Nafaka Hukuku

NAFAKA HUKUKU



Ahmet Cemal RUHİ



- Medeni Hukuk Alaninda Nafaka

- Yardım Nafakası

- Nafaka İle İlgili Hükümler

- Milletlerarasi Özel Hukuk Alanda Nafaka

- Milletlerarasi Sözleşmeler İle Getirilen Düzenleme

- Yargıtay İçtihatlari

- Konu İle İlgili Türkiye'nin de Taraf Olduğu Çok Taraflı Milletlerarası Sözleşmeler


I. KONUNUN SUNUŞU 17

II. AİLENİN ÖNEMİ 17

III. EVLİLİK BİRLİĞİ 18

IV. NAFAKA 18

V. NAFAKANIN HUKUKİ NİTELİĞİ VE DAYANAĞI 19



Birinci Bölüm

MEDENİ HUKUK ALANINDA NAFAKA Birinci Kısım

BAKIM NAFAKASI



I. GENEL OLARAK 21

II. TEDBİR NAFAKASI 22

A. Evlilik Birliği Devam Ederken İstenebilecek Tedbir Nafakası 22

1. Evlilik Birliğinden Doğan Yükümlülüklerin Taraflarca Yerine Getirilmemesi 22

2. Haklı Bir Sebebe İstinaden Birlikte Yaşamaya Ara Verilmesi 24

B. Mutlak veya Nisbi Butlan Davasında Hükmedilecek Tedbir Nafakası 26

C. Boşanma veya Ayrılık Davasında Hükmedilecek Tedbir Nafakası 27

D. Evlât Edinilen Çocuk Lehine Hükmedilecek Tedbir Nafakası 28

E. 14 Ocak 1998 Tarih ve 4320 Sayılı Kanun Çerçevesinde Hükmedilecek Tedbir Nafakası 29

F. Tedbir Nafakası ile İlgili Hükümler 31

1. Tedbir Nafakasının Başlangıcı 31

2. Tedbir Nafakasının Miktarının Belirlenmesi 33

3. Tedbir Nafakasının Artırılması veya Azaltılması 36

4. Tedbir Nafakasının Eda Biçimi ve Zamanı 36

5. Tedbir Nafakasının Sona Ermesi 37

G. Tedbir Nafakasında Usul Hükümleri 39

1. Taraflar 39

2. Görevli ve Yetkili Mahkeme 39

a. Görevli Mahkeme 39

b. Yetkili Mahkeme 40

3. İspat Yükü 41

III. YOKSULLUK NAFAKASI 41

A. Genel Olarak 41

B. Yoksulluk Nafakası İçin Gerekli Koşullar 42

1. Nafaka İsteminde Bulunan Eş, Boşanma Yüzünden Yoksulluğa Düşecek Olmalıdır 42

2. Nafaka İsteminde Bulunan Eşin Kusuru Diğer Eşten Daha Ağır Olmamalıdır 44

3. Nafaka Miktarı Nafaka Yükümlüsü Olan Eşin Mali Gücü ile Orantılı Olmalıdır 45

4. Erkeğin Boşanmış Olduğu Eşinden Nafaka İsteyebilmesi Kadının Refah Hâlinde Olmasına Bağlı Değildir 45

5. Yoksulluk Nafakası Süresiz Olarak İstenebilir 46

6. Yoksulluk Nafakasına Hükmedilebilmesi, Boşanma Yüzünden Yoksulluğa Düşecek Eşin İstemine Bağlıdır 46

C. Yoksulluk Nafakasının Hükümleri 48

1. Yoksulluk Nafakasının Başlangıcı 48

2. Yoksulluk Nafakası Miktarının Belirlenmesi 50

3. Yoksulluk Nafakasının Artırılması veya Azaltılması 51

4. Yoksulluk Nafakasının Eda Biçimi ve Zamanı 53

5. Yoksulluk Nafakasının Sona Ermesi 54

D. Yoksulluk Nafakasında Usul Hükümleri 56

1. Taraflar 56

2. Görevli ve Yetkili Mahkeme 57

a. Görevli Mahkeme 57

b. Yetkili Mahkeme 57

3. İspat Yükü 57

IV. İŞTİRAK NAFAKASI 58

A. Genel Olarak 58

B. İştirak Nafakasının Mahiyeti 59

1. İştirak Nafakası Ödenmesi Gereken Hâller 59

a. Butlanına Karar Verilen Evlilikten Doğan Çocuklar 59

b. Ayrılık Hâlinde Velâyeti Taraflardan Birine Verilen Çocuklar 59

c. Boşanma Hâlinde Velâyet Hakkı Taraflardan Birine Verilen Çocuklar 59

d. Birlikte Yaşamaya Ara Verilmesi Hâlinde Velâyet Hakkı Taraflardan Birine Verilen Çocuklar 60

e. Evlilik Dışında Doğan Çocuklar 60

2. Velâyetin Taraflardan Birine Verilmesi 62

3. İştirak Nafakası 65

C. İştirak Nafakasının Hükümleri 66

1. İştirak Nafakasının Başlangıcı 66

2. İştirak Nafakasının Miktarının Belirlenmesi 68

3. İştirak Nafakasının Artırılması veya Azaltılması 70

4. İştirak Nafakasının Eda Biçimi ve Zamanı 72

5. İştirak Nafakasının Sona Ermesi 72

D. İştirak Nafakasında Usul Hükümleri 73

1. Taraflar 73

2. Görevli ve Yetkili Mahkeme 75

a. Görevli Mahkeme 75

b. Yetkili Mahkeme 76

3. İspat Yükü 77



İkinci Kısım

YARDIM NAFAKASI



I. GENEL OLARAK 78

II. NAFAKA BORÇLULARI VE ALACAKLILARI 78

A. Üstsoy ve Altsoy 78

B. Kardeşler 79

C. Kamu Kurumları 80

III. YARDIM NAFAKASININ KOŞULLARI 80

A. Nafaka Yükümlülüğünün Nafaka Alacaklısı Bakımından Koşulları 80

1. İstemde Bulunma Koşulu 80

2. Yoksulluk Hâli 81

B. Nafaka Yükümlülüğünün Nafaka Borçlusu Bakımından Koşulları 84

1. Üstsoy ve Altsoyun Ödeme Kabiliyeti 84

2. Yardım Nafakasında Kardeşin Ödeme Kabiliyeti 85

IV. YARDIM NAFAKASINDA SIRA 86

V. YARDIM NAFAKASININ HÜKÜMLERİ 89

A. Yardım Nafakasının Başlangıcı 89

B. Yardım Nafakasının Miktarının Belirlenmesi 90

C. Yardım Nafakasının Artırılması veya Azaltılması 91

D. Yardım Nafakasının Eda Biçimi ve Zamanı 92

E. Yardım Nafakasının Sona Ermesi 92

VI. YARDIM NAFAKASINDA USUL HÜKÜMLERİ 93

A. Taraflar 93

B. Görevli ve Yetkili Mahkeme 94

1. Görevli Mahkeme 94

2. Yetkili Mahkeme 94

C. İspat Yükü 95



Üçüncü Kısım

NAFAKA İLE İLGİLİ HÜKÜMLER



I. NAFAKAYA İLİŞKİN MAHKEME KARARLARININ SONUÇLARI 96

A. Nafaka Konusunda Verilen Ara Karar veya Nihai Kararın Cebri İcra Yolu ile Tahsili 96

B. Nafaka İlâmının İcrasının Durdurulması Kararı Verilemez 99

C. Alacağı Bir İlâma Dayanan Nafaka Alacaklısının Hacze İmtiyazlı İştirak Yetkisi 99

D. Nafaka Borcunun Ödenmemesi Hâlinde Cezai Yaptırım 100

II. NAFAKA ALACAĞININ ÖZELLİKLERİ 106

A. Genel Olarak 106

B. Nafaka Alacağının Kendisine Mahsus Olan Özellikleri 106

1. Nafaka Alacağı Alacaklının Rızası Bulunmadan Takas Edilemez 106

2. Nafaka Alacağı Üzerinde Rehin Tesis Edilemez 107

3. Nafaka Alacağı Haczedilemez 107

4. Henüz Doğmamış Nafaka Alacağından Feragat Edilemez 107

5. Nafaka Alacağının Üçüncü Bir Kişiye Temlik Edilmesi Kural Olarak Mümkün Değildir 108

6. Nafaka Alacağı Miras Yoluyla Geçmez 108

7. Taraflar Arasında Açıkça Anlaşma Olmadıkça Nafaka Alacağının Yabancı Para ile Ödenmesine Karar Verilemez 109

8. Nafaka Alacağında Zamanaşımı Süresi Öngörülmüştür 110

9. Nafaka Alacağı Kural Olarak Nakden ve Peşin Olarak Ödenir, İstem Halinde Karar Tarihinden İtibaren Faize Karar Verilir 110

10. İç Hukukta Kamu Düzeni ile İlgilidir 110

III. Nafaka Davası ile İlgili Bazı Hususlar 111

A. Harç 111

B. Vekâlet Ücreti 112

C. Kesinlik Sınırı 112



İkinci Bölüm

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK ALANINDA NAFAKA Birinci Kısım

YABANCI UNSURLU NAFAKA DAVALARINDA

UYGULANACAK OLAN HUKUKUN TESPİTİ



I. GENEL OLARAK 115

II. MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK VE USUL HUKUKU HAKKINDAKİ KANUNDA NAFAKAYA UYGULANACAK HUKUK 115

A. Tedbir Nafakası 115

B. İştirak Nafakası 116

C. Yoksulluk Nafakası 116

D. Yardım Nafakası 117



İkinci Kısım

NAFAKA İLE İLGİLİ YABANCI MAHKEME KARARLARININ

TÜRKİYE’DE TENFİZİ



I. YABANCI MAHKEME KARARLARININ TANIMASI VE TENFİZİ KONUSUNA GENEL BAKIŞ 118

A. Tarihi Gelişme 118

B. Nafaka ile İlgili Yabancı Mahkeme Kararlarının Türkiye’de Tanınması ve Tenfizi 118

1. Tanıma ve Tenfiz 118

2. Türk Hukukunda Tanıma ve Tenfiz ile İlgili Düzenleme 119

a. Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanunla Getirilen Düzenleme 119

b. Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunun 50. Maddesinde Aranan Ön Koşullar 120

ba. Yabancı Mahkemelerden Verilmiş Bir Karar Olmalı 120

bb. Bu İlâm Hukuk Davalarına İlişkin Olmalı 120

bc. Yabancı Mahkeme Kararı Kesin Hüküm Teşkil Etmeli 120

c. Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanunun 54. Maddesinde Aranan Asıl Koşullar 121

ca. Karşılıklılık 121

cb. Münhasır Yetki 122

cc. Kamu Düzeni 123

cd. Savunma Hakkı 126

III. TANIMA VE TENFİZ DAVASINDA UYGULANACAK OLAN YARGILAMA USULÜ 127

A. Genel Olarak 127

B. Tanıma ve Tenfiz Davasında Takip Edilen Usul 128

1. Görevli ve Yetkili Mahkeme 128

a. Görevli Mahkeme 128

b. Yetkili Mahkeme 129

2. Tanıma ve Tenfiz Talebi ve Dava Dilekçesine Eklenecek Belgeler 130

a. Tanıma ve Tenfiz Talebi 130

b. Dava Dilekçesine Eklenecek Belgeler 132

3. Tebliğ, Yargılama Usulü, İtirazlar 134

a. Tebliğ 134

b. Yargılama Usulü 135

c. İtirazlar 136

ca. Tanıma ve Tenfiz Koşullarının Bulunmadığı 136

cb. İlâmın Daha Önce Yerine Getirildiği 137

cc. İlâmın Yerine Getirilmesine Engel Bir Sebebin Ortaya Çıktığı 137

cd. İtiraz Süreleri 137

4. Tanıma ve Tenfiz Kararı 138

a. Karar 138

b. Kararın Şekli 138

c. Kararın Yazılması 140

5. Tanıma ve Tenfiz Kararının Sonuçları 140

a. Tanıma ve Tenfiz Kararının Yerine Getirilmesi 140

aa. Tanıma ve Tenfizine Karar Verilen İlâm 140

ab. Tanınmasına ve Tenfizine Karar Verilmiş İlâmın Kapsamı 140

ac. Tanınmasına ve Tenfizine Karar Verilen Yabancı İlâmın Yerine Getirilmesi 140

b. Temyiz Yolu 141

6. Tanıma ve Tenfiz 141

a. Tanıma ve Tenfiz Kararı 141

b. Kararın Etkisi 142

c. Tanıma ve Tenfiz Talebinin Reddi Kararı 143

ca. Tanıma ve Tenfizin Reddi Kararından Sonra Yeni Bir Tanıma ve Tenfiz Davasının Açılması 143

cb. Tanıma ve Tenfiz Talebinin Reddi Kararından Sonra Aynı Konuda Yeni Bir Dava Açılması 144

cc. Tanıma ve Tenfiz Talebi Reddedildikten Sonra Yabancı Mahkeme Kararının Delil Olarak Kullanılması 144

d. Kısmi Tanıma ve Tenfiz Kararı 144



Üçüncü Bölüm

NAFAKA ALACAKLARININ

YABANCI ÜLKELERDE TAHSİLİ HAKKINDA

20 HAZİRAN 1956 TARİHLİ NEW YORK SÖZLEŞMESİ



I. GENEL OLARAK 145

II. TARİHÇE 145

A. Nafaka Konusundaki Uluslararası Çalışmalar 145

B. New York Sözleşmesi 147

C. New York Sözleşmesi ile İlgili 13 – 17 Kasım 1995 Tarihli La Haye Konferansı 148

III. SÖZLEŞMENİN GENEL TANIMLANMASI 148

IV. SÖZLEŞMEYE TARAF OLAN ÜLKELER 149

V. SÖZLEŞMEDEKİ HUKUKİ DÜZENLEME 149

A. Sözleşmenin Amacı 149

B. Sözleşmenin Uygulama Alanı 150

C. Sözleşmenin Uygulama Organları 150

D. Sözleşmenin Uygulanma Biçimi 151

1. Gönderici Makama Başvuru ve Gerekli Belgeler 151

a. Talep Formu 153

b. Mahkeme İlâmı veya Ara Kararı Örneği ve Çevirisi 155

c. Adli Müzaheret Belgesi ve Çevirisi 158

d. Vekâletname ve Çevirisi 159

e. Nüfus Kayıt Örneği ve Çevirisi 160

f. Dava Dilekçesi ve Nafaka İlâmının Borçluya Tebliğ Edildiğine Dair Belgeler ve Bu Belgelerin Çevirisi 161

g. Nafaka Alacaklısının Türkiye'de Milli Bir Bankada Açtırmış Olduğu Hesap Numarası 162

h. Nafaka Alacaklısının İfadesi ve Çevirisi 163

2. Gönderici Makamın Görevleri 163

3. Aracı Kurumun Görevleri 164

4. İstinabe 172

5. Adli Kararların Tadili 173

6. Muafiyet ve Kolaylıklar 173

7. Paranın Transferi 174

8. İhtilâfın Hâlli 177

9. İhtirazi Kayıtlar 177

10. Mütekabiliyet 178

VI. ÜLKE BAKIMINDAN UYGULAMA 178

A. Kural 178

B. Federal Devletler Açısından Uygulama 178

C. Muhtariyeti Olan veya Vesayet Altında Olan Devletler Açısından Uygulama 179

VII. YÜRÜRLÜK HÜKÜMLERİ 179

A. İmza, Onama ve Katılma 179

B. Yürürlüğe Giriş 179

C. Fesih 180

D. Tadil 180

VIII. GENEL SEKRETERİN GÖREVLERİ 180

IX. SÖZLEŞMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ 181

TEDBİR NAFAKASI İLE İLGİLİ İÇTİHATLAR 183

YOKSULLUK NAFAKASI İLE İLGİLİ İÇTİHATLAR 325

İŞTİRAK NAFAKASI İLE İLGİLİ İÇTİHATLAR 501

YARDIM NAFAKASI İLE İLGİLİ İÇTİHATLAR 587

NAFAKA BORCUNU ÖDEMEMEK SUÇU İLE İLGİLİ İÇTİHATLAR 651

NAFAKA İLE İLGİLİ USUL HUKUKU/İCRA HUKUKU/MÖHUK/DİĞER İÇTİHATLAR 703

KONU İLE İLGİLİ DAVA DİLEKÇESİ ÖRNEKLERİ (A’DAN Z’YE) 837

Adli Yardım Talebi Dilekçesi 837

Babalığın Tespiti ve Tedbir Nafakası Dava Dilekçesi 838

Boşanma, Tedbir, İştirak ve Yoksulluk Nafakası Dava Dilekçesi 839

İştirak Nafakasının Artırımı Dava Dilekçesi 840

Koruma Kararı ve Tedbir Nafakası Dava Dilekçesi 841

Tedbir Nafakası Dava Dilekçesi 842

Yabancı Mahkeme Kararının Tenfizi 843

Yardım Nafakası Dava Dilekçesi 844

Yoksulluk Nafakası Dava Dilekçesi 845

Yoksulluk Nafakasının Kaldırılması Dava Dilekçesi 846

Yararlanılan Kaynaklar 847

Kavramlar Dizini 851