Anayasa Mahkemesi'ne Bireysel Başvuru Usulü ve Uygulama Sorunları

Abdulkadir Karaarslan

Bireysel başvuru temel hak ve hürriyetlerin etkin olarak korunması amacını gerçekleştirmek üzere ikincil nitelikli bir başvuru yolu olarak tasarlanmıştır. 2012 yılı itibarıyla başvurular Anayasa Mahkemesi tarafından kabul edilmeye başlanmış ve zaman içerisinde bu başvuru yolunun özümsenmesiyle birlikte Mahkeme'nin iş yükü belirgin şekilde artmıştır. Mahkeme tarafından yayımlanan istatistiklerde başvuruların önemli bir bölümü hakkında, başvuru usulü kurallarına aykırılık nedeniyle kabul edilemezlik kararları verildiği görülmektedir. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi'ne başvuru yapılmadan önceki son yargısal mekanizma olması nedeniyle de Anayasa Mahkemesi'ne usulüne uygun olarak yapılacak başvurular önem kazanmaktadır. Bu çalışmada, bireysel başvuru usulü Mahkeme'nin bugüne kadarki içtihatları da dikkate alınarak ayrıntılı şekilde incelenmiştir. Teorik tartışmaların yanı sıra uygulama açısından önemli ve tartışmalı konularda çözüm önerileri sunulmuştur. Ayrıca İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi'ne başvuru usulü de bu Mahkeme'nin içtihatları çerçevesinde karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
BİREYSEL BAŞVURU KAVRAMI USULÜ VE İNCELEMESİ
I. BİREYSEL BAŞVURU KAVRAMI
A. BİREYSEL BAŞVURUNUN TANIMI ve AMACI
B. BİREYSEL BAŞVURUNUN ÖZELLİKLERİ
C. SUI GENERIS BİR DAVA OLARAK BİREYSEL BAŞVURU
D. TÜRK HUKUK SİSTEMİNDE BİREYSEL BAŞVURUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ VE YASAL TEMELLERİ
II. BİREYSEL BAŞVURUDA İZLENECEK USUL VE UYGULAMA SORUNLARI
A. BİREYSEL BAŞVURU YAPILACAK YERLER
B. BİREYSEL BAŞVURU FORMU BULUNMASI ZORUNLU UNSURLAR VE İDARİ RET KARARLARI
C. BAŞVURU HARCI VE ADLİ YARDIM
D. YARGILAMA ESNASINDA TEMSİL
E. BİREYSEL BAŞVURULARI İNCELEME MAKAMI VE İNCELEME KAPSAMI
İKİNCİ BÖLÜM
BİREYSEL BAŞVURUDA ANAYASA MAHKEMESİ'NİN YARGI YETKİSİNİN KAPSAMI
I. GENEL OLARAK BİREYSEL BAŞVURUDA KABUL EDİLEBİLİRLİK KRİTERLERİ
II. ANAYASA MAHKEMESİ'NİN YARGI YETKİSİNE İLİŞKİN KABUL EDİLEBİLİRLİK KRİTERLERİ
A. KİŞİ BAKIMINDAN YETKİ KURALI
B. KONU BAKIMINDAN YETKİ KURALI
C. YER BAKIMINDAN YETKİ KURALI
D. ZAMAN BAKIMDAN YETKİ KURALI
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BİREYSEL BAŞVURUDA USULE İLİŞKİN DİĞER KABUL EDİLEBİLİRLİK KRİTERLERİ
I. BAŞVURU YOLLARININ TÜKETİLMESİ KURALI
A. AMACI
B. GENEL PRENSİPLER
C. AYRI YARGILAMA KOLLARINDA KURALIN UYGULANMASI
II. BAŞVURU SÜRESİ
A. GENEL PRENSİPLER
B. AİHM'YE BAŞVURUDA ALTI AY SÜRE KURALI
III. İSİMSİZ BAŞVURULAR
IV. AYNI İÇERİKTEKİ BAŞVURULAR
A. ÖZÜ İTİBARİYLE ANAYASA MAHKEMESİ'NE BAŞVURULMUŞ VE MAHKEME TARAFINDAN KARAR VERİLMİŞ BAŞVURULAR
B. AİHM'YE FARKLI ZAMANLARDA SUNULMUŞ AYNI KONUDA BAŞVURULAR
V. BAŞVURU HAKKININ KÖTÜYE KULLANILMASI
SONUÇ
KAYNAKÇA