Genel İşletmecilik Bilgileri
Prof. Dr. Ali AKDEMİR
- Kavramsal Temeller ve İşletmeciliğin Bütününe Yönelik Bilgiler
- Genel İşlev Olarak Yönetim
- Temel İşlevler Pazarlama Yönetimi Üretim Yönetimi Lojistik Yönetimi
- Destekleyici ve Kolaylaştırıcı İşlevler Finansman ve Muhasebe İşlevi İnsan Kaynakları İşlevi Halkla İlişkiler İşlevi
- Dönüştürücü İşletme İşlevleri Ar-Ge Yönetimi Örgüt Geliştirme
- Konularla İlgili İzdüşümler
- Tartışma Soruları
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ 1
BİRİNCİ BÖLÜM
KAVRAMSAL TEMELLER
VE İŞLETMECİLİĞİN BÜTÜNÜNE
YÖNELİK BİLGİLER
1- İŞLETME KAVRAMI.3
2- İŞLETMECİLİĞİN KRİTİK ÖĞELERİ.6
2.1. Teknoloji. .6
2.2. İnsan Kaynakları10
2.3. Finansman11
2.4. Yönetim Kültürü12
2.5. Girişimcilik Kültürü. .14
2.6. Kritik Faktörlerin Öncelik Sırası Nedir? Hangisi
En Önemlidir?14
KONUYLA İLGİLİ İZDÜŞÜMLER. 17
İZDÜŞÜM -1(MAKRO) : “ABD-JAPON VE AVRUPA YÖNETİMİNİ
KRİTERLERE DAYALI KARŞILAŞTIRMA”17
3- İŞLETMECİLİKTEKİ AĞIRLIKLI KAVRAMLAR .19
3.1. İşletme Yönetimi19
3.2. Yönetici21
3.3. Çalışanlar-İnsan Kaynakları 23
3.4. İşletme, Girişimcilik, Kültür ve Girişimcilik Kültürü .23
3.4.1. Girişim, Girişimcilik ve Sosyal Girişimcilik.24
3.4.2. Girişimci27
viii
GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ ‹
3.4.3. Kültür.29
3.4.4. Girişimcilik Kültürü 30
KONUYLA İLGİLİ İZDÜŞÜMLER. 33
İZDÜŞÜM-1 (MAKRO) : ÖZELDE İ.İ.B.F. GENELDE TÜM
ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN GİRİŞİMCİ DÜŞÜNCEYE
YÖNELME ZORUNLULUĞU 33
İZDÜŞÜM-2(MİKRO) : “SINAVSIZ KARİYER ALTERNATİFİ:
GİRİŞİMCİLİK”. 34
İZDÜŞÜM-3(MİKRO) : “ KRİZE DUYARLI GİRİŞİMCİLİK
MODELİ: İNTERNET GİRİŞİMCİLİĞİ”.37
İZDÜŞÜM-4(MAKRO) : “TÜRK İŞÇİLERİNDEN TÜRK
GİRİŞİMCİLERİNE: DRAMATİK BİR DÖNÜŞÜMÜN
KISA ÖYKÜSÜ”47
İZDÜŞÜM-5(MAKRO) : “KÜRESEL GÜÇ TÜRKİYE VE
GİRİŞİMCİLİK”. 50
İZDÜŞÜM-6(MAKRO) : “ KADIN GİRİŞİMCİLERLE İLGİLİ
PROJELER”. .54
İZDÜŞÜM-7(MİKRO) : “GİRİŞİMCİ GAZİLER” 55
İZDÜŞÜM-8(MAKRO) : “İŞ FİKİRLERİ” .57
İZDÜŞÜM-9(MAKRO) : “BİR İLAN: ÇİNÇİLLA YETİŞTİRİN
DÖVİZ KAZANIN”.58
İZDÜŞÜM-10(MAKRO) : “YEŞİL İŞLER, YEŞİL MESLEKLER”.59
İZDÜŞÜM-11(MAKRO) : “250 HAPLA ÖLÜMSÜZLÜĞÜ ARIYOR” .61
İZDÜŞÜM-12(MAKRO) : “YOKSULLUĞUN ÇARESİ
SOSYAL'İŞ'ZM”. 63
İZDÜŞÜM-13(MİKRO) : “ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN GİRİ-
ŞİMCİLİK BAŞARILARI” 67
İZDÜŞÜM-14(MİKRO) : “İZMİR'DEN BİR ÖRNEK: BAYSOY GIDA
ÜRÜNLERİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş.”.69
İZDÜŞÜM-15(MİKRO) : “BILL GATES VE MICROSOFT” .69
İZDÜŞÜM-16(MİKRO): “İSTİHDAM SORUNUNA ALTERNATİF
ÇÖZÜM ÖNERİSİ”. .70
İSTİHDAM SORUNUNA KARŞI “İŞE ALMAYIN” POLİTİKASI .70
ix
› GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ
İZDÜŞÜM-17(MİKRO) : “ÖZELDE İ.İ.B.F. GENELDE ÜNİVERSİTE
ÖĞRENCİLERİNE KARİYER YOLLARI”74
İZDÜŞÜM-18 (MAKRO) BİRGÜN HERKESİN KIZILSERMAYE
İLE GİRİŞİMCİ OLMASI ÜTOPYA MIDIR? 79
TARTIŞMA SORULARI.80
4. İŞLETMECİLİK UĞRAŞISININ KRONOLOJİK TRENDİ 80
4.1. Bilimsel Yönetim Öncesi Dönem 81
4.2. Bilimsel Yönetim Dönemi .81
4.3. Günümüzdeki Eğilim.82
4.3.1. Yeni Ekonomi Konsepti ve İşletmecilik
Dönüşümleri82
4.3.2. Yeni Ekonomi ve Elektronik Ticaret (e-Ticaret) .84
4.3.3. Yeni Ekonominin Özellikleri.86
4.3.3.1. Ar-Ge Faaliyetlerinin Yaygınlaşması ve
Yüksek Maliyetler 86
4.3.3.3. Küreselleşmenin Kapsama Alanını
Genişletmesi Küresel Çeşitlilik 88
4.3.3.4. Hipermarketlerin Global Alışveriş
Merkezlerine ve Sosyal Yaşam
Merkezlerine (veya Kentsel Yaşam
Merkezlerine) Dönüşmesi.88
4.3.3.5. Ölçek Ekonomisine Dayalı Maliyet
Azalışı. 89
4.3.3.6. Entelektüel Sermaye Konsepti89
4.3.3.7. Şeffaflık ve Üstünlükleri.91
4.3.3.8. Bilgi Yönetimi 91
KONUYLA İLGİLİ İZDÜŞÜMLER .96
İZDÜŞÜM-1(MAKRO) : “ÇEŞİTLİ YÖNLERİYLE YENİ
EKONOMİ – ESKİ EKONOMİ KARŞILAŞTIRMASI”96
İZDÜŞÜM-2(MAKRO) : “EKONOMİK DÖNEMLER BOYUNCA
KRİTİK VARLIKLAR VE KAYNAKLAR”. .97
İZDÜŞÜM-3(MAKRO) :“BAZI e-TİCARET RAKAMLARI”97
İZDÜŞÜM-4(MAKRO) :“e-TİCARET STANDARTLARI”.99
x
GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ ‹
İZDÜŞÜM-5 (MİKRO) :“IBM'İN LOTUS'U SATIN ALMASI”.104
İZDÜŞÜM-6(MİKRO) :“ WALL STREET ANALİSTLERİNİN EN
ÇOK DEĞERLENDİRDİĞİ GÖSTERGELER”.105
TARTIŞMA SORULARI.105
5. İŞLETMECİLİĞİN DİĞER DİSİPLİNLERLE BAĞLANTISI .106
5.1. İşletmecilik ve Ekonomi Bilimi Bağlantısı107
5.2. İşletmecilik ve Toplum Bilim Bağlantısı.110
5.3. İşletmecilik ve Matematik Bilimleri Bağlantısı 111
5.4. İşletmecilik ve Mühendislik Bilimleri Bağlantısı112
5.5. İşletmecilik ve Hukuk Bilimleri Bağlantısı .112
KONUYLA İLGİLİ İZDÜŞÜMLER. 113
İZDÜŞÜM-1(MAKRO) : “HANEHALKI İŞGÜCÜ ARAŞTIRMASI”.113
6. İŞLETMELER VE ÇEVRE ETKİLEŞİMİ.115
6.1. Ekolojik Çevre ve Sürdürülebilirlik.116
6.2. Toplumsal Sorumluluk Bağlamında STK'larla Etkileşim.118
6.3. Toplumsal Çevre119
6.4. Ekonomik Çevre. .119
6.5. Teknolojik Çevre .119
6.6. Hukuki Çevre.120
6.7. Siyasal Çevre .120
KONUYLA İLGİLİ İZDÜŞÜMLER .120
İZDÜŞÜM-1(MAKRO): “ DOĞA DOSTU ÜRETİM ŞART”120
7. İŞLETMELERİN AMAÇLARI. .121
7.1. İşletme Hayatiyetini Sürgit Kılmak .122
7.2. Verimliliği Tesis Etmek ve Geliştirmek.122
7.3. Büyümek123
7.4. Yenilikçi Olmak.124
7.5. Global Normlu İşletme Olmak 125
7.6. Kar Elde Etmek125
xi
› GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ
7.7. Temiz Çevre Yaratmaya Çalışmak.126
8. İŞLETMECİLİĞİN TÜM EYLEMLERİNDE GEÇERLİ OLAN
RASYONELLEŞTİRME İLKELERİ. 126
8.1. Verimlilik .127
8.1.1. Verimlilik Kavramı127
8.1.2. Verimlilik Düzeyinin Değiştirilmesi ile Motivasyonun Bağlantısı133
8.2. Etkililik. .135
8.3. Etkinlik 135
8.4. Üretkenlik. .136
8.5. Karlılık.136
8.6. Globalleşme. 137
8.7. Bütünleşik Değerlendirme.139
9. KİŞİLERİ İŞLETME KURMAYA YÖNLENDİREN
MOTİVLER 141
9.1. Kariyer Yolu Olarak Girişimciliği Tercih Etmek.141
9.2. Ekonomik Düzeyi Yükseltmek143
9.3. Sosyal Statü Elde Etmek144
9.4. Finansal Gücü Kullanma .144
9.5. Topluma Hizmet 145
9.6. İstihdama Katkı Sağlama.145
9.7. Özgür Çalışmak İsteği. 146
9.8. Kendini Kanıtlama Arayışı 147
9.9. Eğitim Orijininin İşletmecilikle İlgili Olması148
9.10. Özgün Düşünce ve Projeleri Gerçekleştirmek.149
9.11. Başka Olanakların Yokluğu. 149
10. İŞLETMECİLİĞE BAŞLANGIÇ FAALİYETLERİ 150
10.1. İş Fikrini Girişimciliğe ve İşletmeye Dönüştürme Süreci .150
10.1.1. İş Planı Neden Yazılır?150
10.1.2. İş Fikrinin Belirlenmesi.151
10.1.3.2.Pazarlama ve Satış Stratejisinin
Açıklanması 156
10.1.3.3.Üretim /Hizmet Sürecinin Analizi .157
xii
GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ ‹
10.1.3.4. İnsan Kaynaklarına Yönelik Çalışmalar. . 157
10.1.3.5.İş Fikrine Kaynak Bulunması ve
Finansal Analiz. 158
10.2. Yapılabilirlik Analizleri .160
10.2.1. Ekonomik Analiz.160
10.2.2. Teknik Analiz 160
10.2.3. Finansal Analiz160
10.3. Kuruluş Yeri Seçimi.161
10.3.1. Kuruluş Yeri Kavramı. 162
10.3.2. Kuruluş Yeri Seçimi Kriterleri. .164
10.3.3. Alternatif Kuruluş Yerlerinin
Değerlendirilmesinde Kullanılan Yöntemler 166
10.3.3.1.Gelir Tablosu Yaklaşımı167
10.3.3.2.Yatırımların Karlılığı Yöntemi168
10.3.3.3.Puanlama Yöntemi169
11- İŞLETMELERİN KURULUŞ ŞEKİLLERİ .169
11.1. Gerçek Kişi İşletmeleri170
11.1.1. Tek Kişi İşletmeleri .170
11.1.2. Ortaklık İşletmeleri. 171
11.2. Tüzel Kişi İşletmeleri. .171
11.2.1. Şirketler .171
11.2.1.1. Şahıs Şirketleri171
11.2.1.1.1 Kollektif Şirketler 171
11.2.1.1.2. Komandit Şirket.172
11.2.1.2. Sermaye Şirketleri 172
11.2.1.2.1 Anonim Şirket172
11.2.1.2.2. Limited Şirket 173
11.2.1.2.2.1. Limited Şirketlerin
Özellikleri 173
11.2.1.2.2.2. Şirketlerin Kuruluş
Süreçleri ve İşlemleri176
xiii
› GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ
LİMİTED VE ANONİM ŞİRKETLERİN KURULUŞ SÜREÇLERİ VE
İŞLEMLERİ.176
1- Limited Şirket İşlemleri.176
2- Anonim Şirket İşlemleri 177
GERÇEK KİŞİLER (Adi Ortaklık)
KURULUŞ İÇİN TİCARET SİCİLDEKİ İŞLEMLER.179
11.2.2. Kooperatifler183
11.2.3. Kamu İktisadi Teşebbüsleri.183
11.2.3.1. İktisadi Devlet Teşekkülleri (İDT)184
11.2.3.2. Kamu İktisadi Kuruluşu184
KONUYLA İLGİLİ İZDÜŞÜMLER. 185
İZDÜŞÜM-1(MAKRO) : “AİLE ŞİRKETLERİ ÜZERİNE GENEL
DEĞERLENDİRMELER: AİLE İŞLETMELERİNİN
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ BAĞLAMINDA” .185
“DUYGUSAL SAHİPLİK”.185
İZDÜŞÜM-2 (MAKRO) : “TARTIŞMA: KİT'LER VE
ÖZELLEŞTİRME”. 188
İZDÜŞÜM-3 (MAKRO) : “RAKAMLARLA TÜRKİYE'DE
ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARI”. .190
12. YAPISAL ÖĞELERİNE GÖRE İŞLETMELERİN
SINIFLANDIRILMASI 191
12.1. Ölçeğe Göre İşletmelerin Sınıflandırılması .191
12.2. Tüketici Türüne Göre İşletmelerin Sınıflandırılması.196
12.3. Üretilen Mamulün Türüne Göre İşletmelerin
Sınıflandırılması.196
12.4. Teknoloji Yoğun - Emek Yoğun İşletmeler .197
KONUYLA İLGİLİ İZDÜŞÜMLER .197
İZDÜŞÜM-1(MAKRO) : “KOBİ'LERE İLİŞKİN YASAL
DÜZENLEME”197
xiv
GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ ‹
KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ İŞLETMELERİN TANIMI,
NİTELİKLERİ VE SINIFLANDIRILMASI HAKKINDA
YÖNETMELİK198
13. İŞLETMELERARASI İŞBİRLİĞİ ŞEKİLLERİ VE YÖNLERİ204
13.2. İşletmelerarası İşbirliği Şekilleri205
13.2.1. Kartel.205
13.2.2. Konsern .206
13.2.3. Holding .206
13.2.4. Konsorsiyum. 206
13.2.5. Merger, Acquisition ve Joint Venture-Birleşme,
Devralma, Ortak Girişim- .206
13.3. İşletmelerarası Birleşme Yönleri .207
13.3.1. Dikey Birleşme207
13.3.2. Yatay Birleşme 207
13.3.3. Çapraz Birleşme . 208
KONUYLA İLGİLİ İZDÜŞÜMLER .208
İZDÜŞÜM-1(MAKRO) : “KARTEL TİPLERİ VE REKABET
POLİTİKALARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ”.208
KARTEL TİPLERİ VE REKABET POLİTİKASI AÇISINDAN
DEĞERLENDİRİLMESİNİ İÇEREN TABLO208
14. İŞLETMECİLİKTE KULLANILAN YÖNTEMLER 210
14.1. Dedüksiyon Yöntemi (Tümden Gelim) 210
14.2. Endüksiyon Yöntemi (Tüme Varım) 210
14.3. Deneysel (Tecrübî) Yöntem 210
14.4. Analitik Yöntem 211
15. İŞLETMECİLİĞİN KLASİK VE MODERN İŞLEVLERİ211
xv
› GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ
İKİNCİ BÖLÜM
GENEL İŞLEV OLARAK YÖNETİM
16. YÖNETİM İŞLEVİ VE TASNİFLENDİRME SORUNSALI 213
16.1. KAVRAMSAL TEMELLERİ VE ÖZELLİKLERİ
AÇISINDAN YÖNETİM. .215
16.1.1. Kavramsal Temelleri . .215
16.1.2. Yönetim ve Yönetici Özellikleri .217
16.1.2.1.Yönetim Özellikleri 217
16.1.2.3.Yirmibirinci Yüzyılda Yönetsel
Özellikler.220
16.1.2.3.1. Global ölçekle Düşünme .221
16.1.2.3.2. Global Stratejist Olma.222
16.1.2.3.3. Vizyon Kazandırma.222
16.1.2.3.4. Global Ölçekte Yaratıcı
Olma 223
16.1.2.3.5. Global Ölçekli Girişimcilik
Yaratma224
16.1.2.3.6. Global Çevrede Değişimi
Belirleme ve Gerçekleştirme.225
16.1.2.3.7. Problem Çözme ve Hızlı
Karar Alıp Hızlı Uygulama .226
16.1.2.3.8. Kendi Kendine ve Kurumsal
Motivasyonu Sağlama .227
16.1.2.3.9. Zamanı Etkin Kullanma
ve Yönetme227
16.1.2.3.10.Rekabete Açık Olma ve
Engelci Olmama228
16.1.2.3.11. Duygusal, Rasyonel ve
Sosyal Zekayı Entegre
Kullanabilme .228
16.2. KRONOLOJİK GELİŞİMİ AÇISINDAN YÖNETİM .231
16.2.1. Bilimsel Yönetim Öncesi Dönem232
16.2.2. Bilimsel Yönetim Dönemi 232
16.2.2.1.Klasik Dönem. .232
xvi
GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ ‹
16.2.2.2.Davranışsal Yaklaşım (Neo-Klasik
Yaklaşım) 234
16.2.2.3.Çağdaş Yönetim Düşüncesi 235
16.2.2.3.1. Sistem Yaklaşımı235
16.2.2.3.2. Durumsallık Yaklaşımı.236
16.2.2.4. Postmodern Dönem Açısından Yönetim237
16.2.2.4.1. Benchmarking (İşletmelerarası
Karşılaştırma).241
16.2.2.4.2. Retrenchment (Tasarruf
Stratejileri)242
16.2.2.4.3. Empowerment (Personeli
Güçlendirme)243
16.2.2.4.4. Yönetsel Etkileme Stratejileri
(Managerial Influence
Strategy) .244
16.2.2.4.5. Kademe Azaltma- Sıfır
Hiyerarşi: Yalın
Organizasyon, Ekip
Organizasyonu245
16.2.2.4.6. Outsourcing (Dış Kaynak
Kullanımı) 246
16.2.2.4.7. Öğrenen Organizasyonlar
(Learning Organizations) .247
16.2.2.4.8. McKinsey'in 7-S Yaklaşımı248
16.2.2.4.9. Yönetimde Mükemmellik
Yaklaşımı249
16.2.2.4.9.1. Hareketten Yana
Olmak250
16.2.2.4.9.2. Tüketicilerle Sürekli
İlişki Halinde Olmak.251
16.2.2.4.9.3. Otonomi ve
Girişimcilik .253
16.2.2.4.9.4. Konsensüs
Aracılığıyla Verimlilik.253
xvii
› GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ
16.2.2.4.9.5. Anahtar Değerler
Üzerinde Yoğunlaşma. 254
16.2.2.4.9.6. En İyi Bildiği İşi
Yapmak .254
16.2.2.4.9.7. Yapı ve Kurmay
Sisteminin Yalın
Olması.254
16.2.2.4.9.8. Eş Zamanlı Merkezi ve
Merkez Kaç Yapıya
Sahip Olmak255
16.3. İŞLEVLERİ AÇISINDAN YÖNETİM. 255
16.3.1. Planlama256
16.3.1.1.Planla İlgili Diğer Kavramlar .256
16.3.1.2.Plan Türleri. 257
16.3.2. Organize Etme.257
16.3.3. Kadrolama. 260
16.3.4. Yöneltme .261
16.3.5. Denetleme261
16.3.6. Yönetim İşlevlerinin Öncelik Sırası ve
Yöneticilerdeki Algılama. .262
16.4. KARAR ALMA AÇISINDAN YÖNETİM.263
16.5. KARİYER BAĞLAMINDA ÜNVANLAR
AÇISINDAN YÖNETİM. .265
16.5.1. Ekonomik Sistemin Evrimi Bağlamında
Ünvanların Değişimi .266
16.5.2. Kariyer Evreleri.270
16.5.3. Yönetsel Düzeyler Bağlamında Ünvanlar 272
16.5.4. Yönetsel Ünvanlar ve Gerektirdiği Yetkinlikler280
16.5.4.1.Genel Olarak Tepe Yöneticilerinin
Yetkinlikleri. .280
16.5.4.2.CEO'ların Yetkinlikleri 284
16.5.4.3.COO'ların (Chief Operating Officer)
Yetkinlikleri 285
16.5.4.4.Verimliliği Kontrol Eden CFO'ların
Yetkinlikleri 287
xviii
GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ ‹
16.5.5. Yönetsel Ünvanlar Arasındaki Rekabet .288
16.6. KAMU KESİMİ VE YEREL YÖNETİMLER
AÇISINDAN YÖNETİM. 291
16.7. SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI (STK)
AÇISINDAN YÖNETİM. 296
16.7.1. Ülkemizde Sivil Toplum Kuruluşlarının Yasal
Altyapısı 297
16.7.1.1.Dernekler 297
16.7.1.2.Vakıflar. 298
16.7.1.3.İşçi ve İşveren Sendikaları .299
16.7.1.4.Kamu Görevlileri Sendikaları 301
16.7.1.5.Kooperatifler ve Organları .303
16.7.1.6.Ticaret ve Sanayi Odaları İle Borsalar304
16.8. STRATEJİK AÇIDAN YÖNETİM. 305
16.9. ORGANİZASYONEL DAVRANIŞ AÇISINDAN
YÖNETİM.306
16.10. GLOBAL (ULUSLAR ARASI-ÇOKULUSLU)
İŞLETMELER AÇISINDAN YÖNETİM 310
16.11. ÖRGÜT KÜLTÜRÜ AÇISINDAN YÖNETİM313
16.11.1. Örgüt Kültürü ve Örgüt İklimi .315
16.11.2. Örgüt Kültürünün Unsurları 317
16.11.2.1. Liderlik. .317
16.11.2.2. Artifaktlar ve Semboller .319
16.11.2.3. Lisan ve Metaforlar .320
16.11.2.4. Törenler (Rites-Rituals) .320
16.11.2.5. Hikâyeler321
16.11.2.6. Söylenceler (Mitler).322
16.11.2.7. Normlar 323
16.11.2.8. Değerler323
16.11.2.9. Varsayımlar ve İnançlar .324
16.11.3. Örgüt Kültürü Yaklaşımları .325
16.12. LİDERLİK AÇISINDAN YÖNETİM.328
16.13. MOTİVASYON AÇISINDAN YÖNETİM.331
xix
› GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ
16.13.1. Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi332
16.13.2. Herzberg'in Çift Etmen (Hijyen Motivasyon)
Teorisi .333
16.13.3. Başarı İhtiyacı Teorisi .335
16.13.4. Alderfer'in ERG teorisi.335
16.13.5. Vroom'un Beklenti Kuramı.335
16.13.6. Lawler- Porter Modeli.337
16.13.7. Eşitlik Teorisi. .337
16.13.8. Amaç Teorisi .338
16.14. İLETİŞİM AÇISINDAN YÖNETİM. 338
16.15. TAKIM (EKİP) ÇALIŞMASI AÇISINDAN YÖNETİM .339
16.16. KRİZ AÇISINDAN YÖNETİM342
KONUYLA İLGİLİ İZDÜŞÜMLER. 344
İZDÜŞÜM-1 (MİKRO) : “FABRİKAM YOK, MARKAM VAR”
(OUTSOURCING).344
İZDÜŞÜM-2 (MİKRO) : “YÖNETİM FELSEFESİ VE
MOTİVASYON” 346
İZDÜŞÜM-3 (MİKRO) : “KRİZ SONRASI LİDERLİK YENİDEN
TANIMLANIYOR” 346
İZDÜŞÜM-4 (MİKRO) : “YÖNETİCİ VE YÖNETİMDE KRİTERLER
BAĞLAMINDA DÜNYA KADINLAR GÜNÜ”. 350
TARTIŞMA SORULARI.353
İZDÜŞÜM-5 (MAKRO) : “ KATILMALI YÖNETİM KONUSUNDA
BİR TARTIŞMA: YETKİLERİN TAMAMININ DEVREDİLDİĞİ
YÖNETSEL DÖNEMDEYİZ –GÖREV DEVRİ
DÂHİL DEĞİLDİR!”. .354
İZDÜŞÜM-6 (MAKRO) : “YETENEKLERİ ÖZGÜR BIRAKIN”.356
İZDÜŞÜM-7 (MAKRO) : “PLATON'UN DEVLET ADLI ESERİNDEN
BİR DİYALOG”.356
İZDÜŞÜM-8 (MAKRO) : “DRUCKER'DAN ANEKDOTLAR”.357
TARTIŞMA SORULARI.358
xx
GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ ‹
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TEMEL İŞLEVLER
PAZARLAMA YÖNETİMİ
ÜRETİM YÖNETİMİ
LOJİSTİK YÖNETİMİ
17- PAZARLAMA İŞLEVİ VE DEĞİŞEN NİTELİĞİ.359
17.1. Hedef Pazarın Belirlenmesi .362
17.2. Pazarlama Karması 363
17.2.1. Mal (Mamul, Ürün).363
17.2.2. Dağıtım Kanalı. .365
17.2.4. Promosyon.366
17.2.5. Pazarlama İşlevinin Değişen Niteliği ve 4C .366
17.3. Uluslararası ve Global Pazarlama368
17.3.1. Dış Şube Açılması. 369
17.3.2. Dış Şirket Açılması370
17.3.3. Ortak Girişim.370
17.3.4. Dolaylı İhracat.371
17.3.5. Doğrudan İhracat.371
17.3.6. Lisans Anlaşmaları 372
17.3.7. İmalat Anlaşması, Outsourcing .372
17.4. Modernden Postmoderne Yeni Pazarlama Anlayışı ve
Vazgeçilmezi: Teknoloji. .373
17.4.1. Modernden Postmoderne Pazarlama Anlayışı.374
17.4.2. Postmodern Pazarlama Yaklaşımları.377
17.4.2.1.İlişki (İlişkisel) Pazarlaması .377
17.4.2.2.Deneyim Pazarlaması 378
17.4.2.3.Niş Pazarlama. .378
17.4.2.4.Sosyal Pazarlama .379
17.4.2.5.İnternette Pazarlama . .379
17.4.2.6.Gerilla Pazarlama380
xxi
› GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ
KONUYLA İLGİLİ İZDÜŞÜMLER. 381
İZDÜŞÜM 1 (MİKRO): SAP “CRM” - MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ
YÖNETİMİ (CUSTOMER RELATIONSHIP MANAGEMENT) 381
18. ÜRETİM YÖNETİMİ İŞLEVİ393
18.1. Üretim Yönetiminin Konuları394
18.2. Üretim ve Üretim Yönetimi Kronolojisi395
18.3. Sistem Yaklaşımı ve Üretim Sistemi .396
18.4. Üretim Yönetiminin Diğer İşlevlerle Bağlantısı398
18.5. Karar Teorisi 398
18.6. Üretimin Planlaması. .400
18.7. Mamul Tasarımı.401
18.8. Kapasite Planlaması.401
18.8.1. Kapasite Türleri.402
18.8.1.1.Mümkün Olmayan Kapasite
(Teorik Kapasite). .402
18.8.1.2.Mümkün Kapasite (Normal veya
Pratik Kapasite).402
18.8.1.3.Fiili Kapasite.402
18.8.1.4.Optimum Kapasite 402
18.8.1.5.Zorlanmış Kapasite.403
18.8.1.6.Aylak Kapasite (Atıl Kapasite) .403
18.8.2. Kapasite Seçiminde Dikkat Edilecek Konular403
18.9. Talep Tahmini 404
18.10. Fabrika Düzenleme, Hammadde Akımı, Süreçleme,
Bakım Onarım Planlaması.405
18.10.1. Fabrika Düzenleme .405
18.10.2. Hammadde Akımı .406
18.10.3. Süreçleme406
18.10.4. Bakım Onarım.406
18.11. Teknolojik Planlama 407
18.12. Stok Kontrolü.407
18.13. Üretim ve Kalite Kontrolü.409
18.14. Çağdaş Üretim Sistemleri ve Yaklaşımları 410
xxii
GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ ‹
18.14.1. Mamul Tasarımı ve Üretimine Yönelik
Uygulamalar 412
18.14.1.1. Bilgisayar Destekli Tasarım ve
Mühendislik (CAD,CAE) 412
18.14.1.2. Bilgisayar Destekli Üretim (CAM)413
18.14.1.3. Bilgisayarla Bütünleşik Üretim
(CIM). 415
18.14.2. Üretim Planlama ve Kontrolüne Yönelik
Uygulamalar. .416
18.14.2.1. Stok Planlama ve Kontrolüne
Yönelik Uygulamalar.416
18.14.2.2. Üretim Kaynakları Planlaması
(MRP II).417
18.14.2.3. Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP)418
18.14.2.4. Esnek Üretim Sistemleri (FMS) 419
18.14.2.5. Grup Teknolojisi 420
18.14.2.6. Tam Zamanında Üretim Sistemi
(Just in Time Manifacturing System) .421
18.15. Toplam Kalite Yönetimi (TKY). .421
KONUYLA İLGİLİ İZDÜŞÜMLER. 423
İZDÜŞÜM-1 (MAKRO) : YAYGIN DEĞER ÜRETEN REEL
GLOBAL İŞLETMELERE SAHİP OLMALIYIZ.423
TARTIŞMA SORULARI.423
19. LOJİSTİK YÖNETİMİ İŞLEVİ .423
19.1. İŞLETME LOJİSTİK İLİŞKİSİ .424
19.2. LOJİSTİK KAVRAMI ve KAVRAMLARIN SEKTÖRLER
BAĞLAMINDA ANALİZİ .426
19.2.1. Lojistik Kavramı. .426
19.2.2. Lojistik Kavramının Sektörler Bağlamında
Analizi. 427
19.3. LOJİSTİK YÖNETİMİ KAVRAMI VE ANA
KATEGORİLERİ 427
20.4. LOJİSTİKLE İLİNTİLİ TEKNİKLERİN ANALİZİ .428
xxiii
› GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ
20.4.1. Temin Tedarik Lojistik (Acquistion logistics )428
20.4.2. İşletme Ve İdame Lojistiği. .428
20.4.3. Ters Lojistik.429
20.4.4. Bilgisayar Destekli Tedarik Ve Lojistik Destek
(CALS)429
20.4.5. MRP I (Elektronik Malzeme İhtiyaç
Planlanması)429
20.4.6. MRP II (Üretim Kaynakları Planlaması )430
20.4.7. ERP I ve ERP II.430
20.4.8. ABC Analizi 430
20.4.9. Dış Kaynak Kullanımı (Outsourcing) .431
20.4.10. Entegre Lojistik Destek (Integrated Logistics
Support, ILS).431
20.4.11. Sistem Mühendisliği431
20.4.12. Konfigürasyon Yönetimi. 431
19.5. LOJİSTİK İLKELERİ 431
19.6. DÜNYADA SON DÖNEM LOJİSTİK TRENDLERİNDE
ETKİLİ OLAN FAKTÖRLER .432
19.7. TEMEL LOJİSTİK YÖNETİM FONKSİYONLARI 433
19.7.1. Sipariş İşleme. 433
19.7.2. Talep Planlaması ve Takibi. 434
19.7.3. Taşıma 434
19.7.4. Dağıtım Merkezi Yönetimi, Depolama ve
Antrepo İşlemleri 434
19.7.5. Elleçleme 435
19.7.6. Ambalajlama 436
19.7.7. Paketleme. .436
19.7.8. Sigortalama438
19.7.9. Gümrükleme439
19.7.10. Müşteri Hizmetleri. .439
19.7.11. Envanter (Stok ) Yönetimi. .439
19.8. LOJİSTİK DİNAMİKLERİ 440
xxiv
GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ ‹
KONUYLA İLGİLİ İZDÜŞÜMLER. 441
İZDÜŞÜM-1(MAKRO) : YEŞİL LOJİSTİK VE YEŞİL TEDARİK
ZİNCİRİ YÖNETİMİ441
İZDÜŞÜM-2(MİKRO) : SAP “SYSTEMS ANALYSİS AND
PROGRAM DEVELOPMENT”-SİSTEM ANALİZİ VE PROGRAM
GELİŞTİRME447
SAP'DEKİ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK BAĞLILIĞIMIZ
SAP ÇÖZÜMLEMELERİ 448
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
DESTEKLEYİCİ VE KOLAYLAŞTIRICI İŞLEVLER
FİNANSMAN VE MUHASEBE İŞLEVİ
İNSAN KAYNAKLARI İŞLEVİ
HALKLA İLİŞKİLER İŞLEVİ
20- FİNANSMAN VE MUHASEBE İŞLEVİ. .451
20.1. Finansman İşlevi451
20.2. Finansman Şekilleri .451
20.3. İşletme ve Sabit Sermaye Kavramları. 452
20.4. Finansman Analiz ve Değerlendirme Teknikleri .452
20.4.1. Finansal Tablolar .453
20.4.2. Rasyo Analizi. .453
20.4.3. Bütçeler455
20.4.4. Yatırımları Değerlendirme Yöntemleri .455
3- Karlılık Endeksi Yöntemi:462
20.4.5. Başabaş Analizi. 463
20.5. Çağdaş Finansman Teknikleri464
20.5.1. Factoring465
20.5.2. Forfaiting.465
20.5.3. Barter. 466
20.5.4. Leverage466
20.5.5. Leasing. .467
xxv
› GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ
20.5.6. Risk Semayesi (Venture Capital).468
20.5.7. Mikro Kredi 472
20.5.7.1.Türkiye'de Mikro Kredi Uygulamaları
ve Destek Veren Kuruluşlar .475
20.5.7.2.Kadın Emeğini Değerlendirme
Vakfı (KEDV-MAYA): 479
20.5.7.3.Türkiye Grameen Mikrokredi
Programı (TGMP):. 479
20.5.7.4.Toplum Gönüllüleri Vakfı (TOG) .480
20.5.7.5.HSBC BANK482
20.6. Sermaye Piyasası ve Borsalar 483
20.6.1. Sermaye Piyasası Türleri.484
20.6.1.1.Birincil Piyasa 484
20.6.1.2.İkincil Piyasa. .484
20.6.2. Sermaye Piyasası ve Borsanın İşlevleri .484
20.6.2.1.Tasarruflara Mobilite Kazandırmak485
20.6.2.2.Sermayenin Tabana Yayılması485
20.6.2.3.Genel Ekonomi Performansının
Objektif Göstergesi.485
20.6.2.4.Sanayide Yapısal Değişikliği
Kolaylaştırma486
20.6.3. Menkul Kıymetlerin Analizi486
20.6.3.1.Temel Analiz.486
20.6.3.1.1. Ekonomik Analiz487
20.6.3.1.2. Sektör Analizi .487
20.6.3.1.3. Firma (İşletme) Analizi.488
20.6.3.2.Teknik Analiz488
20.6.4. İMKB ve Hisse Senedinin Piyasa Fiyatına
Yönelik Temel Değerlendirmeler490
PİYASA HAREKETLERİNİN ALTERNATİF PLASMAN ARAÇLARI
ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. .501
20.6.5. 2008 GLOBAL FİNANSAL KRİZİN ÇOK
BOYUTLU ANALİZİ VE ÇIKARILMASI
GEREKEN DERSLER .504
xxvi
GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ ‹
20.6.5.1.Tanımlamalar-Teşhisler.505
20.6.5.2.Temel Nedenler.507
20.6.5.3. Global Krizin Ortaya Çıkış Sistematiği 510
20.6.5.5.ABD Merkezli Global Krizin Siyasal
Perde Arkası .516
KONUYLA İLGİLİ İZDÜŞÜMLER .520
İZDÜŞÜM-1 (MAKRO) : “TÜRK BANKALARI TÜREV ÜRÜNLERE
RİSKLİ BULUP GİRMEDİ AKSİNİ SÖYLEYEN CAHİLDİR” 520
İZDÜŞÜM-2 (MAKRO) : “KRİZ VE LİBERAL DOGMALAR”524
20.7. Muhasebe İşlevi.527
20.7.1. Muhasebe Biriminin Hazırladığı Tablolar ve
Raporlar. 528
20.7.1.1.Bilanço529
20.7.1.2.Gelir Tablosu.529
20.7.1.3.Karşılaştırmalı Tablolar Analizi530
20.7.1.4.Rasyolar ve Diğer Muhasebe
Yöntemleri. .530
21- İNSAN KAYNAKLARI İŞLEVİ531
21.1. Personel Yönetiminden İnsan Kaynakları Yönetimine:
Karakteristik Farklılıklar531
21.2. İnsan Kaynakları Yöneticisinin Yetkileri.534
21.3. İnsan Kaynakları Yönetiminin İşlevleri 534
21.3.1. İnsan Kaynaklarının Planlanması537
21.3.1.1.İnsan Kaynakları Planının Amaçları.537
21.3.1.2.İnsan Kaynakları Planının
Oluşturulması538
21.3.1.3.Organizasyonun Diğer Süreçleriyle
İlişkiler. .538
21.3.1.4.Dış Çevre Bağlantısı .538
21.3.1.5.Bilgi Toplama538
21.3.1.6.Becerilerin Dökümü 539
21.3.1.7.Yönetim Envanteri. .540
xxvii
› GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ
21.3.1.8.Tahmin 540
21.3.2. İş Analizi, İş Tanımı, İş Değerlemesi 541
21.3.3. İnsan Kaynaklarının Araştırılma ve Seçimi
Süreci.543
21.3.4. Ücret Yönetimi544
21.3.5. İnsan Kaynaklarının Eğitimi . .547
21.3.6. Performans Değerlendirme. 549
21.3.6.1.Performans Değerlemenin Amaçları.549
21.3.6.2.Performans Değerleme Yöntemleri 549
21.3.6.2.1. Grafik Değerlendirme
Ölçeği .550
21.3.6.2.2. Davranışa Dayalı
Sıralama Ölçeği 550
21.3.6.2.3. Davranışsal Gözlem Ölçeği550
21.3.6.3.Değerlendirme Yöntemlerinden
Yararlanma Yöntemleri.554
21.3.6.3.1 Üst Yöneticilerce
Değerlendirme 554
21.3.6.3.2. 360 Derece Değerleme .555
21.3.6.4.Performans Değerlemede Yapılan
Hatalar.555
21.3.6.4.1. Değerleme Standartları
Hatası555
21.3.6.4.2. Hale Etkisi 555
21.3.6.4.3. Olumluluk veya
Olumsuzluk Hataları.556
21.3.6.4.4. Ortalama Eğilim Hatası 556
21.3.6.4.5. Son Olayların Etkisi Hatası 556
21.3.6.4.6. Zıt Durumlar Faktörü.556
21.3.6.4.7. Kişisel Tercihler ve Önyargılar556
21.3.7. Kariyer Planlama ve Geliştirme .556
21.3.7.1.Kariyer Planlama 558
21.3.7.1.1. Kariyer Planlamasının
Amaçları 560
xxviii
GENEL İŞLETMECİLİK BİLGİLERİ ‹
21.3.7.1.2. Kariyer Planlamasının
Aşamaları .560
21.3.7.1.3. Kariyer Planlama Teknikleri.561
21.3.7.2.Kariyer Geliştirme 563
21.3.7.2.1. Kariyer Geliştirmenin
Amaçları.564
21.3.7.2.2. Kariyer Geliştirme
Sistemleri564
21.3.8. Çalışanlarla ve Sendikalarla Diyalog 568
KONUYLA İLGİLİ İZDÜŞÜMLER. 570
İZDÜŞÜM-1 (MAKRO) : “TARTIŞMA: İK'NIN GÜÇ
ANLAŞILMASININ İK DİSİPLİNİNDEN KAYNAKLANAN
NEDENLERݔ570
İZDÜŞÜM-2 (MAKRO) : “GÜNÜMÜZDEKİ MESLEKLERİN
GELECEĞİ, GELECEĞİN MESLEKLERİ: FUTURİST BİR
DEĞERLENDİRME”. 570
İZDÜŞÜM-3 (MAKRO): “DÜNYANIN EN İYİ MESLEKLERİNE
SAHİP OLUN.575
İZDÜŞÜM-4 (MAKRO): “YEŞİL YAKALILAR' GELİYOR”576
TARTIŞMA SORULARI.577
22- HALKLA İLİŞKİLER İŞLEVİ. 578
22.1. Halkla İlişkilerin Tanımı578
22.2. Halkla İlişkiler ve İlintili Kavramlar580
22.3. Halkla İlişkilerin Amaçları 584
22.4. Halkla İlişkiler ve İle
