Adalar ve Kayalıklar Rejimi ve Deniz Alanları Sınırlandırılmasına Etkileri

Mecnun ÖZLEM

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ . 7

İÇİNDEKİLER . 9

KISALTMALAR 13

GİRİŞ. 15

BİRİNCİ BÖLÜM

ADALAR VE KAYALIKLAR REJİMİ

MET OLUŞUMLARI (High-tide Features) .19

Uluslararası Metinlerde Ada Tanımları ve Kayalık Kavramının Gelişimi.19

Kodifikasyon Çalışmalarında Ada Tanımları .20

1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi Hazırlık

Çalışmaları .22

Ada Kavramının Unsurları33

Doğal Olarak Oluşmak 34

Arazi Sahası (Kara Parçası) Olmak .38

Su ile Çevrili Olmak41

Suların En Çok Yükseldiği Zaman Su Üstünde Kalmak .42

Kayalık Kavramı ve Unsurları .46

Adalar Rejimi ve Kayalık Kavramının Yeri46

Kayalık Kavramının Unsurları 48

Ada veya Kayalık Sayılmayan Oluşumlar ve Yapılar.50

Cezir Yükseklikleri .50

Resifler.51

Yapay Adalar, Tesisler ve Yapılar53

Takımada Devletleri 55

ADALAR VE DENİZ ALANLARI57

Adalar ve Esas Hatlar 58

Normal Esas Hatlar 58

10 İçindekiler

Düz Esas Hatlar59

a) Birleşik Krallık v. Norveç Davası (Balıkçılık Davası) (1951).59

b) Düz Esas Hatlar (Madde 7) 61

Körfezler .64

a) Hukuki Körfezler 64

b) Tarihi Körfezler (ve Tarihi Sular) .65

Nehirlerin Ağızları67

Limanlar ve Demir Yerleri68

Adalar ve Deniz Alanları 68

Karasuları.69

Bitişik Bölge 71

Kıta Sahanlığı72

Münhasır Ekonomik Bölge .76

III. ADA VE KAYALIK AYRIMI .78

Madde 121’deki Ayrımın Önemi78

Devlet Uygulamasında Adalar Rejimi79

Uluslararası Mahkeme ve Tahkim Kararlarında Adalar Rejimi 82

Birleşik Krallık v. Fransa Tahkimi (Manş Denizi Tahkimi) (1977).82

Danimarka v. Norveç Davası (Jan Mayen Davası) (1993)83

Yemen v. Eritre Tahkimi (1999)84

Katar v. Bahreyn Davası (2001).85

Rusya Federasyonu v. Avustralya Davası (Volga Davası) (2002)86

Nikaragua v. Honduras Davası (2007) .89

Malezya v. Singapur Davası (Pedra Branca Davası) (2008) .89

Romanya v. Ukrayna Davası (Karadeniz Davası) (2009).91

a) Romanya’nın BMDHS Hazırlık Görüşmelerindeki Tutumu 92

b) Tarafların Savunmaları ve Serpents Adası Uyuşmazlığı 93

Nikaragua v. Kolombiya Davası (2012)94

Kosta Rika v. Nikaragua Davası (2018)97

Filipinler Cumhuriyeti v. Çin Halk Cumhuriyeti Tahkimi (Güney

Çin Denizi Tahkimi) (2016) .98

a) Madde 121/3’ün Metinsel Yorumu. 100

b) Madde 121/3’ün Bağlamsal ve BMDHS’nin Amacı ve

Hedefi Açısından Yorumlanması 108

aa) Adalar, Kayalıklar ve Cezir Yükseklikleri Bağlamı 108

İçindekiler 11

bb) Madde 121/3 ile Münhasır Ekonomik Bölgenin Amacı

Arasındaki Bağlantı110

cc) Madde 121/3’ün Hazırlık Çalışmaları .111

c) Tahkim Mahkemesi Yorumunun İlgili Met Oluşumlarına

Uygulaması .112

Adalar Rejimi ve Uluslararası Teamül Hukuku114

Değerlendirme 116

İKİNCİ BÖLÜM

ADALARIN DENİZ ALANLARININ

SINIRLANDIRILMASINA ETKİLERİ

GENEL OLARAK DENİZ ALANLARININ SINIRLANDIRILMASI HUKUKU119

Sınırlandırma Hukuku .120

1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi Öncesi

Dönem.120

1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi124

Deniz Alanlarının Sınırlandırılmasında Uygulanacak Kural129

a) Uluslararası Sözleşmelerde Yer Alan Kuralların

Değerlendirilmesi129

b) İçtihat Hukuku ve Sınırlandırmanın Esasını Oluşturan Kural.131

Deniz Alanlarının Sınırlandırılmasında Dikkate Alınan Esas Kural ve

İlgili Koşullar 134

Hakça İlkeler 134

İlgili ve Özel Koşullar .139

Sınırlandırma Yöntemleri 143

Adaların Sınırlandırmadaki Rolü145

DENİZ ALANLARININ SINIRLANDIRILMASINDA ADALARIN ESAS NOKTA

OLARAK KULLANIMI 147

Adalara Tam Etki Verilmesi 149

Adalara Kısmi Etki Verilmesi150

Adalara Etki Verilmemesi 150

III. DENİZ ALANLARININ SINIRLANDIRILMASINDA ADALARIN İLGİLİ

KOŞUL OLARAK KULLANIMI 152

Adalara Tam Etki Verilmesi 153

Adalara Kısmi Etki Verilmesi155

Adalara Etki Verilmemesi 156

ADALARA VERİLECEK ETKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE DİKKATE

ALINAN DURUMLAR.157

Hakça İlkelere Uygunluk.158

12 İçindekiler

Adaların Boyutu 160

Adaların Konumu. 161

Adaların Siyasal Statüsü .165

Adaların İnsan Barınmasına veya Ekonomik Hayata Dair Durumu ve

Kapasitesi  166

Değerlendirme 168

DEVLETLERARASI UYGULAMADA ADALARIN ROLÜ. 170

EGE DENİZİ’NDEKİ OLASI BİR TÜRKİYE-YUNANİSTAN DENİZ ALANLARI

SINIRLANDIRILMASINDA ADALARIN ETKİLERİ  171

Ada ve Kayalık Ayrımının Ege Denizi’ndeki Önemi . 172

Olası Bir Deniz Alanları Sınırlandırılmasında Adaların Rolü. 173

SONUÇ 179

KAYNAKÇA. 183