Toplumsal Savunma Felsefesi ve Potansiyel Failin Önleyici Hapsi

Önsöz 

Kısaltmalar 

Giriş 

I. ‘‘PREVENTIVE DETENTION’’ KAVRAMININ KARŞILIĞI OLARAK KULLANILAN ÖNLEYİCİ HAPSETMENİN ANLAMI, KAPSAMI VE KÜRESEL DOKTRİNDE BU KAVRAMA VERİLEN ANLAM 

A. Kavramın Anlamı ve Kapsamı 

B. Kavramın Teoride Tipik Bir Cezalandırma Olmadığı 

C. Kavrama Küresel Doktrinde Verilen Anlam 

II. ÖNLEYİCİ HAPSİN ARDINDA YATAN FELSEFE 

A. Felsefenin İstisnai Boyutu: Yüksek Bir Yakın Tehlike Riskinin Önlenmesi 

B. Felsefenin Genel Boyutu: Potansiyel Failin Anti–Sosyalliğinden Kaynaklı Soyut Tehlikeliliğinin Önlenmesi ve Suçların Daha Doğmadan Önlenerek Toplumun Savunulması 

I. BÖLÜME GİRİŞ 

II. ANTİK ÇİN VE ANTİK YUNAN’DAKİ KÖKENLER 

III. AYDINLANMA ÖNCESİ DÖNEMDE TOPLUMSAL SAVUNMANIN GÖRÜNÜMÜ 

A. Suçluyu Yok Ederek Toplumu Savunma 

B. Esas Amacı Mahkumları Çalıştırmak Olan Bir Sistemde, Aylak Takımının Tehlikeliliğinden Toplumun Savunulması: Hapishanenin Doğuşu 

C. Esas Amacı Sömürgecilik Olan Bir Sistemde, Suçluların Tehlikeliliğinden Toplumun Savunulması: Ülke Dışı Ceza Kolonilerinin Doğuşu 

IV. KLASİK DÖNEM OSMANLI CEZA HUKUKUNDA ISLAHA BAĞLI BELİRSİZ SÜRELİ HAPİS CEZALARI VE TOPLUMSAL SAVUNMA 

V. (AYDINLANMA) KLASİK OKUL FELSEFESİ VE DÖNEM KANUNLARINDA LİBERAL TOPLUMSAL SAVUNMA: GENEL ÖNLEMEYİ AMAÇLAYAN BELİRLİ SÜRELİ CEZALAR IŞIĞINDA ISLAH (ÖZEL ÖNLEME) ÇABASI VE POLİS DENETİMİ 

A. Faydacı–Genel Önlemeci Toplumsal Savunma Anlayışının Kanunlaştırılması: Kanunilik ve Ölçülülük İlkesine Bağlı, Belirli Süreli ve Çalışmaya Dayalı Hapis Cezaları 

B. Hapis Cezalarında Islaha Yönelik Reform ve Tehlikelilerin ‘‘Cezalarını Çektikleri Sırada’’ Korku Değil, Ahlaki Yönden Islah Edilmesi Amacı 

C. Tehlikelilere Yönelik Polis Denetimi, Koşullu Salıverme Yasağı ve Hak Yoksunlukları 

D. Tehlikeli Serserilerin Hapsedilerek Zorla Çalıştırılması 

E. Klasik Okul ve Neo–Klasik Okulun, Özgür Suçluluk İradesinden (Dolus–Mens Rea) Doğan ‘‘Eyleme Bağlı’’ Liberal Suç ve Yaptırım Kuramı 

F. Klasik Okulun Suçluyu Önemsemediği İddiasının Değerlendirilmesi 

G. Klasik Okul Döneminde Tehlikeli Akıl Hastalarının Durumu ve Ceza Hukukunun Önemsemezliği 

VI. GAROFALO KRİMİNOLOJİSİNİN VE POZİTİVİST TOPLUMSAL SAVUNMANIN PROTOTİPİ: FICHTE’NİN YAPTIRIM KURAMI 

VII. İTALYAN POZİTİVİZMİ VE BELİRSİZ SÜRELİ YAPTIRIMLARA DAYALI TOPLUMSAL SAVUNMANIN, FİİL DEĞİL SUÇLUNUN ‘‘TEHLİKELİ KİŞİLİĞİ’’ ÜZERİNDEN KURAMLAŞTIRILMASI 

A. Pozitivist Yaptırım Kuramları 

1. Pozitivist Toplumsal Savunmada Tek İzli Yaptırım Kuramı Düşüncesi 

2. Pozitivist Toplumsal Savunmada Çift İzli Yaptırım Kuramı Düşüncesi 

3. Yaptırım Kuramlarındaki Ortak Noktalar 

B. Pozitivist Okulun Tehlikeliliğe Bağlı Suç Genel Kuramı 

C. Pozitivist Toplumsal Savunmada Tek İzli Suç ve Yaptırım Kuramının Normatif Düzlemde Somutlaştırılması: Ferri’nin İtalyan Ceza Kanunu Tasarısı 

VIII. ALIMENA VE ELEŞTİREL/ÜÇÜNCÜ OKUL’UN CEZALANDIRILABİLİR FAİLLERE YÖNELİK BELİRSİZ SÜRELİ YAPTIRIMLARI DIŞLAYAN, SINIRLI DETERMİNİZMİ 

IX. ULUSLARARASI CEZA HUKUKU BİRLİĞİ: VON LISZT, PRINS VE VAN HAMEL’İN YOLU 

A. Çift İzli, Belirsiz Süreli Yaptırımlar Düzeninin Kuramlaştırılması 

B. Von Liszt’in Gücü ve Alman Klasik Okulu ile Uzlaşı Çabaları 

X. ANARŞİST KRİMİNOLOJİ KURAMININ DOĞUŞU VE TOPLUMSAL SAVUNMA FELSEFESİ İLE İLİŞKİSİ: KROPOTKİN’İN ÜTOPYASI 

XI. 19 VE 20. YÜZYILIN AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ’NDE İTALYAN POZİTİVİZMİNİN HAYATA GEÇİRİLİŞİ 

XII. MARKSİST TOPLUMSAL SAVUNMA FELSEFESİ VE TEK İZLİ SSCB YAPTIRIM SİSTEMİ 

A. Marksist Rejimlerde Toplumsal Savunmanın Genel Esasları 

B. Toplumsal Savunma Tedbirlerine Dayanan Tek İzli Sovyet Ceza Hukukunun Genel Esasları 

1. Tek İzli Ferri Tasarısından Esinlenen 1922 SSCB Ceza Kanunu 

2. 1926 ve 1956 Tarihli SSCB Ceza Kanunu Düzenleri ile 1958 Reformu 

XIII. NAZİLERİN IRKÇI DEVLETİNİN TOPLUMSAL SAVUNMA ANLAYIŞI: NASYONAL SOSYALİST CEZA HUKUKU (NATIONALSOZIALISTISCHES STRAFRECHT) 

XIV. (YENİ)TOPLUMSAL SAVUNMA AKIMININ HÜMANİZMİ: ANCEL’İN ÇİFT İZLİ VE GRAMATICA’NIN TEK İZLİ YOLLARI 

XV. İDARİ KOLLUK TEDBİRİ ŞEKLİNDEKİ ÖNLEYİCİ HAPSİN İTALYAN POZİTİVİZMİNDEN ÖNCE İNGİLİZ ÖRFİ HUKUKU İÇERİSİNDEKİ GELİŞİMİ VE BİRLEŞİK KRALLIK İLE ESKİ İNGİLİZ SÖMÜRGELERİNDEKİ GÜNÜMÜZ UYGULAMALARININ KÖKENİ 

I. UYGULAMALARIN ÖNLEYİCİ İDARİ KOLLUK TEDBİRİ ŞEKLİNDEKİ GÖRÜNÜMÜ 

1. ABD 

2. Almanya 

3. Avustralya 

4. Danimarka 

5. Hindistan 

6. İngiltere 

7. İsrail 

8. İtalya 

9. Kanada 

10. Pakistan 

11. Türkiye 

B. Salt Delil Elde Etme Amacı yahut Kaçma Şüphesi Nedeniyle Uygulanan İdari Tedbirlerin Bu Bağlamda Değerlendirilemeyeceği 

(PRE–TRIAL / PRE–SENTENCE) 

1. ABD 

2. Almanya 

3. Avusturya 

4. Avustralya 

5. Belçika 

6. Danimarka 

7. İngiltere 

8. İtalya 

9. Kanada 

10. Pakistan 

B. Genel Hatlarıyla, Cezalandırılamayan Akıl Hastalarına Yönelik Uygulamalar ve Türkiye Uygulaması 

III. UYGULAMALARIN GÜVENLİK TEDBİRİ ŞEKLİNDEKİ GÖRÜNÜMÜ (POST–SENTENCE) 

A. Çift İzli Yaptırım Sisteminin Tehlikeliliğe Yönelik Ayağı: Güvenlik Tedbirleri 

B. Çift İzli Sistemde Suçluluk ve Cezalandırılabilirliğin, Güvenlik Tedbirleri ile Bağımsızlığı ve Birleşebilirliği Üzerine: Güvenlik Tedbirlerinin Ahlaki Renksizliği 

1. ABD 

2. Almanya 

3. Avusturya 

4. Avustralya 

5. Belçika 

6. Fransa 

7. İtalya 

8. İngiltere 

9. İskandinav Ülkeleri 

10. İskoçya 

11. İsviçre 

12. Kanada 

13. Uganda 

14. Yeni Zelanda 

D. Genel Hatlarıyla, Cezalandırılamayan (Tam) ya da Daha Az Cezalandırılan (Kısmi) Akıl Hastalarına Yönelik Uygulamalar ve Türkiye Uygulaması 

1. Mevcut Düzen 

2. Olması Gereken Düzen I: Cezai Sorumluluğu Azalmış ve Cezaların Etkisiz Kalacağı Kısmi Akıl Hastalarına da Doğrudan Belirsiz Süreli Güvenlik Tedbirine Hükmedilmesi ve Kısmi Akıl Hastalığının Tesiriyle İşlenen Ciddi Şiddet Suçlarında, Güvenlik Tedbirinin Tamamen Belirsiz Süreli Olması Gereği 

3. Olması Gereken Düzen II: Akıl Hastalığı Sayılmayan Bir Takım Anomalilere Sahip ve Cezaların Etkisiz Kalacağı Bireylerin Cezalandırılmasından Vazgeçilmesi ve Belirsiz Süreli Güvenlik Tedbiri Uygulanabilmesi Gereği 

I. LİBERAL DÜZEN İLE ÖNLEYİCİ TOPLUMSAL SAVUNMA FELSEFESİNİ KARŞI KARŞIYA GETİREN ELEŞTİRİLERİN TEMELİ 

II. KİŞİ HÜRRİYETİ VE GÜVENLİĞİ HAKKI, ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİ, ‘‘BELİRLİLİK’’ BOYUTUYLA KANUNİLİK İLKESİ VE MASUMİYET KARİNESİ KARŞISINDA ÖNLEYİCİ HAPİS UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 

A. Ölçülülük İlkesi Karşısındaki Sorunlar 

B. Belirlilik İlkesi Karşısındaki Sorunlar 

1. Sürenin Belirsizliğinin Yarattığı Sorun 

2. Tehlikeliliğin Doğru Biçimde Tespit Edilebilirliği Sorunu 

a. Yanlış Tehlikelilik Tespitlerine Karşılık Yanlış Mahkumiyetlerin Varlığını İleri Sürmenin Doğru Bir Bakış Açısı Olup Olmadığı 

b. Tehlikelilik Unsurunun Başta Bireyselleştirme Olmak Üzere, Önleyici Hapis Dışındaki Pek Çok Uygulamada Zaten Devreye Girdiği 

III. ÖNLEYİCİ HAPİS UYGULAMALARININ YARATTIĞI BAZI SORUNLAR ÜZERİNE 

A. Cezalandırılabilir Faillerin ‘‘Ruh Sağlığı’’ Gerekçe Gösterilerek Hem Hapis Cezasına Hem de Önleyici Hapis Tedbirine Çarptırılmasının Yarattığı Sorunlar 

B. Mahkumiyet Hükmüyle Birlikte Verilen Önleyici Hapis Kararlarının ‘‘Islah Eksenli Ceza’’ Sisteminin Kırılganlığını Ortaya Koyması 

C. Güvenlik Tedbiri Maskesi Ardına Gizlenen Aşırı Uygulamaların Yanlışlığı 

D. Hapsedilen Tehlikelilerin Suç İşleme Potansiyelinin Yanında İyilik Yapma ve Hayat Kurtarma Potansiyeli de Taşıdığı, Önleyici Hapsin Bu Potansiyeli Yok Ettiği İddiası Üzerine 

IV. TOPLUMSAL SAVUNMA FELSEFESİ VE ÖNLEYİCİ HAPSİN, LİBERAL VE HÜMANİST BİR CEZA HUKUKU İLE UYUMUNUN YOL HARİTASI 

A. Suçun Sosyal Nedenleri ve Suçluluğa İten Çevreyi Ortadan Kaldırmaya Çalışmadan, Doğrudan Suçluya Yönelik Önleyici Hapis Politikalarının Anti–Hümanist Olacağı 

1. Kefaret ve Genel Önleme Anlayışının Hataları Üzerine 

2. Toplumsal Savunma Öncelenerek Önleyici Hapis Uygulanırken, Hapsedilme Gereksinimi Duyulmayan Tehlikesiz Suçluların da Hapsedilememesi Gereği 

3. Hapis Cezalarının Gerçek Anlamda Islah Edici Olabilmesi Gereği ve Korkuya Dayalı Islah/Özel Önleme Anlayışının Yanlışlığı 

C. Tamamen Belirsiz Süreli Önleyici Hapsin Genel Olarak Kabul Edilemezliği 

V. NAZİ VE SOVYET UYGULAMALARINDAN ÇIKARILMASI GEREKEN DERSLER, MEDYANIN KIŞKIRTICILIĞINA KAPILMAMA GEREĞİ VE BU TÜR KANUNLARIN TEK BİR OLAYIN TETİKLEMESİ SONUCU OLUŞACAK ŞOK ETKİSİYLE YARATABİLECEĞİ DESPOTİZM TEHLİKESİ ÜZERİNE 

I. BÖLÜME GİRİŞ 

II. ÖNLEYİCİ HAPİS UYGULAMALARININ KANUNİ DAYANAK BULUNMASA BİLE DEFACTO BİÇİMDE YÜRÜRLÜKTE OLUP OLMADIĞI 

III. TOPLUM SAVUNMASINDA GENEL ÖNLEME (CAYDIRICILIK) ANLAYIŞINI ESAS ALAN TÜRK CEZA HUKUKU ÜZERİNE 

IV. TÜRKİYE’NİN AYRIKSI GÖRÜNÜMÜNÜN TOPLUM SAVUNMASI BAKIMINDAN OLMASI GEREKENİN UZAĞINDA KALDIĞI 

A. Olması Gerekenin Uzağında Kalışa Dair Örnek Olaylar ve Somut Teşhisler 

B. Hareket Kuramında İçsel Otomatizmin Dışlanması Sorunu 

V. TÜRK CEZA HUKUKUNA GETİRİLMESİ GEREKEN HÜMANİST–ÖLÇÜLÜ TOPLUMSAL SAVUNMA TEDBİRLERİ ÜZERİNE 

A. Hapis Dışı Tedbirler ve Bunların Yetersiz Kalacağı Durumlarda Uygulanmak Şartıyla, Belirsiz Süreli Önleyici Gözaltı Hapsi Önerisi 

B. Hapis Dışı Tedbirler ve Bunların Yetersiz Kalacağı Durumlarda Uygulanmak Şartıyla, Önleyici Tutuklu Yargılama Önerisi 

D. İşlenemez Suç, Elverişsiz Hareket, İştirakte Etkisiz Kalmış Hareketler ve Objektif Hukuka Uygunluk Sebepleri Noktasında Faillere Yönelik Güvenlik Tedbiri Önerisi 

Yararlanılan Mevzuat 

Kaynakça 

Kavram Dizini