Anayasa Mahkemesi'ne Bireysel Başvuruda Kamu Tüzel Kişiliğinin Başvuru Ehliyeti

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Teşekkür 7
Kısaltmalar 13
Giriş 15
1. Bölüm
HUKUKİ TEMEL VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA GÖRÜNÜM
1.1. HUKUKİ DÜZENLEMELER 27
1.2. ANAYASA MAHKEMESİ’NİN NORM DENETİMİ KARARI VE DEĞERLENDİRMESİ 30
1.2.1. “Herkes” İfadesi Çerçevesinde Değerlendirme 31
1.2.2. Bireysel Başvuru Yolunun Niteliği Çerçevesinde Değerlendirme 35
1.2.3. Bireysel Başvuru Yolunun İşlevi Çerçevesinde Değerlendirme 37
1.2.4. Genel Değerlendirme 40
1.3. FEDERAL ALMANYA MEVZUATINDAKİ İLGİLİ HÜKÜMLER VE FEDERAL ALMAN ANAYASA MAHKEMESİ UYGULAMASI 41
1.3.1. Anayasa Şikâyeti Bakımından 41
1.3.1.1. Özellikli Durumlar 45
1.3.1.1.1. Anayasa Kurallarından Kaynaklı İstisna 45
1.3.1.1.2. Kamu Tüzel Kişilerinin Niteliğinden Kaynaklı İstisna 46
1.3.2. Komünal Anayasa Şikâyeti Bakımından 48
1.4. AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ’NİN İLGİLİ HÜKÜMLERİ VE AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ UYGULAMASI 49
1.4.1. İlgili Hükümler 50
1.4.2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Uygulaması–“Hükümet Dışı Kuruluş” Kavramının Somutlaştırılması 52
1.4.2.1. Devletle Bağlantılı Şirketler Özelinde Özel Hukuk Tüzel Kişileri Bakımından 52
1.4.2.2. Yer Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşları Bakımından 55
1.4.2.3. Hizmet Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşları Bakımından 56
1.4.2.4. Genel Değerlendirme 60
1.4.3. Anayasa Mahkemesi’nin Şekilci Yaklaşımına Alternatif Bir Çözüm Önerisi: Anayasa Madde 90/5 62
2. Bölüm
BAŞVURU EHLİYETİ BELİRLENİRKEN ESAS ALINMASI GEREKEN BAŞLICA ÖLÇÜT: “KAMU GÜCÜ (AYRICALIĞI)”
2.1. ÇEŞİTLİ ANLAMLARI BAKIMINDAN KISACA KAMU GÜCÜ 65
2.2. BİREYSEL BAŞVURU YOLU BAĞLAMINDA ORGANİK ANLAMIYLA KAMU GÜCÜ 67
2.2.1. Anayasa Mahkemesi’nin Somut Başvurularda İzlediği Yaklaşım 68
2.2.2. Kamu Gücü Kavramını Salt Organik Anlama Dayalı Nitelendirmenin Pratik Sakıncaları: Anayasa Mahkemesi’nin Yaklaşımı Özelinde Değerlendirme 70
2.2.2.1. Sınırlı da Olsa Kamu Gücü Ayrıcalığı Kullanabilen Özel Hukuk Tüzel Kişilerinin Başvuruları Açısından 71
2.2.2.2. Adil Yargılanma Hakkı Bakımından 74
2.3. BİREYSEL BAŞVURU YOLU BAĞLAMINDA FONKSİYONEL ANLAMIYLA KAMU GÜCÜ 76
2.3.1. Somut Olay 81
2.3.1.1. Somut Olay Yargılama Sürecinin Usuli Güvencelerine İlişkin Olabilir 81
2.3.1.2. Somut Olay Yargılama Sürecine Temel Oluşturan Hukuki İlişkinin Esasıyla Doğrudan Bağlantılı Olabilir 81
2.3.2. Başvurucu Kamu Tüzel Kişisi Somut Olayda Kamu Gücü Ayrıcalığı Kullanmışsa 85
2.3.2.1. İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Başvurusu 86
2.3.2.2. Ballıdere Belediye Başkanlığı Başvurusu 88
2.3.2.3. Çavuş Köyü Muhtarlığı Başvurusu 91
2.3.3. Başvurucu Kamu Tüzel Kişisi Somut Olayda Kamu Gücü Ayrıcalığı Kullanmamışsa 93
2.3.3.1. Somut Olayın Yargılama Sürecine Temel Oluşturan Hukuki İlişkinin Esasıyla Doğrudan Bağlantılı Başvurular Açısından 93
2.3.3.1.1. Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği Başvurusu 94
2.3.3.1.2. Doğubayazıt Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı Başvurusu 96
2.3.3.1.3. Çavuş Köyü Muhtarlığı Başvurusu İçin Farklı Bir Değerlendirme 96
2.3.3.1.4. İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Başvurusu İçin Farklı Bir Değerlendirme–1 98
2.3.3.1.5. Günay Dağ ve Diğerleri Başvurusu 98
2.3.3.1.6. Kurgusal Bir Örnek 110
2.3.3.2. Somut Olayın Yargılama Sürecinin Usuli Güvencelerine İlişkin Olduğu Başvurular Her Koşulda Bu Ayrım İçerisinde Yer Alır 111
2.3.3.2.1. İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Başvurusu İçin Farklı Bir Değerlendirme–2 116
2.3.3.2.2. Büğdüz Köyü Muhtarlığı Başvurusu 117
2.3.3.2.3. Aydın Alparslan ve Diğerleri Başvurusu 119
2.3.3.2.4. Demirdöven Köyü Tüzel Kişiliği ve Diğerleri Başvurusu 120
2.3.3.2.5. Ankara Barosu Başkanlığı Başvurusu 120
Sonuç 123
Kaynaklar 127
Kavram Dizini 143