Dr. Adil Sakran ZINEELABDIN
İÇİNDEKİLER
ÖZET 5
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR . 11
GİRİŞ . 13
BİRİNCİ BÖLÜM
ABD BAŞKAN YARDIMCILIĞI
BAŞKAN YARDIMCILIĞININ TARİHSEL GELİŞİMİ 17
Başkan Yardımcılığının Kökeni. 17
ABD Anayasasında Başkan Yardımcılığının Benimsenmesi . 20
Başkan Yardımcılığının Tarihsel Gelişimi . 25
18. Yüzyılda Başkan Yardımcılığı (Erken Cumhuriyet Dönemi 1787 –
1800). 25
19. Yüzyılda Devlet Başkan Yardımcılığı 27
20. Yüzyılda Başkan Yardımcılığı. 31
BAŞKAN YARDIMCILARININ GÖREVE GELİŞİ . 33
Başkan Yardımcılarında Aranan Şartlar. 33
35 Yaşını Doldurmuş Olmak 34
ABD Vatandaşı Olmak. 35
ABD’de 14 Yıldır İkamet Ediyor Olmak . 38
İki Kez Başkanlık Yapmamış Olmak. 39
Impeachment ile Güven Gerektiren Bir Kuruma Atanmaktan
Engellenmemiş Olmak 42
Başkan Yardımcısı Adaylarının Belirlenmesi 42
Başkan Yardımcılarının Göreve Geliş Usulü. 45
Anayasanın İlk Haline Göre Başkan Yardımcılarının Seçimi 45
12. Anayasa Değişikliğine Göre Başkan Yardımcılarının Seçimi 48
Kongre Onayıyla Başkan Yardımcısının Başkan Tarafından Atanması 52
Başkan Yardımcılarının Seçim Usulünün Değerlendirilmesi 57
Başkan Yardımcısı Adaylarının Başkan Adayı Tarafından
Belirlenmesi 57
Seçiciler Kurulu Tarafından Başkan Yardımcılarının Seçilmesi 59
8 İçindekiler
Başkan Yardımcılığında Boşluğun Oluşması Durumunda Başkan
Yardımcısının Seçimle Değil Atamayla Belirlenmesi . 60
Başkan Yardımcılarının Başkanla Birlikte Seçilmesinin Ortaya
Çıkardığı Sorunlar 61
III. BAŞKAN YARDIMCILARININ SAYISI.64
BAŞKAN YARDIMCILARININ GÖREV SÜRESİ65
BAŞKAN YARDIMCILARININ GÖREVE BAŞLAMA ANI .67
BAŞKAN YARDIMCILARININ GÖREVLERİ .68
Başkan Yardımcılarının Anayasal Görevleri . 69
Senatoya Başkanlık Etme 69
Başkana Halef Olma 72
Başkana Vekalet Etme. 76
Bakanlarla Birlikte Başkanın Yetersizliğini Kongreye Bildirme 79
Başkan Yardımcılarına Yasa ve Başkanlık Kararnamesiyle Verilen
Görevler . 81
Başkan Yardımcılarının Diğer Görevleri . 82
Törensel Görevler . 82
Diplomatik Görevler 83
Siyasi İşlevler . 84
Danışmanlık. 86
VII. ABD DEVLET BAŞKAN YARDIMCILARININ SORUMLULUĞU89
Hukuki Sorumluluğu 90
Cezai Sorumluluğu . 91
Siyasi Sorumluluğu. 94
VIII. ABD DEVLET BAŞKAN YARDIMCILARININ BAĞIMSIZLIĞI .96
ABD’de Başkan Yardımcılarının Bağımsızlığının Anayasal Temelleri 99
Başkan Yardımcılarının Seçiciler Kurulu Tarafından Seçilmesi 99
Başkan Yardımcılarının Dört Yıllık Bir Süre İçin Seçilmesi 100
Senato Başkanlığının Başkan Yardımcısına Verilmesi 101
Başkanın Yetersizliğinin Tespitinde Başkan Yardımcılarının Rolü . 101
Başkan Yardımcısının Başkana Karşı Görüş Bildirme
Yükümlülüğünün Olmaması 102
Mahkeme Kararlarında Başkan Yardımcılarının Bağımsızlığı . 103
Başkan Yardımcılarının Bağımsızlığına Karşı Geliştirilen Argümanlar 104
Uygulamada Başkan Yardımcılarının Bağımsızlığı 105
KUVVETLER AYRILIĞI DOKTRİNİ AÇISINDAN ABD BAŞKAN YARDIMCILIĞI107
Başkan Yardımcılığını Yasama ile İlişkilendiren Hükümler . 109
İçindekiler 9
Başkan Yardımcılığını Yürütme ile İlişkilendiren Hükümler. 110
Kurucu Babalar ve Başkan Yardımcılarına Göre Başkan Yardımcılığının
Anayasal Konumu 111
Kurucu Babalara Göre Başkan Yardımcılığının Konumu . 112
Başkan Yardımcılarına Göre Başkan Yardımcılığının Konumu 113
Başkan Yardımcılığının Kuvvetler Ayrılığına Göre Konumunun
Belirlenmesinin Anayasal Önemi. 116
İKİNCİ BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA CUMHURBAŞKANI YARDIMCILIĞI
TÜRK HUKUK SİSTEMİNDE CUMHURBAŞKANI YARDIMCILIĞININ
BENİMSENMESİ. 119
CUMHURBAŞKANI YARDIMCILARININ GÖREVE GELİŞİ 121
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Olarak Atanmak İçin Gerekli Olan Şartlar 121
Türk Vatandaşı Olmak 122
18 Yaşını Doldurmuş Olmak 125
En Az İlkokul Mezunu Olmak 126
Kısıtlı Olmamak. 128
Askerlikle İlişiği Olmamak. 129
Kamu Hizmetlerinden Yasaklı Olmamak. 129
Toplam Bir Yıl veya Daha Fazla Hapis ile Ağır Hapis Cezasına Hüküm
Giymiş Olmamak. 130
Yüz Kızartıcı Suçlardan Hüküm Giymiş Olmamak . 132
Belirli Suçlardan Hüküm Giymemiş Olmak . 132
Cumhurbaşkanı Yardımcılığı ile Bağdaşmayan Görevler . 132
Cumhurbaşkanı Yardımcılarının Göreve Geliş Usulü. 133
Cumhurbaşkanı Yardımcılarının Atanma Usulünün Değerlendirilmesi . 137
III. CUMHURBAŞKANI YARDIMCILARININ SAYISI . 142
CUMHURBAŞKANI YARDIMCILARININ GÖREV SÜRESİ 143
CUMHURBAŞKANI YARDIMCILARININ GÖREVE BAŞLAMA ANI . 145
CUMHURBAŞKANI YARDIMCILARININ GÖREVLERİ . 147
Cumhurbaşkanı Yardımcılarının Anayasal Görevleri . 148
Cumhurbaşkanına Vekalet Etme Görevi. 148
MGK Üyeliği ve Gerektiğinde Kurula Başkanlık Etme . 152
Cumhurbaşkanı Kararnamesiyle Verilen Yetkiler 154
Diğer Görevler . 155
10 İçindekiler
VII. CUMHURBAŞKANI YARDIMCILARININ SORUMLULUĞU 156
Hukuki Sorumluluğu 156
Cezai Sorumluluğu . 158
Siyasi Sorumluluğu. 164
VIII. CUMHURBAŞKANI YARDIMCILARININ BAĞIMSIZLIĞI.167
KUVVETLER AYRILIĞI DOKTRİNİ AÇISINDAN CUMHURBAŞKANI
YARDIMCILIĞI168
SONUÇ.171
KAYNAKÇA.177
