İmar hakkı transferi; imar haklarının, koruma alanı olarak belirlenen gönderici bölgelerden gelişim alanı olarak tespit edilen alıcı bölgelere transfer edildiği, modern bir arazi koruma ve kullanma yöntemi olarak ortaya çıkmıştır. İmar hakkı transferi, idarenin koruma politikaları doğrultusunda mülkiyet hakkına müdahale eden düzenlemeler sebebiyle maliklerin uğradıkları mağduriyetlerin giderilmesi amacıyla bir araç olarak kullanılabilir. Söz konusu müessese, bu amaçla ABD hukuk sisteminde uzun yıllardır uygulanmaktadır. Müessese, mevzuatımıza ilk kez 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununda yapılan değişiklikle girmiş ve ardından başka kanunlarda da isim olarak yer almaya başlamıştır. Ancak müessesenin ne olduğunun, nasıl uygulanacağının yer aldığı ayrıntılı bir kanuni düzenlemenin bulunmaması, müessesenin anlaşılmasını ve uygulanmasını güçleştirmektedir. Bu nedenle çalışma sırasında müesseseye ilişkin değerlendirmeler yapılırken ABD hukuk sisteminde yer alan düzenlemelerden ve uygulamalardan sıkça yararlanılmıştır. Çalışmada, mevzuatımıza girmeye başlayan imar hakkı transferi müessesesinin ABD hukuk sisteminde ortaya çıkışı, özellikleri ve hangi ihtiyaçları giderdiğine yönelik incelemeler yapılmış ve bu kapsamda, mevzuatımızdaki düzenlemeler belirtilerek müesseseye ilişkin hukuk sistemimizde ideal hukuki düzenlemelerin neler olabileceğine ilişkin değerlendirmelerde bulunulmuştur.(ARKA KAPAKTAN)
İçindekiler
Giriş Birinci Bölüm İmar Hakkı ve İmar Hakkı Transferi Müessesesinin Niteliği, Gerekliliği, Amaçları ve İlkeleri 1. İmar Hakkının Hukuki Niteliği ve İmar Hakkına Müdahalenin Meşru Temeli 1.1. Mülkiyet Hakkı ve İmar Hakkı İlişkisi 1.2. İmar Hakkına Müdahalenin Meşru Temeli ve Telafi Edilmesi 2. İmar Hakkı Transferinin Tanımı ve Hukuki Niteliği 2.1. İmar Hakkı Transferinin Tanımı 2.2. İmar Hakkı Transferinin Hukuki Niteliği 3. İmar Hakkı Transferinin Gerekliliği 4. İmar Hakkı Transferinin Amaçları 4.1. İmar Hakları Kısıtlanmış Taşınmaz Maliklerinin Mağduriyetinin Telafi Edilmesi 4.2. Koruma Alanlarında İmar Baskısının Azaltılması 4.3. Gelişim Alanlarında Planlı Yapılaşmanın Sağlanması 4.4. İdare Üzerindeki Mali Yükün Hafifletilmesi 5. İmar Hakkı Transferinin İlkeleri 5.1. Katılım İlkesi 5.2. Şeffaflık ve Belirlilik İlkesi 5.3. Koruma ve Kullanma Dengesinin Sağlanması İlkesi 5.4. Şehircilik Adaleti İlkesi İkinci Bölüm İmar Hakkı Transferinin Doğuşu, Gelişimi ve Uygulaması 1. İmar Hakkı Transferinin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi 2. İmar Hakkı Transferinin Aktörleri 2.1. Kısıtlanmış Taşınmaz Maliklerinin Rolü 2.2. Alıcı Bölge Malikleri ve Yüklenicilerin Rolü 2.3. İdarenin Rolü 3. İmar Hakkı Transferinin Uygulama Aşamaları 3.1. Gönderici Bölgenin Belirlenmesi 3.2. Alıcı Bölgenin Belirlenmesi 3.3. İmar Haklarının Değerlemesi 3.4. İmar Haklarının Ekonomik Dolaşımı 3.5. İmar Hakkı Transferine İlişkin Diğer İşlemler Üçüncü Bölüm Türk Hukuku Bakımından İmar Hakkı Transferinin Mevcut Düzenlemeler Işığında Uygulanabilirliği, Sorunları ve Öneriler 1. Türk Hukukunda İmar Hakkı Transferine İhtiyaç Duyulmasının Nedenleri 2. İmar Hakkı Transferine İlişkin Mevzuatımızda Yer Alan Düzenlemeler 2.1. 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu 2.2. 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun 2.3. 644 Sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 2.4. 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu 2.5. Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği 3. İmar Hakkı Transferinin Uygulanabilirliği 3.1. İmar Hakkı Transferinin Anayasaya Uygunluğu 3.2. İmar Hakkı Transferine İmar Kanununda Yer Verilmesi Gerekliliği 3.3. Yetkili İdarenin Belirlenmesi 3.4. İmar Haklarının Menkulleştirmesi ve Ekonomik Dolaşımı 3.5. İmar Hakkı Transferinin Aşamaları 4. İmar Hakkı Transferine İlişkin Sorunlar ve Öneriler 4.1. İmar Hakkı Transferinin İdarenin Mal Edinme Yöntemi Olarak Kullanılması 4.2. Gönderici Bölgenin Kalıcı Korumayı Gerektiren Özelliğini Kaybetmesi 4.3. İmar Hakkı Transferinde Arz-Talep Dengesinin Bozulması Sonuç Kaynakça Çevrimiçi Kaynakça
