Adi Konkordatoda Geçici Mühlet Kararının Etkileri

Dr. Mesut KÖKSOY

 

İÇİNDEKİLER

SUNUŞ  VII

ÖNSÖZ . IX

İÇİNDEKİLER. XI

KISALTMALAR  XXIII

GİRİŞ .1

BİRİNCİ BÖLÜM

GEÇİCİ MÜHLET KAVRAMI VE

GEÇİCİ MÜHLET TALEBİNİN GÖSTERDİĞİ ÖZELLİKLER

1. GEÇİCİ MÜHLET KAVRAMI, HUKUKÎ NİTELİĞİ, BAZI KAVRAMLARLA

KARŞILAŞTIRILMASI VE KESİN MÜHLET İLE İLİŞKİSİ.5

Geçici Mühlet Kavramı ve Geçici Mühletin Düzenlenmesini Haklı

Kılan Sebepler 5

Geçici Mühlet Kavramı 5

Geçici Mühletin Düzenlenmesini Haklı Kılan Sebepler . 8

Geçici Mühletin Hukukî Niteliği . 10

Geçici Mühletin Çekişmeli Yargı-Çekişmesiz Yargı İçindeki Yeri 10

Hukukî Niteliği. 12

III. Geçici Mühletin Bazı Kavramlarla Karşılaştırılması  14

İhtiyatî Tedbir İle Karşılaştırılması. 14

İflâsın Ertelenmesi İle Karşılaştırılması 15

Kesin Mühlet İle Karşılaştırılması 19

Geçici Mühlet İle Kesin Mühlet Arasındaki İlişki 20

Kesin Mühletten Önce Geçici Mühlete Karar Verilmesi Zorunluluğu 20

Kesin Mühlet Hakkındaki Kararın Geçici Mühlet İçerisinde Verilmesi . 22

Geçici Mühletin Kesin Mühlet İle Aynı Etkilere Sahip Olması . 27

2. GEÇİCİ MÜHLET TALEBİNDE BULUNABİLECEK KİŞİLER.29

Borçlu. 29

İflâsa Tâbi Olmayan Borçlu . 29

İflâsa Tâbi Olan Borçlu .30

Şahıs Şirketleri.30

Sermaye Şirketleri ve Kooperatifler32

Diğer Borçlular 34

Adî Ortaklıkta ve Miras Ortaklığında Durum .35

Alacaklı .37

Alacaklının Önceden İflâs Takibi Başlatmak Zorunda Olup Olmaması39

Alacaklının Alacağının Muaccel Olması Gerekip Gerekmemesi.40

3. GEÇİCİ MÜHLET NEDENLERİ .42

Genel Olarak.42

Borçlunun Vadesi Gelmiş Borçlarını Ödeyememesi .43

III. Borçlunun Borçlarını Vadesinde Ödeyememe Tehlikesi Altında

Bulunması.49

4. GEÇİCİ MÜHLET TALEBİ VE GEÇİCİ MÜHLET TALEBİ BAKIMINDAN

GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME .51

Geçici Mühlet Talebi.51

Borçlunun Geçici Mühlet Talebi 53

Alacaklının Geçici Mühlet Talebi55

Geçici Mühlet Talebine Eklenmesi Gereken Belgeler.57

Genel Olarak 57

Konkordato Ön Projesi.58

Ön Proje Kavramı ve Önemi58

Ön Projenin İçeriği 60

Ön Projenin Kesin Olmaması 64

Borçlunun Malvarlığı Durumunu Gösterir Belgeler .65

Genel Olarak .65

Son Bilanço ve Ara Bilanço66

Gelir Tablosu .68

Nakit Akım Tablosu .69

Defterlerin Durumuna İlişkin Bilgiler 70

Alacaklıları, Alacak Miktarlarını ve Alacaklıların İmtiyaz

Durumunu Gösteren Liste .71

Ön Projedeki Teklife Göre Alacaklıların Eline Geçmesi Öngörülen

Miktar İle Borçlunun İflâsı Hâlinde Alacaklıların Eline Geçebilecek

Muhtemel Miktarı Karşılaştırmalı Olarak Gösteren Tablo.72

Ön projedeki Teklifin Gerçekleşmesinin Mümkün Olduğunu

Gösteren Makûl Güvence Veren Denetim Raporu ile Dayanakları . 74

III. Geçici Mühlet Talebine Eklenmesi Gereken Belgelerde Eksiklik

Bulunması  76

Geçici Mühlet Aşamasında Dürüstlük Kuralının Geçerli Olup Olmadığı

Sorunu . 78

Geçici Mühlet Talebi Bakımından . 78

Geçici Mühlet Süreci Bakımından . 80

Geçici Mühlet Talebi Bakımından Görevli ve Yetkili Mahkeme . 82

Görevli Mahkeme . 82

Yetkili Mahkeme . 84

İflâsa Tâbi Olan Borçlu Bakımından 84

İflâsa Tâbi Olmayan Borçlu Bakımından. 88

İKİNCİ BÖLÜM

GEÇİCİ MÜHLET TALEBİ HAKKINDA KARAR VERİLMESİ VE

KARAR ÜZERİNE YAPILACAK İŞLEMLER

5. GEÇİCİ MÜHLET TALEBİ HAKKINDA KARAR VERİLMESİ .91

Uygulanacak Yargılama Usûlü 91

Geçici Mühlet Talebinin İncelenmesi. 92

Şeklî Bir İncelemenin Yeterli olması 92

Geçici Mühlet Talebinin Duruşmalı İncelenmesi. 95

III. Geçici Mühlet Talebinin Reddi. 96

İflâsa Tâbi Olmayan Borçlu Bakımından 96

İflâsa Tâbi Olan Borçlu Bakımından 97

Geçici Mühlet Talebinin Reddedilmesi. 97

Re’sen İflâsın Açılmasına Karar Verilememesi . 98

Geçici Mühlet Talebinin Reddi Kararına Karşı Kanun Yolu 100

Geçici Mühlet Talebinin Kabulü. 102

Borçluya Geçici Mühlet Verilmesi . 102

Geçici Mühlet Kararının İlânı ve İlgili Kurumlara Bildirilmesi 104

Geçici Mühlet Kararının İlânı 104

Geçici Mühlet Kararının İlgili Kurumlara Bildirilmesi 106

Geçici Mühlet ve Sürenin Uzatılması 107

Geçici Mühlet . 107

 

Geçici Mühletin Uzatılması .108

Geçici Mühletin Uzatılmasının Şartları.108

Genel Olarak108

Borçlu veya Geçici Konkordato Komiserinin Talebi.109

Geçici Mühletin Uzatılması Kararı 112

Geçici Mühletin Uzatılmasının Mahkemenin Takdirinde

Olması .112

Kararın Duruşmalı Olarak Verilmesi Gerekip

Gerekmediği 113

Uzatma Kararının Geçici Mühlet İçinde Verilmesi.114

Uzatma Süresi ve Sürenin Başlangıcı.115

Karara Karşı Kanun Yolu 116

Geçici Mühlet Kararına Karşı Başvuru Yolları.117

Kanun Yolu 117

Geçici Mühlet Kararına İtiraz 118

Genel Olarak.118

İtiraz Sebepleri ve Süresi120

İtiraz Sebepleri.120

İtiraz Süresi120

İtirazın İncelenmesi ve Karar.121

6. BORÇLUNUN MALVARLIĞININ KORUNMASI İÇİN GEREKLİ TEDBİRLERİN

ALINMASI122

Genel Olarak.122

Geçici Mühlet Talebi İle Karar Arasındaki Süre İçin Muhafaza Tedbirine

Karar Verilip Verilemeyeceği 125

III. Geçici Konkordato Komiseri Görevlendirilmesi126

Geçici Konkordato Komiseri Görevlendirme Zorunluluğu.126

Görevlendirilecek Geçici Konkordato Komiseri Sayısı .128

Görevlendirme Kararına Karşı Başvuru Yolları.130

Kanun Yolu 130

İtiraz 131

Geçici Konkordato Komiserinin Nitelikleri.132

Genel Olarak .132

Türk Vatandaşı Olma.132

Mesleki Tecrübeye Sahip Olma.133

Tarafsız Olma 134

Genel Olarak 134

İş Görmekten Yasaklılık . 135

Sözleşme Yapma Yasağı. 136

Geçici Konkordato Komiserinin Görevi Kabul Etme Zorunluluğunun

Bulunup Bulunmadığı Meselesi  137

Geçici Konkordato Komiserinin Görevleri. 138

Genel Olarak. 138

Konkordatonun Başarıya Ulaşmasının Mümkün Olup

Olmadığını İncelemek. 140

Borçlunun Faaliyetlerini Denetlemek. 141

Ara Raporlar Sunmak . 144

Borçlunun Mevcudunun Defterini Tutmak ve Malların

Kıymetini Takdir Etmek  145

Geçici Konkordato Komiserinin Faaliyetlerinin Denetlenmesi 148

Mahkemenin Re’sen Denetimi. 148

İlgililerin Şikâyeti Üzerine Denetim 150

Borçlunun Malvarlığının Korunmasına Yönelik Diğer Tedbirler. 151

Diğer Koruma Tedbirlerinin Kapsamı 151

Koruma Tedbiri Kapsamında İcra Takiplerinin Durdurulmasının

Gerekip Gerekmediği Sorunu 153

Maddî Hukuka Yönelik Etki Eden Koruma Tedbirlerine Karar

Verilip Verilemeyeceği Sorunu 155

Tedbirlere İlişkin Kararlara Karşı Kanun Yolları 158

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

GEÇİCİ MÜHLETİN ALACAKLILARIN HAKLARI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

7. GEÇİCİ MÜHLETİN ALACAKLILAR BAKIMINDAN ETKİLERİ 161

Genel Olarak 161

Takiplerin Durması ve Borçlu Aleyhine Yeni Takip Yapma Yasağı 162

Takip Yasağının Amacı. 162

Takip Yasağının Kapsamı. 163

Genel Olarak. 163

Borçlunun Malvarlığına Yönelik Takipler 166

Kiralanan Taşınmazın Tahliyesi Yoluyla Takip 167

Takip Yasağının Kefiller Bakımından Etkileri169

Genel Olarak .169

Adî Kefalet.170

Müteselsil Kefalet .172

Takip Yasağına Tâbi Olan Alacaklar ve Takip Yasağının İstisnaları173

Takip Yasağına Tâbi Olan Alacaklar.173

Konkordatoya Tâbi Olan Alacaklar .173

Geçici Mühlet Talebinden Önce Doğmuş Olan

Alacaklar174

Komiserin İzni Olmaksızın Mühlet İçinde Doğan

Alacaklar176

Amme Alacakları 182

Takip Yasağının İstisnaları .184

Rehinli Alacaklar.184

Rehnin Paraya Çevrilmesi Yoluyla Takibin Mümkün

Olması .184

Muhafaza Tedbiri Alma ve Satış Yasağı .187

aaa. Yasağın Borçlu Tarafından Verilen Rehinlere

Etkisi.187

bbb. Yasağın Üçüncü Kişi Tarafından Verilen

Rehinlere Etkisi.190

Rehinli Malın Satışına Mahkemece İzin Verilmesi.193

İİK’nın 206. Maddesinin Birinci Sırasında Yazılı İmtiyazlı

Alacaklar.195

İşçilik Alacakları 195

aaa. Kapsamı .195

bbb. Haciz Yoluyla Takibin Caiz Olması198

ccc. Takip Yasağına İstisna Getirilmesinin Nedenleri.200

Aile Hukukundan Kaynaklanan Nafaka Alacakları .201

Komiserin İzni İle Mühlet İçinde Doğan Alacaklar203

Takip Yasağına Aykırılığın Yaptırımı 206

III. Geçici Mühlet İçerisinde İhtiyatî Haciz ve İhtiyatî Tedbir Kararlarının

Uygulanması Yasağı209

Genel Olarak 209

İhtiyatî Haciz ve İhtiyatî Tedbir Kararının Uygulanması Talebinde

Bulunulması .212

Yasağın İstisnaları 214

Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Sürelerin Korunması 215

Geçici Mühlet İçinde Faiz İşlemesinin Durması . 219

Adî Alacaklar Bakımından . 219

Rehinli Alacaklar Bakımından 222

İmtiyazlı Alacaklar ve Mühlet İçinde Komiserin İzni ile Doğan

Alacaklar Bakımından 223

Amme Alacakları Bakımından . 224

Geçici Mühletin Takas Üzerindeki Etkisi 226

Takas Kavramı . 226

Geçici Mühlet İçinde Takas . 227

Genel Olarak. 227

Takas Yasakları . 228

Geçici Mühlet İçinde Takas Bakımından Özellik Arz Eden

Durumlar  229

Takasa İtiraz 234

VII. Geçici Mühletin Hacizli Mallar Bakımından Etkisi 236

Genel Olarak . 236

Geçici Mühlete Karar Verilmeden Önce Haczedilmiş Olan

Malların Durumu. 237

İİK m. 89 Uyarınca Gönderilen Haciz İhbarnamelerinin Durumu 240

VIII. Geçici Mühletin Müstakbel Alacakların Devri Bakımından Etkisi  242

Genel Olarak . 242

Alacağın Geçici Mühlet Verilmesinden Sonra Doğmuş Olması. 245

Konusu Para Olmayan Alacakların Para Alacağına Çevrilmesi. 247

Genel Olarak . 247

Paraya Çevirmenin Kim Tarafından Yapılacağı Sorunu . 249

Taahhüdün Aynen İfasının Üstlenilmesi . 251

Geçici Mühletin Davalara Etkisi . 252

Genel Olarak . 252

İflâs Davası 254

İtirazın Kaldırılması ve İtirazın İptali Davası 256

İtirazın Kaldırılması. 256

İtirazın İptali Davası 258

Tasarrufun İptali Davası.259

Komiserin İznine Tâbi Olan İşlemler Bakımından260

Mahkemenin İznine Tâbi Olan İşlemler Bakımından 261

Borç Ödemeden Aciz Belgesinin Bulunması Gerekip

Gerekmediği Meselesi 263

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

GEÇİCİ MÜHLETİN BORÇLUNUN MALVARLIĞI ÜZERİNDEKİ

TASARRUF YETKİSİNE VE TARAF OLDUĞU SÖZLEŞMELERE ETKİLERİ

8. GEÇİCİ MÜHLETİN BORÇLUNUN TASARRUF YETKİSİNE ETKİLERİ265

Geçici Mühlet İçinde Kural Olarak Borçlunun Tasarruf Yetkisinin

Bulunması.265

Borçlunun Tasarruf Yetkisinin Sınırlandırılması269

Kanun Tarafından Getirilen Tasarruf Yasakları 269

Genel Olarak .269

Kanun Tarafından Getirilen Tasarruf Yasaklarının Kapsamı270

Rehin Tesisi 270

Kefil Olma.271

Taşınmazın, İşletmenin Faaliyetinin Devamı İçin Önem Arz

Eden Taşınırın ve İşletmenin Devamlı Tesisatının Devri ve

Takyit Edilmesi .273

İvazsız Tasarruflar.277

Yasak Kapsamında Yer Alan İşlemler Hakkında Mahkeme İzni

Bulunması .279

Genel Olarak.279

İzin Talebinde Bulunmaya Yetkili Olan Kişiler 280

İzin Verilebilmesinin Şartları 281

Konkordato Komiserinin Görüşünün Alınması 281

Alacaklılar Kurulunun Muvafakatinin Alınması.282

Mahkemenin İşleme Sonradan İcazet Verip Veremeyeceği

Sorunu 284

Kararın İlgililere Bildirilmesi ve Karara Karşı Başvuru Yolu .285

Yasak Kapsamında Yer Alan İşlemin İzin Alınmaksızın

Yapılmasının Sonuçları 286

İşlemin Hükümsüz Olması 286

Üçüncü Kişinin İyiniyetinin Korunması Sorunu.289

Üçüncü Kişinin İyiniyetinin Korunmasının Koşulları 289

Üçüncü Kişinin İyiniyetinin Korunup Korunmayacağının

Değerlendirilmesi . 291

Mahkeme Tarafından Takdir Edilen Tasarruf Sınırlamaları. 294

Bazı İşlemlerin Yapılmasının Geçici Komiserin İznine Tâbi

Tutulması 295

Genel Olarak 295

Geçici Komiserden İzin Alınmaksızın Yapılan İşlemlerin

Akıbeti . 297

İşletme Faaliyetlerinin Devam Ettirilmesinin Geçici Komisere

Bırakılması 300

Tasarruf Yetkisinin Komiser Tarafından Sınırlandırılması . 305

Komiserin Denetim Yetkisinin Sınırları. 305

Talimat Verme Yetkisi Kapsamında Bazı İşlemlerin Yapılmasının

Yasaklanması veya İzne Tâbi Tutulması . 306

Komiserin Talimatlarına Aykırı Şekilde Yapılan İşlemlerin

Akıbeti  310

9. GEÇİCİ MÜHLETİN BORÇLUNUN TARAF OLDUĞU SÖZLEŞMELERE ETKİLERİ 312

Borçlunun Taraf Olduğu Sözleşmelerin Durumu . 312

Genel Olarak . 312

İİK’nın 296/I’inci Maddesinin Uygulama Alanı 313

İşletmenin Faaliyetinin Devamı İçin Önem Arz Eden Sözleşmeler313

Sözleşmenin Konkordatoya Başvurulduğu Gerekçesiyle Sona

Erdirilememesi . 315

Konkordato Projesinden Etkilenmenin Önem Taşımaması 315

Devam Eden Sözleşmeler Nedeniyle Borçlanılan Edimlerin

Karşılıklı İfası. 316

İİK m. 296/I Uyarınca Sözleşmelere Konulamayacak Kayıtların

Değerlendirilmesi 317

Sözleşme Özgürlüğü İlkesi 317

Sözleşmelere Konulamayacak Kayıtlar. 319

Konkordato Talebinde Bulunmanın Sözleşmeye Aykırılık

Teşkil Edeceği  321

Konkordato Talebinde Bulunmanın Haklı Fesih Sebebi

Sayılacağı . 322

Konkordato Talebinde Bulunmanın Borcu Muaccel Hâle

Getireceği. 323

Hükmün Emredici Nitelikte Olması.325

Genel Olarak.325

Hükme Aykırı Şekilde Sözleşmelere Konulan Kayıtların

Sonuçları.326

İİK m. 296/I Hükmü Karşısında İfa Güçsüzlüğü Nedeniyle

Ödemezlik Def’inden (TBK m. 98) Yararlanmanın Mümkün

Olup Olmadığının Tespiti .328

İfa Güçsüzlüğü Hâlinde Ödemezlik Def’i Kavramı .328

İİK m. 296/I Hükmünün İfa Güçsüzlüğü Nedeniyle Ödemezlik

Def’i (TBK m. 98) Bakımından Değerlendirilmesi330

Borçlunun Taraf Olduğu Sürekli Borç İlişkilerinin Durumu.332

Sürekli Borç İlişkisi Kavramı .332

Sürekli Borç İlişkilerinin İİK m. 296/II’ye Göre Borçlu Tarafından

Feshi.334

Düzenlemenin Uygulama Alanı ve Amacı .334

Sürekli Borç İlişkilerinin Sona Erdirilmesi İçin Gerekli Şartlar336

Komiserin Uygun Görüşü ve Mahkemenin İzni336

Genel Olarak336

Mahkemenin Yapacağı İncelemenin Niteliği .338

Komiserin Uygun Görüşünün ve Mahkemenin İzninin

Alınmasının Şekli339

Komiserin Görüşüne ve Mahkemenin Kararına Karşı

Başvuru Yolları.340

aaa. Komiserin Görüşüne Karşı Şikâyet Yolu340

bbb. Mahkemenin Kararına Karşı Kanun Yolu342

Sürekli Borç İlişkisinin Konkordatonun Amacına Ulaşmasına

Engel Teşkil Etmesi.344

Sürekli Borç İlişkisinin Aşırı Külfetli Olması.348

Borçluya Geçici Mühlet Verilmiş Olması 349

Borçlunun Fesih Beyanında Bulunması 350

Şartlar Gerçekleşmeksizin Yapılan Feshin Hukuki Sonuçları .351

Borç İlişkisinin Sona Ermemesi.351

Haksız Feshin Olağan Feshe Tahvili 352

Feshin Geçersizliğinin Tespitinin Ayrı Bir Davaya Konu

Olup Olamayacağı 353

Sürekli Borç İlişkisinin İİK m. 296/II Uyarınca Feshinin Özellikleri 354

Feshin Bozucu Yenilik Doğuran Bir Hak Olması354

Feshin Olağanüstü Fesih Niteliğinde Olması . 355

İİK m. 296/II Hükmünün Emredici Nitelikte Olması. 356

Ahde Vefa İlkesine İstisna Teşkil Etmesi 359

Feshin Şekli 361

Fesih Hakkının Maddî Hukuk Hükümlerinden Bağımsız

Olarak Kullanılabilmesi  362

Sürekli Borç İlişkisinin Feshinin Sonuçları. 363

Sürekli Borç İlişkisinin Sona Ermesi . 363

Sürekli Borç İlişkisinin Feshi Sebebiyle Oluşan İade

Yükümlülüğü 364

Sürekli Borç İlişkisinin Karşı Tarafının Fesih Sebebiyle

Talep Edeceği Tazminat. 365

Tazminat Miktarının Belirlenmesi. 365

Tazminat Alacağının Konkordatoya Tâbi Olması 368

Hizmet Sözleşmesinin Sürekli Borç İlişkisinin Feshine İlişkin

Düzenlemenin Dışında Bırakılması. 370

Hizmet Sözleşmesi Kavramı. 370

Feshe İlişkin Düzenlemenin Dışında Kalan Hizmet

Sözleşmelerinin Kapsamı. 371

Hizmet Sözleşmesinin Fesih Kuralının Dışında

Bırakılmasının Sonuçları  372

BEŞİNCİ BÖLÜM

GEÇİCİ MÜHLETİN KALDIRILMASI VE

GEÇİCİ MÜHLETİN KALDIRILMASININ ETKİLERİ

10. GEÇİCİ MÜHLETİN KALDIRILMASI VE ETKİLERİ 375

Genel Olarak 375

Geçici Mühletin Kaldırılması Usulü 375

Geçici Mühletin Kaldırılması Yargılaması 375

Geçici Mühletin Kaldırıldığına İlişkin Kararın İlânı ve İlgili

Kurumlara Bildirilmesi. 380

III. Geçici Mühletin Kaldırılmasını Gerektiren Hâller  380

Borçlunun Malî Durumunun İyileşmesi 380

İİK m. 292’de Belirtilen Durumların Gerçekleşmesi 385

İflâsa Tâbi Olan Borçlu Bakımından 385

Genel Olarak 385

İflâsa Karar Verilmesini Gerektiren Hâller387

Borçlunun Malvarlığının Korunması İçin İflâsın

Açılmasının Gerekli Olması387

Konkordatonun Başarıya Ulaşamayacağının Anlaşılması 390

Borçlunun İİK m. 297’ye ve Konkordato Komiserinin

Talimatlarına Aykırı Davranması393

Borçlunun Alacaklıları Zarara Uğratma Amacıyla

Hareket Etmiş Olması 397

Borca Batık Olduğu Anlaşılan Bir Sermaye Şirketinin

veya Kooperatifin Konkordato Talebinden Feragat

Etmesi399

İflâsa Tâbi Olmayan Borçlu Bakımından402

Geçici Mühletin Kaldırılmasının Etkileri403

Genel Olarak 403

Geçici Mühletin Kaldırılmasının Alacaklılar Bakımından Etkileri403

Takip Yasağının Ortadan Kalkması 403

İhtiyatî Haciz ve İhtiyatî Tedbir Kararlarının Uygulanması

Yasağının Ortadan Kalkması405

Sürelerin ve Faizin İşlemeye Devam Etmesi405

Alınan Tedbirlerin Akıbeti .406

Müstakbel Alacağın Devri Sözleşmesinin Akıbeti407

Davalar Bakımından Etkiler.408

Geçici Mühletin Kaldırılmasının Borçlu Bakımından Etkileri409

Tasarruf Sınırlamalarının Ortadan Kalkması .409

Geçici Komiserin ve Mahkemenin Görev ve Yetkilerinin

Sona Ermesi 410

Mahkemeden İzin Alınmaksızın Yapılan İşlemlerin Akıbeti.410

Borçlunun Taraf Olduğu Sözleşmelerin Durumu 411

Geçici Mühletin Kaldırılması Kararına Karşı Kanun Yolu.412

SONUÇ.417

KAYNAKÇA.429