Ceza Muhakemesi Hukuku
Prof. Dr. Ahmet GÖKCEN
Prof. Dr. Murat BALCI
Doç. Dr. M. Emin ALŞAHİN
Dr. Öğr. Üyesi Kerim ÇAKIR
İÇİNDEKİLER
4. BASKIYA ÖNSÖZ 5
ÖNSÖZ 6
İÇİNDEKİLER 7
BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNE GİRİŞ, CEZA MUHAKEMESİNİN TARİHÇESİ VE KAYNAKLARI
§1- CEZA MUHAKEMESİNE GİRİŞ 27
I- Tanım, Terim 27
II- Ceza Muhakemesinin Amacı 28
III- Hukuk Sistematiğindeki Yeri 29
§2- CEZA MUHAKEMESİNİN TARİHÇESİ 29
I- Genel Açıklamalar. 29
II- Avrupa’daki Tarihi Gelişim 29
III- Türk Ceza Muhakemesi Hukukunun Tarihi Gelişimi 33
1- Genel Açıklamalar ve Türklerin Müslüman Olmalarından Önceki
Dönem 33
2- Türklerin Müslüman Olması, İslam Ceza Muhakemesi Hukuku 34
3- Osmanlı Devleti Mahkeme Teşkilatı ve Sistemi 37
A- Genel Açıklamalar ve Tanzimat’ın İlanına Kadar Olan Dönem 37
B- Şer’iye Mahkemeleri ve Diğer Yargılama Organları 38
a- Şer’iye Mahkemeleri ve Kadı 38
b- Adli Teşkilatta Kadı’lardan Başka Görevli Olan Şahıslar 39
aa- Nâip 39
bb- Subaşı, Ases ve Diğer Kişiler 39
c- Diğer Yargı Organları 40
aa- Divan-ı Hümayun 40
bb- Paşa Divanları 41
cc- Muhtesiplik 41
dd- Kazaskerlik 41
C- Zimmilere Ait Cemaat Mahkemeleri 42
D- Konsolosluk Mahkemeleri 43
E- Tanzimat’ın İlanından Cumhuriyet’in Kuruluşuna Kadar Olan
Dönem 44
a- Mehakim-i Nizamiyenin Teşkilatı Kanunu ile Usul-ı Muhakemat- ı Cezaiye Kanunu’nun Yürürlüğe Girmesine Kadar Olan
Gelişmeler 44
b- Mehakim-i Nizamiyenin Teşkilatı Kanunu ile Usul-ı Muhakemat-
ı Cezaiye Kanunu’nun Yürürlüğe Girmesi 46
aa- Mehakim-i Nizamiyenin Teşkilatı Kanunu’nun Yürürlüğe
Girmesi 46
bb- Usul-ı Muhakemat-ı Cezaiye Kanunu’nun Yürürlüğe
Girmesi 50
4- Cumhuriyet Dönemi. 51
§3- CEZA MUHAKEMESİNİN KAYNAKLARI 53
İKİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİ KURALLARININ YORUMU, UYGULAMA ALANLARI, YÜRÜYÜŞÜ VE ŞARTLARI
§1- CEZA MUHAKEMESİ KURALLARININ YORUMU 57
I- Genel Açıklamalar 57
II- Kıyas 58
§2- CEZA MUHAKEMESİ KURALLARININ UYGULANMASI 60
I- Ceza Muhakemesi Kurallarının Yer Bakımından Uygulanması. 60
II- Ceza Muhakemesi Kurallarının Zaman Bakımından Uygulanması 61
§3- CEZA MUHAKEMESİNİN YÜRÜYÜŞÜ 65
§4- CEZA MUHAKEMESİNİN ŞARTLARI 68
I- Genel Açıklamalar 68
II- Dava Şartları 68
1- Genel Açıklamalar 68
A- Şikâyet 69
B- Dava Süresi 73
C- İzin 75
D- Talep 75
E- Yargı Bulunmaması 77
F- Açık Dava Bulunmaması 77
G- Önödemenin Yerine Getirilmemesi 78
H- Uzlaştırmanın Sonuçsuz Kalması 84
İ- Seri Muhakeme Usulünün Kabul Edilmemesi 91
2- Dava Şartlarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları 93
III- Yargılama Şartları 93
1- Genel Açıklamalar 93
A- Sanığın Hazır Bulunması 93
a- Gaiplik (m.244, 246) 94
b- Sanığın Yokluğu Halleri 95
aa- Genel Açıklamalar 95
bb- Sanığın Mahkemeden Uzaklaşması (m.194) 96
cc- Sanık Gelmese Bile Duruşma Yapılabilen Haller (m.195) 96
dd- Sanığın Duruşmadan Vareste (Bağışık) Tutulması (m.196) 97
ee- Sanığın Duruşmadan Çıkarılabileceği Haller (m.200, 203,
204) ..............................................................................................98
c- Kaçaklık 99
aa- Genel Açıklamalar 99
bb- Kaçaklara Özgü Koruma Tedbirleri 100
aaa- Kaçaklar Hakkında Tutuklama 101
bbb- Güvence (Teminat) Belgesi 101
ccc- Özel Elkoyma 102
cc- Sanığın Müdafii Gönderme Hakkı 104
d- Eski Hale Getirme 104
B- Sanığın Akıl Hastası Olmaması 104
C- Bekletici Meselenin Çözümü 105
D- Geçici Yasama Dokunulmazlığının Bulunmaması 105
2- Yargılama Şartlarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları 107
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNİN İLKELERİ
§1- CEZA MUHAKEMESİNDE İLKELER 109
I- Hukuk Devleti İlkesi - Oranlılık İlkesi 109
II- İnsan Haysiyetinin Dokunulmazlığı İlkesi 111
III- Adil Yargılanma İlkesi. 113
IV- Hakim Önünde Meramını Anlatabilme İlkesi 117
V- Maddî Gerçeğin Araştırılması İlkesi 118
VI- Şüpheden Sanık Yararlanır (İn Dubio Pro Reo) İlkesi 119
VII- Bağımsız ve Tarafsız Hâkim İlkesi. 122
VIII- Davasız Yargılama Olmaz İlkesi 124
IX- Özel Hayatın Gizliliği İlkesi 126
X- Halka Açıklık (Aleniyet) İlkesi. 128
XI- Vasıtasızlık İlkesi 129
XII- Sözlülük-Yazılılık İlkesi 130
XIII- Kovuşturma Mecburiyeti İlkesi-Maslahata Uygunluk İlkesi 131
XIV- Masumiyet İlkesi 132
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM CEZA MUHAKEMESİ TEŞKİLATI
§1- MAHKEMELER VE HÂKİMLİKLER 135
I- Mahkemeler 135
II- Hakimlikler 137
III- Adalet Komisyonu 138
§2- CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI 139
§3- BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİ 139
§4- YARGITAY 141
BEŞİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNE KATILAN KİŞİLER
§1- HÂKİM 143
I- Kavram 143
1- Kanuni Hâkim İlkesi 144
2- Tabiî Hâkim İlkesi 144
II- Hâkimde Bulunması Gereken Nitelikler 146
1- Tarafsızlık 151
A- Genel Açıklamalar 151
B- Hâkim Tarafsızlığının Güvenceleri 153
a- Hâkimin Davaya Bakamayacağı Haller 153
b- Hâkimin Reddi ve Ret Muhakemesi 157
c- Hâkimin Çekinmesi ve İnceleme Mercii 159
2- Bağımsızlık 160
A- Genel Açıklamalar 160
B- Uluslararası Sözleşmelerde Hâkim Bağımsızlığı 161
C- Hâkim Bağımsızlığının Güvenceleri 161
a- Yasama Organına Karşı Bağımsızlığın Güvenceleri 161
b- Yürütme Organına Karşı Bağımsızlığın Güvenceleri 162
c- Diğer Organlara Karşı Bağımsızlığın Güvenceleri 165
III- Hâkim Çeşitleri 167
IV- Hâkimin (Mahkemenin) Yetkileri 167
1- Madde (Görev) Bakımından Yetki 167
A- Asliye ve Ağır Ceza Mahkemeleri 168
B- Sulh Ceza Hâkimliği 169
C- Madde Bakımından Yetkisizlik İddiası ve Yetki Uyuşmazlığı 171
D- Madde Bakımından Yetkide İstisnai Haller 173
a- İşin Yanlışlıkla Madde Bakımından Yetkisiz Mahkemeye Gelmesi 173
b- Bağlantı 173
aa- Genel Olarak 173
bb- Bağlantının Çeşitleri 173
aaa- Sübjektif-Objektif Bağlantı 173
bbb- Dar-Geniş Bağlantı 174
cc- Bağlantının Sonuçları 174
aaa- Birleştirme 174
bbb- Nisbi Muhakeme 179
ccc- Bekletici Mesele 180
2- Yer Bakımından Yetki 182
A- Genel Olarak 182
B- Yetki Uyuşmazlığı ve Yetkiye İtiraz 184
C- Yer Bakımından Yetkide İstisnai Haller 185
a- İstinabe 185
b- Davanın Nakli 186
c- Bağlantı 188
3- Kişi Bakımından Yetki 188
A- Genel Olarak 188
B- Kişi Bakımından Yetkide İstisna: Bağlantı 189
§2- SAVCI 189
I- Kavram 189
II- Savcılık Teşkilatı 192
1- Genel Açıklamalar 192
2- Cumhuriyet Başsavcılığı 192
3- Cumhuriyet Başsavcısı 193
4- Cumhuriyet Başsavcı Vekili 193
5- Cumhuriyet Savcısı 194
A- 5235 sayılı Teşkilat Kanunundaki Görevleri 194
B- 5271 sayılı CMK’daki Görevleri 194
a- Soruşturma Aşamasındaki Görevleri 194
b- Kovuşturma Aşamasındaki Görevleri 202
C- 5275 sayılı CGTİHK’daki Görevleri 203
D- İdari Görevleri 204
E- Özel Hukuktaki Görevleri 204
III- Savcılık Makamının Hukuki Niteliği 205
1- Genel Açıklamalar 205
2- İdari Makam Olduğu Görüşü 206
3- Adli Makam Olduğu Görüşü 206
4- Karma Görüş 207
5- Kanaatimiz 207
IV- Savcı Bağımsızlığı 207
V- Savcının Tarafsızlığı 209
VI- Savcının Yetkisi 210
VII- Savcılar Arasında Yetki Uyuşmazlığı 212
VIII- Savcının Reddi veya Çekinmesi 215
§3- MÜDAFİ 218
I- Kavram 218
II- Müdafiin Hukuki Konumu 219
1- Genel Açıklamalar 219
2- Müdafiin Hukuki Konumuna İlişkin Görüşler 219
A- Müdafiin Şüphelinin/Sanığın Temsilcisi Olduğu Görüşü 219
B- Müdafiin Şüphelinin/Sanığın Yardımcısı Olduğu Görüşü 220
C- Müdafiin Hem Mahkemenin Hem de Şüphelinin/Sanığın Yardımcısı
Olduğu Görüşü 221
D- Müdafiin Bağımsız Bir Adli Organ Olduğu Görüşü 221
E- Kanaatimiz 221
III- Müdafi Olabilme Şartları 222
IV- Müdafilik Yapılamayacak Haller ile Müdafiin Görevden Yasaklanması 222
V- Zorunlu Müdafilik, İhtiyari Müdafilik 224
VI- Müdafi Sayısı 225
VII- Müdafiin Yetkileri 226
1- Dosyayı İnceleme Yetkisi 226
A- Genel Açıklamalar 226
B- İncelenecek Dosyanın İçeriği 228
C- İncelemenin Serbestliği 229
D- Dosyayı İnceleme Yetkisinin Sınırlandırılması 231
E- İncelenmesi Sınırlandırılamayan Belgeler 234
F- Dosyanın İnceleneceği Yer ve Süre 236
G- Kovuşturma Evresinde Dosya İnceleme Yetkisi 236
2- Dosyadan Örnek Alma Yetkisi 237
3- Hazır Bulunma Yetkisi 238
4- Doğrudan Soru Sorma Yetkisi 239
5- Şüpheli ve Sanıkla Haberleşme Yetkisi 240
6- Kanun Yoluna Başvurma Yetkisi 241
VIII- Müdafiin Ödevleri 241
§4- ŞÜPHELİ-SANIK 242
§5- MAĞDUR, SUÇTAN ZARAR GÖREN, KATILAN 246
§6- ADLİ KOLLUK 252
§7- ZABIT KATİBİ 255
ALTINCI BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ
§1- TANIM 257
§2- İŞLEM ÇEŞİTLERİ 257
§3- İŞLEMLERİN SÜRELERİ 260
I- Genel Olarak 260
II- Sürelerin Hesaplanması 260
III- Eski Hale Getirme 261
§4- İŞLEMLERİN BİLDİRİLMESİ 263
§5- İŞLEMLERDEKİ HUKUKA AYKIRILIKLAR 265
§6- İŞLEMLERDEKİ HUKUKA AYKIRILIKLARIN GİDERİLMESİ 267
YEDİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNDE İSPAT
§1- CEZA MUHAKEMESİNDE İSPAT VE ESASLARI 269
§2- İSPAT ARACI OLARAK DELİLLER: ÖZELLİKLERİ VE ÇEŞİTLERİ 270
I. Genel Açıklamalar, Delilin Özellikleri ve Çeşitleri 270
II- Sanık Açıklamaları ve İkrar. 274
1- Genel Açıklamalar 274
2- İfade ve Sorgunun Tarzı 274
3- İfade Alma ve Sorguda Yasak Usuller 276
III- Tanık Açıklamaları 281
1- Genel Açıklamalar 281
2- Tanıkların Çağrılması 283
3- Tanıklıktan Çekinme 284
4- Meslek ve Sürekli Uğraşıları Sebebiyle Tanıklıktan Çekinme 286
5- Devlet Sırrı Niteliğindeki Bilgilerde Tanıklık 287
6- Kendisi veya Yakınları Aleyhine Tanıklıktan Çekinme 289
7- Tanığın Yemini ve Dinlenmesi 289
IV- Sanık ve Tanıktan Başka Kişilerin Açıklamaları (m.50/1-c) 296
V- Yazılı Açıklamalar (Belgeler) 297
VI- Görüntü ve Ses Kaydeden Araçlarla Açıklamalar 301
VII- Belirti Delilleri (Maddi Deliller = İz) 301
§3- DELİLLERİN MUHAFAZA VE TOPLANMASINDA YETKİLİ MAKAM 302
§4- MADDİ DELİLLER; MUHAFAZASI, TOPLANMASI, AMBALAJLANMASI 306
I- Maddi Deliller (İz) ve Çeşitleri 306
II- Maddi Delillerin Muhafaza Altına Alınması, Toplanması, Ambalajlanması 307
1- Olay Yeri İncelemesi, Muhafaza Altına Alma 307
2- Maddi Delillerin (İz) Toplanması 309
3- Maddi Delillerin Ambalajlanması 310
4- Delillerin Gönderileceği Yerler, Kriminal Polis Labaratuvarı ve Bölümleri 311
A- Balistik Bölümü 312
B- Sahtecilik Bölümü 313
C- Patlayıcı Maddeler Bölümü 313
D- Kimya Bölümü 314
E- Teknik Fotoğraf Bölümü 315
F- Araştırma ve Geliştirme Bölümü 315
§5- DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 315
§6- DELİL YASAKLARI (DELİL ELDE ETME VE DEĞERLENDİRME YASAKLARI) 320
I- Mutlak Değerlendirme Yasağı 325
II- Nisbi Değerlendirme Yasağı 333
§7- BİLİRKİŞİ 334
I- Kavram 334
II- Bilirkişinin Hukuki Niteliği 336
III- Uzman Mütalaası-Teknik Müşavir 338
IV- Bilirkişinin Görevlendirilmesi 340
V- Bilirkişinin Görev ve Yetkileri 341
VI- Bilirkişinin Görevini Yerine Getirmemesi 344
VII- Bilirkişinin Reddi ve Çekinmesi 345
VIII- Bilirkişiye Başvurulması Gerekli Haller 345
1- Bilirkişiye Başvurulabilecek Haller 345
2- Bilirkişiye Başvurulması Zorunlu Haller 348
A- Sahte Para ve Değerler Üzerinde Yapılacak İncelemeler (m. 73) 348
B- Şüpheli veya Sanığın Bilincinin İncelenmesi (Müşahade-Gözlem
Altına Alma, m.74) 349
C- Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek Alınması 350
a- Genel Olarak 350
b- Hukuki Niteliği ve Amacı. 351
c- Dış Beden Muayenesi 352
d- İç Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alma 352
e- Diğer Kişilerin Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması 354
D- Moleküler Genetik İncelemeler 355
E- Fizik Kimliğin Tespiti 356
F- Ölü Muayenesi ve Otopsi 359
a- Ölü Muayenesi 359
b- Otopsi 359
3- Bilirkişiye Başvurulabilecek Diğer Bazı Haller 360
§8- KEŞİF 361
§9- TEŞHİS 363
I- Teşhisin Aşamaları 364
II- Teşhisin Şekilleri 365
III- Teşhise Katılacak Olan Kişiler 366
IV- Teşhise Hazırlık İşlemleri ve İcrası 366
V- Teşhiste Müdafiin Konumu 368
§10- YÜZLEŞTİRME 370
SEKİZİNCİ BÖLÜM KORUMA TEDBİRLERİ
§1- KAVRAM 371
I- Terim, Tanım, Önleyici Tedbirlerden Farkı 371
II- Koruma Tedbirlerinin Ortak Özellikleri 373
1- Genel Açıklamalar 373
2- Yasal Dayanak Bulunması 374
3- Suç Şüphesinin Belirli Bir Yoğunlukta Olması 374
A- Şüphe Kavramı 374
B- Basit Şüphe (Başlangıç Şüphesi) 375
C- Makul Şüphe 376
D- Yeterli Şüphe 377
E- Kuvvetli Şüphe 378
4- Hükümden Önce Temel Bir Hakkı Sınırlaması 378
5- Geçici Olması 379
6- Gecikmede Tehlike (Sakınca) Bulunması 380
7- Gecikmede Tehlike Varsa Savcı Kararı Bulunması 380
8- Oranlılık (Ölçülülük) Bulunması 380
§2- KORUMA TEDBİRLERİNİN ÇEŞİTLERİ 382
I- Yakalama (m.90) 382
1- Genel Açıklamalar, Önleme Yakalaması, Koruma Altına Alma,
Durdurma, Kimlik Sorma 382
2- Hukuki Niteliği 386
3- Yakalamanın Şartları 387
A- Herkes Tarafından Yapılan Yakalama 387
a- Suçüstü Halinin Bulunması 388
b- Failin Kaçma Tehlikesinin Bulunması veya Hemen Kimliğinin Belirlenememesi 389
B- Kolluk Görevlileri Tarafından Yapılan Yakalama 390
4- Şikâyete Bağlı Suçlarda Yakalama 390
5- Yakalama Emri Üzerine Yakalama (Müzekkereli Yakalama) 391
6- Yeniden Yakalama Yasağı 392
7- Yakalanan Kişi Hakkında Yapılacak İşlemler 393
A- Yakalanan Kişiye Yasal Haklarının Bildirilmesi 393
B- Yakalanan Kişinin Durumunun Cumhuriyet Savcısına Bildirilmesi 394
C- Yakalanan Kişinin Durumunun Yakınlarına Bildirilmesi 395
D- Yakalanan Kişi İle İlgili Alınacak Önlemler 396
II- Gözaltı (m. 91) 397
1- Genel Açıklamalar 397
2- Şartları 398
3- Gözaltı Süresi 399
4- Gözaltı Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler 401
5- İtiraz ve Denetim 403
III- Tutuklama (m. 100) 404
1- Genel Açıklamalar 404
2- Tutuklamanın Şartları 407
A- Kuvvetli Suç Şüphesini Gösteren Somut Delillerin Varlığı 408
B- Tutuklama Nedenlerinin Varlığı 409
C- Tedbirin Orantılı Olması 411
D- Tutuklama Yasağı Bulunan Haller 411
3- Tutuklama Kararı 413
4- Tutuklama Kararına İtiraz 415
5- Tutuklamada Geçecek Süre 416
6- Tutuklama Kararının Geri Alınması ve Salıverilme Talepleri 420
7- Salıverilenin Yükümlülükleri 421
8- Tutuklamanın Yakınlara Bildirilmesi 422
9- Tutukluluğun İncelenmesi 422
10- Tutuklama Nedeniyle Tazminat 422
IV- Adli Kontrol (m. 109) 423
1- Genel Açıklamalar 423
2- Kavram ve Tanım. 424
3- Adli Kontrol Yükümlülükleri 426
4- Adli Kontrolün Uygulanma Şartları 430
A- Tutuklama Koşullarının Gerçekleşmiş Olması 430
B- Bir Suç Dolayısıyla Yürütülen Soruşturma veya Kovuşturmanın
Bulunması 430
5- Karar Verecek Merci 431
6- Adlî Kontrol Kararının Kaldırılması 433
7- Adli Kontrol Tedbirlerine Uymama 435
8- Güvence Gösterilmesi 436
V- Zorla Getirme (m. 146) 438
1- Genel Açıklamalar 438
2- Şüpheli ve Sanığın Zorla Getirilmesi 438
3- Tanık ve Bilirkişilerin Zorla Getirilmesi 439
4- Mağdur ve Şikâyetçilerin Zorla Getirilmesi 440
5- Karar Verecek Merci 440
6- Süresi. 441
7- Tedbirin İcrası 441
VI- Arama (m. 116) 442
1- Genel Açıklamalar, Adli–Önleme Araması Ayrımı 442
2- Hukuki Niteliği 445
3- Aramanın Şartları 446
A- Genel Olarak, İlgilinin Rızası 446
B- Makul Şüphe 447
C- Hakim Kararı veya Yetkili Merciin Yazılı Emri 447
D- Aramaya Maruz Kalan Kişiye İlişkin Şartlar 450
a- Genel Olarak 450
b- Şüpheli veya Sanık Nezdinde Yapılacak Arama 451
c- Diğer Kişiler Nezdinde Yapılacak Arama 451
E- Aramanın Yapılacağı Zamana İlişkin Şartlar 451
F- Arama Yapılacak Yere İlişkin Şartlar 452
a- Üstte Arama 452
b- Eşyada Arama 453
c- Konutta Arama 453
d- İşyerinde Arama 455
e- Avukat Bürolarında Arama 455
f- Araçta Arama 456
4- Arama Kararı veya Emri 457
5- Aramanın İcrası 458
6- Bilgisayarlarda, Program ve Kütüklerinde Arama 459
VII- Elkoyma (m. 123) 461
1- Genel Açıklamalar 461
2- Elkoymanın Amacı, Hukuki Niteliği ve Müsadereden Farkı. 462
3- Elkoyma İçin Aranan Şartlar 464
A- Elkoymaya Müracaat Edebilmek İçin Aranan Şüphe 464
B- Kişi Bakımından Şartlar 465
C- Madde Bakımından Şartlar 465
4- Elkonulamayacak Eşya 467
A- İçeriği Devlet Sırrı Niteliğindeki Belgeler 467
B- Elkonulamayacak Mektuplar ve Belgeler 467
C- Basın Araçları 469
5- Elkoyma Kararını Verme Yetkisi 469
6- Elkoyma Kararının Yerine Getirilmesi 470
7- Elkonulan Eşyanın İadesi 472
8- Elkonulan Eşyanın Muhafazası veya Elden Çıkarılması 473
9- Elkoyma Sırasında Tesadüfen Elde Edilen Deliller 474
10- Özel Elkoyma Çeşitleri 474
A- Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma (m. 128) 475
B- Postada Elkoyma (m. 129) 477
C- Avukat Bürolarında Elkoyma (m. 130) 479
D- Bilgisayarlarda Elkoyma (m. 134) 480
E- Kaçaklarla İlgili Elkoyma (m. 248) 482
F- Basılmış Eserlere Elkoyma (Basın K. m.25) 483
11- İtiraz ve Denetim 483
12- Sona Ermesi 484
VIII- Şirket Yönetimine Kayyım Tayini (m. 133) 484
1- Genel Açıklamalar 484
2- Tedbirin Amacı ve Hukuki Niteliği 485
3- Tedbire Karar Verme Yetkisi 486
4- Tedbirin Uygulanma Şartları 487
A- Tedbirin Gerekli Olması 487
B- Kuvvetli Suç Şüphesinin Varlığı 488
C- Katalog Suç Olması 488
D- Tedbirin Uygulanmasının Ölçülü Olması 489
IX- Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi (m. 135) 491
1- Genel Açıklamalar 491
2- Tedbirin Hukuki Niteliği 492
3- Tedbirin Uygulanma Şekilleri 493
4- Tedbirin Uygulanabileceği Suçlar 494
5- Tedbirin Uygulanabilme Şartları. 498
6- Tedbirin Uygulanma Süresi 499
7- Tedbirin Uygulanabileceği Kişiler 500
8- Tedbire Karar Verecek Mercii 502
9- İletişimin Denetlenmesi Yasağı 504
A- Tanıklıktan Çekinme Yönünden 504
B- Müdafi Yönünden 505
a- Sorunun Ortaya Konulması 505
b- Çözüm Önerileri 506
10- İletişimin Denetlenmesi Tedbiri İçin Tazminat Talebinin Değerlendirilmesi 511
11- Tedbir Sonucunda Elde Edilen Bilgilerin İmha Edilmesi 512
12- Şüpheli veya Sanığın Üçüncü Kişilerle Yaptığı Görüşmelerin Delil Değeri 513
13- İletişimin Önleme Amaçlı Denetlenmesinin Uygulanabileceği Suç
Tipleri 515
14- İletişimin Önleme Amaçlı Olarak Denetlenmesi Konusunda Verilen Yazılı
Emrin Hâkimin Onayına Sunulması Sırasında Gerekli İşlemler 515
15- Önleme Amaçlı Gerçekleştirilen İletişimin Tespitinin Delil Değeri 517
16- Önleme Amaçlı Gerçekleştirilen İletişimin Tespiti Sonucu Elde Edilen
Bilgilerin Mahkûmiyet Hükmünde Kullanılması 518
X- Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi (m. 139) 519
1- Genel Açıklamalar ve Kışkırtıcı Ajan Kavramı 519
2- Tedbirin Uygulanma Şartları 522
3- Gizli Soruşturmacının Görev ve Yetkileri 524
4- Tedbire Karar Verecek Merci ve Tedbirin Süresi. 528
5- Tesadüfen Elde Edilen Deliller 528
XI- Teknik Araçlarla İzleme (m.140) 529
1- Genel Açıklamalar 529
2- Tedbirin Uygulanma Şartları ve Kapsamı 530
3- Tedbire Karar Verecek Merci ve Tedbirin Süresi. 531
4- Tesadüfen Elde Edilen Deliller 532
XII- Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat (m. 141) 533
1- Genel Açıklamalar 533
2- Tazminat Nedenleri 535
DOKUZUNCU BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNİN YÜRÜYÜŞÜ
§1- GENEL AÇIKLAMALAR 545
§2- SORUŞTURMA EVRESİ 545
I- Kavram, Soruşturma Evresinde Yetkili Olanlar 545
II- Delillerin Toplanması ve Muhafaza Altına Alınması 551
III- Soruşturmanın Gizliliği 551
IV- Soruşturmanın Sona Ermesi 552
1- İddianamenin Düzenlenmesi 553
2- Soruşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 555
3- Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (Takipsizlik Kararı) ve
Denetimi 557
§3- ARA MUHAKEME EVRESİ 560
I- Genel Açıklamalar 560
II- İddianamenin Değerlendirilmesi 560
1- İddianamenin Kabulü 560
2- İddianamenin İadesi. 561
§4- KOVUŞTURMA EVRESİ 565
I- Duruşma Hazırlığı Devresi 565
II- Duruşma Devresi 567
1- Genel Açıklamalar 567
2- Duruşmada Yapılacak İşlemler 569
3- Duruşmada Bulunması Zorunlu Olan Kimseler 571
4- Sanığın Duruşmadan Bağışık Tutulması 571
5- Delillerin Ortaya Konulması ve Tartışılması 572
A- Duruşmada Anlatılması Zorunlu Belge ve Tutanaklar 574
B- Duruşma Tutanağı 575
6- Doğrudan Soru Yöneltme 576
7- Tercüman Bulundurulması 577
III- Hüküm Devresi 578
1- Genel Açıklamalar 578
A- Hüküm - Kesin Hüküm - Kesinleşmiş Hüküm 578
B- Karar 581
2- Hükmün Oluşumu 581
A- Müzakereye Katılacak Hâkimler 582
B- Müzakerede Görüşülecek Konular ve Müzakere Yönetimi 584
C- Gerekli Oy Sayısı ve Oyların Toplanması 587
3- Hükmün Unsurları 591
A- Genel Açıklamalar 591
B- Hükmün Şekli Unsurları 592
a- Hükmün Türk Milleti Adına Verilmesi 592
b- Muhakemeye Katılanların Kimlikleri 593
c- Suçun İşlendiği Yer ve Zaman 595
d- Hürriyeti Kısıtlayıcı Haller 596
e- Gerekçe 598
f- İmza 599
C- Hükmün Esasa İlişkin Unsurları 601
a- Verilen Hükmün Çeşidi 601
b- Uygulanan Kanun Maddeleri 602
c- Ceza Miktarı 603
d- Kanun Yolları 604
e- Tazminat İsteme İmkanı 608
4- Hüküm Fıkrasının Değiştirilmesi ve Düzeltilmesi. 608
5- Gerekçe 609
6- Hükmün Konusu 612
A- Genel Açıklamalar 612
B- Fiil ve Failin İddianamede Gösterilmesi 613
a- Fiilin (Maddi Olayın) İddianamede Açıklanması 615
b- Failin İddianamede Açıklanması 617
7- Hükmün Açıklanması 618
A- Hükmün Tefhimi 618
B- Hükmün Tebliği 619
8- Hüküm Çeşitleri 620
A- Genel Açıklamalar 620
B- Beraat 623
a- Suçun Unsurlarına İlişkin Beraat 624
b- Sübuta İlişkin Beraat 624
C- Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 625
a- Kusurun Bulunmaması Dolayısıyla Ceza Verilmesine Yer
Olmadığı Hükmü 625
b- Faile Ceza Verilememesi Sebebiyle Ceza Verilmesine Yer
Olmadığı Hükmü 625
D- Mahkumiyet 626
E- Güvenlik Tedbirlerine Hükmedilmesi 626
F- Davanın Reddi 627
G- Davanın Düşmesi 628
H- Adli Yargı Dışındaki Bir Yargı Merciine Yönelik Görevsizlik Kararı 628
9- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 630
A- Genel Olarak 630
B- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Şartları 632
a- Suça İlişkin Şartlar (Objektif Şartlar) 632
b- Faile İlişkin Şartlar (Sübjektif Şartlar) 632
C- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Yasak Olduğu Haller 635
D- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Uygulanması 635
E- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Sonuçları 636
F- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Kanun Yolu
Denetimi 637
10- Basit Yargılama Usulü 638
ONUNCU BÖLÜM KANUN YOLLARI
§1- GENEL AÇIKLAMALAR 641
I- Terim, Tanım 641
II- Amacı 642
III- Kanun Yolunun Öngörülmüş Olması 642
IV- Kanun Yollarının Konusu 642
V- Başvuru Şartı Olarak Hukuki Yararın İhlal Edilmesi 643
VI- Kanun Yollarına Gidebilecekler 643
1- Genel Açıklamalar 643
2- Cumhuriyet Savcısı 644
3- Şüpheli veya Sanık 645
4- Katılan (Müdahil) 645
5- Yasal Temsilci ve Eş 646
6- Müdafi veya Katılan Vekili Olarak Avukat 647
7- Diğer Kişiler 648
VII- Kanun Yoluna Başvurmanın Etkisi 649
1- Aktarma 649
2- Yayılma 649
3- Durdurma 650
VIII- Başvuruda Yanılma 650
IX- İstem. 651
X- Başvurudan Vazgeçme ve Başvurunun Geri Alınması 652
XI- Aleyhe Değiştirme Yasağı 653
XII- Çeşitleri. 654
§2- İTİRAZ 655
I- Tanım 655
II- İtirazın Konusu 656
III- İtiraz Sebepleri 656
IV- İtiraz Kanun Yoluna Başvurabilecek Kişiler 656
V- İtiraz Süresi 657
VI- İtirazı İnceleyecek Merci 657
VII- İtiraz İncelemesi 659
§3- İSTİNAF 661
I- Genel Açıklamalar. 661
II- İstinafa Tabi Kararlar 663
1- Resen İstinafa Tabi Kararlar 663
2- Talep Üzerine İstinafa Tabi Kararlar 664
III- İstinafa Tabi Olmayan Kararlar 664
IV- Doğrudan Temyize Tabi Kararlar 666
V- İstinaf Sonrası Kesinleşen Kararlar 666
VI- Başvuru Hakkı Olanlar 668
VII- Başvuru Süresi 668
VIII- Başvuru Şekli 669
IX- İstinaf Başvurusunun Hükmü Veren Mahkeme Tarafından Reddi 670
X- İstinaf Talebinin Tebliği ve Cevabı 670
XI- Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının Görevleri 671
XII- Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesinin Görevi 672
1- Dosya Üzerinde Ön İnceleme 672
2- İnceleme 672
3- Duruşma Hazırlığı 674
4- İstinaf Duruşması 674
5- Görevsizlik Kararlarını İnceleme 675
6- Koruma Tedbirlerine Müracaat 676
XIII- Başvurunun Etkisi 676
XIV- Aleyhe Bozma ve Direnme Yasağı 677
XV- Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairelerinin Verdikleri Kararlar Arasındaki Uyuşmazlığın Giderilmesi 677
XVI- İstinaf Sonrası Kanun Yolu 678
§4- TEMYİZ 678
I- Genel Açıklamalar 678
II- Temyiz Mercii Olarak Yargıtay 679
1- Ceza Muhakemesinde Olay ve Hüküm Mahkemesi Ayrımı 681
2- Yargıtay’ın Görev Alanı 685
A- Yargıtay’ın Görev Alanının Ceza Muhakemesi İlkeleriyle
Sınırlandırılması 688
B- Yargıtay’ın Görev Alanının Hukuki Tanımlama İle Sınırlandırılması 691
III- Temyiz Kanun Yolu 693
IV- Temyiz İncelemesinin Konusu 695
1- Genel Bilgiler 695
2- 24 Ekim 2019 tarihinde Yürürlüğe Giren 7188 sayılı Kanunla Getirilen istisnalar 698
V- Temyiz İncelemesinin Kapsamı 699
VI- Temyiz Sebepleri 701
1- Hukuk Kuralının Uygulanmaması veya Yanlış Uygulanması 703
2- Hukuka Kesin Aykırılık Hâlleri 705
A- Mahkemenin kanuna uygun olarak teşekkül etmemiş olması (m.
289/1-a) 705
B- Hâkimlik görevini yapmaktan kanun gereğince yasaklanmış hâkimin hükme katılması (m. 289/1-b) 706
C- Geçerli şüphe nedeniyle hakkında ret istemi öne sürülmüş olup da bu istem kabul olunduğu hâlde hâkimin hükme katılması veya bu istemin kanuna aykırı olarak reddedilip hâkimin hükme katılması
(m. 289/1-c) 707
D- Mahkemenin kanuna aykırı olarak davaya bakmaya kendini görevli
veya yetkili görmesi (m. 289/1-d) 707
E- Cumhuriyet savcısı veya duruşmada kanunen mutlaka hazır bulunması gereken diğer kişilerin yokluğunda duruşma yapılması
(m. 289/1-e) 708
F- Duruşmalı olarak verilen hükümde aleniyet kuralının ihlâl edilmesi
(m. 289/1-f) 709
G- Hükmün 230 uncu maddede gösterilen şekilde gerekçeyi
içermemesi (m. 289/1-g) 709
H- Hüküm için önemli olan hususlarda mahkeme kararı ile savunma
hakkının sınırlandırılmış olması (m. 289/1-h) 710
İ- Hükmün hukuka aykırı yöntemlerle elde edilen delile dayanması
(m. 289/1-i) 711
VII- Temyiz İstemi ve Süresi 711
VIII- Temyiz Gerekçesi 712
IX- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Görevi 712
X- Temyiz İncelemesi Sonunda Verilen Kararlar 712
XI- Temyiz İsteminin Esastan Reddi veya Hükmün Bozulması 718
XII- Yargıtay Kararının Gönderileceği Merci 719
XIII- Hükmün Bozulmasının Diğer Sanıklara Sirayeti 719
§5- KANUN YARARINA BOZMA 719
I- Genel Açıklamalar. 719
II- Başvuracak Merci 722
III- Bozma Nedenleri ve Karar Çeşitleri 723
§6- CUMHURİYET BAŞSAVCISININ OLAĞANÜSTÜ İTİRAZI 724
I- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi 724
1. Genel Açıklamalar 724
2. İtiraz Üzerine Yapılacak İnceleme 726
3. Başvuru Usulü 726
II. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi 729
§7- YARGILAMANIN YENİLENMESİ 729
I- Genel Açıklamalar. 729
II- Yargılamanın Yenilenmesi İsteminde Bulanabilecekler 730
III- Yargılamanın Yenilenmesinde Süre 731
IV- Yargılamanın Yenilenmesinin Kabul Edilmeyeceği Hâl 731
V- Yargılamanın Yenilenmesi Sebepleri 731
1- Yargılamanın Hükümlü Lehine Yenilenmesi Sebepleri 732
2- Yargılamanın Hükümlü Aleyhine Yenilenmesi Sebepleri 740
VI- Yenileme İsteminin Kabule Değer Olup Olmadığı Kararı 741
§8- ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU 743
I- Genel Açıklamalar 743
II- Bireysel Başvuru Hakkının Konusu 744
III- Bireysel Başvuru Hakkının Amacı 745
IV- Bireysel Başvurunun Kabul Edilebilirlik Şartları 746
1- Kişi Bakımından Yetki 746
2- Yer Bakımından Yetki 747
3- Zaman Bakımından Yetki 747
4- Konu Bakımından Yetki 748
A- Başvuruya Konu Olabilecek Eylem ve İşlemler 748
B- Başvuruya Konu Olamayacak Eylem ve İşlemler 748
V- Olağan Kanun Yollarının Tüketilmesi. 749
VI- Başvuru Süresi 749
VII- Hukuki Yarar Bulunması 750
VIII- İhlal İddiasının Açıkça Dayanaktan Yoksun Olmaması 750
IX- Başvurunun İncelenmesi 751
1- Öninceleme 751
2- Kabul Edilebilirlik İncelemesi 751
3- Esas Hakkında İnceleme 751
KAYNAKÇA 753
