^{Anayasal İkeler Karşısında}Vergi Kabahat ve Yaptırımları

Mehmet ŞİMŞEK (Hakim)

• GİRİŞ-1
• BİRİNCİ BÖLÜM
• VERGİ KABAHAT VE YAPTIRIMLARINA İLİŞKİNTEMEL BİLGİLER
• I. -VERGİ KABAHAT VE YAPTIRIMLARININ AMACI-3
• II. -VERGİ KABAHAT VE YAPTIRIMLARININ VERGİ SUÇ VE CEZALARINDAN AYIRDEDİLMESİ-4
• III. -VERGİ KABAHAT VE YAPTIRIMLARININ TÂBİ OLDUĞU HUKUKİ REJİM-8
• IV. -VERGİ KABAHAT VE YAPTIRIMLARININ HUKUKİ NİTELİĞİ-8
• A. -Genel Olarak: Vergi Kabahat ve Yaptırımının İdari Bir İşlemle Ortaya Çıkması-8
• B. -İlgili İdari İşlemin Unsurlarının İncelenmesi-9
• 1. -Vergi Yaptırımının Amacı-9
• 2. -Vergi Yaptırımının Sebebi: Vergi Kabahati-10
• 3. -Vergi Yaptırımının Konusu-11
• 4. -Vergi Yaptırımını Uygulamaya Yetkili İdare-12
• 5. -Vergi Yaptırımının Şekli-13
• C. -Vergi Yaptırımlarının Uygulanması-16
• V. -HUKUK SİSTEMİMİZDE YER ALAN VERGİ KABAHAT VE YAPTIRIMLARI-17
• A. -Vergi Usul Kanunu'nda Düzenlenen Vergi Kabahat ve Yaptırımları-17
• 1. -Vergi Ziyaı Kabahati ve Yaptırımı-17
• 2. -Usulsüzlük Kabahatleri ve Yaptırımları-18
• a)-Genel Usulsüzlük Kabahatleri ve Yaptırımları-19
• b)-Özel Usulsüzlük Kabahatleri ve Yaptırımları-19
• B. -Diğer Kanunlarda Düzenlenen Vergi Kabahat ve Yaptırımları-20
• İKİNCİ BÖLÜM
• VERGİ KABAHAT VE YAPTIRIMLARININ TÂBİ OLDUĞUANAYASAL İLKE VE KURALLAR
• I. -TÂBİ OLUNAN ANAYASAL İLKE VE KURALLARIN SAPTANMASI-23
• A. -Anayasa'da Kabahat ve Yaptırımlarından Söz Edilmemesi Sorunu-23
• B. -Suç ve Cezaların Tabi Olduğu Anayasal İlke ve Kuralların Vergi Kabahat ve Yaptırımları Bakımından Uygulanma Kapsamı-23
• C. -Kabahatler Kanunu'nun Vergi Kabahat ve Yaptırımları Bakımından Uygulanma Kapsamı-25
• II. -TÂBİ OLUNAN ANAYASAL İLKE VE KURALLARIN İNCELENMESİ-30
• A. -Şekli Açıdan Koruma Sağlayan Anayasa İlke ve Kurallar (Şekli İlkeler)-30
• 1. -Kanunilik İlkesi-30
• a)-Kanunilik İlkesinin Anlamı ve Amacı-30
• b)-Vergi Kabahat ve Yaptırımları Bakımından Kanunilik İlkesi-31
• c)-Milletlerarası Antlaşmalar-44
• 2. -Geriye Yürüme Yasağı-47
• a)-Geriye Yürüme Yasağının Anlamı ve Amacı-47
• b)-Geriye Yürüme Yasağının İstisnası: Lehe Kanun Uygulaması-55
• 3. -Hak Arama Özgürlüğü-59
• a)-Dava Açma Hakkı-59
• aa)-Dava Açma Hakkı ve Usulü Konusunda Bilgilendirme Zorunluluğu-62
• bb)-Vergi Yaptırımlarına Karşı Dava Açma Hakkına İlişkin Uygulamadaki Durum-69
• b)-Adil Yargılanma Hakkı-73
• aa)-Genel Olarak-73
• bb)-Suçlamanın Niteliği ve Nedenleri Hakkında Bilgilendirilme Hakkı-74
• cc)-Susma ve Kendini Suçlamama Hakkı-76
• dd)-Kanunla Kurulmuş Bağımsız ve Tarafsız Bir Mahkemede Yargılanma Hakkı-80
• ee)-Masumiyet Karinesi-83
• ff)-Savunma Hakkı-85
• (1)-İdari Aşamada Savunma Hakkı-85
• (2)-Yargı Aşamasında Savunma Hakkı-89
• (3)-Kendi Kendini Savunma ve Bir Müdafiin Yardımından Yararlanma Hakkı-92
• (4)-Gerekli Zaman ve Kolaylıklara Sahip Olma Hakkı-94
• (5)-Ücretsiz Tercüman Hakkı-102
• (6)-Silahların Eşitliği İlkesi-104
• (7)-Hukuka Aykırı Bir Şekilde Elde Edilen Bulguların Delil Sayılamayacağı İlkesi-106
• (8)-Kanunu Bilmemenin Mazeret Sayılmayacağı İlkesi-107
• (9)-Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı-109
• (10)-Çelişmeli Yargılama İlkesi-111
• (11)-Aleniyet İlkesi-112
• (12)-Makul Sürede Yargılanma Hakkı-114
• (13)-Gerekçeli Karar Hakkı-116
• c)-Kanuni Hâkim Güvencesi-119
• B. -İçeriksel Açıdan Koruma Sağlayan Anayasal İlkeler (Maddi İlkeler)-120
• 1. -Eşitlik İlkesi-120
• a)-Eşitlik İlkesinin Anlamı ve Amacı-120
• b)-Vergi Kabahat ve Yaptırımlarına İlişkin Kanuni ve İdari Düzenlemelerin Eşitlik İlkesine Uygunluğunun İncelenmesi-122
• 2. -Ölçülülük İlkesi-123
• a)-Ölçülülük İlkesinin Anlamı ve Amacı-123
• b)-Vergi Kabahat ve Yaptırımlarına İlişkin Kanuni ve İdari Düzenlemelerin Ölçülülük İlkesine Uygunluğunun İncelenmesi-125
• 3. -Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi-126
• a)-Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesinin Anlamı ve Amacı-126
• b)-Vergi Kabahat ve Yaptırımlarına İlişkin Kanuni ve İdari Düzenlemelerin Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesine Uygunluğunun İncelenmesi-127
• 4. -Tek Fiile Tek Ceza İlkesi-129
• a)-Tek Fiile Tek Ceza İlkesinin Anlamı ve Amacı-129
• b)-Vergi Kabahat ve Yaptırımlarına İlişkin Kanuni ve İdari Düzenlemelerin Tek Fiile Tek Ceza İlkesine Uygunluğunun İncelenmesi-130
• SONUÇ-133
• EK: KİTAPTA ATIF YAPILAN MAHKEME KARARLARI
• A. -ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI-137
• 1. -AYM, 23. 10. 1996 Tarih, E: 1996/48, K: 1996/41 Sayılı Karar (7 numaralı dipnot)-137
• 2. -AYM, 13. 5. 2004 Tarih, E: 2000/43, K: 2004/60 Sayılı Karar (7 numaralı dipnot)-142
• 3. -AYM, 5. 6. 1997 Tarih, E: 1996/70, K: 1997/53 Sayılı Karar (7 numaralı dipnot)-146
• 4. -AYM, 25. 5. 1993 Tarih, E: 1993/3, K: 1993/20 Sayılı Karar (14 numaralı dipnot)-158
• 5. -AYM, 6. 1. 2005 Tarih, E: 2001/3, K: 2005/4 Sayılı Karar (82 ve 145 numaralı dipnotlar)-167
• 6. -AYM, 19/3/1987 Tarih, E: 1986/5, K: 1987/7 Sayılı Karar (83 numaralı dipnot)-175
• 7. -AYM, 26. 2. 2009 Tarih, E: 2006/154, K: 2009/35 Sayılı Karar (106 numaralı dipnot)-203
• 8. -AYM, 15. 10. 1991 Tarih, E: 1990/29, K: 1991/37 Sayılı Karar (116, 120, 127 ve 128 numaralı dipnotlar)-208
• 9. -AYM, 31/3/1987 Tarih, E: 1986/20, K: 1987/9 Sayılı Karar (119 numaralı dipnot)-218
• 10. -AYM, 7. 11. 1989 Tarih, E: 1989/6, K: 1989/42 Sayılı Karar (119 numaralı dipnot)-224
• 11. -AYM, 26. 6. 1996 Tarih, E: 1996/5, K: 1996/26 Sayılı Karar (120 numaralı dipnot)-244
• 12. -AYM, 29. 1. 1997 Tarih, E: 1996/11, K: 1997/4 Sayılı Karar (124 numaralı dipnot)-256
• 13. -AYM, 18. 7. 1994 Tarih, E: 1994/46, K: 1994/57 Sayılı Karar (125 numaralı dipnot)-262
• 14. -AYM, 14. 1. 2003 Tarih, E: 2001/34, K: 2003/2 Sayılı Karar (153, 160 numaralı dipnotlar)-270
• 15. -AYM, 24. 6. 2004 Tarih, E: 2004/18, K: 2004/89 Sayılı Karar (154 numaralı dipnot)-274
• 16. -AYM, 18. 7. 2001 Tarih, E: 2001/4, K: 2001/332 Sayılı Karar (156 numaralı dipnot)-278
• 17. -AYM, 12. 12. 1989 Tarih, E: 1989/11, K: 1989/48 Sayılı Karar (157 numaralı dipnot)-316
• 18. -AYM, 20. 7. 2000 Tarih, E: 2000/16, K: 2000/17 Sayılı Karar (159 numaralı dipnot)-330
• 19. -AYM, 28. 3. 2002 Tarih, E: 2001/5, K: 2002/42 Sayılı Karar (191 numaralı dipnot)-338
• 20. -AYM, 31. 1. 2007 Tarih, E: 2004/31, K: 2007/11 Sayılı Karar (223 numaralı dipnot)-343
• 21. -AYM, 26. 9. 2002 Tarih, E: 2001/345, K: 2002/86 Sayılı Karar (326 numaralı dipnot)-350
• 22. -AYM, 19. 3. 2015 Tarih, E: 2014/144, K: 2015/29 Sayılı Karar (332 numaralı dipnot)-354
• B. -DANIŞTAY KARARLARI-364
• 1. -4. Daire, E: 2012/4487, K: 2015/1663 Sayılı Karar (266 numaralı dipnot)-364
• 2. -7. Daire, E: 2005/842, K: 2006/381 Sayılı Karar (129 numaralı dipnot)-368
• 3. -Vergi Dava Daireleri, E: 1995/280, K: 1997/151 Sayılı Karar (47 numaralı dipnot)-370
• 4. -7. Daire, E: 2003/2636, K: 2005/2154 Sayılı Karar (130 numaralı dipnot)-371
• 5. -7. Daire, E: 1999/1192, K: 1999/4113 Sayılı Karar (170 numaralı dipnot)-373
• 6. -Vergi Dava Daireleri Kurulu, E: 2006/232, K: 2007/62 Sayılı Karar (202 numaralı dipnot)-376
• 7. -4. Daire, E: 2007/342, K: 2007/1532 Sayılı Karar (204 numaralı dipnot)-381
• 8. -4. Daire, E: 2008/8544, K: 2009/817 Sayılı Karar (204 numaralı dipnot/son cümle)-384
• 9. -7. Daire, E: 2005/3249, K: 2006/981 Sayılı Karar (205 numaralı dipnot)-386
• 10. -7. Daire, E: 2005/474, K: 2006/978 Sayılı Karar (206 numaralı dipnot)-388
• 11. -7. Daire, E: 2003/1059, K: 2004/2316 Sayılı Karar (207 numaralı dipnot)-390
• 12. -Vergi Dava Daireleri Kurulu, E: 2004/186, K: 2005/27 Sayılı Karar (225 numaralı dipnot)-391
• 13. -Vergi Dava Daireleri Kurulu, E: 2001/220, K: 2001/390 Sayılı Karar (246 numaralı dipnot)-394
• 14. -7. Daire, E: 2001/1222, K: 2004/556 Sayılı Karar (248 numaralı dipnot)-395
• 15. -4. Daire, E: 2013/928, K: 2013/6240 Sayılı Karar (262 numaralı dipnot)-398
• 16. -Vergi Dava Daireleri Kurulu, E: 2014/304, K: 2014/563 Sayılı Karar (262 numaralı dipnot)-402
• 17. -7. Daire, E: 2003/326, K: 2004/2807 Sayılı Karar (311 numaralı dipnot)-405
• 18. -Vergi Dava Daireleri Kurulu, E: 2000/7, K: 2000/182 Sayılı Karar (312 numaralı dipnot)-406
• 19. -7. Daire, E: 2003/2599, K: 2005/3239 Sayılı Karar (314 numaralı dipnot)-407
• 20. -9. Daire, E: 2007/92, K: 2007/584 Sayılı Karar (331 numaralı dipnot)-409
• C. -VERGİ MAHKEMESİ KARARLARI-411
• 1. -İstanbul 11. Vergi M. , E: 2011/952, K: 2012/238 Sayılı Karar (265 sayılı dipnot)-411
• 2. -Ankara 3. Vergi M. , E: 2011/1204, K: 2012/2173 Sayılı Karar (262 numaralı dipnot)-416
• KAYNAKÇA-423