^{Açıklamalı}İdari Yargılama Usulü Kanunu_{Son Değişiklikler, Uygulamada Ortaya Çıkan Yeni Sorunlar ve Bunlara İlişkin Yargısal Çözümler Göz Önünde Bulundurularak Yenilenmiş}

İÇİNDEKİLER

DOKUZUNCU BASKI HAKKINDA YAZARIN

AÇIKLAMASI I

ÖNSÖZV

İLK BASKININ ÖNSÖZÜ VII

YAZARIN ÖNCEKİ BASKILAR HAKKINDA

AÇIKLAMASI IX

KISALTMALAR LXV

GİRİŞ3

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL ESASLAR

Kapsam ve Nitelik

MADDE 1 17

İDARİ YARGI DÜZENİ VE YARGILAMA USULÜ17

I- KURULUŞ VE GÖREVLERİ18

A- İLK DERECE YARGI YERLERİ 18

1- İDARE MAHKEMELERİ:19

a- Oluşumu:19

b- Görevleri:20

ba- İdare Mahkemelerinin Genel Görevli

Mahkeme Olarak Görevleri: 20

bb- İdare Mahkemelerinin Diğer Kanunlarda

Verilen İşlerle İlgili Görevleri:20

bc- İdare Mahkemelerinin Özel Kanunlarda

Danıştay’ın Görevinde Olduğu Belirtilen

Davalarla İlgili Görevleri:21

bd- İdare Mahkemelerinde Tek Hâkimin

Görevinin Parasal Sınırı:23

2- VERGİ MAHKEMELERİ:29

a- Oluşumu:32

b- Görevleri:32

XVI Turgut CANDAN

ba- Vergi Mahkemelerinin, Vergi, Resim, Harç ve

Benzeri Mali Yükümlerle Bunların Zam ve

Cezalarıyla ve Tarifelerle İlgili Görevleri33

bb- 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü

Hakkında Kanunun Uygulanmasına İlişkin

Davalarla İlgili Görevleri39

bc- Vergi Mahkemelerinde Tek Hâkimin

Görevinin Parasal Sınırı40

bd- Vergi Mahkemelerinin Diğer Kanunlarla

Verilen İşlerle İlgili Görevleri 42

3- DANIŞTAY DAVA DAİRELERİ 42

a- Dava Dairelerinin Oluşumu45

b- Danıştay’ın İlk derece Mahkemesi Olarak

Görevleri 46

ba– Danıştay’ın, İlk Derece Mahkemesi Sıfatıyla,

Anayasa Değişikliğinden Sonraki

Düzenlemeye Göre Görevleri 47

bb- Danıştay’ın, İlk Derece Mahkemesi Sıfatıyla,

Anayasa Değişikliğinden Önce Var Olup da

Hala Devam Eden Görevleri52

B- ÜST DERECE İDARİ YARGI YERLERİ 55

1- BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ 55

2- DANIŞTAY59

II- YARGILAMA USULÜ61

A- KAYNAK61

B- YARGILAMA HUKUKUNUN TEMEL TAŞI: ADİL

YARGILANMA HAKKI VE ALT UNSURLARI65

1- Adil Yargılanma Hakkı, Dayanağı ve Kapsamı 65

2- Anayasa Mahkemesinin Adil Yargılanma Hakkının

İhlali İddialarıyla İlgili İncelemesinin Kapsamı 67

3- Adil Yargılanma Hakkının Alt Unsurları69

a- Yargıya Erişim Hakkı69

b- Yasa Dışı Elde Edilen Delillerin Kullanılmaması

Hakkı72

c- Silahların Eşitliği ve Çelişmeli Yargılama İlkesi 73

d- Dinlenilme Hakkı 75

İçindekiler XVII

e- Tanık Dinletme ve Tanığı Sorgulama Hakkı75

f- Gerekçeli Karar Hakkı77

g- Makul Sürede Karar Verilmesi Hakkı 79

h- Kararların Gereğinin Yerine Getirilmemesini

İsteme Hakkı 81

C- YARGILAMA USULÜNÜN ÖZELLİKLERİ: 83

1– YAZILILIK ÖZELLİĞİ: 83

2– İLK İNCELEME: 83

3– YÜRÜTMENİN DURDURULMASI: 84

4– RE’SEN ARAŞTIRMA YETKİSİ: 85

Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı

MADDE 2 87

AÇIKLAMA 88

İDARİ DAVA TÜRLERİ 88

I- İDARİ DAVA TÜRLERİNİN AYIRICI ÖZELLİKLERİ89

II- İPTAL DAVASI95

A– İDARİ İŞLEM 96

1– TANIM 96

a– Yapıcısının İdare Olması97

b– Kamu Hizmetinin Yürütülmesi Amacıyla

Yapılması 102

c– Kamu Gücü Ayrıcalıklarının Kullanılması 104

d– Tek Yanlı İrade Açıklamasının Ürünü Olması 105

e– Kesin Olması107

f– Yürütülmesinin Gerekli Olması110

2– İDARİ İŞLEM TÜRLERİ121

a– Düzenleyici İşlem– Kişisel İşlem Ayırımı121

aa- Düzenleyici İşlem121

i) Düzenleyici İşlemin Tanımı 121

ii) Tüzükler/Cumhurbaşkanlığı

Kararnameleri127

iii) Bakanlar Kurulu/Cumhurbaşkanı

Kararları 145

iv) Yönetmelikler 146

XVIII Turgut CANDAN

v) Genelgeler ve Genel Tebliğler147

vi) Tip İşlemler 150

vii) Sirkülerler150

ab– Kişisel İşlemler155

b– Olumlu İşlem– Olumsuz İşlem Ayırımı 157

c– Açık İşlem– Örtülü (Zımni) İşlem 157

3– İDARİ İŞLEMLERİN GERİ ALINMASI VE

KALDIRILMASI158

a– İdari İşlemlerin Geri Alınması 158

b– İdari İşlemlerin Kaldırılması163

B– MENFAAT İHLALİ164

1– TANIMI164

2– İHLALİ İPTAL DAVASINA YOL AÇAN MENFAATİN

NİTELİĞİ174

3– MENFAAT İLİŞKİSİNİN KANUN TARAFINDAN

TAYİNİ185

a– Vergi Usul Kanunu’nun 377’nci Maddesinin

Birinci Fıkrasındaki Durum 185

b– Vergi Usul Kanununun 377’nci maddesinin İkinci

Fıkrasındaki Durum 192

c– Vergi Usul Kanununun 377’nci maddesinin

Dördüncü Fıkrasındaki Durum 194

d– Vergi Usul Kanununun 378’inci Maddesinin İkinci

Fıkrasındaki Durum 196

da– Beyanın Bağlayıcılığı ve Dava Açma Hakkına

Etkisi 196

db- İhtirazi Kaydın Beyanın Bağlayıcılığına

Etkisi 201

dc- İhtirazi Kaydın Anılan Etkisinin,

Beyannamenin Yasal Süresinde Verilmiş

Olmasına Bağlı Olup Olmadığı 205

e– Vergi Usul Kanununun Mükerrer 49’uncu

Maddesinde Öngörülen Durum218

f- 6183 Sayılı Kanunda Düzenlenen Durumlar 221

C– İŞLEMİN İPTALİNİ GEREKTİREN HUKUKA

AYKIRILIK HALLERİ 221

İçindekiler XIX

1- YETKİ UNSURU 222

a– Tanım 222

b– Özellikleri 223

c– Yetki Unsurunda Hukuka Aykırılık Halleri226

ca- Fonksiyon Gasbı226

cb- Yetki Gasbı227

cc- Yetki Aşımı 230

2– ŞEKİL UNSURU236

a– Tanım 236

b– Usul Kuralları Uyulmaması 237

ba- Süre koşuluna uyulmamış olması238

bb- Görüş alınmamış olması 239

bc– Dava konusu edilebilirliği itiraza tabi

işlemlerin doğrudan itiraz merciince tesis

edilmiş olması 242

bd– Teklif (öneri) alınmamış olması243

be- Savunma alınmamış olması243

bf- Toplanma biçimine veya nisaba uyulmamış

olunması 245

bg- Usulde paralellik ilkesi 246

bh- Bildirim ve ilan koşuluna uyulmamış

olması 247

c– Biçim (Şekil) Kurallarına Uyulmaması249

ca- Sözlü ve yazılı işlem250

cb– İdare edilenin kimliği ile ilgili bilgi251

cc– Gerekli bilgileri içerme zorunluluğu 252

cd- Gerekçe 256

ce- İmza 257

cf- Zımni ret veya kabul işlemi 259

3- SEBEP UNSURU 260

a– Hukuki Sebep 262

b– Maddi Sebep 264

4- KONU UNSURU 266

5- AMAÇ UNSURU 268

III– TAM YARGI DAVASI271

XX Turgut CANDAN

A– TANIM: 271

B– İDARENİN SORUMLULUĞUNUN DAYANAĞI: 272

C– İDARENİN SORUMLULUĞUNUN KOŞULLARI: 274

1– İDARENİN ZARAR DOĞURUCU FAALİYETİ:274

2– İDARE EDİLENLER BAKIMINDAN ZARAR

DOĞMUŞ OLMALIDIR:275

3– İDARENİN EYLEM VEYA İŞLEMİ İLE ZARAR

ARASINDA İLLİYET BAĞI (NEDENSELLİK

İLİŞKİSİ) BULUNMALIDIR: 278

4– İDARENİN SORUMLULUĞUNUN SEBEBİ:281

a– Kusurlu Sorumluluk:281

aa– Hizmet Kusuru ve Hukuka Aykırılık: 286

ab– Hizmet Kusuru Çeşitleri:288

ac– Kusurun Ağırlık Dereceleri:295

b– Kusursuz Sorumluluk: 297

ba– İdarenin Sorumluluğunun Riskin

Sosyalleştirilmesi Düşüncesine

Dayanması: 299

bb– İdarenin Sorumluluğunun Kamu Külfetleri

Önünde Eşitlik İlkesine Dayanması:301

5– İDARENİN SORUMLULUĞUNU AZALTAN VE

KALDIRAN DURUMLAR: 303

a– Mücbir Sebep:303

b– Beklenmedik Olay: 304

c– Mağdurun Kusuru: 304

d– Üçüncü Kişinin Kusuru: 306

6– TAZMİNATIN HESAPLANMASI: 309

a– Maddi Tazminatın Hesabı309

b– Manevi Tazminatın Hesabı:315

IV- İDARİ SÖZLEŞMELERDEN DOĞAN DAVALAR: 318

A– İDARİ SÖZLEŞME: 318

B– İDARİ SÖZLEŞMEDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLAR

VE KONU EDİLEBİLECEKLERİ İDARİ

DAVALAR321

İçindekiler XXI

1– AYRILABİLİR İŞLEMLERDEN DOĞAN

UYUŞMAZLIKLAR:322

2– SÖZLEŞMENİN KENDİSİNDEN DOĞAN

UYUŞMAZLIKLAR:323

V- YENİ BİR BAŞVURU YOLU: İDARİ PARA

CEZALARINA İTİRAZ:326

A– TARİHÇE: 326

B– ÖZELLİKLERİ:332

C– SONUÇ: 337

VI- VERGİ UYUŞMAZLIKLARININ KONU

EDİLEBİLECEKLERİ İDARİ DAVA TÜRLERİ: 337

A– GENEL OLARAK:337

B– VERGİ İDARESİNİN İDARİ İŞLEM TESİS ETMESİ

DURUMUNDA DAVA TÜRÜ: 343

C– VERGİ İDARESİNİN İDARİ EYLEM TESİS ETMESİ

DURUMUNDA DAVA TÜRÜ: 346

VII-İDARİ YARGIDA TESPİT DAVASI AÇILABİLİR Mİ? 347

A- GENEL AÇIKLAMA: 347

B- İDARİ YARGININ VARLIK NEDENİ: 349

C- DENETİM YETKİSİNİN SINIRI:350

D- DEĞERLEME:350

E- UYUŞMAZLIK MAHKEMESİNİN GÖRÜŞÜ: 353

İDARİ YARGI YETKİSİNİN SINIRI356

I– HUKUKA UYGUNLUK DENETİMİ:356

II– HUKUKA UYGUNLUK DENETİMİ VE YERİNDELİK

DENETİMİ:359

III– HUKUKA UYGUNLUK DENETİMİ VE YÜRÜTME

GÖREVİNİN YERİNE GETİRİLMESİNİN

KISITLANMASI:361

IV– HUKUKA UYGUNLUK DENETİMİ VE İDARENİN

YERİNE GEÇİLMESİ: 362

V– HUKUKA UYGUNLUK DENETİMİ VE TAKDİR

YETKİSİ:364

CUMHURBAŞKANININ DOĞRUDAN DOĞRUYA YAPTIĞI

İŞLEMLER VE YARGI DENETİMİ368

XXII Turgut CANDAN

İdari Davanın Açılması

MADDE 3371

DAVA DİLEKÇESİ 371

I- DİLEKÇENİN ŞEKLİ:372

A- DİLEKÇEYE GİRİŞ:372

B- OLAYIN, DAVANIN SEBEPLERİNİN VE

DAYANAĞI DELİLLERİN AÇIKLANMASI: 378

1- OLAYIN AÇIKLANMASI:378

2- DAVANIN SEBEPLERİNİN VE DAYANDIĞI

DELİLERİN AÇIKLANMASI: 379

a- Davanın Sebeplerinin Açıklanması: 379

b- Delil Gösterilmesi: 380

C- YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMİ VE

DİĞER İSTEMLER: 382

D- DİLEKÇENİN SONUCA BAĞLANMASI:383

II- DİLEKÇE SAYISI VE EKLERİ: 384

Dilekçelerin Verileceği Yerler

MADDE 4387

AÇIKLAMA387

Aynı Dilekçe İle Dava Açılabilecek Haller

MADDE: 5393

AYNI DİLEKÇE İLE DAVA AÇILMASI393

I- AYNI DİLEKÇE İLE DAVA AÇILMASI:393

A- MADDİ YÖNDEN BAĞLILIK:399

B- HUKUKİ YÖNDEN BAĞLILIK:400

C– SEBEP- SONUÇ İLİŞKİSİ: 403

D- DİĞER KOŞULLAR: 405

II-BİRDEN FAZLA DAVACININ MÜŞTEREK DİLEKÇE

İLE DAVA AÇMASI:411

Dilekçeler Üzerine Uygulanacak İşlem

MADDE 6421

İDARİ DAVANIN AÇILMASI VE İDARİ YARGI

HARÇLARI421

İçindekiler XXIII

BİRİNCİ BÖLÜM YARGI HARÇLARI423

BİRİNCİ ALT BÖLÜM BİRİNCİ KISIMDA YER ALAN YARGI

HARÇLARI 424

I- BAŞVURMA HARCI: 425

A- KONUSU: 425

1- DAVA AÇILMASI:425

2- KARŞILIK DAVA AÇILMASI:426

3- DAVAYA MÜDAHALE TALEBİNDE

BULUNULMASI:427

4- DELİL TESPİTİ İSTEMİNDE BULUNULMASI:427

5- YARGILAMANIN YENİLENMESİ:427

B- MÜKELLEFİ:428

C- ÖDEME ZAMANI: 428

D- BAŞVURMA HARCINA TABİ OLMAYAN

YARGISAL İŞLEMLER: 428

II- KARAR VE İLAM HARCI: 429

A- NİSPİ HARÇ:429

1- KONUSU:429

2- MÜKELLEFİ:430

3- MİKTARI VE HESABI: 430

4- ÖDEME ZAMANI: 431

B- MAKTU HARÇ:432

1- KONUSU VE MİKTARI:432

a- İdare Mahkemelerinde:432

b- Bölge İdare Mahkemelerinde: 433

c- Danıştay’da: 434

d- Yargılamanın Yenilenmesinde Maktu Harç:435

2- MÜKELLEFİ:435

3- ÖDEME ZAMANI VE YERİ:435

C- KARAR VE İLAM HARÇLARININ FERAGAT

VE DAVANIN KABULÜ HALİNDE

HESAPLANMASI 437

D- KARAR VE İLAM HARCINA TABİ OLMAYAN

KARARLAR: 437

XXIV Turgut CANDAN

III- CELSE HARCI:438

A- KONUSU:438

B- MÜKELLEFİ: 438

C- MİKTARI:438

IV- SURET HARÇLARI: 439

A- KONUSU:439

B- MİKTARI:439

C- MÜKELLEFİ: 439

V- YARGI HARÇLARINDAN MÜSTESNA İŞLEMLER:439

VI- YARGI HARCINDAN MUAF OLANLAR:440

İKİNCİ ALT BÖLÜM VERGİ YARGISI HARÇLARI440

I- BAŞVURMA HARCI:443

A- KONUSU:443

B- MİKTARI:444

C- MÜKELLEFİ: 444

D- ÖDEME ZAMANI VE YERİ:444

II- KARAR VE İLAM HARÇLARI:445

A- NİSPİ HARÇLAR: 445

1- KONUSU VE MİKTARI: 445

a- Vergi Mahkemeleri ile Bölge İdare

Mahkemelerinin Kararlarında:445

b- Danıştay’da: 446

2- MÜKELLEFİ:447

3- ÖDEME ZAMANI VE YERİ: 447

B- MAKTU HARÇLAR:448

1- KONUSU:448

2- MİKTARI: 450

3- ÖDEME ZAMANI VE YERİ: 452

C- KARAR VE İLAM HARCINA TABİ OLMAYAN

KARARLAR:452

III- SURET HARÇLARI: 452

IV- İSTİSNA VE MUAFİYET:452

A- İSTİSNA: 452

B- MUAFİYET: 453

İçindekiler XXV

İKİNCİ BÖLÜM NOKSAN HARÇ VE/VEYA POSTA ÜCRETİ

İLE DAVA AÇILMASI VE SONUÇLARI453

Dava Açma Süresi

MADDE 7 457

İDARİ DAVA AÇMA SÜRELERİ 457

I- İDARİ DAVA AÇMA SÜRELERİNİN TÜRLERİ:459

A- GENEL DAVA AÇMA SÜRELERİ: 459

B - İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNUNDA

DÜZENLENEN ÖZEL DAVA AÇMA SÜRELERİ460

1- İVEDİ YARGILAMA USULÜNE TABİ İDARİ

DAVALARDA DAVA AÇMA SÜRESİ: 460

2- MERKEZÎ VE ORTAK SINAVLARA İLİŞKİN

YARGILAMA USULÜNE TABİ İDARİ DAVALARDA

DAVA AÇMA SÜRESİ:461

C- ÖZEL KANUNLARDA GÖSTERİLEN DAVA AÇMA

SÜRELERİ: 461

1- DANIŞTAY’IN İLK DERECE MAHKEMESİ OLARAK

GÖREVİNE GİREN İDARİ DAVALARDA ÖZEL

DAVA AÇMA SÜRELERİ:462

2- İDARE MAHKEMELERİNDE AÇILACAK İDARİ

DAVALARDA ÖZEL DAVA AÇMA SÜRELERİ:462

3- VERGİ MAHKEMELERİNDE AÇILACAK İDARİ

DAVALARDA ÖZEL DAVA AÇMA SÜRELERİ:463

a- 213 Sayılı Vergi Usul Kanununda Gösterilen Özel

Dava Açma Süreleri: 463

b- 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü

Hakkında Kanunda Gösterilen Özel Dava Açma

Süreleri: 464

D- EK DAVA AÇMA SÜRELERİ: 465

1- İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNUNDA

ÖNGÖRÜLEN EK SÜRELER: 465

a- Görevli Olmayan Yerlere Başvurulması Halinde

Ek Süre:465

b- Dava Dilekçesinin Reddi Halinde: 465

2- VERGİ USUL KANUNUNDA ÖNGÖRÜLEN EK

SÜRE: 466

XXVI Turgut CANDAN

a- Uzlaşmanın Vaki Olmaması veya Temin Edilememesi

Halinde Ek Süre:466

b- Karşılıklı Anlaşmaya Varılamaması Halinde Ek

Süre:469

E– DAVA AÇMA SÜRESİNİ İDARİ İŞLEMDE

BELİRTME ZORUNLULUĞU (AY Md40):470

II- İDARİ DAVA AÇMA SÜRESİNİN BAŞLANGICI: 473

A- İDARİ UYUŞMAZLIKLARDA İDARİ DAVA AÇMA

SÜRESİNİN BAŞLANGICI:475

1- 7201 SAYILI TEBLİGAT KANUNU İLE TEBLİGAT

KANUNUNUN UYGULANMASINA DAİR

YÖNETMELİK HÜKÜM- LERİNE GÖRE

TEBLİĞ477

a- Kapsamı:477

b- Memur Vasıtasıyla Tebliğin Koşulları:478

ba- 4’üncü Maddeye Göre Memur Vasıtasıyla

Tebliğ:479

bb- 41’inci Maddede Öngörülen Durum:479

bc- 48’inci Maddede Öngörülen Durum:479

c- Tebligat Esasları: 480

ca- Tebligat Adresi ve Zamanı:480

cb- Vekile ve Kanuni Temsilciye Tebligat: 481

cc- Tüzel Kişilere ve Ticari İşletmelere

Tebligat 482

cd- Askeri Şahıslara Tebligat:483

ce- Aynı Konuttu Oturan Kişilere veya

Hizmetçiye Tebligat:484

cf- İşyerinde Tebligat:484

cg- Otel, Hastane, Fabrika ve Okul Gibi Yerlerde

Tebligat, Mevkuf ve Mahkûmlara

Tebligat: 485

ch- Muhatabın Geçici Olarak Başka Yere Gitmesi

Durumunda Tebligat (TKmd20, Yön md

29): 485

cı- Tebliğ İmkansızlığı ve Tebliğlerden İmtina

(TK md21): 487

İçindekiler XXVII

ci- Yabancı Ülkelere Tebligat (TKmd25, 25/a,

27; Yön md 38-47):489

cj- Yaş ve Ehliyet Şartı (TK md22, Yön md 34,

36): 490

ck– Elektronik Ortamda Tebliğ:491

cl- Tebliğ Mazbatası ve İmza:494

cm- Usule Aykırı Tebligat (TKmd32, Yön

md53): 495

2- 213 SAYILI VERGİ USUL KANUNU

HÜKÜMLERİNE GÖRE TEBLİĞ:498

a- Tahakkuk Fişinin Tebliği:498

b- Diğer Vergilendirme İşlemlerinin Tebliği:499

c– Tebligat Hükümlerine Aykırı Davranılmasının

Sonuçları: 515

ca- Tebligatın Geçersiz Sayılması ve Sonuçları515

cb- Hatalı Tebliğ e Tebliğ Olunan Vesikanın

Hükümsüz Sayılması:517

cc- İhbarnamenin Ekleri Olmaksızın Tebliği ve

Sonuçları: 518

3- TEBLİĞ YERİNE GEÇEN İŞLEM VE

DURUMLAR:528

a- Makbuz Karşılığı Ödeme Yapılması: 529

b- Yurt Dışına Çıkış Tarihi: 529

c- Tapu İstem Belgesinin Tarihi: 530

d- Maaş Ödemesi ve Terfi: 530

e- Tebliğden Önce Öğrenme:530

B- VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDA İDARİ DAVA

AÇMA SÜRESİNİN BAŞLANGICI: 537

1- TAHAKKUKU TAHSİLE BAĞLI VERGİLERDE

İDARİ DAVA AÇMA SÜRESİNİN BAŞLANGICI: 537

2- TEBLİĞ YAPILAN HALLERDE İDARİ DAVA AÇMA

SÜRESİNİN BAŞLANGICI:538

3- TEBLİĞ YERİNE GEÇEN İŞLEMLERDE İDARİ

DAVA AÇMA SÜRESİNİN BAŞLANGICI:538

a- Verginin Tarh ve Tahakkukunda Tebliğ Yerine

Geçen İşlemler: 539

XXVIII Turgut CANDAN

b- Basit Usulde Vergiye Tabi Mükelleflerin

Vergilerinin Tebliği: 539

4- TEVKİF YOLUYLA ALINAN VERGİLERDE İDARİ

DAVA AÇMA SÜRESİNİN BAŞLANGICI:540

5- TESCİLE BAĞLI VERGİLERDE İDARİ DAVA AÇMA

SÜRESİNİN BAŞLANGICI:541

6- İDARENİN DAVACI OLMASI HALİNDE İDARİ

DAVA AÇMA SÜRESİNİN BAŞLANGICI:542

7- İHTİRAZİ KAYITLA BEYAN EDİLEN VERGİLERDE

İDARİ DAVA AÇMA SÜRESİ: 543

C- İLAN YOLUYLA TEBLİĞ OLUNAN İŞLEMLERE

KARŞI AÇILACAK İDARİ DAVALARDA SÜRENİN

BAŞLANGICI:547

1- 7201 SAYILI TEBLİGAT KANUNUNA GÖRE İLAN

YOLUYLA TEBLİĞ: 547

a- Tespit: 548

b- İlanın Şekli: 548

c- İlanın Muhteviyatı: 549

d- Tebliğ Tarihi:549

2- 213 SAYILI VERGİ USUL KANUNUNA GÖRE İLAN

YOLUYLA TEBLİĞ: 549

a- İlan Yoluyla Tebliğin Koşulları:549

a- Tüzükler:554

b- İlanın Şekli: 551

c- İlanın Muhteviyatı ve Sonuçları: 552

D- İLANI GEREKEN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERDE

DAVA AÇMA SÜRESİNİN BAŞLANGICI: 553

1- İLANI GEREKEN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLER:554

a- Yönetmelikler: 554

b- Resmî Gazete ile Yayımlanması Gereken Diğer

Düzenleyici İşlemler: 555

ba- 1322 Sayılı Kanunların ve Nizamnamelerin

Sureti Neşir ve İlanı ve Meriyet Tarihi

Hakkında Kanunda Sayılanlar: 555

bb- Resmî Gazete Hakkında Yönetmelikte

Sayılanlar: 555

İçindekiler XXIX

cc- 213 Sayılı Vergi Usul Kanununda

Sayılanlar: 556

cd- Diğer Kanunlarda Sayılanlar:556

2- DAVA AÇMA SÜRESİNİN BAŞLANGICI: 557

3- SON FIKRANIN UYGULANABİLME KOŞULU:559

4- UYGULAMA İŞLEMİNİN DE İDARİ DAVAYA

KONU EDİLMESİ VE İPTALİ: 561

5– GÖREVLİ İDARİ YARGI YERİ:565

Sürelerle İlgili Genel Esaslar

MADDE 8 569

SÜRENİN HESABINDA UYGULANACAK ESASLAR 569

I- BİLDİRİM GÜNÜNÜN NAZARA

ALINMAYACAĞI:569

II- SÜRENİN GÜN OLARAK HESAPLANMASI: 570

III- TATİL GÜNÜNÜN SÜREYE ETKİSİ:571

A- SÜRENİN BAŞLANGICINA RASTLAYAN VEYA

SÜRE DEVAM EDERKEN BAŞLAYIP BİTEN

TATİL GÜNÜNÜN SÜREYE ETKİSİ:571

B- SÜRENİN SON GÜNÜNÜN TATİL GÜNÜNE

RASTLAMASI: 572

C- SÜRENİN SON GÜNÜNÜN ÇALIŞMAYA ARA

VERME ZAMANINA RASTLAMASI:573

1- ÇALIŞMAYA ARA VERME ZAMANI:573

2- SÜRENİN UZAMASI: 574

3- SÜRENİN SON GÜNÜNÜN 1- 7 EYLÜL

TARİHLERİ ARASINA RASTLAMASI: 575

IV- ÜST MAKAMA YAPILAN BAŞVURUNUN DAVA

AÇMA SÜRESİNE ETKİSİ:575

V- MÜCBİR SEBEBİN SÜREYE ETKİSİ: 576

VI- MALİ TATİLİN SÜREYE ETKİSİ: 579

VII- BİLGİ EDİNME DEĞERLENDİRME KURULUNA

İTİRAZIN SÜREYE ETKİSİ: 582

VIII- İDARİ İŞLEMİN İKİNCİ KEZ TEBLİĞİ:583

XXX Turgut CANDAN

Görevli Olmayan Yerlere Başvurma

MADDE 9585

GÖREVSİZ YARGI DÜZENİNE DAHİL MAHKEMELERE

BAŞVURULMASI585

İdari Makamların Sükutu

MADDE 10591

İDARİ İŞLEM VEYA EYLEM YAPILMASI İÇİN İDARİ

MAKAMLARA BAŞVURU VE SONUÇLARI591

I- 10’UNCU MADDEDE 4001 SAYILI KANUNLA

YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER: 594

A- İKİNCİ FIKRADA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER:594

B- ÜÇÜNCÜ FIKRANIN YÜRÜRLÜKTEN

KALDIRILMASI: 596

II- 10’UNCU MADDENİN İŞLEYİŞİ: 598

A- İDARENİN, BEKLEME SÜRESİ İÇİNDE

BAŞVURUYU CEVAPLANDIRMASI:600

B- İDARENİN, BEKLEME SÜRESİ İÇİNDE

BAŞVURUYA CEVAP VERMEMESİ: 601

C- İDARENİN BEKLEME SÜRESİ İÇİNDE VERDİĞİ

CEVABIN KESİN OLMAMASI:605

D- BEKLEME SÜRESİ İÇİNDE CEVAP VERMEYEN

İDARENİN, İDARİ DAVA AÇMA SÜRESİ

GEÇTİKTEN SONRA CEVAP VERMESİ: 609

E- İDARENİN NE OTUZ GÜNLÜK BEKLEME SÜRESİ

İÇİNDE, NE DE DAHA SONRA CEVAP VERMİŞ

OLMASI:610

III-10’UNCU MADDENİN VERGİ HUKUKU İLE İLGİLİ

OLARAK İKİ ÖZEL UYGULAMASI:610

A- VERGİ HATALARI VE DÜZELTİLMESİNE İLİŞKİN

BAŞVURULAR:611

1- VERGİ HATALARI: 611

2- VERGİ HATALARININ DÜZELTİLMESİ: 612

a- Vergi Hatasının Ortaya Çıkarılması: 612

b- Re’sen Düzeltme: 613

c- Müracaat Üzerine Düzeltme:613

ca- Düzeltme İsteme Hakkı Olanlar:614

İçindekiler XXXI

cb- Düzeltme İsteminin Yapılışı: 615

cc- Düzeltme İsteme Zamanı: 615

cd- Düzeltme Yapma Yetkisi:618

ce- Şikâyet Başvurusu:619

B- GÜMRÜK İDARELERİNİN TAHAKKUK VE

KARARLARINA İTİRAZ: 623

1– GÜMRÜK İDARELERİNİN GÜMRÜK

MEVZUATINI UYGULAYARAK YAPABİLECEKLERİ

İŞLEMLER:625

a- Gümrük Vergisi Tahakkukları:625

b- Para Cezası Kararları:627

c- İdari Kararlar:628

d- Gümrük İdarelerinin Kararlarının İdari İşlem

Olarak Niteliği:629

2– İDARİ İTİRAZ YOLLARI:634

a– Gümrük Vergilerine, Cezalara ve İdari Kararlara

İtiraz: 634

aa- İtirazın Konusu:634

ab- İtirazın Şekli Ve Usulü:636

ac- İtiraz Süresi: 637

ad- İtirazın Vergi ve Cezanın Ödenmesine

Etkisi 639

ae- İtirazın Karara Bağlanması:639

b– Kimyevi Tahlil Sonuçlarına İtiraz: 643

c– İdari Dava:644

ca- İtiraz ve Hiyerarşik Başvuru Farkı:647

cb- “İtiraz Edebilir”, “Ya Da” ve “Veya” İbareleri,

Bulundukları Metin İçerisinde Neyi İfade

Etmektedirler? 651

i) Gümrük Kanunu’nun 242’nci Maddesinde

“İtiraz Eder Veya İtiraz Etmek

Zorundadır” Değil De; “İtiraz Edebilir”

Denilmesi Neyi Gösterir? 651

ii) “Ya Da” Ve “Veya” Bağlaçları,

Bulundukları Metin İçinde Neyi

Göstermektedirler? 653

XXXII Turgut CANDAN

cc- Kabahatler Kanununun 3’üncü Maddesi

Yönünden Değerlendirme:659

cd- Mahkemeye Erişim Hakkı Yönünden İtiraz

Müessesesinin Değerlendirilmesi: 660

ce- Hukuki Güvenlik İlkesi Yönünden

Değerlendirme: 661

3- ÖDENEN GÜMRÜK VERGİSİNİN VE

CEZASININ GERİ VERİLMESİNİN VEYA

KALDIRILMASININ İSTENİLMESİ:665

IV- TERÖRLE MÜCADELE KANUNU KAPSAMINDAKİ

EYLEMLERDEN DOĞAN ZARARLARIN TAZMİNİ

İÇİN ÖZEL BAŞVURU YÖNTEMİ:667

Üst Makamlara Başvurma

MADDE 11671

ÜST MAKAMA YAPILAN BAŞVURUNUN DAVA AÇMA

SÜRESİNE ETKİSİ671

I– 11’İNCİ MADDEDE 4001 SAYILI KANUNLA

YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER:672

II– 11’İNCİ MADDEYE UYGUN BAŞVURU: 675

III- ÜST MAKAMA BAŞVURUNUN İŞLEMİN

YÜRÜTÜLEBİLİRLİĞİNE ETKİSİ:679

IV- İDARİ BAŞVURU İLE DURAN DAVA AÇMA

SÜRESİNİN YENİDEN İŞLEMEYE BAŞLAMASI VE

HESABI: 682

V- YENİ BİR BAŞVURU YOLU: İDARİ

UYUŞMAZLIKLARIN SULH YOLUYLA HALLİ 684

A- SULH YOLUNUN, ÜST MAKAMA BAŞVURU İLE

KARŞILAŞTIRILMASI:685

B- SULH YÖNTEMİNDEN YARARLANABİLECEK

KAMU İDARELERİ: 687

C- SULH OLMA YETKİSİNİ KULLANABİLECEK

BİRİM VEYA MAKAM: 693

Ç- YÖNTEM :693

1– Başvurunun Şekli: 693

2– Başvuruda Bulunma Süresi:694

3– Başvuruyu Sonuçlandırma Süresi:695

İçindekiler XXXIII

4- Başvurunun İncelenip Sonuçlandırılması:696

5- Sulh Tutanağının Kabul Edilmemesi veya Kabul

Edilmemiş Sayılması: 698

VI– KAMU DENETÇİSİNE BAŞVURUNUN DAVA AÇMA

SÜRESİNE ETKİSİ: 698

A– KAMU DENETÇİSİNE BAŞVURU:699

1– Başvurunun Konusu:699

2– Başvuru Usulü, Şekli, Süresi ve

Sonuçlandırılması:700

B– DAVA AÇMA SÜRESİNİN YENİDEN İŞLEMEYE

BAŞLAMASI:702

VII-TÜRKİYE İNSAN HAKLARI VE EŞİTLİK KURUMUNA

BAŞVURUNUN DAVA AÇMA SÜRESİNE ETKİSİ:702

A- BAŞVURUNUN KONUSU: 702

B- BAŞVURU HAKKI VE BAŞVURU MAKAMI: 704

C- BAŞVURU İÇİN ÖN KOŞUL:704

D- BAŞVURUNUN DAVA AÇMA SÜRESİNE

ETKİSİ: 704

E- DAVA AÇMA SÜRESİNİN HESABI: 705

VIII-KARŞILIKLI ANLAŞMA USULÜ: 705

İptal ve Tam Yargı Davaları

MADDE 12 707

İDARİ İŞLEMLERDEN DOĞAN TAM YARGI DAVALARI VE

DAVA AÇMA SÜRESİ707

I- ZARARIN İŞLEMİN TEBLİĞİ ANINDA DOĞMASI

DURUMUNDA:709

A- DOĞRUDAN DOĞRUYA TAM YARGI DAVASI

AÇILMASI:709

B- İPTAL VE TAM YARGI DAVALARININ BİRLİKTE

AÇILMASI:711

C- ÖNCE İPTAL DAVASI AÇILMASI: 715

II- ZARARIN İŞLEMİN İCRASI İLE DOĞMASI: 719

XXXIV Turgut CANDAN

Doğrudan Doğruya Tam Yargı Davası Açılması

MADDE 13725

İDARİ EYLEMLERDEN DOĞAN TAM YARGI DAVALARI 725

I- İDAREYE BAŞVURUNUN YAPILIŞI: 728

II- DAVA AÇMA SÜRESİ: 733

III- SÜRENİN BAŞLANGICI:735

Dilekçeler Üzerine İlk İnceleme

MADDE 14737

İLK İNCELEME737

I- DAVA DİLEKÇELERİNİN HAVALESİ VE KAYDA

GEÇİRİLMESİ: 739

II- İLK İNCELEME YÖNTEMİ: 740

A- İLK İNCELEMEYE YETKİLİ OLANLAR: 740

B- İNCELEMEDE NAZARA ALINACAK KANUNA

AYKIRILIK HALLERİ:740

C- RAPOR HAZIRLANMASI:743

D- İLK İNCELEMEYİ SONUÇLANDIRMA SÜRESİ VE

BU SÜREYE UYULMAMASININ SONUÇLARI: 744

İlk İnceleme Üzerine Verilecek Kararlar

MADDE 15747

AÇIKLAMA747

I– GÖREV VE YETKİ KURALLARINA UYULMADAN

DAVA AÇILMIŞ OLMASI: 748

A– DAVANIN KONUSU OLAN UYUŞMAZLIĞIN

İDARİ YARGI DÜZENİNİN GÖREVİNE

GİRMESİ 748

1– Özel Hukuk Gerçek ve Tüzel Kişilerinin Kendi

Aralarında Doğan Uyuşmazlıklar:755

2– İdarenin Davacı Olduğu Davalar:756

3– İdare Aleyhine Açılan, Ancak İdari Yargının Görev

Alanına Girmeyen Davalar:757

a– İdarenin Kamu Hukukuna Tabi Olmayan

Faaliyetlerinden Doğan Uyuşmazlıklar:757

b– Yargı Yolu Kapalı Olan veya Başka Yargı

Yerlerinin Görevine Bırakılan Uyuşmazlıklar:768

İçindekiler XXXV

4– İdari Dava Türlerine Konu Edilen

Uyuşmazlıklar:792

5– Sonuç:793

B– İDARİ YARGI YERLERİNİN GÖREVLERİ VE

YETKİ ALANLARI: 796

1– İDARİ YARGI YERLERİNİN GÖREVLERİ:796

2– YETKİLİ İDARİ YARGI YERİ:797

C– GÖREVSİZLİK VE YETKİSİZLİK HALİNDE

VERİLECEK KARARLAR VE YAPILACAK

İŞLEMLER: 797

1– DAVANIN BAŞKA YARGI DÜZENLERİNİN

GÖREVİNE GİRMESİ DURUMUNDA: 798

a– Dava İlk Kez İdari Yargı Yerinde Açılmışsa: 798

b– Dava, Adli Yargı Yerinin Görevsizlik Kararı

Üzerine Açılmışsa:800

c– Görev İtirazı:801

2– DAVANIN, BAŞKA İDARİ YARGI YERİNİN

GÖREVİNE VEYA YETKİSİNE GİRMESİ:803

a– Dava, Başka İdari Yargı Yerinin Görevine

Giriyorsa: 803

b– Dava Dosyası, Görevsizlik Nedeniyle Verilen

Davanın Reddine Dair Karar Üzerine Başka Bir

İdari Yargı Yerince Gönderilmişse:804

3– DAVA, GÖREVLİ, FAKAT YETKİSİZ İDARİ YARGI

YERİNDE AÇILMIŞSA:805

II- DAVANIN, İDARİ MERCİ TECAVÜZÜ SONUCU

AÇILMIŞ OLMASI: 806

III- DAVANIN EHLİYETSİZ KİŞİ TARAFINDAN

AÇILMASI:812

IV- DAVAYA KONU OLABİLECEK KESİN VE

YÜRÜTÜLMESİ GEREKLİ İŞLEMİN OLMAMASI: 815

V- DAVANIN İDARİ DAVA SÜRESİ GEÇİRİLDİKTEN

SONRA AÇILMASI: 816

VI- DAVANIN HASIM GÖSTERİLMEDEN VEYA YANLIŞ

HASIM GÖSTERİLEREK AÇILMASI:816

XXXVI Turgut CANDAN

VII- DAVA DİLEKÇESİNDE USULE AYKIRILIK

YAPILMASI:821

A- 3’ÜNCÜ MADDEYE AYKIRILIK:822

1– ŞEKLE AYKIRILIK:822

2– VEKİLİN AVUKAT OLMAMASI:823

B- 5’İNCİ MADDEYE AYKIRILIK: 823

C- YENİLENEN DİLEKÇELERDE AYNI

YANLIŞLIKLARIN YAPILMASI:824

VIII- İLK İNCELEME ÜZERİNE VERİLEN KARARLARA

KARŞI KANUN YOLU:825

Tebligat ve Cevap Verme

MADDE 16829

İDARENİN SAVUNMASI VE SAVUNMAYA CEVAP 829

I- SAVUNMA VE CEVAP HAKLARI:829

II- SAVUNMA VE CEVAP SÜRELERİ:831

III- SAVUNMA VE CEVAP HAKLARININ

SINIRLANDIRILAMAYACAĞI: 832

IV- SÜRESİ GEÇTİKTEN SONRA SAVUNMA VE

CEVAP: 833

V– TAM YARGI DAVALARINDA DAVA

DİLEKÇESİNDE TALEP EDİLEN MİKTARIN

ARTIRILMASI:834

VI- SAVUNMA YAPILMAMASININ VEYA CEVAP

VERİLMEMESİNİN SONUÇLARI: 840

Duruşma

MADDE 17841

Duruşmalara İlişkin Esaslar

MADDE 18841

Duruşmalı İşlerde Karar Verilmesi

MADDE 19842

DURUŞMA842

I- DURUŞMA YAPILMASININ KOŞULLARI:842

A- DURUŞMANIN TARAFLARCA İSTENİLMESİ: 842

1- İLK DERECE MAHKEMELERİNDE:843

İçindekiler XXXVII

2- ÜST İDARİ YARGI YERLERİNDE: 849

A- DURUŞMA YAPILMASINA YARGI YERİNCE

KENDİLİĞİNDEN KARAR VERİLMESİ:850

B– DURUŞMA YAPILMASINI ZORUNLU KILAN

ÖZEL HALLER: 850

II- DURUŞMANIN AÇILMASI:850

III- DURUŞMANIN CEREYANI: 852

Dosyaların İncelenmesi

MADDE 20 857

DOSYALARIN İNCELENMESİ858

I– RE’SEN ARAŞTIRMA YETKİSİ858

II– ARA KARARIYLA BELGE VE BİLGİ

İSTENİLMESİ860

III– DOSYALARIN İNCELENMESİNDE SIRA:866

İvedi Yargılama Usulü

MADDE 20/A-867

İVEDİ YARGILAMA USULÜ868

I– AÇIKLAMA: 868

II– İVEDİ YARGILAMA USULÜNE TABİ İDARİ

DAVALAR:870

III– USUL:870

Merkezî ve Ortak Sınavlara İlişkin Yargılama Usulü

MADDE 20/B 877

MERKEZÎ VE ORTAK SINAVLARA İLİŞKİN YARGILAMA

USULÜ878

I– AÇIKLAMA: 878

II– BU YARGILAMA USULÜNE TABİ İDARİ

DAVALAR:878

III– USUL:879

IV– KARARLARIN SONUÇLARI:883

Askerî hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan

uyuşmazlıklara dair hükümler

MADDE 20/C-885

I- AÇIKLAMA885

XXXVIII Turgut CANDAN

II– KAPSAMI: 886

III– ÖZEL YARGILAMA KURALLARI: 891

Sonradan İbraz Olunan Belgeler

MADDE 21893

AÇIKLAMA893

Davaların Karara Bağlanması

MADDE 22897

Tutanaklar

MADDE 23897

Kararlarda Bulunacak Hususlar

MADDE 24897

Kararların Saklanması ve Tebliği

MADDE 25898

DAVANIN KARARA BAĞLANMASI VE KARAR 898

I– DAVANIN KARARA BAĞLANMASI: 898

A– USUL SORUNLARININ KARARA

BAĞLANMASI:899

B– DAVANIN ESASININ KARARA

BAĞLANMASI:902

1– İPTAL DAVALARININ KARARA

BAĞLANMASI:908

2– TAM YARGI DAVALARININ KARARA

BAĞLANMASI:911

II– TUTANAK TUTULMASI:912

III– KARARIN YAZILMASI VE GEREKÇE:912

A- KARARDA YER ALMASI GEREKEN

BİLGİLER912

B- GEREKÇE:914

1- Tanımı: 914

2- Gerekçe Nasıl Olmalıdır:916

C- KARARIN YAZILMA SÜRESİ:922

D- GÖRÜŞME TUTANAĞI-KARAR İLİŞKİSİ: 922

IV– KARARIN SAKLANMASI: 924

İçindekiler XXXIX

Tarafların Kişilik veya Niteliğinde Değişiklik

MADDE 26 925

TARAFLARIN KİŞİLİK VEYA NİTELİKLERİNDE

DEĞİŞİKLİK925

I- AKTİF TARAFTA DEĞİŞİKLİK:927

A- AKTİF TARAFIN GERÇEK KİŞİ OLMASI: 927

1- ÖLÜM SEBEBİYLE KİŞİLİĞİN SONA

ERMESİ:928

2- DAVAYI TAKİP EHLİYETİNDE DEĞİŞİKLİK: 932

3- UYUŞMAZLIK KONUSU TAŞINIR VE TAŞINMAZ

MALLARIN EL DEĞİŞTİRMESİ:933

A- AKTİF TARAFIN TÜZEL KİŞİ OLMASI: 934

II- PASİF TARAFTA DEĞİŞİKLİK: 936

III- YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARLARININ

DURUMU:938

IV- DAVACIYA TEBLİGAT YAPILAMAMASI: 942

V- YENİLEME SÜRESİ VE USUL:945

A- YENİLEME SÜRESİ: 945

B- YENİLEMEDE USUL: 946

Ek Karar Yürütmenin Durdurulması

MADDE 27 949

İLK DERECE İDARİ YARGI YERLERİNDE AÇILAN

DAVALAR DOLAYISIYLA YÜRÜTMENİN

DURDURULMASI950

I- İDARİ DAVA AÇILMASININ İDARİ İŞLEMİN

YÜRÜTÜLEBİLİRLİĞİNE ETKİSİ:953

A- DANIŞTAY’DA VE İDARE MAHKEMELERİNDE

İDARİ DAVA AÇILMASI: 953

B- VERGİ MAHKEMELERİNDE İDARİ DAVA

AÇILMASI: 954

II- YÜRÜTMENİN DURDURULMASININ

KOŞULLARI:957

III- YÜRÜTMENİN DURDURULMASI TALEBİNİN

YARGI YERİNCE İNCELENMESİ934

XL Turgut CANDAN

IV- YÜRÜTMENİN DURDURULMASINA DAİR

KARARLARIN NİTELİĞİ VE DAVA KONUSU İŞLEM

ÜZERİNDE ETKİSİ:970

V - YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMLERİ

HAKKINDA VERİLEN KARARLARA İTİRAZ:971

Kararların Sonuçları

MADDE 28977

İDARİ YARGI KARARLARININ GEREKLERİNİN YERİNE

GETİRİLMESİ 978

I- İNFAZ YÖNTEMİNİN DAVA TÜRÜNE

BAĞLILIĞI: 979

II- İPTAL DAVALARINDA VERİLEN KARARLARIN

İNFAZI: 981

A- İNFAZI 28’İNCİ MADDEYE GÖRE OLAN

KARARLAR: 984

1– ESASA İLİŞKİN KARARLAR:984

2– YÜRÜTMENİN DURDURULMASINA İLİŞKİN

KARARLAR:987

B- İNFAZ YÖNTEMİ: 990

1– İPTAL VE YÜRÜTMENİN DUDURULMASI

KARARLARININ HUKUKİ SONUÇLARI VE

İNFAZLARI BAKIMINDAN KURAL:990

2– TARH, TAHAKKUK VE CEZA KESME

İŞLEMLERİNE KARŞI AÇILAN DAVALARDA

VERİLEN KARARLARIN İNFAZI BAKIMINDAN

KURAL:998

C- İNFAZDA İMKÂNSIZLIK:1001

1– HUKUKİ İMKÂNSIZLIK: 1001

2– MADDİ İMKÂNSIZLIK:1002

D- İNFAZ SÜRESİ:1003

E- ADEMİ İNFAZ:1006

1– ADEMİ İNFAZ SAYILAN HALLER: 1006

a- Hiç İnfaz Etmeme: 1006

b- Noksan İnfaz:1006

c- Hatalı İnfaz: 1007

İçindekiler XLI

d- Geç İnfaz:1007

e- Muvazaalı İnfaz:1007

2– ADEMİ İNFAZIN BAŞLANGICI:1008

3– ADEMİ İNFAZIN YAPTIRIMI:1010

a- Tazminat:1010

aa- Ademi İnfazın Hizmet Kusuru

Oluşturması:1012

ab- Ademi İnfaz Sebebiyle İdarenin

Sorumluluğunun Kusursuz Sorumluluk

İlkesine Dayalı Olması:1013

ac- Tazminat Davasında Süre: 1013

b- Gecikme Faizi:1019

c- Yeniden İptal Edilme: 1023

d- Cezai Yaptırım:1024

III- TAM YARGI DAVALARINDA VERİLEN

KARARLARIN İNFAZI:1025

A– BELLİ MİKTAR İÇEREN KARARLARIN

İNFAZI:1026

B– BELLİ MİKTAR İÇERMEYEN KARARLARIN

İNFAZI:1028

ÖNERİLER:1028

Açıklama

MADDE 29 1031

Yanlışlıkların Düzeltilmesi

MADDE 30 1031

KARARIN AÇIKLANMASI, YANLIŞLIKLARIN

DÜZELTİLMESİ1031

Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ile Vergi Usul

Kanununun Uygulanacağı Haller

MADDE 31 1035

AÇIKLAMA1035

I– HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNUNUN

HÜKÜMLERİNE GÖNDERME YAPILAN HALLER VE

GÖNDERMELERİN KAPSAMLARI İLE İDARİ

DAVALARDA UYGULANABİLİRLİKLERİ: 1036

XLII Turgut CANDAN

A– HÂKİMİN DAVAYA BAKMAKTAN YASAKLILIĞI

VE REDDİ: 1047

1– HÂKİMİN DAVADAN YASAKLILIĞINA İLİŞKİN

SEBEPLER: 1047

a– Hâkim, kendisine ait olan veyahut doğrudan

doğruya veya dolayısıyla ilgili olduğu davalara

bakamaz (a bendi):1049

b– Hâkim;1050

ba- Aralarında evlilik bağı kalkmış olsa bile,

eşinin davasında (b bendi); 1050

bb- Kendisinin veya eşinin altsoyunun veya

üstsoyunun davasında (c bendi);1050

bc- Kendisi ile evlatlık bağı bulunanın

davasında (ç bendi); 1050

bç- Üçüncü derece de dahil olmak üzere kan

veya kendisini oluşturan evlilik bağı

kalkmış olsa dahi kayın hısımlığı

bulunanların davasında (d bendi);1050

bd– Nişanlısının davasında (e bendi);1050

c– Hâkim, iki taraftan birinin vekili, vasisi,

kayyımı veya yasal danışmanı sıfatıyla hareket

ettiği davalara bakamaz (f bendi):1051

2- HÂKİMİN REDDİNE GEREKTİREN SEBEPLER

VE RET USULÜ: 1051

a- Hâkimin, davada, iki taraftan birine öğüt

vermiş veya yol göstermiş olması

(a bendi): 1052

b- Hâkimin, davada, taraflardan birine veya

üçüncü bir kişiye, kanun gerekmemesine

karşın, görüşünü açıklamış olması

(b bendi):1052

İçindekiler XLIII

c– Hâkimin, davada, tanık veya bilirkişi sıfatıyla

dinlenilmiş veya hâkim veya hakem sıfatıyla

hareket etmiş olması; (7251 sayılı Kanunun

3’üncü maddesiyle eklenen cümle)

uyuşmazlıkta arabuluculuk veya

uzlaştırmacılık yapmış bulunması

(c bendi): 1053

d– Dava, hâkimin dördüncü derece de dahil

yansoy hısımlarına aitse (ç bendi):1054

e– Hâkimin, dava esnasında, iki taraftan biriyle

davası veya aralarında düşmanlık varsa

(d bendi): 1054

3– ÇEKİNME VE RET İSTEMİNİN KARARA

BAĞLANMASINDA USUL: 1056

a– Danıştay’da Çekinme ve Ret (md56): 1056

b– Mahkemelerde Çekinme ve Ret (md57): 1057

4– HAKİMİN REDDİ İSTEMİNİN KARARA

BAĞLANMASI (HMK md 41,42,43,44):1057

B– EHLİYET: 1060

1– TANIM:1060

2– HAK EHLİYETİ:1061

3– FİİL EHLİYETİ: 1062

a– Gerçek Kişiler:1062

b– Tüzel Kişiler:1065

ba- Özel Hukuk Tüzel Kişileri:1066

*- Kar Amacı Gütmeyen Özel Hukuk

Tüzel Kişileri:1066

*- Kar Amacı Güden Özel Hukuk Tüzel

Kişileri:1069

bb- Kamu Tüzel Kişileri: 1081

bc- Tüzel Kişiliği Olmayan Kuruluşlar veya

Tüzel Kişiliği Sona Erenlerle İlgili İdari

Dava: 1084

3– MENFAAT:1087

C– DAVANIN İHBARI VE DAVAYA KATILMA

(MÜDAHALE): 1087

XLIV Turgut CANDAN

1- DAVANIN İHBARI: 1089

a– Tanımı: 1089

b– Davanın İdari Yargı Yerince Re’sen İhbarı:1090

c– Tarafların Davayı İhbarı:1092

2- DAVAYA KATILMA (MÜDAHALE): 1093

a– Asli Müdahale: 1093

b– Fer’i Müdahale:1094

3– DAVAYA KATILMANIN YÜRÜTMENİN

DURDURULMASI İSTEMİNİN İNCELENMESİNE

ETKİSİ: 1098

D– KARŞILIK DAVA (DAVAYI MÜTEKABİLE): 1099

1– TANIM VE AMACI: 1099

2– KOŞULLARI: 1099

a– Esasa İlişkin Koşullar (HMK md 132/

1-b): 1100

b– Usule İlişkin Koşulları: 1100

3– KARŞILIK DAVANIN İDARİ YARGI İLE

BAĞDAŞABİLİRLİĞİ: 1100

E- FERAGAT VE KABUL1102

1– FERAGAT:1102

a- Tanımı:1102

b- Davacıların Talep Sonucu Üzerindeki Tasarruf

Yetkilerinin Karşılaştırılması:1104

ba- Özel Hukuk Davalarında Talep Sonucu ve

Davacının Talep Sonucu Üzerinde Tasarruf

Yetkisi: 1104

bb- İdari Davalarda Talep Sonucu ve Davacının

Talep Sonucu Üzerindeki Tasarruf

Yetkisi: 1107

c- Feragatin Zamanı ve Yargılamanın Farklı

Aşamalarına Göre Sonuçları: 1113

ca- Özel Hukuk Davaları Bakımından: 1113

cb- İdari Davalar Bakımından:1115

2- KABUL1126

İçindekiler XLV

3- FERAGAT VE KABULÜN KOŞULLARI VE

YÖNTEMİ: 1129

4– FERAGAT VE KABULÜN SONUÇLARI:1133

5– EK KARAR MÜESSESESİ VE İDARİ YARGIDA

UYGULANABİLİRLİĞİ: 1135

F- TARAFLARIN VEKİLLERİ: 1142

1– TANIM:1142

2– İDARİ YARGI YERLERİNDE VEKİL

OLABİLECEKLER VE VEKÂLETİN ŞEKLİ:1144

3– VEKÂLETİN KAPSAMI:1148

a– Vekilin Yapabileceği İşler:1148

b– Vekilin İzinle Yapabileceği İşlemler: 1149

c– Vekilin Yapamayacağı İşlemler: 1150

4– VEKÂLETİN SONA ERMESİ:1150

G- DOSYANIN TARAFLAR VE İLGİLİLERCE

İNCELENMESİ: 1151

H- TEMİNAT:1153

1– TEMİNAT İSTENİLMESİNİ GEREKTİREN

DURUM:1154

2– TEMİNAT GÖSTERMEK ZORUNDA

OLANLAR: 1155

3– TEMİNAT GEREKTİRMEYEN HALLER: 1156

4– TEMİNATIN TUTARI VE ŞEKLİ:1156

I- YARGILAMA GİDERLERİ:1157

1– YARGILAMA GİDERİ SAYILABİLECEK

MASRAFLAR: 1158

2– YARGILAMA GİDERLERİNİN AİDİYETİ:1160

a– Kural:1160

b– İstisnalar: 1164

c– Vekâlet Ücretine Hükmedilmesi: 1165

İ– ADLİ YARDIM:1177

1– TANIMI VE YARARLANABİLECEK

OLANLAR: 1178

2– YARARLANMA KOŞULLARI: 1179

a– Fakirlik Koşulu:1179

XLVI Turgut CANDAN

b– Haklılık Koşulu:1180

3– YÖNTEM:1180

4– KAPSAMI:1181

5– YARGILAMA GİDERLERİNİN TAHSİLİ:1182

J- DELİLLERİN TESPİTİ: 1183

1- TANIM:1183

2- DELİLLERİN TESPİTİNİN İSTENİLEBİLECEĞİ

YARGI YERİ:1184

3– DELİLLERİN TESPİTİNİN USULÜ:1185

K- BİLİRKİŞİ: 1186

1– TANIMI:1186

2– BİLİRKİŞİYE BAŞVURULMASINI GEREKLİ

KILAN DURUMLAR: 1187

3– KİMLER BİLİRKİŞİ TAYİN EDİLEBİLİR:1193

4– BİLİRKİŞİLİĞİ KABUL ZORUNLULUĞU:1198

5– BİLİRKİŞİ TAYİNİNDE YÖNTEM VE BİLİRKİŞİ

İNCELEMESİ: 1200

6– RAPOR ÜZERİNE YAPILACAK İŞLEMLER:1207

7– BİLİRKİŞİNİN SORUMLULUĞU:1211

8– BİLİRKİŞİ RAPORUNUN BAĞLAYICILIĞI:1212

L- KEŞİF:1215

1– TANIM: 1215

2– KEŞFE KARAR VERİLMESİ VE KEŞİF

YÖNTEMİ: 1216

M- DURUŞMANIN SUKUNU VE İNZİBATI İLE İLGİLİ

KURALLAR:1218

N- ELEKTRONİK İŞLEMLER:1219

O - SES VE GÖRÜNTÜ NAKLEDİLMESİ YOLUYLA

DURUŞMA İCRASI:1223

II– VERGİ USUL KANUNUNA YAPILAN

GÖNDERME: 1224

VERGİ KANUNU: TANIMI VE YORUMU1226

A- VERGİ KANUNU TERİMİ: 1227

B- VERGİ KANUNLARININ YORUMU:1229

VERGİYİ DOĞURAN OLAYIN İSPATI1233

İçindekiler XLVII

A- VERGİLENDİRMEDE İSPATI GEREKEN

HUSUS:1234

1- GERÇEK MAHİYET ESASI:1234

2- MUVAZAA TÜRLERİ:1238

a– Adi (Basit– Mutlak) Muvazaa:1238

b– Nitelikli (Mevsuf– Nispi) Muvazaa: 1239

aa- Aktin Niteliğinde (Vasfında)

Muvazaa:1239

ab- Aktin Unsurlarından Birinde

Muvazaa:1240

ac- Aktin Taraflarında Muvazaa: 1242

B- İSPAT VASITALARI:1243

1- KANIT (DELİL): 1244

a- İkrar:1244

b- Karine:1247

ba- Kanuni Karineler:1247

bb- İçtihadın Kabul Ettiği Karineler: 1249

c- Resmi Kurum ve Mesleki Kuruluşlardan

Alınan Bilgi ve Belgeler: 1251

ca- Bilirkişi Olarak Bilgi İsteme: 1252

cb- Vergiyle İlgili Muamelenin Tarafı

Sıfatıyla Bilgi İsteme: 1253

cc- Görevleriyle İlgili Olarak Bilgi

İsteme:1253

d- Vergi İdaresinin İşlemleri: 1255

e- Yoklama Fişi ve İnceleme Tutanağı: 1255

f- El Defterleri (Özel Defterler): 1257

2- KANIT SERBESTİSİNİN SINIRLARI: 1258

a- Belli Kanıtlarla İspatlama Zorunluluğu: 1258

aa- Kanuni Defter ve Belgelerle İspatlama

Zorunluluğu:1258

ab- Belli Şekilde Kanıtlama Zorunluluğu 1261

b- Tanık (Şahit): 1261

ba- Tanığın Vergiyi Doğuran Olayla İlgisi

Tabii Bulunmalıdır:1262

XLVIII Turgut CANDAN

bb- Tanığın Vergiyi Doğuran Olayla İlgisi

Açık Olmalıdır:1264

c- Vergilemede hukuki Değer Taşımayan

Kanıtlar: 1266

ca- Yemin:1266

cb- Kanıt Serbestisine İçtihadın Getirdiği

Sınırlamalar:1266

d- Özel Hukuka İlişkin Kanıtlar:1268

C- İSPAT KÜLFETİ:1268

1- KURALIN İŞLEYİŞİ:1270

a- Belge Düzenine Uyma Ödevi: 1271

b- Defter Tutma Ödevi:1274

c- Bildirme Ödevi: 1275

d- Muhafaza ve İbraz Ödevi: 1275

2- AKSİNİN İDDİA EDENCE KANITLANMASI

GEREKEN HALLER:1280

a- İktisadi İcaplar: 1280

b- Ticari İcaplar:1281

c- Teknik İcaplar:1282

d- Olayın Özelliğine Göre Normal ve Mutad

Sayılması Gereken Durum:1283

İKİNCİ BÖLÜM

İdari Davalarda Yetki ve Bağlantı ile Görevsizlik ve Yetkisizlik

Hallerinde Yapılacak İşlemler

İdari Davalarda Genel Yetki

MADDE 321289

Kamu Görevli ile İlgili Davalarda Yetki

MADDE 331289

Taşınmaz Mallara ve Kamu İdarelerine İlişkin Davalarda

Yetki

MADDE 341289

Taşınır Mallara İlişkin Davalarda Yetki

MADDE 351290

İçindekiler XLIX

Tam Yargı Davalarında Yetki

MADDE 36 1290

Vergi Uyuşmazlıklarında Yetki

MADDE 37 1290

Görevsizlik ve Yetkisizlik Hallerinde Yapılacak İşlemler

MADDE 43 1290

Merci Tayini

MADDE 44 1291

AÇIKLAMA1291

YETKİLİ İDARİ YARGI YERİ1292

I– İDARİ DAVALARDA GENEL YETKİ: 1292

II– KAMU GÖREVLİLERİ İLE İLGİLİ DAVALARDA

YETKİ:1296

A– ATAMA VE NAKİLLERLE İLGİLİ DAVALAR: 1296

B– GÖREVE SON VERME HALİNDE YETKİ: 1298

C– 3’ÜNCÜ FIKRADA ÖNGÖRÜLEN

DURUMLAR1300

D– 4’ÜNCÜ FIKRADA ÖNGÖRÜLEN

DURUMLAR:1300

III- TAŞINMAZ MALLARA İLİŞKİN DAVALARDA

YETKİ:1301

IV- MAHALLİ İDARELERE İLİŞKİN DAVALARDA

YETKİ:1302

V- TAŞINIR MALLARA İLİŞKİN DAVALARDA

YETKİ1303

VI- TAM YARGI DAVALARINDA YETKİ: 1303

A– İDARİ İŞLEMLERDEN DOĞAN TAM YARGI

DAVALARINDA YETKİ: 1304

B– İDARİ EYLEMDEN DOĞAN TAM YARGI

DAVALARINDA YETKİ: 1305

C– DİĞER HALLERDE YETKİ:1306

VII-VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDA YETKİ:1306

A– TARH, TAHAKKUK VE CEZA KESME

İŞLEMLERİNİ KONU EDİNEN İDARİ

DAVALARDA YETKİ:1307

L Turgut CANDAN

B– GÜMRÜK VERGİLERİNDE VE VERGİ

HATALARINDA YETKİ: 1308

C– AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ

HAKKINDA KANUNDAN DOĞAN

UYUŞMAZLIKLARDA YETKİ: 1309

D– DİĞER UYUŞMAZLIKLARDA YETKİ:1310

VIII- GÖREVSİZLİK VE YETKİSİZLİK HALLERİNDE

YAPILACAK İŞLEMLER:1311

IX- MERCİ TAYİNİ:1313

A– TANIMI VE KOŞULLARI: 1313

B– USUL: 1314

Bağlantılı Davalar

MADDE 381317

Bağlantının Danıştay’ca İncelenmesi

MADDE 391317

Bağlantının Bölge İdare Mahkemesince İncelenmesi

MADDE 401317

Bağlantının Mahkemelerce Kabul Edilmemesi

MADDE 411318

Bağlantılı Davalarla İlgili Diğer Esaslar

MADDE 421318

BAĞLANTILI DAVALAR1318

I– TANIM: 1318

II– KOŞULLARI: 1319

A– KANUNUN ARADIĞI KOŞULLAR: 1319

B– DİĞER KOŞULLAR: 1321

III– BAĞLANTI HAKKINDA KARAR:1322

A– KARAR: 1322

B– DANIŞTAY’IN İNCELEMESİ:1324

C– BÖLGE İDARE MAHKEMESİNİN

İNCELEMESİ: 1326

D– KARARLARIN KESİNLİĞİ: 1326

İçindekiler LI

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM - A

Kararlara Karşı Başvuru Yolları

Bu Bölüm, İlk Derece İdari Yargı Yerlerince, 6545 Sayılı Kanunda

Kurulması Öngörülen Bölge İdare Mahkemelerinin (İstinaf

Mahkemelerinin) Tüm Yurtta Göreve Başladıkları 20 Temmuz 2016

Gününden Sonra Verilen Kararlar Bakımından Uygulanacaktır

İstinaf

MADDE 45 1329

Temyiz

“MADDE 46 1330

Temyiz Edilemeyecek Kararlar

MADDE 47 1331

Temyiz Dilekçesi

MADDE 48 1331

Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar

MADDE 49 1332

Temyizen Verilen Karar Üzerine Yapılacak İşlem

MADDE 50 1333

AÇIKLAMA1333

I- İSTİNAF VE TEMYİZ BAŞVURULARI: 1333

A- ÜST İDARİ YARGI YERLERİ:1334

B- İSTİNAF BAŞVURUSUNUN KONUSU VE TEMYİZ

BAŞVURUSUNUN KONUSUNDAN FARKI: 1334

1- İSTİNAF BAŞVURUSUNA KONU EDİLEBİLECEK

KARARLAR:1336

a- Davanın Esası Hakkında Verilen Kararlar:1336

b- Yargılamanın Yenilenmesi İstemleri Hakkında

Verilen Kararlar: 1337

2- İSTİNAF BAŞVURUSUNA KONU EDİLEMEYECEK

KARARLAR:1337

a- Nihai Kararlar: 1337

b- Usule İlişkin Kararlar: 1341

c- Nihai Olmayan Kararlar:1342

C– TEMYİZ BAŞVURUSUNA KONU EDİLEBİLECEK

KARARLAR: 1344

LII Turgut CANDAN

1– Esasa İlişkin Kararlar: 1344

2– Usule İlişkin Kararlar:1346

Ç– TEMYİZ BAŞVURUSUNA KONU

EDİLEMEYECEK KARARLAR:1346

1– Nihai Kararlar:1346

2– Nihai Olmayan Kararlar: 1348

D– İSTİNAF VEYA TEMYİZ BAŞVURUSUNDA

BULUNABİLECEK OLANLAR:1349

E– İSTİNAF VE TEMYİZ DİLEKÇELERİNİN

DÜZENLENİŞİ: 1352

1- DİLEKÇENİN ŞEKLİ:1352

2- BİRDEN FAZLA KARARIN İSTİNAF VEYA

TEMYİZ BAŞVURUSUNA KONU EDİLMESİ 1358

3– İSTİNAF VE TEMYİZ DİLEKÇELERİNDE

USULE AYKIRILIK YAPILMASI: 1358

F- HARÇ VE POSTA ÜCRETİ:1359

G- İSTİNAF VE TEMYİZ SÜRELERİ:1360

H- YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMİNDE

BULUNMA GEREĞİ:1366

I- DURUŞMA: 1369

II- İSTİNAF VE TEMYİZ İNCELEMELERİ ÜZERİNE

VERİLEBİLECEK KARARLARI: 1370

A– GÖREV VE YETKİ DIŞINDA İŞE BAKILMIŞ

OLMASI: 1371

B– HUKUKA AYKIRI KARAR VERİLMİŞ

OLMASI: 1372

1– MADDİ UYUŞMAZLIĞIN VE BU

UYUŞMAZLIKLA İLGİLİ OLAYLARIN

SAPTANMASINDA HATA:1374

2– MADDİ UYUŞMAZLIĞIN VE OLAYLARIN

HUKUKİ NİTELEMESİNDE HATA:1375

3– HATALI HUKUK KURALI UYGULANMASI:1379

4– UYUŞMAZLIĞA UYGULANAN HUKUK

KURALININ HATALI YORUMLANMASI:1381

5– HUKUK KURALININ OLAYA HATALI

UYGULANMASI:1382

İçindekiler LIII

C– USUL HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASINDA

KARARI ETKİLEYECEK NİTELİKTE HATA VE

EKSİKLİK BULUNMASI:1383

III– İSTİNAF VE TEMYİZ BAŞVURULARININ KARARA

BAĞLANMASI: 1393

A- İSTİNAF BAŞVURUSUNUN KARARA

BAĞLANMASI: 1393

B- TEMYİZ BAŞVURUSUNUN KARARA

BAĞLANMASI: 1405

IV– BOZMA KARARI ÜZERİNE VERİLEBİLECEK

KARARLAR VE SONUCU: 1410

A- ALT DERECE İDARİ YARGI YERİNİN BOZMA

KARARINA UYMASI: 1411

1- UYMA KARARININ NİTELİĞİ VE

BAĞLAYICILIĞI:1411

2- UYMA KARARI ÜZERİNE VERİLEBİLECEK

KARARLAR: 1414

3- BOZMA KARARINA UYULARAK VERİLEN

KARARIN TEMYİZİ: 1418

B– BOZMA KARARINA DİRENİLMESİ (İLK

KARARDA ISRAR EDİLMESİ): 1419

1– ISRAR KARARI VE NİTELİĞİ:1419

2– ISRAR KARARININ TEMYİZİ VE DAVA

DAİRELERİ KURULLARININ İNCELEMESİ:1421

V– TEMYİZEN VERİLEN KARARLAR ÜZERİNE

YAPILACAK İŞLEM:1424

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM - B

Kararlara Karşı Başvuru Yolları

Bu Bölüm, İlk Derece İdari Yargı Yerlerince, 6545 Sayılı Kanunda

Kurulması Öngörülen Bölge İdare Mahkemelerinin Tüm Yurtta Göreve

Başladıkları 20 Temmuz 2016 Gününden Önce Verilen Kararlar

Bakımından Uygulanacaktır

İtiraz

MADDE 45 1429

Temyiz

MADDE 46 1430

LIV Turgut CANDAN

Temyiz Edilemeyecek Kararlar

MADDE 471430

Temyiz Dilekçesi

MADDE 481430

Kararın Bozulması

MADDE 491431

Temyizen Verilen Karar Üzerine Yapılacak İşlem

MADDE 501432

AÇIKLAMA1432

I- İTİRAZ VE TEMYİZ BAŞVURULARI: 1432

A- ÜST İDARİ YARGI YERLERİ: 1433

B- İTİRAZ VE TEMYİZ BAŞVURULARINA KONU

KARARLAR:1433

1- İTİRAZ VE TEMYİZ BAŞVURULARINA KONU

OLABİLECEK KARARLAR: 1435

2- İTİRAZ VE TEMYİZ BAŞVURULARINA KONU

EDİLEMEYECEK KARARLAR:1437

a- Nihai Kararlar:1437

b- Nihai Olmayan Kararlar:1440

C- İTİRAZ VEYA TEMYİZ BAŞVURUSUNDA

BULUNABİLECEK OLANLAR:1442

D- İTİRAZ VE TEMYİZ DİLEKÇELERİNİN

DÜZENLENİŞİ: 1445

1- DİLEKÇENİN ŞEKLİ:1445

2- BİRDEN FAZLA KARARIN İTİRAZA VEYA

TEMYİZ BAŞVURUSUNA KONU EDİLMESİ: 1448

3- İTİRAZ VE TEMYİZ DİLEKÇELERİNDE USULE

AYKIRILIK YAPILMASI: 1449

E- HARÇ VE POSTA ÜCRETİ: 1450

F- İTİRAZ VE TEMYİZ SÜRELERİ: 1450

G- YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMİNDE

BULUNMA GEREĞİ:1454

H- DURUŞMA:1457

II– KARARIN BOZULMASINI GEREKTİREN

NEDENLER1458

İçindekiler LV

A– GÖREV VE YETKİ DIŞINDA İŞE BAKILMIŞ

OLMASI: 1458

B– HUKUKA AYKIRI KARAR VERİLMİŞ

OLMASI: 1459

1– MADDİ UYUŞMAZLIĞIN VE BU

UYUŞMAZLIKLA İLGİLİ OLAYLARIN HATALI

SAPTANMASI:1459

2– MADDİ UYUŞMAZLIĞIN VE OLAYLARIN

HUKUKİ NİTELEMESİNDE HATA: 1461

3– HATALI HUKUK KURALI UYGULANMASI:1464

4– UYUŞMAZLIĞA UYGULANAN HUKUK

KURALININ HATALI YORUMLANMASI:1465

5– HUKUK KURALININ OLAYA HATALI

UYGULANMASI:1467

C– USUL HÜKÜMLERİNE UYULMAMIŞ

OLUNMASI: 1467

III- İTİRAZ VE TEMYİZ BAŞVURULARININ KARARA

BAĞLANMASI:1476

A- İTİRAZ BAŞVURUSUNUN KARARA

BAĞLANMASI:1476

B- TEMYİZ BAŞVURUSUNUN KARARA

BAĞLANMASI:1477

IV– BOZMA KARARI ÜZERİNE VERİLEBİLECEK

KARARLAR VE SONUCU:1479

A– MAHKEMENİN BOZMA KARARINA

UYMASI:1481

1– UYMA KARARININ NİTELİĞİ VE

BAĞLAYICILIĞI: 1481

2– UYMA KARARI ÜZERİNE VERİLEBİLECEK

KARARLAR:1484

3- BOZMA KARARINA UYULARAK VERİLEN

KARARIN TEMYİZİ:1487

B– BOZMA KARARINA DİRENİLMESİ (İLK

KARARDA ISRAR EDİLMESİ):1489

1– ISRAR KARARI VE NİTELİĞİ: 1489

LVI Turgut CANDAN

2– ISRAR KARARININ TEMYİZİ VE DAVA

DAİRELERİ KURULLARININ

İNCELEMESİ 1491

V- TEMYİZEN VERİLEN KARARLAR ÜZERİNE

YAPILACAK İŞLEM: 1494

Kanun Yararına Temyiz

MADDE 511495

AÇIKLAMA1495

I- HUKUKİ NİTELİĞİ: 1496

II- KANUN YARARINA TEMYİZİN KOŞULLARI: 1497

A– KARAR MADDEDE YAZILI İDARİ YARGI

YERLERİNCE VERİLMİŞ OLMALIDIR: 1500

B– KARAR NİHAİ NİTELİKTE OLMALIDIR: 1501

C– KANUN YARARINA TEMYİZ BAŞVURUSUNA

KONU EDİLECEK KARAR KESİN YA DA

İSTİNAF VEYA TEMYİZ İNCELEMESİNDEN

GEÇMEDEN KESİNLEŞMİŞ OLMALIDIR:1501

1– İDARE VE VERGİ MAHKEMELERİNİN

KARARLARI:1502

a- İstinaf Yolu Açık Olmayan İdare Ve Vergi

Mahkemesi Kararları: 1502

b- İstinaf İncelemesinden Geçmeden Kesinleşen

İdare ve Vergi Mahkemesi Kararları: 1503

c- İdare Mahkemelerinin Temyize Tabi Olan;

Ancak Temyiz İncelemesinden Geçmeden

Kesinleşen Kararları: 1503

2– BÖLGE İDARE MAHKEMESİ KARARLARI 1503

a- Temyiz Yolu Açık Olmayan Bölge İdare

Mahkemesi Kararları: 1503

b- Bölge İdare Mahkemelerinin Temyiz

İncelemesinden Geçmeden Kesinleşen

Kararları:1504

3– DANIŞTAYIN İLK DERECE MAHKEMESİ

OLARAK VERDİĞİ KARARLAR:1504

D– KARAR, HUKUKA AYKIRI BİR SONUCU İFADE

ETMELİDİR:1504

İçindekiler LVII

III– KANUN YARARINA TEMYİZ BAŞVURUSUNDA

BULUNMA YETKİSİ:1506

IV– KANUN YARARINA TEMYİZ BAŞVURUSU VE

KARARA BAĞLANMASI: 1507

V– BOZMA KARARININ HUKUKSAL SONUÇ VE

ETKİLERİ:1508

Temyiz veya İstinaf İstemlerinde Yürütmenin Durdurulması

MADDE 52 1511

KANUN YOLLARINDA YÜRÜTMENİN DURDURULMASI

MÜESSESESİ1511

I- İLK DERECE İDARİ YARGI KARARININ DAVAYA

KONU İDARİ İŞLEM YÜRÜTÜLEBİLİRLİĞİ

(İCRAİLİĞİ)NE ETKİSİ:1513

II- DAVANIN (KISMEN VEYA TAMAMEN) KABULÜNE

İLİŞKİN KARARLARIN YÜRÜTÜLMELERİNİN

DURDURULMASI: 1515

A- DAVANIN (KISMEN VEYA TAMAMEN)

KABULÜNE İLİŞKİN KARARLAR: 1515

B- YÜRÜTMENİN DURDURULMASINA İLİŞKİN

KOŞULLAR: 1516

C- YÜRÜTMENİN DURDURULMASINA DAİR

KARARIN İLK DERECE İDARİ YARGI YERİNİN

KANUN YOLU BAŞVURUSUNA KONU EDİLEN

KARARININ İNFAZ EDİLEBİLİRLİĞİNE

ETKİSİ:1517

III- DAVANIN (KISMEN VEYA TAMAMEN) REDDİNE

DAİR KARARLARIN KANUN YOLU

BAŞVURUSUNA KONU EDİLMESİ DOLAYISIYLA

YÜRÜTMENİN DURDURULMASI: 1519

IV- YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMLERİ

HAKKINDA ÜST İDARİ YARGI YERİNCE VERİLEN

KARARLARA İTİRAZIN OLANAKSIZLIĞI: 1521

Yargılamanın Yenilenmesi

MADDE 53 1523

LVIII Turgut CANDAN

Kararın Düzeltilmesi

MADDE 541523

Yargılamanın Yenilenmesi Usulü

MADDE 551525

I- KARARIN DÜZELTİLMESİ1525

A- KONUSU: 1526

B- DİLEKÇENİN DÜZENLENMESİ: 1527

C- SÜRESİ:1528

D- KARARIN DÜZELTİLMESİNİ GEREKTİREN

SEBEPLER:1528

E- SAVUNMA VE İSTEMİN KARARA

BAĞLANMASI:1529

F- KARARIN DÜZELTİLMESİNİN İKİNCİ KEZ

İSTENİLMESİ:1530

II- YARGILAMANIN YENİLENMESİ 1530

A- KONUSU: 1530

B- DİLEKÇENİN DÜZENLENMESİ: 1532

C- SÜRESİ:1532

D- YARGILAMANIN YENİLENMESİ

SEBEPLERİ 1533

E- SAVUNMA VE İSTEMİN KARARA

BAĞLANMASI:1538

III- ANAYASA MAHKEMESİNE, YARGILAMANIN

YENİLENMESİ SONUCU DOĞURAN, BİREYSEL

BAŞVURU HAKKI: 1538

A- BAŞVURU KOŞULLARI: 1539

1- Başvurucu İle İlgili Koşullar:1539

2- Tüm Başvuru Yollarının Tüketilmiş Olması:1540

3- Diğer Koşullar: 1543

a- Başvuru Süresi: 1543

b- Dilekçenin Şekli: 1543

c- Harç Ödeme Zorunluluğu: 1543

B- BAŞVURU DİLEKÇESİNİN DİLEKÇENİN

VERİLEBİLECEĞİ YERLER: 1543

İçindekiler LIX

C- İHLALİN GİDERİLMESİNE İLİŞKİN

YÖNTEMLER:1544

IV– İNSAN HAKLARI AVRUPA MAHKEMESİNE,

YARGILAMANIN YENİLENMESİ SONUCU

DOĞURAN, BİREYSEL BAŞVURU HAKKI: 1546

A- BAŞVURU KOŞULLARI:1550

1- Başvurucu İle İlgili Koşullar:1550

2- Başvurunun Yöneltileceği Tarafla İlgili Koşul ve

Devletlerin Sorumluluğu:1551

3- Tüm Başvuru Yollarının Tüketilmiş Olması

Koşulu: 1552

4- Aykırılığın Ulusal Mahkemeler Önünde İleri

Sürülmüş Olması Koşulu:1553

5- Başvuru Süresi:1553

6- Dilekçenin Şekli ve Düzenlenmesi:1554

7- Dilekçede Kullanılacak Dil Koşulu:1556

B- BAŞVURU DİLEKÇESİNİN VERİLMESİ: 1556

C- GEÇİCİ ÖNLEM TALEBİ:1557

D- ADİL TATMİN (TAZMİNAT) TALEBİ: 1557

E- DOSTANE ÇÖZÜM:1558

F- DURUŞMA YAPILMASI: 1559

G- ADLİ YARDIM TALEBİ: 1559

H- KARARLARA KARŞI BAŞVURU YOLLARI:1560

I- BÜYÜK DAİREYE BAŞVURU: 1560

İ- PİLOT KARAR:1561

J- KARARLARIN UYGULANMASI VE

UYGULAMANIN DENETLENMESİ:1561

K- İNSAN HAKLARI AVRUPA MAHKEMESİNİN

KARARININ, DAHA ÖNCE AYNI OLAY

HAKKINDA İDARİ YARGI YERİNCE VERİLEN

KARARLAR ÜZERİNDE ETKİSİ:1562

1- İç Hukuk Yolları Tüketilmeden Yapılan Bireysel

Başvurunun İdari Yargılama Sürecine Etkisi: 1564

2- İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin İçtihadının

Görülmekte Olan İdari Davada Etkisi:1568

LX Turgut CANDAN

a- Mahkemenin önceki içtihadı, ulusal yargıcı, adil

yargılama ilkesi bakımından ilgilendirebilir1568

b- Mahkemenin içtihadı, idari yargıcı, idarenin

işleminin veya eyleminin Sözleşmeye

uygunluğu bakımından ilgilendirebilir:1570

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Danıştay’da Çekinme ve Ret

MADDE 561573

Mahkemelerde Çekinme ve Ret

MADDE 571573

AÇIKLAMA1574

İdari Davalarda Delillerin Tespiti

MADDE 581574

AÇIKLAMA1574

Yol Giderleri, Tazminat ve Gündelikler

MADDE 591574

Tebliğ İşleri ve Ücretler

MADDE 60 (Değişik: 1041990-3622/24)1575

Çalışmaya Ara Verme

MADDE 611575

Nöbetçi Mahkemenin Görevleri

MADDE 621575

AÇIKLAMA1575

I- ÇALIŞMAYA ARA VERME ZAMANI:1575

II- NÖBETÇİ MAHKEMENİN OLUŞUMU:1576

III- ÇALIŞMAYA ARA VERME ZAMANINDA

GÖRÜLECEK İŞLER:1577

1– Nöbetçi mahkemeler;1577

2– Danıştay Nöbetçi Dairesi de; 1577

EK MADDE 11578

EK MADDE 21578

AÇIKLAMA1578

EK MADDE 31579

İçindekiler LXI

Kaldırılan Hükümler

MADDE 63 1579

GEÇİCİ MADDE 1 1579

GEÇİCİ MADDE 2 1579

GEÇİCİ MADDE 3 1579

GEÇİCİ MADDE 4 1579

GEÇİCİ MADDE 5 1580

GEÇİCİ MADDE (3622 sayılı Kanunun geçici maddesi) 1580

4001 Sayılı Kanunla Getirilen Geçici Maddeler

GEÇİCİ MADDE 1 1580

GEÇİCİ MADDE 2 1580

GEÇİCİ MADDE 6 1580

GEÇİCİ MADDE 7 1581

1862014 Gün ve 6545 Sayılı Kanunla Eklenen Geçici Madde

GEÇİCİ MADDE 8 1581

AÇIKLAMA1581

Yürürlük

MADDE 64 1582

Yürütme

MADDE 65 1582

DİLEKÇE ÖRNEKLERİ

AÇIKLAMA1585

 VUK’un 371’inci Maddesine Uygun Dilekçe Örneği1587

 VUK’un 376’ncı Maddesine Uygun Dilekçe Örneği1588

 VUK’un Ek 1’inci Maddesine Uygun Uzlaşma Başvurusu

Dilekçesi Örneği1589

 VUK’un 122’ nci Maddesine Uygun Düzeltme Dilekçesi

Örneği1590

 VUK’un 124’üncü Maddesine Uygun Şikayet Başvurusu

Dilekçesi Örneği1591

 Gümrük Kanununun 242’nci Maddesine Uygun İtiraz

Başvurusuna Ait Dilekçe Örneği1593

 İYUK’nın 11’inci Maddesi Uyarınca Üst Makama Başvuru

Dilekçesi Örneği1595

LXII Turgut CANDAN

 İYUK’nın 11’inci Maddesi Uyarınca Üst Makama Başvuru

Dilekçesi Örneği 1596

 İptal Davası İçin, İYUK’nın 3’üncü Maddesine Uygun

Dilekçe Örneği 1598

 İptal Davası İçin, İYUK’nın 3’üncü Maddesine Uygun

Dilekçe Örneği 1601

 Düzenleyici İşlemle Uygulama İşlemi İçin, İYUK’nın 7’nci

Maddenin 4’üncü Fıkrasına Uygun Dava Dilekçe

Örneği1604

 İdari İşlemin İcrasından Doğan Zararın Tazmini İstemiyle

Açılan Tam Yargı Davasına, İYUK’nın 3’üncü Maddesine

Uygun Dava Dilekçesi Örneği 1607

 İptal ve Tam Yargı Davasının Birlikte Açılması

Durumunda, İYUK’nın 3’üncü Maddesine Uygun Dava

Dilekçesi Örneği 1609

 İdari Eylemden Doğan Zararın Tazmini İstemiyle Açılan

Tam Yargı Davasına, İYUK’nın 3’üncü Maddesine Uygun

Dava Dilekçesi Örneği1611

 Vergi Uyuşmazlıkları İçin, İYUK’nın 3’üncü Maddesine

Uygun Dava Dilekçesi Örneği 1613

 Vergi Mahkemesi İçin, İYUK’nın 3’üncü Maddesine

Uygun Dava Dilekçesi Örneği 1616

 Gümrük Vergisi Uyuşmazlıkları İçin, İYUK’nın 3’üncü

Maddesine Uygun Dava Dilekçesi Örneği1619

 Gümrük Vergisi Uyuşmazlıkları İçin, İYUK’nın 3’üncü

Maddesine Uygun Dava Dilekçesi Örneği1622

 İhtiyati Haciz Kararları İçin, İYUK’nın 3’üncü Maddesine

Uygun Dava Dilekçesi Örneği 1625

 Ödeme Emirleri İçin, İYUK’nın 3’üncü Maddesine Uygun

Dava Dilekçesi Örneği1628

 Haciz Kararları İçin, İYUK’nın 3’üncü Maddesine Uygun

Dava Dilekçesi Örneği1632

 İYUK’nın 5’inci Maddesinin 1’inci Fıkrasına Uygun Dava

Dilekçesi Örneği 1635

 İYUK’nın 5’inci Maddesinin 2’nci Fıkrasına Uygun Dava

Dilekçesi Örneği 1638

İçindekiler LXIII

 Dilekçenin Reddi Üzerine Davanın Yenilenmesi Dilekçesi

Örneği1642

 Harç ve Posta Ücreti Tamamlama Dilekçesi Örneği 1645

 İYUK’nın 6’ncı Maddesi Uyarınca İşlemden Kaldırılan

Dosyanın Yeniden İşleme Konulması İsteğine İlişkin

Dilekçe Örneği 1646

 Savunma Dilekçesi Örneği1647

 Yürütmenin Durdurulması İstemlerine İlişkin Kararlara

İtiraz Dilekçesi Örneği 1649

 Hâkimin Reddi İstemine İlişkin Dilekçe Örneği1651

 Bilirkişiye İtiraza İlişkin Dilekçe Örneği 1652

 Bilirkişi Raporuna İtiraza İlişkin Dilekçe Örneği 1654

 Davaya Katılma İsteğine İlişkin Dilekçe Örneği 1656

 Davanın İhbarı İsteği İle İlgili Dilekçe Örneği 1658

 İYUK’nın 26’ncı Maddesinin 1’inci Fıkrası Uyarınca

İşleme Konulma Dilekçesi Örneği 1660

 İYUK’nın 26’ncı Maddesinin 3’üncü Fıkrası Uyarınca

İşlemden Kaldırılan Dosyanın Yeniden İşleme Konulması

İsteğine İlişkin Dilekçe Örneği 1661

 İYUK’nın 29’uncu Maddesi Uyarınca Yapılan Açıklama

Veya Aykırılığın Kaldırılması İsteklerine Ait Dilekçe

Örneği1662

 İYUK’nın 30’uncu Maddesi Uyarınca Yapılan

Yanlışlıkların Düzeltilmesi İsteklerine Ait Dilekçe

Örneği1663

 İYUK’nın 48’inci Maddesi Uyarınca Düzenlenecek İstinaf

ve Temyiz Başvurularına Ait Dilekçe Örneği1664

 Kararın Düzeltilmesi İstemlerine İlişkin Dilekçe

Örneği1667

 Yargılamanın Yenilenmesi İstemlerine İlişkin Dilekçe

Örneği1669

BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ, İDARE MAHKEMELERİ,

VERGİ MAHKEMELERİ VE YARGI ÇEVRELERİ1671

LXIV Turgut CANDAN

YARARLANILAN KİTAP VE MAKALELER 1683

İLKE – KAVRAM DİZİNİ1691