Adım Adım Kıymetli Evrak Hukuku Uygulamaları

Yavuz SÜPHANDAĞ

İÇİNDEKİLER

KAMBİYO HUKUKUNDA TEMEL BİLGİLER

BÖLÜM

Kambiyo Senetlerine ilişkin Genel Hükümler

BONO’NUN ZORUNLU ŞEKİL ŞARTLARINDAKİ EKSİKLİKLER

Sayfa No

BONO VE ÇEKTE TARAFLAR

Keşideci  2

Lehtar  2

Ciranta  2

Hamil  2

Muhatap  2

Aval  2

Avalist  3

Kefil  3

Temlik  3

Temlikname  3

BONO (EMRE MUHARRER SENET)

Bononun Niteliği  4

Bonoda Zorunlu Unsurlar . 4

Şekil Şartları . 4

A- ZORUNLU (KESİN) ŞEKİL ŞARTLARI

1) Senet metninde bono ya da emre muharrer senet kelimesi  4

2) Kayıtsız ve şartsız belirli bir bedeli ödemek vaadi  4

3) Kime veya kimin emrine ödenecek ise (lehtar) onun adı ve

soyadı . 4

4) Senedin tanzim edildiği gün ve yer . 4

5) Senedi tanzim edenin imzası . 5

İçindekiler

x

Sayfa No

B- ALTERNATİF ZORUNLU (MECBURİ) ŞEKİL ŞARTI

1) Vade . 5

2) Ödeme yeri  5

BONO’NUN ZORUNLU ŞEKİL ŞARTLARINDAKİ EKSİKLİK

1) Senet metninde bono ya da emre muharrer senet kelimesinin

olmaması . 5

2) Kayıtsız ve şartsız belirli bir bedeli ödemek vaadi . 6

3) Kime veya kimin emrine ödenecek ise (lehtar) onun adı ve

soyadı  6

4) Senedin tanzim edildiği gün ve yer . 7

5) Senedi tanzim edenin imzası . 7

ALTERNATİF ZORUNLU (MECBURİ) ŞEKİL ŞARTI

EKSİKLİK

1) Vade  7

2) Ödeme yeri  8

BONODA CİRO

Ciroda şekil şartı  8

Tam ciroda . 9

Beyaz ciroda  9

CİRONUN ÇEŞİTLERİ

Temlik cirosu . 9

Tahsil cirosu . 9

Rehin cirosu . 10

BONODA DEVİR USULÜ

Nama yazılı senet . 10

Emre yazılı senet  10

Hamiline yazılı senet  11

Alacağın temliki . 11

Bonoda ibraz  12

Protesto  13

Zamanaşımı  14

Zamanaşımının kesilmesi . 14

İçindekiler

xi

Sayfa No

ÇEKTE GEÇERLİLİK ŞARTLARI

A- ZORUNLU (KESİN) ŞEKİL ŞARTLARI . 14

B- ALTERNATİF ZORUNLU (MECBURİ ŞEKİL ŞARTLARI) . 15

ÇEK . 15

Çekin niteliği . 15

ÇEKTE ZORUNLU UNSURLAR

Çekte şekil şartı  16

Çek kelimesi. 16

Kayıtsız şartsız belli bir bedelin ödenmesi için havale 16

Ödeyecek kimsenin “muhatabın” ad ve soyadı 16

Keşide tarihi ve yeri . 16

Keşidecinin imzası . 16

ALTERNATİF ZORUNLU (MECBURİ ŞEKİL ŞARTLARI)

Ödeme yeri  16

Çekte Ciro  17

Çekte İbraz . 17

Çekte DEVİR . 17

Emre yazılı çekler  17

Nama yazılı çekler . 17

Hamiline yazılı çekler  18

Çekte zamanaşımı  18

Zamanaşımını kesen işlemler . 18

Zamanaşımını kesmeyen işlemler  18

ÇEKTE MÜRACAAT BORÇLULARI . 19

BONODA MÜRACAAT BORÇLULARI  20

Müracaat hakkının kapsamı . 21

A) Son hamilin müracaat yoluyla borçlulardan . 21

B) Ödeyen müracaat borçlusunun müracaat haklarının kapsamı . 22

İçindekiler

xii

6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNU

BÖLÜM

Madde No Sayfa No

BONO VEYA EMRE MUHARRER SENET

A) Unsurlar . 776 . 23

B) Unsurların bulunmaması 777 . 41

C) Uygulanacak hükümler 778 . 44

D) Düzenleyenin sorumluluğu 779 . 52

ÇEKLERİN DÜZENLENMESİ VE ŞEKLİ

A) ŞEKİL

I- Unsurlar (Çek) . 780 . 53

II- Unsurların bulunmaması  781 . 62

B) MÜNFERİT UNSURLAR

I- MUHATAP

Muhatap olma ehliyeti . 782 . 63

Karşılık . 783 . 64

II- Kabul yasağı  784 . 67

III- Kimin lehine çekilebileceği (Çek) . 785 . 67

IV- Faiz şartı . 786 . 69

V- Adresli ve yerleşme yerli çek . 787 . 69

DEVİR

A) Devredilebilirlik . 788 . 69

B) CİRO

I- Genel olarak . 789 . 71

II- Hak sahipliğini ispat görevi . 790 . 71

III- Hamile yazılı çek üzerine yapılan ciro . 791 . 77

C) Elden çıkan çek 792 . 77

D) Protestodan ve ibraz süresinin geçmesinden

sonraki ciro . 793 . 78

İçindekiler

xiii

Madde No Sayfa No

ÖDEME VE ÖDEMEME

A) ÖDEME

I- Aval. 794 . 82

II- Mucceliyet  795 . 83

III- Ödeme için ibraz

Genel olarak 796 . 83

Takvim farklılığı . 797 . 85

Takas odası . 798 . 85

IV- ÇEKTEN CAYMA

Genel olarak 799 . 85

Özel hâller . 800 . 86

V- Ciroların incelenmesi  801 . 86

VI- Yabancı ülke parasıyla ödenecek çek . 802 . 86

VII- ÇİZGİLİ ÇEK

Şekil ve şartları 803 . 86

Hükümleri 804 . 87

VIII- HESABA GEÇİRİLMEK ÜZERE DÜZENLENEN ÇEK

Genel olarak . 805 . 87

Hamilin hakları

a) İflas hâlinde 806 . 87

b) Hesaba geçirilmeme hâlinde 807 . 88

B) ÖDEMEME

I- Hamilin başvurma hakları  808 . 88

II- Protesto  809 . 90

III- Başvurma hakkının kapsamı  810 . 91

IV- Mücbir sebepler . 811 . 91

A) Sahte veya tahrif edilmiş çek . 812 . 92

B) Çekin birden fazla nüsha olarak düzenlenmesi 813 . 92

C) Zamanaşımı 814 . 92

Zamanaşımını kesen işlemler  93

İçindekiler

xiv

Madde No Sayfa No

E) SÜRELER

I- Tatil günleri  816 . 102

II- Sürelerin hesabı  817 . 102

F) Uygulanacak hükümler 818 . 102

KANUNLAR İHTİLAFI

A) Muhatap olma ehliyeti . 819 . 103

B) Şekil ve süreler . 820 . 104

C) Borçlanmaların hükümleri

I- Düzenlenme yeri kanunu . 821 . 104

II- Ödeme yeri hukuku  822 . 104

III- Yerleşim yeri hukuku . 823 . 105

KAMBİYO SENETLERİNE BENZEYEN SENETLER VE

DİĞER EMRE YAZILI SENETLER

A) Emre yazılı senet

I- Tanımı  824 . 105

II- Borçlunun def’ileri . 825 . 105

B) Kambiyo senetlerine benzeyen senetler

I- Emre yazılı havaleler

Genel olarak . 826 . 105

Kabul zorunluluğunun bulunmaması . 827 . 105

Kabulün hükümleri 828 . 106

İcrada uygulanmayacak hükümler . 829 . 106

II- Emre yazılı ödeme vaatleri  830 . 106

C) Cirosu kabil olan diğer senetler . 831 . 106

İçindekiler

xv

İCRA VE İFLAS KANUNUNDA

KAMBİYO SENETLERİNE MAHSUS HACİZ YOLU İLE

TAKİPLERDE UYGULAMA ŞEKLİ

BÖLÜM

Madde No Sayfa No

III. KAMBİYO SENETLERİ (ÇEK, POLİÇE VE

EMRE MUHARRER SENET) HAKKINDAKİ

HUSUSİ TAKİP USULLERİ

Takibin kabulü şartları  167 . 107

Kambiyo senetlerine (çek, poliçe ve emre muharrer senet) özgü

haciz yolu ile yapılacak takip talebi örneği (ihtiyati haciz talepli) . 109

Kambiyo senetlerine (çek, poliçe ve emre muharrer senet) özgü haciz

yolu ile yapılacak -yabancı para borcu nedeniyle- takip talebi örneği . 111

Kambiyo senetlerine (çek, poliçe ve emre muharrer senet) özgü

haciz yolu ile yapılacak takipte ödeme emri  113

Kambiyo Senetlerine Mahsus Haciz Yoluyla Takipte Ödeme Emri

Kesinleşme Süreci  115

Haciz yolu ile takip

Ödeme emri  168 . 138

Borca itiraz 169 . 158

İtirazın incelenmesi . 169/a . 186

İmzaya itiraz . 170 . 205

Borçlunun kambiyo hukuku bakımından şikâyeti . 170/a . 232

Uygulanacak diğer hükümler  170/b . 278

5941 SAYILI ÇEK KANUNU . 283

ÇEKİN İPTALİ PROSEDÜRÜ  299

KAVRAMLARA GÖRE ARAMA LİSTESİ . 301