Prof. Dr. Özge KARAEGE
İÇİNDEKİLER
İKİNCİ BASIYA ÖNSÖZ .7
ÖNSÖZ .9
İÇİNDEKİLER 11
KISALTMALAR . 17
GİRİŞ .19
BİRİNCİ BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA VE MUKAYESELİ HUKUKTA ACENTELİK KURUMU,
ACENTE KAVRAMI, UNSURLARI VE BENZER HUKUKİ KURUMLARLA
KARŞILAŞTIRILMASI
TÜRK HUKUKUNDA VE MUKAYESELİ HUKUKTA ACENTELİK
KURUMUNUN DÜZENLENMESİ 21
1986/653 Sayılı Avrupa Birliği Yönergesinde . 21
Alman Hukukunda 22
İsviçre Hukukunda 23
İtalyan Hukukunda . 24
İngiliz Hukukunda. 24
Türk Hukukunda 25
ACENTE KAVRAMI VE UNSURLARI 26
Acente Kavramı 26
Acentenin Unsurları . 29
Bağımsızlık 29
Faaliyetin Bir Sözleşmeye Dayanması 31
Faaliyetin Süreklilik Göstermesi ve Meslek Edinilmiş Olması. 32
Ticari İşletmeyi İlgilendiren Sözleşmelere Aracılık Edilmesi
veya Bunların Müvekkil Adına Yapılması 35
Acentelik Faaliyetlerinin Belirli Bir Yer veya Bölgede
Gerçekleştirilmesi 40
Acentelik Sözleşmesinin Kurulması ve Şekli. 41
Acentelik Sözleşmesinin Hukuki Niteliği ve İlişkiye Uygulanacak
Hükümlerin Tespiti. 46
Hukuki Niteliği 46
Uygulanacak Hükümlerin Tespiti . 52
12 İçindekiler
Acentelik Hakkındaki Hükümlerin Uygulama Alanı .55
Sözleşmeleri Yerli veya Yabancı Tacir Hesabına ve Kendi
Adına Yapmaya Sürekli Olarak Yetkili Bulunanlar.56
Türkiye Cumhuriyeti İçinde Merkez veya Şubesi
Bulunmayan Yabancı Tacirler Ad ve Hesabına Ülke İçinde
İşlemlerde Bulunanlar57
III. ACENTE TÜRLERİ .58
Faaliyet Türlerine Göre Acenteler59
Mal Acentesi59
Sigorta Acentesi.60
Seyahat Acentesi.64
Gemi Acentesi.66
Aracı Kurum Acentesi.68
Taşıma İşleri Acentesi 71
Diğer Türler 72
Hukuki Görünümlerine Göre Acenteler.73
Tek Firma Acentesi - Çok Firma Acentesi73
Bölge Acentesi77
Yan Meslek Acentesi78
Tali (Alt) Acente 82
Gerçek Tali (Alt) Acente.82
Gerçek Olmayan Tali (Alt) Acente.84
ACENTELİK SÖZLEŞMESİNİN DİĞER BENZER HUKUKİ KURUMLARLA
KARŞILAŞTIRILMASI .85
Simsarlık Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 85
Komisyonculuk Sözleşmesi ile Karşılaştırılması .90
Tek Satıcılık Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 93
Franchise Sözleşmesi ile Karşılaştırılması .96
İKİNCİ BÖLÜM
ÜCRET KAVRAMI, ACENTENİN TEMEL HAKKI OLAN ÜCRET HAKKI VE
ACENTENİN HAPİS HAKKI
GENEL OLARAK. 101
TANIM . 103
III. ÜCRETİN HUKUKİ NİTELİĞİ 105
ÜCRET TÜRLERİ . 107
Sözleşmelere Aracılık veya Bunları Akdetme Karşılığında Ödenen
Ücret . 107
İlave Ücret 108
Diğer Ücret Türleri. 109
İçindekiler 13
MUKAYESELİ HUKUKTA DURUM. 111
1986/653 Sayılı Avrupa Birliği Yönergesinde 111
Alman Hukukunda . 111
İsviçre Hukukunda. 113
İtalyan Hukukunda 113
İngiliz Hukukunda 114
ACENTENİN ÜCRETE HAK KAZANMASI 115
Acentenin Aracılık Ettiği veya Akdettiği Sözleşmelerden Doğan
Ücret Hakkı 115
Genel Olarak 115
Acentelik Sözleşmesinin Devamı Sırasında Acentenin Ücrete
Hak Kazanması. 116
İşlemin Kurulması116
Acentenin Kendisiyle İşlem Yapması Halinde Ücret Hakkı123
Ücrete Hak Kazandıran İşlemler.124
Acentenin Çabasından Kaynaklanan İşlemler126
Acentenin Aynı Nitelikteki İşlemler için Müvekkiline
Kazandırdığı Üçüncü Kişilerle Kurulan İşlemler .130
Birden Fazla Acentenin İşlemin Kurulmasına Katkısı
Nedeniyle Ücret Hakkı 135
Ard Arda Faaliyette Bulunan Acenteler Bakımından 136
Birlikte Faaliyette Bulunan Acenteler Bakımından136
Tali Acentelerin Ücret Talep Etme Hakkı140
Acenteye Belli Bir Bölgenin veya Müşteri Çevresinin Tahsis
Edilmiş Olması Nedeniyle Ücret Hakkı Kazandıran İşlemler 141
Acentelik İlişkisinin Bitiminden Sonra Kurulan İşlemler İçin Ücret . 152
Genel Olarak 152
Acentelik İlişkisinin Bitiminden Sonra Acentenin Ücrete Hak
Kazanma Koşulları 154
Acentenin Çabası 154
Üçüncü Kişinin Önerisinin Acentelik İlişkisinin Bitiminden
Evvel Ulaşması.158
Ücretin Paylaşılması 161
Acentenin Tahsil Ücreti . 163
Acentenin Dükrüar Ücreti. 168
Acentenin Ücret Hakkının Doğumu 174
Genel Olarak 174
İşlemin Yerine Getirilmesi Halinde Ücret Hakkı . 177
Üçüncü Kişinin İşlemi Yerine Getirmemesi Nedeniyle Ücret
Hakkının Düşmesi. 183
14 İçindekiler
Müvekkil Tarafından Sözleşmeden Doğan Edimlerin Yerine
Getirilmemesi veya Sözleşmede Öngörüldüğü Şekilde Yerine
Getirilmemesi Halinde Ücret Hakkı. 187
Müvekkile Yüklenemeyen Sebeplerle Sözleşmenin İfa
Edilmemesi Halinde Acentenin Ücret Hakkının Düşmesi . 190
Acentenin Ücretinin Ödenme Zamanı 195
İ. Acentenin Ücreti ile İlgili Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı. 200
Genel Olarak. 200
Acentenin Bilgi Alma Hakkı 202
Acentenin Defter Kayıtlarının Suretlerinin Gönderilmesini
Talep Hakkı 204
Acentenin İnceleme Hakkı. 208
Acentenin Ücret Miktarının Belirlenmesi . 213
Genel Olarak. 213
Ücretin Anlaşma Yolu ile Belirlenmesi 214
Ücretin Mevzuatla veya Mevzuatın Verdiği Yetkiye
Dayanarak Kamu Otoritelerince Belirlenmesi . 217
Ücretin Ticari Teamüle Göre Belirlenmesi. 218
Ücretin Asliye Ticaret Mahkemesince Belirlenmesi 220
Ücret Miktarının Hesaplanması Esasları 221
Ücret Miktarının Bedel Üzerinden Hesaplanması. 221
Sürekli Borç Doğuran Sözleşmelerde Ücret Miktarının
Hesaplanması 225
Genel Olarak.225
Belirli Süreli Sözleşmelerde Durum.226
Belirsiz Süreli Sözleşmelerde Durum227
Acentelik İlişkisinin Sona Ermesi Halinde Ücret Hakkı 228
VII. ACENTENİN ÜCRETİNİN ÖDENMEMESİ VE HAPİS HAKKI. 230
Genel Olarak 230
Hapis Hakkının Konusu 233
Acentenin Hapis Hakkını Kullanabilmesinin Koşulları 234
Olumlu Koşullar . 234
Olumsuz Koşullar 236
Hapis Hakkının Hükümleri. 238
Hapis Hakkının Sona Ermesi . 239
VIII. ACENTENİN TAKAS HAKKI . 239
İçindekiler 15
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SİGORTA ACENTELERİ VE SİGORTA ACENTELERİNİN ÜCRET HAKKI
SİGORTA ACENTELERİ 241
Genel Olarak 241
Sigorta Acentesi Kavramı ve Özellik Arz Eden Durumlar. 243
SİGORTA ACENTESİ TÜRLERİ 250
III. SİGORTA ACENTESİNİN ÜCRET HAKKI. 252
Ücrete Hak Kazandıran İşlemler 252
Ücrete Hak Kazanma Zamanı 257
Ücret Miktarı. 267
Ücretin Ödenme Zamanı 268
Acentelik İlişkisinin Sona Ermesi Halinde Sigorta Acentesinin
Ücret Hakkı 268
SONUÇ . 273
BİBLİYOGRAFYA 283
