Açıklamalı - İçtihatlıHekimin Hukuki Sorumluluğu
Battal YILMAZ (Yargıtay 13. Hukuk Dairesi Üyesi)
- | Genel Olarak |
- | Hukuki Sorumluluk Türleri |
- | Hekim İle Hasta Arasındaki Hukuki İlişikinin Mahiyeti |
- | Zarar Çeşitleri |
- | Kusur İncelemesi |
- | Sağlık Kurumlarının Sorumluluğu |
- | Hukuki Sorumluluğun Sonuçları |
SUNUŞ-V
İÇİNDEKİLER-VII
KISALTMALAR-XV
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK
I. KAVRAM-1
II. TARİHİ GELİŞİM-1
A. Tıp Açısından-1
B. Hukuk Açısından-2
III. TIBBİ MÜDAHALE ŞARTLARI-3
A. Tıbbi Müdahalenin, Tıp Mesleğini İcraya Kanunen Yetkili Kişiler Tarafından
Gerçekleştirilmesi-3
1. Tıp Fakültesi Mezunu Olmak ve Hekimlik Diplomasına Sahip Olmak-3
2. Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı Olmak-4
3. Türk Tabibler Birliğine Kayıt Olmak-4
4. Hekimlik Mesleğinin İcrasına Geçici veya Sürekli Bir Engelin Bulunmaması-5
a. Geçici olarak hekimlik mesleğinin icra edilememesi-5
b. Sürekli olarak hekimlik mesleğinin icra edilememesi-5
B. Tıbbi Müdahalenin Kanunen Öngörülmüş Amaçlara Yönelik Olması-5
1. Teşhis-6
2. Tedavi-6
3. Hastalıktan Korumak-6
4. Nüfus Planlaması-6
C. Tıbbi Müdahalenin, Tıp Bilimince Genel Kabul Görmüş İlke ve Kurallara Uygun Olarak
Yapılması-7
D. Hastanın Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermesi-7
IV. KİŞİLİK HAKKININ TIBBİ YARDIM VE ELATMALARDAKİ YERİ-8
1. Kişilik Hakkının Tanımı-8
2. Kişilik Hakkının Niteliği-9
3. Kişilik Hakkının Kazanılması ve Kaybedilmesi-9
4. Kişilik Hakkının Konusu ve Kişisel Değerler-10
5. Hasta Hakları-12
6. Sözleşme Serbestisi-14
7. Sözleşmelere Hakim Olan Belli Başlı Prensipler-14
İKİNCİ BÖLÜM
HUKUKİ SORUMLULUK TÜRLERİ
I. KUSUR SORUMLULUĞU-17
II. SEBEP SORUMLULUĞU-18
III. HEKİMİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNUN SEBEPLERİ-18
A. Hekimin Akti Sorumluluğu-18
1. Genel Olarak-18
2. Akdi Sorumluluğun Şartları-18
a. Akit-18
b. Aktin ihlali-18
c. Zarar-19
d. Kusur-19
e. İlliyet Bağı-19
B. Hekimin Akit Dışı Sorumluluğu-20
1. Genel Olarak-20
2. Hekimin Akit Dışı Sorumluluğunun Şartları-20
a. Fiil-20
b. Hukuka Aykırılık-20
c. Zarar-20
d. Kusur-20
e. İlliyet Bağı-21
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HEKİM İLE HASTA ARASINDAKİ HUKUKİ İLİŞKİNİN MAHİYETİ
I. SÖZLEŞME İLİŞKİSİ-33
A. Hizmet Sözleşmesi-33
B. Eser Sözleşmesi-34
C. Vekalet Sözleşmesi-34
1. Unsurları-34
D. Vekaletin Eser ve Hizmet Sözleşmesinden Farkı-40
1. Vekalet ve Eser-40
2. Vekalet ve Hizmet-43
E. Sonuç-43
F. Özel Durumlar-44
1. Özel Hastanelerde Çalışan Doktor ile Hasta Arasındaki Hukuki İlişki-44
2. Kamu Hastanelerinde Çalışan Doktor İle Hasta İlişkisinin Hukuki Niteliği-45
II. SÖZLEŞMENİN KURULMASI-47
A. Genel Olarak-47
B. Hukuka Uygun Sözleşmenin Koşulları-48
1. Hastanın Rızası-48
a. Rızanın koşulları-49
aa. Beyan şekli-49
bb. Rızaya ehliyet-52
cc. Hastanin Aydınlatılmasi-54
aaa. Genel olarak-54
bbb. Aydınlatma Yükümlülüğünün Kapsamı-60
dd. Aydınlatma Yükümlülüğünün Istisnaları-63
aaa. Hastanın istememesi-63
bbb. Tehlike olasılığının ender olarak gerçekleşmesi-64
ccc. Hastanın Bilgisinin Bulunması-64
ddd. Hastanın Aydınlatılması Ile Sağlığı Ve Yaşamı Ciddi Bir Tehlikeye Düşecek Ise-64
eee. Zorunluluk-64
fff. Tıbbi Ve Insani Nedenlerle Hastanın Aydınlatılmadığı Durumlar-67
ee. Rızanın konusu-68
ff. Rızanın Kapsamı-68
gg. Rızanın Zamanı-69
hh. Aydınlatma Ile Yükümlü Olanlar-70
ii. Aydınlatılacak Kişi-70
jj. Aydınlatmanın Ispatı-71
2. Rızanın Alınmaması veya Aydınlatılmadan Alınmasının Sonuçları-72
III. SÖZLEŞME İÇİNDEKİ HEKİMİN BORÇLARI-72
A. Sadakat Borcu-72
B. Sır Saklama Borcu-73
C. Özen Borcu-77
D. Arşivleme ve Kayıt Tutma Borcu-83
E. Tedavinin Yürütülmesi Borcu-91
1. Tedavi Borcunun Amacı-91
a. Ötenazi Ve Ortanazi-92
b. Estetik Ameliyatları-93
c. Deneysel Çalışmalar-97
d. Cinsel Hayat Üretim Fonksiyonları Üzerinde Tıbbi Elatmalar-97
aa. Gebeliğe son verme-97
bb. Cinsiyet Değişikliği-99
cc. Kısırlaştırma-101
dd. Yapay Döllenme-102
ee. Embriyo nakli-102
ff. Kan verme-103
gg. Hipnotizma-103
IV. TIBBİ VEKALET AKTİNİN SONA ERMESİ-103
A. Genel Olarak-103
B. İfa İle Sona Ermesi-104
C. Tıbbi Vekalet Aktinin Azil ve İstifa İle Sona Ermesi-108
D. Tıbbi Vekalet Aktinin Ölüm ve Ehliyetsizlik veya İflas ile Sona Ermesi-108
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ZARAR ÇEŞİTLERİ
I. TIBBİ MÜDAHALELERDEN DOĞAN ZARARLAR-125
A. Genel Olarak-125
B. Maddi Zararlar-126
1. Tedavi Giderleri-126
2. Çalışma Gücü Kaybı Zararları-127
3. Destekten Yoksun Kalma Zararı-127
4. Ölüm Nedeniyle Diğer Maddi Zararlar-127
C. Manevi Zarar-129
D. İlliyet Bağı-131
BEŞİNCİ BÖLÜM
KUSUR İNCELEMESİ
I. DOKTORUN KUSURUNUN İNCELENMESİ-153
A. Kusur-153
1. Unsurları-162
a. Bir Eylem-162
b. Tehlikeli Sonucun Öngörülebilir Ve Önlenebilir Olması-162
2. Kusurun Belirlenmesinde Ölçü-164
B. Hekimin Kusurunun Derecesi-167
1. Kasta Dayalı Kusur-167
2. İhmal-167
3. Hafif ya da Ağır Kusur-170
4. Meslek Hataları-172
5. Meslek Hatalarının İspat Edilmesi-175
6. Haksız Fiilden Doğan Hukuki İlişki-179
a. Hukuka Aykırılık-179
b. Kusur-179
c. Zarar-180
d. İlliyet Bağı-180
7. Hekimin Haksız Fiil Sorumluluğunda Yardımcı Personelin Sorumluluğu-180
8. Hekimin Sorumluluktan Kurtulma Şartını Öngörmesi-185
9. Hekimin Seçtiği Yardımcının Kusurundan Sorumluluğu-187
10. Hekimin Vekaletsiz İş Görmesi ve Bundan Doğan Sorumlulukları-187
C. Hekimin Vekaletsiz İş gördüğü Durumlar-188
1. Acil Durumlar-188
2. Ameliyatın Genişletilmesi Durumu-188
3. Hekimin Vekaletsiz Tıbbi Müdahale Sorumluluğu-188
4. Hekimin Umulmayan Halden Sorumluluğu-189
5. Hekimin Tıbbi Ihtilat Ya Da Komplikasyonlardan Sorumluluğu-190
6. Tanı Kusurları-192
7. Tedavi Kusurları-196
a. Araç Ve Metod Seçiminde Kusur-196
b. Tıp Kurallarının Uygulamasında Kusur-201
c. Durum Ve Koşulların Gerektirdiği Özen Yükümlülüğü Kusurları-202
d. Beceri Kusurları-213
8. Özel Sorumluluk Durumları-215
a. Hekimin Kusursuz Sorumluluğu-215
b. Hekimin İlaç Kullanılmasından Sorumluluğu-238
c. Hekimin Çalıştırana Karşı Sorumluluğu-239
ALTINCI BÖLÜM
SAĞLIK KURUMLARININ SORUMLULUĞU
I. ÖZEL HASTAHANE SORUMLULUĞU-251
A. Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesi-256
B. Bölünmüş Hastaneye Kabul Sözleşmesi-256
C. Hekimlik Sözleşmesi İlaveli Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesi-256
II. KAMU HASTANELERİNDE YAPILAN TIBBİ TEDAVİ VE GİRİŞİMLERDEN
DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUK-256
III. TIBBİ MÜDAHALE YAPAN EKİP ÇALIŞMASINDA SORUMLULUK-265
YEDİNCİ BÖLÜM
HUKUKİ SORUMLULUĞUN SONUÇLARI
I. HEKİMİN SORUMLULUĞUNU KALDIRAN VE AZALTAN DURUMLAR-275
A. Sorumsuzluk Anlaşması-275
B. Hastanın Rızasının Sorumluluğa Etkisi-275
C. Çaresizlik Durumu-277
D. Tazminat Kapsamına Etkili Eylem ve Olgular-277
E. Tıbbi Eylemlerden Doğan Zararlar İçin Sorumluluk Sigortası-285
II. TAZMİNAT DAVALARINDA TARAFLAR-286
A. Davacı-286
B. Davalı-286
III. GÖREV VE YETKİ-286
IV. KANITLAR-288
A. Çeşitleri-288
B. Kanıtlama Yükü-291
C. Bilirkişi İncelemesi-296
V. HUKUKİ SORUMLULUĞUN SONUÇLARI-309
A. -Maddi Tazminat-310
1. Ölüm Halinde Tazminat-310
a. Destek kavramı-311
b. Bakım gücü-311
c. Bakım ihtiyacı-311
2. Cismani Zarar Halinde Tazminat-311
a. Tedavi giderleri-311
b. Çalışma gücü kaybı zararları-313
B. Manevi Tazminat-313
VI. ZAMANAŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE-331
YARGITAY VE DANIŞTAY İÇTİHATLARI-341
KAYNAKLAR-431