^{Açıklamalı - İçtihatlı}Hekimin Hukuki Sorumluluğu

İÇİNDEKİLER
SUNUŞ 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR 15
BİRİNCİ BÖLÜM GENEL OLARAK
I. KAVRAM 17
II. TARİHİ GELİŞİM 17
A. Tıp Açısından 17
B. Hukuk Açısından 18
III. TIBBİ MÜDAHALE ŞARTLARI 19
A. Tıbbi Müdahalenin, Tıp Mesleğini İcraya Kanunen Yetkili Kişiler
Tarafından Gerçekleştirilmesi 19
1. Tıp Fakültesi Mezunu Olmak ve Hekimlik Diplomasına Sahip Olmak 20
2. Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı Olmak 20
3. Türk Tabibler Birliğine Kayıt Olmak 21
4. Hekimlik Mesleğinin İcrasına Geçici veya Sürekli Bir Engelin
Bulunmaması 21
a. Geçici olarak hekimlik mesleğinin icra edilememesi 21
b. Sürekli olarak hekimlik mesleğinin icra edilememesi 22
B. Tıbbi Müdahalenin Kanunen Öngörülmüş Amaçlara Yönelik Olması 22
1. Teşhis 23
2. Tedavi 23
3. Hastalıktan Korumak 23
4. Nüfus Planlaması 24
C. Tıbbi Müdahalenin, Tıp Bilimince Genel Kabul Görmüş İlke ve Kurallara
Uygun Olarak Yapılması 24
D. Hastanın Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermesi 25
IV. KİŞİLİK HAKKININ TIBBİ YARDIM VE ELATMALARDAKİ YERİ 25
1. Kişilik Hakkının Tanımı 25
2. Kişilik Hakkının Niteliği 26
3. Kişilik Hakkının Kazanılması ve Kaybedilmesi 27

4. Kişilik Hakkının Konusu ve Kişisel Değerler 27
5. Hasta Hakları 30
6. Sözleşme Serbestisi 31
7. Sözleşmelere Hakim Olan Belli Başlı Prensipler 31
İKİNCİ BÖLÜM
HUKUKİ SORUMLULUK TÜRLERİ
I. KUSUR SORUMLULUĞU 33
II. SEBEP SORUMLULUĞU 34
III. HEKİMİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNUN SEBEPLERİ 34
A. Hekimin Akti Sorumluluğu 34
1. Genel Olarak 34
2. Akdi Sorumluluğun Şartları 34
a. Akit 34
b. Aktin ihlali 35
c. Zarar 35
d. Kusur 35
e. İlliyet Bağı 35
B. Hekimin Akit Dışı Sorumluluğu 36
1. Genel Olarak 36
2. Hekimin Akit Dışı Sorumluluğunun Şartları 36
a. Fiil 36
b. Hukuka Aykırılık 36
c. Zarar 36
d. Kusur 37
e. İlliyet Bağı 37
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HEKİM İLE HASTA ARASINDAKİ HUKUKİ İLİŞKİNİN MAHİYETİ
I. SÖZLEŞME İLİŞKİSİ 49
A. Hizmet Sözleşmesi 49
B. Eser Sözleşmesi 50
C. Vekalet Sözleşmesi 50
1. Unsurları 50
D. Vekaletin Eser ve Hizmet Sözleşmesinden Farkı 55
1. Vekalet ve Eser 55
2. Vekalet ve Hizmet 57

E. Sonuç 57
F. Özel Durumlar 58
1. Özel Hastanelerde Çalışan Doktor ile Hasta Arasındaki Hukuki İlişki 58
2. Kamu Hastanelerinde Çalışan Doktor ile Hasta İlişkisinin Hukuki Niteliği 59
II. SÖZLEŞMENİN KURULMASI 61
A. Genel Olarak 61
B. Hukuka Uygun Sözleşmenin Koşulları 61
1. Hastanın Rızası 61
a. Rızanın koşulları 63
aa. Beyan şekli 63
bb. Rızaya ehliyet 65
cc. Hastanin Aydınlatılması 67
aaa. Genel olarak 67
bbb. Aydınlatma Yükümlülüğünün Kapsamı 72
dd. Aydınlatma Yükümlülüğünün Istisnaları 74
aaa. Hastanın istememesi 74
bbb. Tehlike olasılığının ender olarak gerçekleşmesi 75
ccc. Hastanın Bilgisinin Bulunması 75
ddd. Hastanın Aydınlatılması ile Sağlığı ve Yaşamı Ciddi Bir Tehlikeye Düşecek ise 76
eee. Zorunluluk 76
fff. Tıbbi ve İnsani Nedenlerle Hastanın Aydınlatılmadığı Durumlar 79
ee. Rızanın konusu 79
ff. Rızanın Kapsamı 81
gg. Rızanın Zamanı 81
hh. Aydınlatma Ile Yükümlü Olanlar 82
ii. Aydınlatılacak Kişi 83
jj. Aydınlatmanın İspatı 83
2. Rızanın Alınmaması veya Aydınlatılmadan Alınmasının Sonuçları 84
III. SÖZLEŞME İÇİNDEKİ HEKİMİN BORÇLARI 85
A. Sadakat Borcu 85
B. Sır Saklama Borcu 85
C. Özen Borcu 90
D. Arşivleme ve Kayıt Tutma Borcu 95
E. Tedavinin Yürütülmesi Borcu 102
1. Tedavi Borcunun Amacı 102
a. Ötenazi ve Ortanazi 103

b. Estetik Ameliyatları 104
c. Deneysel Çalışmalar 107
d. Cinsel Hayat Üretim Fonksiyonları Üzerinde Tıbbi Elatmalar 108
aa. Gebeliğe son verme 108
bb. Cinsiyet Değişikliği 109
cc. Kısırlaştırma 111
dd. Yapay Döllenme 112
ee. Embriyo nakli 113
ff. Kan verme 113
gg. Hipnotizma 114
IV. TIBBİ VEKALET AKTİNİN SONA ERMESİ 114
A. Genel Olarak 114
B. İfa İle Sona Ermesi. 114
C. Tıbbi Vekalet Aktinin Azil ve İstifa İle Sona Ermesi 118
D. Tıbbi Vekalet Aktinin Ölüm ve Ehliyetsizlik veya İflas ile Sona Ermesi 118
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ZARAR ÇEŞİTLERİ
I. TIBBİ MÜDAHALELERDEN DOĞAN ZARARLAR 135
A. Genel Olarak 135
B. Maddi Zararlar 136
1. Tedavi Giderleri 136
2. Çalışma Gücü Kaybı Zararları 137
3. Destekten Yoksun Kalma Zararı 137
4. Ölüm Nedeniyle Diğer Maddi Zararlar 137
C. Manevi Zarar 138
D. İlliyet Bağı 140
BEŞİNCİ BÖLÜM KUSUR İNCELEMESİ
I. DOKTORUN KUSURUNUN İNCELENMESİ 155
A. Kusur 155
1. Unsurları 162
a. Bir Eylem 162
b. Tehlikeli Sonucun Öngörülebilir Ve Önlenebilir Olması 162
2. Kusurun Belirlenmesinde Ölçü 164

B. Hekimin Kusurunun Derecesi 166
1. Kasta Dayalı Kusur 166
2. İhmal 166
3. Hafif ya da Ağır Kusur 168
4. Meslek Hataları 170
5. Meslek Hatalarının İspat Edilmesi 172
6. Haksız Fiilden Doğan Hukuki İlişki 175
a. Hukuka Aykırılık 175
b. Kusur 176
c. Zarar 176
d. İlliyet Bağı 176
7. Hekimin Haksız Fiil Sorumluluğunda Yardımcı Personelin Sorumluluğu 177
8. Hekimin Sorumluluktan Kurtulma Şartını Öngörmesi 180
9. Hekimin Seçtiği Yardımcının Kusurundan Sorumluluğu 182
10. Hekimin Vekaletsiz İş Görmesi ve Bundan Doğan Sorumlulukları 182
C. Hekimin Vekaletsiz İş gördüğü Durumlar 182
1. Acil Durumlar 182
2. Ameliyatın Genişletilmesi Durumu 183
3. Hekimin Vekaletsiz Tıbbi Müdahale Sorumluluğu 183
4. Hekimin Umulmayan Halden Sorumluluğu 184
5. Hekimin Tıbbi Ihtilat ya da Komplikasyonlardan Sorumluluğu 185
6. Tanı Kusurları 186
7. Tedavi Kusurları 189
a. Araç Ve Metod Seçiminde Kusur 189
b. Tıp Kurallarının Uygulamasında Kusur 193
c. Durum Ve Koşulların Gerektirdiği Özen Yükümlülüğü Kusurları 194
d. Beceri Kusurları 202
8. Özel Sorumluluk Durumları 203
a. Hekimin Kusursuz Sorumluluğu 203
b. Hekimin İlaç Kullanılmasından Sorumluluğu 219
c. Hekimin Çalıştırana Karşı Sorumluluğu 220
ALTINCI BÖLÜM
SAĞLIK KURUMLARININ SORUMLULUĞU
I. ÖZEL HASTAHANE SORUMLULUĞU 231
A. Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesi 234
B. Bölünmüş Hastaneye Kabul Sözleşmesi 234
C. Hekimlik Sözleşmesi İlaveli Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesi 235

II. KAMU HASTANELERİNDE YAPILAN TIBBİ TEDAVİ VE GİRİŞİMLERDEN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUK 235
III. TIBBİ MÜDAHALE YAPAN EKİP ÇALIŞMASINDA SORUMLULUK 241
YEDİNCİ BÖLÜM
HUKUKİ SORUMLULUĞUN SONUÇLARI
I. HEKİMİN SORUMLULUĞUNU KALDIRAN VE AZALTAN DURUMLAR 251
A. Sorumsuzluk Anlaşması 251
B. Hastanın Rızasının Sorumluluğa Etkisi 251
C. Çaresizlik Durumu 252
D. Tazminat Kapsamına Etkili Eylem ve Olgular 253
E. Tıbbi Eylemlerden Doğan Zararlar İçin Sorumluluk Sigortası 259
II. TAZMİNAT DAVALARINDA TARAFLAR 259
A. Davacı 259
B. Davalı 259
III. GÖREV VE YETKİ 259
IV. KANITLAR 261
A. Çeşitleri 261
B. Kanıtlama Yükü 263
C. Bilirkişi İncelemesi 267
V. HUKUKİ SORUMLULUĞUN SONUÇLARI 277
A. Maddi Tazminat 277
1. Ölüm Halinde Tazminat 277
a. Destek kavramı 278
b. Bakım gücü 278
c. Bakım ihtiyacı 278
2. Cismani Zarar Halinde Tazminat 279
a. Tedavi giderleri 279
b. Çalışma gücü kaybı zararları 280
B. Manevi Tazminat 280
VI. ZAMANAŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE 293
YARGITAY VE DANIŞTAY İÇTİHATLARI 301
KAYNAKLAR 459