Hukuk Yargılamasında Kesin Hüküm

Dr. Ahmet Cahit İYİLİKLİ

İÇİNDEKİLER

TÂZİM7

ÖNSÖZ9

İÇİNDEKİLER11

KISALTMA CETVELİ17

GİRİŞ19

BİRİNCİ BÖLÜM

KESİN HÜKÜM KAVRAMI VE AMACI

§ 1. KESİN HÜKMÜN AMACI23

A.GENEL OLARAK31

B.TEKRAR YASAĞI33

C.HUKUKİ BARIŞ ve İSTİKRARIN TEMİNİ36

§ 2.KESİN HÜKÜM KAVRAMI38

A.ŞEKLİ ANLAMDA KESİN HÜKÜM40

1.Genel Olarak40

2.Şekli Anlamda Kesinliğe Elverişli Olmayan Kararlar43

3.Şekli Anlamda Kesinliği Ortadan Kaldıran Eski Hale İade46

B.MADDİ ANLAMDA KESİN HÜKÜM47

1.Genel Olarak47

2.Maddi Anlamda Kesinliğe Elverişli Olmayan Kararlar54

a.İcra Mahkemesi Kararları57

b.Çekişmesiz Yargı İşlerine İlişkin Kararlar78

c.Geçici Hukuki Koruma Tedbirleri88

i.İhtiyati Haciz/İhtiyati Tedbir89

ii.Delil Tespiti95

iii.İflasın Ertelenmesi97

iv.Hakem ve Yabancı Mahkeme Kararlarının Maddi Anlamda Kesin Hüküm Oluşturup Oluşturmadığı Meselesi98

a.Hakem Kararlarının Maddi Anlamda Kesin Hüküm Niteliği102

b.Yabancı Mahkeme ve Hakem Kararlarının  Kesin Hüküm Niteliği104

C.USULİ KONULARA İLİŞKİN VERİLEN KARARLARIN KESİN HÜKÜM KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLİP DEĞERLENDİRİLEMEYECEĞİ MESELESİ115

1.Kesin Hüküm Etkisinin Doğduğu Durumlar117

a.Feragat121

b.Kabul134

c.Sulh141

i.  Sulh İçeriğinin Tutanağa Geçirilmiş Olması144

ii.Sulh İçeriğinin Tutanağa Geçirilmemiş Olması144

d.Görevsizlik/ Yetkisizlik Kararları145

e.Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Sürenin Geçmiş Olması Kararı145

f.Husumet/ Sıfat Ayırımı ve Ön Sorunun Husumet Bağının/ Hakla Bağının Kurulmasının  Engellemesi ve 

Kesin Hüküm Bakımından Sonuçları154

1.Önsorun/Önşart Eksikliği Nedeniyle Verilen  Red Kararının Husumet Bağının Kurulmasını Engellemesi162

2. Hakla Bağın Kurulmasının Engellemesi (Esastan Ret Kararının Anlamı)168

İKİNCİ BÖLÜM

KESİN HÜKMÜN ŞARTLARI VE SINIRLARI

§ 3. KESİN HÜKMÜN ŞARTLARI171

A.Sebep Birliği174

1.Teoriler ve HMK m. 119’un Anlamı190

2.Hukuki Altlama – Hukuki Sebep200

3.Sonradan Gerçekleşen (Zuhur Eden) Sebepler208

4.Terditli Talepler, Sebep ve Hukuki Sebeple Bağlantısı229

5.Seçimlik Dava, Sebep ve Hukuki Sebep Birliği236

6.Objektif Dava Yığılmasında Tartışılan Sebepler237

B.  Taraf Birliği247

1.Ortaklığın Giderilmesi/Kadastro Davalarının Gösterdiği Özellikler258

2.Eşyaya Bağlı Borç İlişkilerine İlişkin Hükümlerin Anlamı266

3.İşe İade Kararlarının Arz Ettiği Özellikler269

4.Rücu Davalarının Gösterdiği Özellikler276

5.İcra ve İflas Hukuku Kapsamındaki Bazı Davaların (İİK m.89, 94,  120 f.2, 121, 245) Gösterdiği Özellikler292

6.Topluluk Davası Bakımından Taraf Farklılığının Gösterdiği Özellikler304

C.Konu Birliği311

1.   Genel Olarak311

2.   Uygulanacak Hukuk Kuralının Tespiti320

3.   Kanun Yolunda Hukuk Uygulaması333

§ 4.KESİN HÜKMÜN SINIRLARI335

A.GENEL OLARAK335

B.SUBJEKTİF SINIRLARI335

1.Külli Halef336

2.Cüzi Halef (Hüküm Konusunun Devri)338

3.Fer-i/Asli Müdahilin Durumu344

4.İhbar Olunanın Durumu349

5.Bir Tarafta Birden Fazla Bulunanlara Etki Meselesi (Maddi Hukuksal İlişki Dikkate Alınarak)352

6.Kesin Hükmün Akdi  Halefe Etkisi (Kesin Hüküm Sonrası)356

C.OBJEKTİF SINIRLAR360

1.Talep Sonucunun Ne Olduğu Meselesi360

a.  Unutulan Talepler368

b.  Usulünce Dava Açılmayan Talepler371

2.Gerekçe Üzerine Genişlemeden Bahsedilebilir Mi?376

D.ZAMANSAL SINIRLAMA385

1.TBK m.75’in Anlamı387

2.Değişiklik Davaları390

a.Kira Tespiti Davaları395

b.Nafaka Davaları397

c.Velayet-Vesayet ve Şahsi İlişkisinin Kurulmasına İlişkin Davalar399

d.Yargılamanın İadesi403

e.Anayasa Mahkemesine Kişisel Başvuru413

f.Kanun Yararına Bozma416

g.İlamın Zamanaşımına Uğraması418

h.Yasa Değişikliği / Anayasa Mahkemesi İptal Kararı426

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

KESİN HÜKMÜN SONUÇLARI

§ 5. DAVA ŞARTI OLMASI (OLUMSUZ) SONUÇLARI439

A.GENEL OLARAK439

B.TEKRAR YASAĞININ GERÇEKLEŞMESİNİ SAĞLAMA FONKSİYONU442

C.HUKUKİ GÜVENLİK FONKSİYONU445

D.ÖZEL DÜZENLEMELER447

1.  HMK m.214’ün Ceza Yargılamasına Yönelik Anlamı447

2.  TBK m.74’ün Medeni Yargılamaya Yönelik Anlamı450

3.  Tavzihle Hükmedilen Sonucun Değiştirilememesi453

§ 6. UNSUR ETKİSİ (OLUMLU) SONUÇLARI455

A.GENEL OLARAK455

B.KESİN HÜKMÜN DELİL ÖZELLİĞİ456

1.Genel Olarak478

2.İdari Yargı Kararlarının Medeni Yargılamaya  Yönelik Etkisi480

3.Ceza Hükümlerinin Medeni Yargılamaya Yönelik Etkisi485

4.Hukuk Mahkemeleri Kararlarının Kesin Delil Özelliği494

a.Genel Olarak494

b.Kısmi Davada Verilen (Olumlu-Olumsuz) Hükmün Değerlendirilmesi495

c.  Belirsiz Alacak Davasında Verilen (Olumlu-Olumsuz) Hükmün Değerlendirilmesi504

d.Tespit Hükmünün Eda Davasını Etkilemesi509

e.Eda/İnşai Hüküm Ayrımı515

C.KESİN HÜKMÜN İLAMLI İCRA VE

YARGILAMA GİDERLERİ İLE İLİŞKİSİ521

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

§ 7. KESİN HÜKMÜN KANUN YOLLARI İLE İLİŞKİSİ539

A.İstinaf Kanun Yolu ile Kesin Hükmün İlişkisi542

B. Temyiz İncelemesi Sonucu Yargıtay Tarafından Verilen Kararların Niteliğinin Kesin Hüküm İle İlişkisi544

1.Onama Kararı547

a.Düzelterek Onama547

b.Sonucu Doğru Gerekçesi Yanlış Kararın Onanması549

2.Bozma Kararı552

a.  Bozma Kararına Uyma Sonucu Oluşan Usuli Müktesep  Hak ile Kesin Hükmün İlişkisi553

b.  Bozma Kararı Dışında Kalan Kısımların (Kısmi Onama) Kesin Hüküm Teşkil Edip Etmemesi Meselesi566

c. Bozma İlamına Karşı Verilen Direnme Kararı ile Kesin Hüküm Arasındaki İlişki576

d.  Aleyhe Bozma (Hüküm Verme Yasağı) Kararının Kesin Hükümle İlişkisi579

3.Usule İlişkin Verilen Bozma Kararının Kesin Hüküm ile İlişkisi582