Adam Çalıştıranın Organizasyon Sorumluluğu
Dr. Ayşe Nur KILINÇ
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ. ϱ
TEŞEKKÜR ϳ
İÇİNDEKİLER ϵ
KISALTMALAR ϭϳ
GİRİŞ
KONUNUN TAKDİMİ, ÖNEMİ VE SINIRLANDIRILMASI
§ ϭ. KONUNUN TAKDİMİ VE ÖNEMİ Ϯϭ
I. KONUNUN TAKDİMİ Ϯϭ
II. KONUNUN ÖNEMİ . Ϯϱ
§ Ϯ. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI. ϯϯ
I. KONUNUN OLUMSUZ SINIRLARI ϯϯ
II. KONUNUN OLUMLU SINIRLARI ϯϱ
BİRİNCİ BÖLÜM
TERMİNOLOJİ VE TEMEL KAVRAMLAR, ADAM ÇALIŞTIRANIN
SORUMLULUĞUNUN TARİHİ GELİŞİMİ VE TÜRK-İSVİÇRE HUKUKUNDA
GENEL OLARAK SORUMLULUK HUKUKU İLE ADAM ÇALIŞTIRANIN
OLAĞAN SORUMLULUĞUNUN DÜZENLENİŞİ
§ ϯ. TERMİNOLOJİ VE TEMEL KAVRAMLAR . ϯϳ
I. TERMİNOLOJİ. ϯϳ
A. Türk HukukuŶda Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ OrgaŶizasLJoŶ Soruŵluluğu ϯϳ
B. Karşılaştırŵalı Hukukta OrgaŶizasLJoŶ Soruŵluluğu. ϰϬ
ϭ. İsǀiçre HukukuŶda ͞OrgaŶizasLJoŶ Soruŵluluğu
;OrganisationshaftungͿ” . ϰϬ
Ϯ. AlŵaŶ HukukuŶda ͞İşletŵe AlaŶıŶdaki OrgaŶizasLJoŶ Kusuru
;ďetrieďliĐhe OrganisationsversĐhuldenͿ” . ϰϭ
ϯ. AŶglo-AŵerikaŶ HukukuŶda ͞İşletŵe Soruŵluluğu
;Enterprise LiaďilityͿ” . ϰϭ
II. TEMEL KAVRAMLAR. ϰϮ
A. Adaŵ ÇalıştıraŶ Kaǀraŵı ϰϮ
10
B. OrgaŶizasLJoŶ Kaǀraŵı ϰϯ
ϭ. İşletŵe AlaŶıŶda OrgaŶizasLJoŶ Kaǀraŵı . ϰϱ
Ϯ. Soruŵluluk HukukuŶda OrgaŶizasLJoŶ Kaǀraŵı. ϰϳ
C. OrgaŶizasLJoŶ Yüküŵlülüğü Kaǀraŵı ϰϴ
ϭ. GeŶel Olarak OrgaŶizasLJoŶ Yüküŵlülüğü . ϰϴ
Ϯ. OrgaŶizasLJoŶ YüküŵlülükleriŶiŶ SıŶıflaŶdırılŵası. ϱϮ
§ ϰ. ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞUNUN TARİHİ GELİŞİMİ ϱϱ
I. ROMA HUKUKUNDA ϱϱ
II. CERMEN HUKUKUNDA ǀe ORTAK HUKUKTA . ϱϴ
III. XIX. YÜZYIL KODİFİKASYON HAREKETLERİNDE. ϲϬ
A. ϭϴϬϰ Tarihli FraŶsız MedeŶi KaŶuŶu'Ŷda . ϲϬ
B. ϭϴϭϮ Tarihli AǀusturLJa MedeŶi KaŶuŶu'Ŷda ϲϯ
C. ϭϴϴϭ Tarihli İsǀiçre Borçlar KaŶuŶu'Ŷda . ϲϱ
D. ϭϴϵϲ Tarihli AlŵaŶ MedeŶi KaŶuŶu'Ŷda ϲϲ
§ ϱ. TÜRK-İSVİÇRE SORUMLULUK HUKUKUNUN TEMELLENDİRİLMESİ VE
ADAM ÇALIŞTIRANIN OLAĞAN SORUMLULUĞUNUN DÜZENLENİŞİ.ϳϭ
I. TÜRK-İSVİÇRE SORUMLULUK HUKUKUNUN TEMELLENDİRİLMESİ . ϳϭ
A. Soruŵluluk HukukuŶuŶ KoŶusu . ϳϭ
B. Soruŵluluk HukukuŶuŶ Aŵaçları . ϳϮ
C. Soruŵluluk HukukuŶuŶ İlkeleri ϳϯ
D. Soruŵluluk HukukuŶuŶ Seďepleri ϳϱ
ϭ. GeŶel Olarak ϳϱ
Ϯ. Soruŵluluk Hukuku SeďepleriŶe İlişkiŶ SıŶıflaŶdırŵalar. ϳϲ
ϯ. Soruŵluluk HukukuŶuŶ Seďepleri . ϳϵ
a. Kusur EsasıŶa DaLJaŶaŶ Soruŵluluk. ϳϵ
ď. KusuruŶ AraŶŵadığı SoruŵluluğuŶ OrtaLJa Çıkışı ǀe
DaLJaŶdığı Esaslar. ϴϮ
i. HakkaŶiLJet Esası ϴϱ
ii. ÖzeŶ Esası ϴϲ
iii. Tehlike Esası. ϴϳ
II. TÜRK-İSVİÇRE HUKUKUNDA ADAM ÇALIŞTIRANIN OLAĞAN
SORUMLULUĞUNUN DÜZENLENİŞİ . ϴϵ
A. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ OlağaŶ SoruŵluluğuŶuŶ Teŵelleri ǀe Hukuki
Niteliği ϵϭ
ϭ. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ OlağaŶ Soruŵluluğ
11
Ϯ. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ OlağaŶ SoruŵluluğuŶuŶ Hukuki Niteliği ϵϮ
B. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ OlağaŶ SoruŵluluğuŶuŶ Şartları . ϵϴ
ϭ. SoruŵluluğuŶ GeŶel Şartları . ϵϴ
a. DaǀraŶış. ϵϴ
ď. Zarar ϵϵ
Đ. ULJguŶ İlliLJet Bağı. ϭϬϬ
d. Hukuka ALJkırılık . ϭϬϮ
Ϯ. SoruŵluluğuŶ Özel Şartları ϭϬϯ
a. Adaŵ ÇalıştıraŶ ile ÇalışaŶ ArasıŶda Bağıŵlılık
;ÇalıştırŵaͿ İlişkisi BuluŶŵalı. ϭϬϯ
ď. ÇalışaŶ ÜçüŶĐü KişiLJe Zarar Verŵiş Olŵalı ϭϬϲ
Đ. ÇalışaŶ İşi YeriŶe GetirirkeŶ Zarar Verŵiş Olŵalı ;İşleǀsel
BağlaŶtıͿ ϭϬϴ
d. Adaŵ ÇalıştıraŶ Kurtuluş KaŶıtı Getireŵeŵiş Olŵalı ϭϭϭ
i. ÇalışaŶıŶ SeçiŵiŶde ÖzeŶ ;Curae iŶ eligeŶdoͿ. ϭϭϱ
ii. ÇalışaŶa Taliŵat VerilŵesiŶde ÖzeŶ ;Curae iŶ
iŶstrueŶdoͿ ϭϭϲ
iii. ÇalışaŶıŶ Gözetiŵ ǀe DeŶetiŵiŶde ÖzeŶ ;Curae iŶ
ĐustodieŶdoͿ ϭϭϳ
İKİNCİ BÖLÜM
ALMAN HUKUKUNDA, ANGLO-AMERİKAN HUKUKUNDA VE
AVRUPA ÖZEL HUKUKUNDA
ORGANİZASYON SORUMLULUĞUNUN GELİŞİMİ
§ ϲ. ALMAN HUKUKUNDA ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞU VE İŞLETME
ALANINDAKİ ORGANİZASYON KUSURU ϭϮϭ
I. ALMAN HUKUKUNDA ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞU ;BGB §
ϴϯϭͿ ϭϮϭ
A. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ SoruŵluluğuŶuŶ Hukuki Niteliği ǀe Teŵeli . ϭϮϮ
B. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ SoruŵluluğuŶuŶ Şartları . ϭϮϰ
ϭ. Bir GöreǀiŶ YeriŶe Getirilŵesi YardıŵĐı KişiLJe Bırakılŵış
Olŵalı ϭϮϰ
Ϯ. YardıŵĐı Kişi Hukuka ALJkırı Şekilde Zarar Verŵeli ϭϮϳ
ϯ. YardıŵĐı Kişi Göreǀi YeriŶe GetirirkeŶ ÜçüŶĐü KişiLJe Zarar
Verŵeli ϭϯϬ
ϰ. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ ÖzeŶsizliği ile YardıŵĐı KişiŶiŶ Verdiği
Zarar ArasıŶda İlliLJet Bağı BuluŶŵalı. ϭϯϮ
12
ϱ. Adaŵ ÇalıştıraŶ KeŶdi ÖzeŶsizlik KariŶesiŶiŶ AksiŶi İspat
Edeŵeŵiş Olŵalı. ϭϯϯ
a. YardıŵĐı KişiŶiŶ SeçiŵiŶe ǀe İşiŶ DeŶetiŵiŶe İlişkiŶ ÖzeŶ
Yüküŵlülüğü ϭϯϱ
ď. YardıŵĐı KişiLJe Taliŵat VerilŵesiŶe İlişkiŶ ÖzeŶ
Yüküŵlülüğü ϭϯϳ
Đ. YardıŵĐı KişiLJe Alet ǀe Edeǀat SağlaŶŵasıŶa İlişkiŶ ÖzeŶ
Yüküŵlülüğü ϭϯϴ
C. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ SoruŵluluğuŶa İlişkiŶ Bazı Özel Duruŵlar. ϭϯϵ
ϭ. İspat YüküŶüŶ Dağılıŵı ϭϯϵ
Ϯ. Müteselsil Soruŵluluk ǀe RüĐu İlişkisi . ϭϰϬ
ϯ. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ SoruŵluluğuŶuŶ BorçluŶuŶ YardıŵĐı
KişileriŶ FiilleriŶdeŶ Soruŵluluğu ile Kesişiŵi . ϭϰϮ
II. ALMAN HUKUKUNDA İŞLETME ALANINDAKİ ORGANİZASYON
KUSURUNUN GELİŞİMİ ϭϰϱ
A. Tüzel Kişilik YapısıŶdaki OrgaŶizasLJoŶ Kusuru ϭϰϱ
B. İşletŵe AlaŶıŶdaki OrgaŶizasLJoŶ Kusuru . ϭϰϵ
ϭ. ÖzeŶ YüküŵlülükleriŶiŶ Deǀredileďilirliği ǀe Nitelikli Kurtuluş
KaŶıtı ϭϰϵ
Ϯ. Nitelikli Kurtuluş KaŶıtıŶıŶ SakıŶĐalarıŶı Bertaraf EtŵeLJe
YöŶeleŶ İşletŵe AlaŶıŶdaki OrgaŶizasLJoŶ Kusuru ϭϱϬ
a. İşletŵe AlaŶıŶdaki OrgaŶizasLJoŶ KusuruŶuŶ Dogŵatik
TeŵeliŶiŶ İçtihatlarda Araştırılŵası. ϭϱϮ
ď. İşletŵe AlaŶıŶdaki OrgaŶizasLJoŶ KusuruŶuŶ Dogŵatik
Teŵeli KoŶusuŶda DoktriŶde İleri SürüleŶ Görüşler . ϭϱϱ
i. OrgaŶizasLJoŶ KusuruŶuŶ Salt BGB § ϴϮϯ ile
TeŵelleŶdirilŵesi Gerektiği Görüşü ϭϱϱ
ii. OrgaŶizasLJoŶ KusuruŶuŶ İstisŶa Olarak BGB § ϴϯϭ'de
MüŶdeŵiç Olduğu Görüşü ϭϲϬ
iii. OrgaŶizasLJoŶ YüküŵlülükleriŶiŶ Salt BGB § ϴϯϭ'e
DaLJaŶdırılŵası Gerektiği Görüşü . ϭϲϯ
C. DeğerleŶdirŵe ǀe SoŶuç ϭϲϱ
§ ϳ. ANGLO-AMERİKAN HUKUKUNDA ;COMMON LAWͿ ADAM ÇALIŞTIRANIN
BAŞKASININ HAKSIZ FİİLİNDEN SORUMLULUĞU VE İŞLETME
SORUMLULUĞU .ϭϳϭ
I. ANGLO-AMERİKAN HUKUKUNDA HAKSIZ FİİL HUKUKU, HAKSIZ FİİL
HUKUKUNUN İŞLEVLERİ VE ESASINA İLİŞKİN YAKLAŞIMLAR ϭϳϮ
A. GeŶel Olarak . ϭϳϮ
13
B. Haksız Fiil HukukuŶuŶ İşleǀleri . ϭϳϯ
C. Haksız Fiil HukukuŶuŶ EsasıŶa İlişkiŶ Yaklaşıŵlar ǀe
DeğerleŶdirilŵesi . ϭϳϰ
ϭ. Kusur Soruŵluluğu ǀe KusuruŶ AraŶŵadığı Soruŵluluk
Görüşü . ϭϳϰ
Ϯ. Haksız Fiil SoruŵluluğuŶu EkoŶoŵik Olarak AŶaliz EdeŶ
ModerŶ Görüş . ϭϳϴ
II. ANGLO-AMERİKAN HUKUKUNDA ADAM ÇALIŞTIRANIN BAŞKASININ
HAKSIZ FİİLİNDEN SORUMLULUĞU ;VICARIOUS LIABILITYͿ . ϭϴϭ
A. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ BaşkasıŶıŶ Haksız FiiliŶdeŶ Soruŵluluğu Kaǀraŵı . ϭϴϭ
B. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ BaşkasıŶıŶ Haksız FiiliŶdeŶ SoruŵluluğuŶuŶ
Teŵelleri. ϭϴϮ
C. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ BaşkasıŶıŶ Haksız FiiliŶdeŶ SoruŵluluğuŶuŶ
Hukuki Niteliği ϭϴϰ
D. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ BaşkasıŶıŶ Haksız FiiliŶdeŶ SoruŵluluğuŶuŶ
Şartları ϭϴϲ
ϭ. Adaŵ ÇalıştıraŶ ile ÇalışaŶ ArasıŶda Bağıŵlılık İlişkisi Olŵalı . ϭϴϳ
a. TaşeroŶ Çalıştırŵa HâliŶde ϭϵϮ
ď. HaLJır KuruluşlarıŶda GöŶüllü Çalıştırŵalarda . ϭϵϱ
Đ. GeçiĐi Çalıştırŵalarda ;ÖdüŶç İş İlişkisiŶdeͿ ϭϵϲ
Ϯ. Bağıŵlı ÇalışaŶ GöreǀiLJle İlişkili ďir Haksız Fiil İşleŵeli
;İşleǀsel BağlaŶtıͿ. ϭϵϵ
III. ANGLO-AMERİKAN HUKUKUNDA ͞İŞLETME SORUMLULUĞU͟
;ENTERPRISE LIABILITYͿ . Ϯϭϭ
A. İşletŵe Soruŵluluğu DüşüŶĐesiŶiŶ AŵerikaŶ HukukuŶda Gelişiŵi. Ϯϭϭ
B. ͞İşletŵe Soruŵluluğu͟ ile İlişkili DoktriŶde İleri SürüleŶ Görüşler. ϮϮϬ
ϭ. Haksız Fiil HukukuŶda İşletŵe SoruŵluluğuŶuŶ Kural Olŵası
Gerektiği Görüşü . ϮϮϬ
Ϯ. İşletŵe SoruŵluluğuŶuŶ BaşkasıŶıŶ Haksız FiiliŶdeŶ
SoruŵluluğuŶ ModerŶ Gerekçesi Olduğu Görüşü. ϮϮϮ
C. DeğerleŶdirŵe ǀe SoŶuç ϮϮϰ
§ ϴ. AVRUPA ÖZEL HUKUKUNDA ORGANİZASYON SORUMLULUĞU.Ϯϯϭ
I. AVRUPA HAKSIZ FİİL HUKUKUNDA UYUMLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI Ϯϯϭ
II. AVRUPA HAKSIZ FİİL HUKUKU İLKELERİNDE ;PETLͿ YARDIMCI
KİŞİLERDEN SORUMLULUK VE İŞLETME SORUMLULUĞU Ϯϯϰ
14
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK-İSVİÇRE HUKUKUNDA ADAM ÇALIŞTIRANIN
ORGANİZASYON SORUMLULUĞUNUN GELİŞİMİ VE
TÜRK HUKUKUNDA DÜZENLENİŞİ
§ ϵ. TÜRK-İSVİÇRE HUKUKUNDA ADAM ÇALIŞTIRANIN ORGANİZASYON
SORUMLULUĞUNUN GELİŞİMİ .Ϯϰϱ
I. TÜRK-İSVİÇRE HUKUKUNDA İŞİN VE İŞLETMENİN
ORGANİZASYONUNDA ÖZEN YÜKÜMLÜLÜĞÜ Ϯϰϱ
A. İsǀiçre HukukuŶda ͞İşiŶ ǀe İşletŵeŶiŶ OrgaŶizasLJoŶuŶda ÖzeŶ
Yüküŵlülüğü͟ . Ϯϰϱ
ϭ. ÜrüŶ Soruŵluluğu KaŶuŶuŶuŶ YürürlüğüŶdeŶ ÖŶĐeki
DöŶeŵde İsǀiçre Federal Mahkeŵesi KararlarıŶda Adaŵ
ÇalıştıraŶıŶ OrgaŶizasLJoŶ Yüküŵlülüğü Ϯϰϲ
Ϯ. ÜrüŶ Soruŵluluğu KaŶuŶuŶdaŶ SoŶraki DöŶeŵde Adaŵ
ÇalıştıraŶıŶ OrgaŶizasLJoŶ Yüküŵlülüğü Ϯϱϭ
ϯ. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ İşiŶ ǀe İşletŵeŶiŶ OrgaŶizasLJoŶuŶda ÖzeŶ
YüküŵlülüğüŶüŶ DeğerleŶdirilŵesi Ϯϱϰ
B. İsǀiçre HukukuŶda OrgaŶizasLJoŶ SoruŵluluğuŶa YöŶelik ÖŶeriler Ϯϱϲ
ϭ. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ Soruŵluluğu HükŵüŶe İlişkiŶ Değişiklik
ÖŶerileri. Ϯϱϲ
a. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ SoruŵluluğuŶuŶ BorçluŶuŶ İfa
YardıŵĐılarıŶdaŶ SoruŵluluğuŶa BeŶzetilŵesi Çaďaları . Ϯϱϳ
ď. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ Soruŵluluğu YeriŶe OrgaŶizasLJoŶ
Soruŵluluğu ÖŶerileri . Ϯϱϵ
Đ. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ, BorçluŶuŶ İfa YardıŵĐılarıŶdaŶ ǀe
Tüzel KişiŶiŶ OrgaŶıŶ Haksız FiiliŶdeŶ SoruŵluluğuŶuŶ
OrgaŶizasLJoŶ Soruŵluluğu AltıŶda Birleştirilŵesi ÖŶerisi Ϯϲϭ
Ϯ. İsǀiçre Borçlar KaŶuŶu'Ŷa İlişkiŶ ReǀizLJoŶ ÇalışŵalarıŶda
OrgaŶizasLJoŶ Soruŵluluğu Ϯϲϴ
a. Soruŵluluk HukukuŶuŶ ReǀizLJoŶu ǀe BirleştirilŵesiŶe
İlişkiŶ ÖŶ Tasarı ŵ. ϰϵa'da OrgaŶizasLJoŶ Soruŵluluğu. Ϯϲϴ
ď. İsǀiçre Borçlar KaŶuŶu ϮϬϮϬ TaslağıŶda OrgaŶizasLJoŶ
Soruŵluluğu Ϯϳϯ
C. İsǀiçre HukukuŶda OrgaŶizasLJoŶ Soruŵluluğu YöŶüŶdeki
GelişŵeleriŶ DeğerleŶdirilŵesi Ϯϳϲ
II. TÜRK HUKUKUNDA YARGITAY KARARLARINDA İŞİN VE İŞLETMENİN
ORGANİZASYONUNDA ÖZEN YÜKÜMLÜLÜĞÜ ϮϴϬ
15
§ ϭϬ. TÜRK BORÇLAR KANUNUNDA ADAM ÇALIŞTIRANIN ORGANİZASYON
SORUMLULUĞUNUN DÜZENLENİŞİ.Ϯϴϯ
I. ADAM ÇALIŞTIRANIN ORGANİZASYON SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI . Ϯϴϱ
A. BüŶLJesiŶde Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ BuluŶduğu Bir İşletŵe BuluŶŵalı Ϯϴϲ
ϭ. İşletŵe Kaǀraŵı. Ϯϴϳ
a. İş HukukuŶda ͞İşletŵe͟ Kaǀraŵı. Ϯϴϳ
ď. TiĐaret HukukuŶda ͞TiĐari İşletŵe͟. Ϯϴϴ
Đ. Türk HukukuŶda GeŶel Olarak İşletŵe Kaǀraŵı ǀe
DeğerleŶdirilŵesi ϮϵϬ
Ϯ. İşletŵede Adaŵ ÇalıştıraŶ Olŵalı . Ϯϵϯ
a. GeŶel Olarak Adaŵ ÇalıştıraŶ Kaǀraŵı Ϯϵϱ
ď. Tüzel Kişilerde Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ BelirleŶŵesi Ϯϵϱ
Đ. Türk HukukuŶda İşǀereŶ ǀe Adaŵ ÇalıştıraŶ Kaǀraŵları. Ϯϵϳ
i. İşǀereŶ Vekili ǀe Adaŵ ÇalıştıraŶ İlişkisi ϯϬϭ
ii. Alt İşǀereŶ İlişkileriŶde ;TaşeroŶdaͿ Adaŵ ÇalıştıraŶ ϯϬϯ
iii. GeçiĐi ;ÖdüŶçͿ İş İlişkisi HâliŶde Adaŵ ÇalıştıraŶ ϯϬϲ
iǀ. Şirket TopluluklarıŶda Adaŵ ÇalıştıraŶ ϯϬϴ
B. Zarar İşletŵe OrgaŶizasLJoŶuŶdaki ;Çalışŵa DüzeŶiŶdekiͿ
ÖzeŶsizlikteŶ Doğŵalı ϯϬϵ
ϭ. İşletŵeŶiŶ OrgaŶizasLJoŶuŶdaki ;Çalışŵa DüzeŶiŶdekiͿ
ÖzeŶsizlik. ϯϭϬ
Ϯ. OrgaŶizasLJoŶdaki ÖzeŶsizliğiŶ SoruŵluluğuŶ Diğer
UŶsurlarıLJla İlişkisi. ϯϭϰ
a. OrgaŶizasLJoŶda ÖzeŶsizlik ǀe Kusur UŶsuru ArasıŶdaki
İlişki ϯϭϰ
ď. OrgaŶizasLJoŶda ÖzeŶsizlik ǀe Hukuka ALJkırılık UŶsuru
ArasıŶdaki İlişki ϯϭϴ
Đ. OrgaŶizasLJoŶda ÖzeŶsizlik ǀe ZararıŶ ÖŶgörüleďilirliği. ϯϮϭ
ϯ. İşletŵe FaaliLJetleri DolaLJısıLJla Seďep OluŶaŶ ZararıŶ
Kapsaŵı . ϯϮϱ
ϰ. İşletŵe FaaliLJetleri DolaLJısıLJla Seďep OluŶaŶ ZararıŶ Türleri . ϯϮϴ
C. Adaŵ ÇalıştıraŶ İşletŵe OrgaŶizasLJoŶuŶa ;Çalışŵa DüzeŶiŶeͿ
İlişkiŶ Kurtuluş KaŶıtıŶı Getireŵeŵiş Olŵalı ϯϯϬ
ϭ. İşletŵeŶiŶ KuruluşuŶda ǀe YöŶetiŵiŶde Gerekli İziŶleriŶ
AlıŶŵış Olŵası. ϯϯϯ
Ϯ. ÇalışŵaŶıŶ DüzeŶleŶŵesiŶe İlişkiŶ HüküŵleriŶ YeriŶe
Getirilŵiş Olŵası . ϯϯϰ
16
ϯ. İşletŵe FaaliLJetiŶiŶ Kalite YöŶetiŵ StaŶdartlarıŶa ULJguŶ
OlduğuŶuŶ BelgeleŶŵesi. ϯϯϲ
II. ADAM ÇALIŞTIRANIN ORGANİZASYON SORUMLULUĞUNUN GENEL
OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ . ϯϯϴ
A. GeŶel Olarak Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ OrgaŶizasLJoŶ Soruŵluluğu ϯϯϴ
B. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ OrgaŶizasLJoŶ SoruŵluluğuŶuŶ SoŶuçları ϯϰϯ
ϭ. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ RüĐu Taleďi . ϯϰϯ
Ϯ. Adaŵ ÇalıştıraŶıŶ KusuruŶuŶ OrgaŶizasLJoŶ SoruŵluluğuŶa
Etkisi ϯϰϰ
III. ADAM ÇALIŞTIRANIN ORGANİZASYON SORUMLULUĞUNUN BENZERİ
SORUMLULUKLARLA İLİŞKİSİ ϯϰϲ
A. Tüzel KişileriŶ OrgaŶıŶ FiilleriŶdeŶ Soruŵluluğu ϯϰϲ
B. İdareŶiŶ Hizŵet KusuruŶdaŶ Soruŵluluğu. ϯϱϬ
C. YardıŵĐı KişileriŶ FiilleriŶdeŶ Soruŵluluk . ϯϱϰ
SONUÇ .ϯϱϵ
KAYNAKÇA ϯϳϱ