notlarımdır. Son yıllarda mevzuatta meydana gelen değişiklikler ve uygulamadaki yeni gelişmeler, hukuk fakülteleri öğrencileri tarafından talep edilen ders notlarımın kitap haline getirilmesini zorunlu kılmıştır. Kitapta yeni Türk Borçlar Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümleri de dikkate alınmıştır. (Önsöz'den)
Eşya Hukuku, kişilerin eşya üzerindeki hâkimiyetlerinin kapsamını, içeriğini, kuruluş biçimini ve kişilerin bu hâkimiyet dolayısıyla birbirleriyle olan ilişkilerini düzenleyen Medenî Hukuk dalıdır.
Kişinin eşya üzerindeki hâkimiyeti genellikle bir hakka dayanır. Kişiye eşya üzerinde doğrudan hâkimiyet sağlayan haklara "aynî haklar" denir. Aynî hak, kişiye eşya üzerinde sağladığı doğrudan hâkimiyetin sonucu olarak da, herkese karşı ileri sürülebilen mutlak haklardandır. Bu bakımdan, eşya üzerindeki doğrudan hâkimiyetin dışa, üçüncü kişilere karşı açıklanmasına ihtiyaç vardır. Taşınabilir mallar olan taşınır (menkul) eşyada bu hâkimiyet, zilyetlik denilen fiilî hâkimiyet biçiminde dışa akseder. Fakat zilyetliğin sadece taşınır eşya üzerindeki hâkimiyeti ve bu hâkimiyetin dayandığı aynî hakkı açıklamak için uygun ve yeterli bir araç olabileceğini dikkate alan hukuk düzenimiz, zilyetliğin taşınır eşyada yerine getirdiği işlevi, taşınmaz (gayrimenkul) olarak adlandırılan taşınamayan eşyada Devlet eliyle tutulan tapu siciline tanımıştır. Bunun sonucu olarak da, taşınırlarda zilyetlik, taşınmazlarda ise tapu sicilindeki tescil aynî hakkın varlığına karine sayılmaktadır (MK 985, 986, 992).
İşte Eşya Hukukunun konusunu bu üç kurum, aynî haklar, zilyetlik ve tapu sicili teşkil eder. Nitekim, Medenî Kanunun "Eşya Hukuku" başlığını taşıyan IV. Kitabı bu kurumları düzenlemektedir . (Giriş'ten)