1961 Anayasası döneminde bazı kanunların iptali istemiyle onlarca kez AYM'ye gidilmesinin tepki ile karşılandığını;AYM Başkanvekili'nin "ölçülü süre" denetim yasağı önerdiğini, 3 ay sonra AYM Başkanı olup denetimin önemini vurguladığını;1982 Anayasası'nı yazan Kurucu Meclis'te "görece ölçülü" denebilecek 3 yıl ile başlayan önerinin, 5 ve 10 yıla çıkarıldığını;Bir üye "3 yıl münasip gördük; ama 5 yıl emrederseniz, elbette olur" derken; birinin "yeniden dava açmanın da anlamı nedir, anlayamadım", diğerinin "kanun havanın tesiriyle bozulur mu?" gibi masumane/ironik sorular sorduğunu;Yasak hakkında son sözü 5 generalin söylediğini, Evren'in "Kabul edenler... Etmeyenler.. Kabul edilmiştir" diyerek oyladığını;Anayasa'nın referandumda % 91,87 ile kabul edildiğini, yanında "bonus" olarak Evren'in 7 yıl için Cumhurbaşkanı olduğunu;AYM'nin bazen 5-6 yıl sonra karar verdiğini, bazen -kadının soyadı kararında olduğu gibi- yayımını 4 yıl 2 ay geciktirdiğini;On yıllık süre karar tarihinde değil yayım tarihinde başladığı için, işbu "geç yayım"ların yasağın süresini de facto uzattığını;Ancak AYM'nin, "yayımlanmadan da beni bağlar" diyerek, aynı kanun hakkındaki başvuruları reddettiğini;Makul sürelerde karar ver(e)meyen AYM'nin, buna karşın "makul süre" açısından norm denetimi ve hak ihlali denetimi yaptığını;AYM kuruluş yıldönümlerinde tek eleştirinin, aynı zamanda tek kadın Başkan olan Tülay Tuğcu'dan geldiğini;Bazı AYM üyelerinin, "Anayasa ve yasayı aynı kişi yaparsa aykırılık oluşmaz" biçiminde ölçütler geliştirdiğini; vs.biliyor muydunuz? diye sormayacağım. Çünkü ben de, elinizde tuttuğunuz bu kitabı yazarken öğrendim (ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ BİRİNCİ BÖLÜM ON YIL YASAĞININ ARKA PLANI § I. ÖN SAPTAMALAR A. TERMİNOLOJİ VE NİTELEME B. YASAĞIN AMACI, İŞLEVİ VE ETKİSİ C. ANAYASA-KANUN-İÇTÜZÜK § II. 1961 ANAYASASI: YASAK YOKLUĞU VE "TEKRAR DENETİM" İÇTİHADI A. "TEKRAR DENETİM" İÇTİHADINDAN "SINIRSIZ DENETİM"E B. AYM İÇTİHADININ YANSIMALARI § III. 1982 ANAYASASI: YASAĞIN "RATIO LEGIS"İ OLARAK "İSTİKRAR" A. YASAĞA YÖNELİK BİR ÖNERİ: AYM BAŞKANVEKİLİ B. ANAYASA TASLAĞINDA ARTAN SÜRE: 3 YIL - 5 YIL - 10 YIL C. 2010: ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİNİN GEREKÇESİ OLARAK ON YIL YASAĞI İKİNCİ BÖLÜM ON YIL YASAĞININ UYGULANMA KOŞULLARI § I. TEMEL İLKELER A. KOŞULLARIN ALTERNATİF DEĞİL, KÜMÜLATİF NİTELİĞİ B. GENEL FORMÜL: "AYNI YASA, AYNI ANAYASA, AYNI GEREKÇE" § II. KOŞULLARIN ANALİZİ A. ÖN KOŞUL: "AYNI KANUN HÜKMÜ" OLMA B. DAHA ÖNCE AYM'NİN "İŞİN ESASINA GİREREK VERDİĞİ RET KARARI" OLMA C. KARARIN "RESMİ GAZETE'DE YAYIMLANMASI" D. KARARIN YAYIMINDAN SONRA "ON YIL GEÇME"Sİ E. ON YILLIK SÜRE DOLMADAN "TEKRAR BAŞVURU" YAPILMASI § III. YASAĞIN SONUÇLARI A. ÖZÜ: HANGİ İDDİAYLA SINIRLIDIR? ANAYASA'YA AYKIRILIK B. BAŞVURU YAPILAMAYACAĞI GİBİ DENETİM DE YAPILAMAZ C. AYM NE TÜR BİR KARAR VERİR? ESASTAN DEĞİL, İLK İNCELEME AŞAMASINDA RED D. ON YIL YASAĞINA İLİŞKİN KARARLARIN YAYIMLANMASI E. YASAĞIN ENGELLEMEDİĞİ HUSUSLAR ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ON YIL YASAĞINA İLİŞKİN SORU(N)LAR § I. KAPSAMA İLİŞKİN BAŞLICA SORU(N)LAR A. YASAĞIN UYGULANMASINI ENGELLEYEN VEYA ETKİLEYEN KONULAR B. YASAĞIN İLGİSİZ OLDUĞU KONULAR § II. CBK'LAR AÇISINDAN OLASI SORU(N)LAR A. CBK'LARIN ON YIL YASAĞINA DAHİL OLUP OLMADIĞI B. "KONU BAKIMINDAN YETKİ YÖNÜNDEN" RET HALİNDE ON YIL YASAĞI İŞLER Mİ? C. CBK DENETİMİNDEKİ "ESAS İNCELEME" VE ON YIL YASAĞINDAKİ "İŞİN ESASI" FARKLIDIR D. (CBK'LARIN ON YIL YASAĞINA DAHİL OLDUĞU KABÛLÜNDE) TBMM'DE YASALAŞMASI OLASILIĞI § III. DİĞER SORU(N)LAR A. "DAVADA UYGULANACAK NORM" SORUNU B. FERAGAT DURUMU C. KISMİ İPTAL BAŞVURUSUNA ESASTAN RET D. PARTİ KAPATMA DAVALARI E. ANAYASA ŞİKAYETİ DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SONUÇLAR VE ÖNERİLER § I. SONUÇ: ON YILLIK YASAĞIN ETKİLERİ A. HUKUK VE İÇTİHAT DİNAMİZMİNİ ENGELLEMEKTEDİR B. ÇELİŞKİLİ VE ÇÖZÜMSÜZ DURUMLAR YARATMAKTADIR C. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNÜ ZEDELEMEKTEDİ D. SORUNUN ÖZÜ: İSTİKRAR MI? GÜVENCE Mİ? § II. DOKTRİN VE SİYASETTEN ÖNERİLER A. YASAĞIN LEHİNDE VEYA BENZER ETKİDE ÖNERİLER B. YASAĞIN ALEYHİNDE ÖNERİLER § III. KİŞİSEL ÖNERİLERİMİZ A. ÖN TARTIŞMA: ON YIL YASAĞI GEREKSİZ Mİ, ORANTISIZ MI? B. İDEAL VE OPTİMAL ÖNERİLER C. YASAĞIN DE FACTO UZAMASINI ENGELLEYİCİ ÖNERİLERİN TARTIŞILMASI D. ANAYASA YARGICININ YORUM İŞLEVİ... KAYNAKÇA KARAR DİZİNİ ÖZGEÇMİŞ VE YAYINLAR
