Aile Hukuku
Prof. Dr. Mehmet Erdem
Prof. Dr. Aslı Makaracı Başak
- | Nişanlanma |
- | Evlenme |
- | Boşanma |
- | Evliliğin Hükümleri |
- | Mal Rejimleri |
- | Soybağı |
- | Aile İlişkileri |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 17
Giriş 19
Birinci Bölüm
NİŞANLANMA
I. KAVRAM VE HUKUKİ NİTELİK 23
II. NİŞANLILIĞIN GERÇEKLEŞMESİ VE GEÇERLİLİK ŞARTLARI 24
III. NİŞANLILIĞIN HÜKÜMLERİ 30
A. Evlenmeyi Gerçekleştirme Yükümlülüğü 30
B. Sadakat Yükümlülüğü 31
C. Nişanlıların Yakın Sayılmaları 32
D. Tanıklık Kaçınma İmkânı ve Hâkimlikten Çekinme 33
IV. NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ 33
A. Sona Erme Hâlleri 33
B. Nişanlılığın Sona Ermesinin Sonuçları 35
1. Genel Olarak 35
2. Maddi Tazminat 35
a. Tazminat Talebinin Şartları 35
b. Tazminat Talep Edebilecek Kişiler 38
c. Tazmini Talep Edilebilecek Zararlar ve Zamanaşımı 38
3. Manevi Tazminat 40
a. Tazminat Talebinin Şartları 40
b. Tazminatın Kapsamı ve Zamanaşımı 43
4. Hediyelerin İadesi 43
a. Genel Olarak 43
b. İade Talep Edebilecek Kişiler 46
c. İadenin Kapsamı ve Zamanaşımı 47
İkinci Bölüm
EVLENME
I. GENEL OLARAK 49
II. EVLENME İÇİN GEREKEN ŞARTLAR 49
A. Evlenme Ehliyeti 49
1. Evlenme Yaşı 50
a. Olağan Evlenme Yaşı 50
b. Olağanüstü Evlenme Yaşı 51
2. Ayırt Etme Gücü 53
3. Kısıtlılar Açısından Kanuni Temsilci İzni 54
B. Evlenme Engelleri 55
1. Kesin Evlenme Engelleri 55
a. Hısımlık 55
i. Kan Hısımlığı 55
ii. Kayın Hısımlığı 56
iii. Evlatlık İlişkisi 57
b. Mevcut Evlilik 57
c. Akıl Hastalığı 58
2. Kesin Olmayan Evlenme Engelleri 60
a. Bekleme Süresi 60
b. Kanunda Sayılan Bulaşıcı Hastalık 61
C. Evlenmenin Şekli Şartları 62
1. Genel Olarak 62
2. Evlenme Başvurusuna İlişkin Şartlar 63
3. Evlenme Törenine İlişkin Şartlar 66
III. EVLİLİĞİN GEÇERSİZLİĞİ 69
A. Genel Olarak 69
B. Evliliğin Yokluğu 70
C. Evliliğin Butlanı 74
1. Genel Olarak 74
2. Mutlak Butlan 76
a. Genel Olarak 76
b. Mutlak Butlanı Gerektiren Hâller 77
i. Mevcut Evlilik 77
ii. Sürekli Ayırt Etme Gücünden Yoksunluk 80
iii. Akıl Hastalığı 82
iv. Evlenmeye Engel Hısımlık 83
3. Nisbi Butlan 84
a. Genel Olarak 84
b. Nisbi Butlanı Gerektiren Hâller 85
i. Geçici Ayırt Etme Gücünden Yoksunluk 85
ii. İrade Sakatlığı 86
aa. Yanılma 86
bb. Aldatma 89
cc. Korkutma 91
iii. Yasal Temsilcinin Rızasının Yokluğu 92
4. Butlan Kararının Sonuçları 93
Üçüncü Bölüm
EVLİLİĞİN SONA ERMESİ
I. GENEL OLARAK 99
II. BOŞANMA 100
A. Genel Olarak 100
B. Boşanma Nedenleri 101
1. Özel Boşanma Nedenleri 101
a. Zina 101
b. Hayata Kast – Pek Kötü Muamele – Onur Kırıcı Davranış 106
c. Küçük Düşürücü Suç İşleme – Haysiyetsiz Hayat Sürme 109
d. Terk 111
e. Akıl Hastalığı 121
2. Genel Boşanma Nedeni 122
a. Genel Olarak 122
b. Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması 123
c. Boşanma Hususunda Anlaşma 133
d. Ortak Hayatın Yeniden Kurulamaması 140
C. Boşanma Davası 144
1. Genel Olarak 144
2. Davanın Tarafları 152
3. Dava Esnasında Alınacak Geçici Önlemler 154
4. Dava Sonunda Verilecek Karar 160
a. Ayrılık Kararı 160
b. Boşanma Kararı 165
i. Genel Olarak 165
ii. Boşanma Kararının Sonuçları 166
aa. Eşler Açısından Sonuçları 166
bb. Çocuklar Açısından Sonuçları 173
cc. Boşanmada Tazminat ve Nafaka 188
Dördüncü Bölüm
EVLİLİĞİN HÜKÜMLERİ
I. GENEL OLARAK EŞLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 215
II. EVLİLİK BİRLİĞİNİN GİDERLERİNE KATILMA 216
III. EŞLERİN MESLEK SEÇİMİ VE İŞİ 218
IV. EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMSİLİ 219
V. AİLE KONUTU 223
VI. EŞLERİN HUKUKİ İŞLEMLERİ 238
VII. KADININ SOYADI 242
VIII. EVLİLİK BİRLİĞİNİN KORUNMASI 245
A. Genel Koruma Normu 245
B. Birlikte Yaşamaya Ara Verilmesi 247
C. Belirli Malvarlığı Değerleri Üzerinde Tasarruf Yetkisinin Sınırlanması 251
D. Aile İçi Şiddete Karşı Koruma 254
Beşinci Bölüm
MAL REJİMLERİ
I. MAL REJİMLERİNE İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER 261
A. Genel Olarak 261
B. Mal Rejimi Sözleşmesi 262
C. Olağanüstü Mal Rejimi 264
D. Alacaklıların Korunması 268
E. Bir Eşin Diğerinin Mallarını Yönetmesi 269
F. Malların Envanterinin Yapılması 270
G. Eşler Arasındaki Borçlar 270
II. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ 271
A. Genel Olarak 271
B. Eşlerin Mallarının Türleri 273
1. Kişisel Mallar 273
2. Edinilmiş Mallar 277
C. Eşlerin Mallarını Yönetimi, Yararlanması, Tasarrufu ve Borçlardan Sorumluluk 283
D. Mal Rejiminin Sona Ermesi ve Tasfiye 285
1. Sona Erme Nedenleri 285
2. Tasfiye 287
a. Genel Olarak 287
b. Eşlerin Diğerinde Olan Mallarının Geri Alınması ve Borçlar 293
c. Eşlerin Değer Artış Payı Alacağı 295
d. Katılma Alacağının Hesaplanması 304
i. Genel Olarak 304
ii. Malvarlığı Kesimlerinin Birbirinden Ayrılması 304
iii. Eklenecek Değerler 306
iv. Malvarlığı Kesimleri Arasında Denkleştirme 308
v. Malların Değerlemesi, Katılma Alacağının Miktarı ve Ödenmesi 311
vi. Aile Konutu ve Ev Eşyasına İlişkin Düzenleme 317
vii. Üçüncü Kişilere Karşı Dava Hakkı 319
III. MAL AYRILIĞI REJİMİ 320
IV. PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI REJİMİ 323
V. MAL ORTAKLIĞI 326
Altıncı Bölüm
SOYBAĞININ KURULMASI
I. GENEL OLARAK SOYBAĞININ KURULMASI 332
II. ANA İLE SOYBAĞININ KURULMASI: DOĞUM 333
III. BABA İLE SOYBAĞININ KURULMASI 335
A. Ana ile Evlilik 336
1. Babalık Karinesi 336
2. Babalık Karinesinin Çürütülmesi: Soybağının Reddi Davası 337
a. Soybağının Reddi Davasında Taraflar 339
i. Davacı 339
ii. Davalı 342
b. İspat 344
i. Evlilik İçinde Ana Rahmine Düşme 344
ii. Evlenmeden Önce veya Ayrı Yaşama Sırasında Ana Rahmine Düşme 345
iii. Babalık Karinesinin Geçerliliğini Koruması 345
c. Hak Düşürücü Süreler 346
i. Koca Açısından Süre 347
ii. Çocuk Açısından Süre 349
iii. Diğer ilgililer Açısından Süre 350
iv. Hak Düşürücü Sürelerin Uzaması 350
d. Yetkili Mahkeme ve Yargılama Usulü 352
3. Karinelerin Çatışması 355
4. Sonradan Evlenme 356
a. Şartları 356
b. Bildirim 356
c. İtiraz ve İptal 357
B. Tanıma 360
1. Koşulları 361
a. Tanıyanın Ehliyeti 361
b. Tanınacak Çocuğa İlişkin Koşullar 362
c. Tanımanın Şekli 362
d. Tanımanın Zamanı 363
2. Bildirim 364
3. Tanımanın İptali 364
a. Davacı 365
b. Davalı 366
c. İspat Yükü 367
d. Hak Düşürücü Süreler 367
e. Yetkili Mahkeme ve Yargılama Usulü 368
C. Hâkim Hükmü (Babalık Davası) 369
1. Taraflar 369
a. Davacı 369
b. Davalı 371
2. Bildirim 371
3. Görevli ve Yetkili Mahkeme 372
4. İspat 372
5. Hak Düşürücü Süreler 373
6. Babalık Davasının Sonuçları 375
a. Ana Yönünden 375
b. Çocuk Yönünden 375
IV. EVLAT EDİNME İLE SOYBAĞININ KURULMASI 376
A. Küçüklerin Evlat Edinilmesi 377
1. Koşulları 377
a. Bakıma İlişkin Koşul 377
b. Evlat Edinenin Sahip Olması Gereken Nitelikler 379
c. Yaş Farkı 381
d. Küçüğün Rızası 382
e. Evlat Edinilenin Ana ve Babasının Rızası 383
B. Erginlerin ve Kısıtlıların Evlat Edinilmesi 386
1. Bakım ve Gözetime İlişkin Koşul 386
2. Rıza 387
C. Mahkeme Kararı ve Şekil ile Usul 389
D. Evlat Edinmenin Hükümleri 390
E. Evlat Edinme İlişkisinin Kaldırılması 395
1. Evlat Edinme İlişkisinin Kaldırılma Sebepleri 397
a. Rızanın Bulunmaması 397
b. Diğer Noksanlıklar 399
2. Hak Düşürücü Süre 401
F. Evlat Edinme İşlemlerinde Aracılık 402
Yedinci Bölüm
SOYBAĞININ HÜKÜMLERİ
I. SOYBAĞININ VELAYETE BAĞLI OLMAYAN HÜKÜMLERİ 403
A. Soyadı 403
B. Karşılıklı Yükümlülükler 410
C. Çocuk ile Kişisel İlişki Kurulması 411
1. Ana ve Baba ile Kişisel İlişki Kurulması 413
2. Üçüncü Kişiler ile Kişisel İlişki Kurulması 423
D. Çocukların Bakım ve Eğitim Giderlerini Karşılama 426
1. Kapsamı 426
2. Süresi 427
3. Dava Hakkı 430
4. Nafaka Miktarının Takdiri 431
5. Geçici Önlemler 433
a. Genel Olarak 433
b. Babalığın Tespitinden Önce 433
c. Güvence Verilmesi 433
II. SOYBAĞININ VELAYETE BAĞLI HÜKÜMLERİ 434
A. Velayet Altındaki Kişiler 436
B. Velayete Sahip Olanlar (Veliler) 437
1. Ana ve Baba Evli İse 438
2. Ana ve Baba Evli Değilse 446
3. Velayet Hakkına Sahip Ana veya Babanın Başkası ile Evli Olması 447
4. Evlat Edinenler 447
C. Velayetin Kapsamı 448
1. Genel Olarak 448
2. Çocuğun Velisinin Sözünü Dinlemesi 451
3. Çocuğun Ana ve Babası ile Birlikte Yaşaması 452
4. Çocuğun Adının Koyulması 452
5. Çocuğun Eğitimi 453
6. Çocuğun Temsil Edilmesi 456
7. Çocuğun Aileyi Temsil Etmesi 458
8. Çocuk ile Ana ve Baba Arasındaki Hukuki İşlemler 458
D. Çocuğun Korunması 460
1. Koruma Önlemleri 462
2. Çocukların Yerleştirilmesi 463
3. Velayetin Kaldırılması 466
a. Genel Olarak 466
b. Ana veya Babanın Yeniden Evlenmesi 470
c. Velayetin Kaldırılmasının Sonuçları 470
d. Velayetin Kaldırılması Hâlinde Ana ve Babanın Yükümlülükleri 471
e. Durumun Değişmesi 471
E. Çocuğun Malları 472
1. Çocuk Mallarının Yönetimi 472
a. Genel Olarak 472
b. Evlilik Sona Erince 473
2. Çocuk Mallarının Kullanımı ve Sarfı 474
3. Çocuğun Serbest Malları 477
4. Çocuk Mallarının Korunması 479
5. Yönetimin Sona Ermesi 480
Sekizinci Bölüm
AİLE İLİŞKİLERİ
I. EV DÜZENİ 483
A. Genel Olarak 483
B. Ev Başkanı 483
1. Genel Olarak 483
2. Yetki ve Sorumluluğu 484
C. Altsoyun Denkleştirme Alacağı 486
II. AİLE MALLARI 487
A. Genel Olarak 487
B. Aile Vakfı 487
C. Aile Malları Ortaklığı 488
D. Aile Yurdu 490
III. YARDIM NAFAKASI 491
A. Genel Olarak 491
B. Şartları 494
1. Nafaka Alacaklısının Yoksulluğa Düşmesi 494
2. Ödeme Gücü 496
C. Dava Hakkı 497
D. Nafaka Miktarı ve Ödenmesi 498
E. Nafaka Alacağının Özellikleri 500
Kaynakça 503
Madde Dizini 525
Kavramlar Dizini 531