Çocuk hakları, çocukların yetişkinlerden farklı niteliklerinden kaynaklanan menfaatlerini ve insanlık ailesinin eşit öneme sahip üyesi olmaktan kaynaklanan değerini güvence altına alan haklardır. Çocuk hakları kavramı, çocuğun sahip olabileceği hakların hangileri olduğuna ilişkin bir tartışmadan öte, çocuğun toplumsal-hukuksal statüsüne yönelik özel bir yaklaşımı yansıtır. Bu yaklaşım, çocuğa özgü nitelikleri temel bir değer olarak kabul etmekte, aynı zamanda çocuğun her bir hakkının konusunu ve niteliğini belirlemektedir. Çocuğun kişi olması dolayısıyla hakların öznesi olduğu yaklaşımını esas alan bu çalışmada, çocuk haklarının anayasal dayanakları başta olmak üzere, bu hakların konusu, ilkeleri, muhatapları, bu hakların yerine getirilmesine yönelik edimler ve bu hakların korunmasını amaçlayan yargısal ve yargısal olmayan araçlar, anayasa hukuku disiplini yaklaşımı ile incelenmektedir. Çocuk haklarının anayasa hukuku bağlamında hukuksal boyutu; hem anayasal normlar, hem de ilgili mahkemelerin içtihatları bağlamında kapsamlı bir biçimde analiz edilmektedir. Çalışma Özyeğin Üniversitesi Hukuk Fakültesi Disiplinlerarası Çocuk Hakları Laboratuvarı ve Raoul Wallenberg Enstitüsü, Lund Üniversitesi ortaklığıyla verilen 2020 yılı Çocuk Hakları Çalışmaları Lisansüstü Tez Ödülü'ne layık görülmüştür. Bu niteliğiyle çalışma, öznenin çocuk olduğu durumlarda, her bir hakkın en etkin şekilde yaşama geçirilmesi ve korunması bakımından benimsenmesi gereken yargısal yaklaşım konusunda hem uygulayıcılara hem de çocuğun haklarının korunması ile ilgili çalışma yürüten bilim insanlarına yol gösterici bir monografi niteliğindedir.(ARKA KAPAK)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ I. ÇALIŞMANIN KONUSU VE ÖNEMİ II. ÇALIŞMANIN KAPSAMI, SINIRLARI VE İNCELEME PLANI BİRİNCİ BÖLÜM ÇOCUK HAKLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ VE HUKUKÇA TANINMASI I. ÇOCUK HAKLARININ DOĞUŞU VE TARİHSEL GELİŞİMİ A. Çocuk Kavramı, Tarihsel ve Düşünsel Gelişimi B. Çocuğun Haklarının Tarihsel Gelişimi: Nesneden Özneye II. ÇOCUK HAKLARININ HUKUKÇA TANINMASI A. Çocuk Haklarına Hukukun Yaklaşımı B. Ulusal Düzeyde Tanıma C. Ulusalüstü Tanıma İKİNCİ BÖLÜM ANAYASA HUKUKUNDA ÇOCUK HAKLARININ HUKUKİ REJİMİ I. ANAYASA HUKUKU BAKIMINDAN ÇOCUK HAKLARI KAVRAMI A. Çocuk Haklarına Teorik Yaklaşımlar: Çocuk Haklarının Düşünsel Temelleri B. Anayasa Hukukunun Yaklaşımı C. Anayasa Hukukunda Çocuk Haklarının Tanımı ve Konusu D. Çocuk Haklarının Tasnifi ve Çocuk Hakları Kataloğu II. ÇOCUK HAKLARININ NİTELİĞİ A. Genel Olarak Temel Hak ve Özgürlüklerin Niteliği B. Öznenin "Çocuk" Olmasının Hakların Niteliğine Etkisi C. Öznenin Çocuk Olmasının Sosyal ve Ekonomik Haklardan Doğan Yükümlülüklere Etkisi III. ÇOCUK HAKLARINA İLİŞKİN İLKELER A. Eşitlik İlkesi B. Çocuğun Üstün Yararı İlkesi C. Çocuğun Görüşünün Alınması İlkesi D. Çocuğun Yaşama, Hayatta Kalma ve Gelişmesi İçin Azami Çabanın Gösterilmesi İlkesi IV. ÇOCUK HAKLARININ ÖZNESİ A. Anayasa Hukuku Bakımından Ceninin Statüsü B. Küçük Çocuklar C. Erişkin Çocuklar V. ÇOCUK HAKLARININ YÜKÜMLÜLERİ A. Devlet B. Ebeveynler ve Çocuğun Bakım ve Gözetiminden Sorumlu Kişiler VI. ÇOCUK HAKLARININ GENEL KORUMA REJİMİ A. Genel Olarak Çocuk Haklarının Genel Koruma Rejimi B. Çocuk Haklarının Sınırlanma Rejimi C. Sınırlamanın Sınırları D. Çocuk Haklarının Güvence Sistemi SONUÇ KAYNAKÇA KAVRAM DİZİNİ
