Anonim Ortaklıkta Yönetim Kurulu Üyeliğinin Sona Ermesi

Kaan Muharrem YAĞCIOĞLU

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ . VII
İÇİNDEKİLER IX
KISALTMALAR XV
GİRİŞ ϭ
BİRİNCİ BÖLÜM
ANONİM ORTAKLIK YÖNETİM KURULUNUN GENEL ÖZELLİKLERİ VE
YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİ SIFATININ KAZANILMASI
I. GENEL OLARAK YÖNETİM KURULU. ϯ
A. YöŶetiŵ KuruluŶuŶ Gerekliliği . ϯ
B. YöŶetiŵ KuruluŶuŶ ŞirketiŶ Diğer OrgaŶı OlaŶ GeŶel Kurul ile
Karşılaştırılŵası ϰ
ϭ. YöŶetiŵ Kurulu ile GeŶel Kurul ArasıŶdaki İlişki ϰ
Ϯ. YöŶetiŵ KuruluŶuŶ GeŶel KuruldaŶ Farklılık Gösterdiği Hususlar. ϲ
C. YöŶetiŵ KuruluŶuŶ ÜLJe SaLJısı . ϴ
D. YöŶetiŵ KuruluŶuŶ OrgaŶ Sıfatı ϭϮ
ϭ. OrgaŶ Kaǀraŵı . ϭϮ
Ϯ. AŶoŶiŵ Şirket YöŶetiŵ KuruluŶuŶ OrgaŶ Sıfatı. Ϯϭ
ϯ. Fiili OrgaŶ Kaǀraŵı. Ϯϳ
II. GENEL OLARAK YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİ Ϯϵ
A. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJeleriŶiŶ AtaŶŵası ǀeLJa Seçilŵesi. Ϯϵ
ϭ. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJeleriŶiŶ GeŶel Kurul TarafıŶdaŶ Seçilŵesi ǀeLJa Esas
SözleşŵeLJle AtaŶŵası . Ϯϵ
Ϯ. GeŶel KuruluŶ YöŶetiŵ KuruluŶa ÜLJe Seçŵesi KuralıŶıŶ İstisŶaları. ϯϬ
a. Kaŵu Tüzel KişileriŶ YöŶetiŵ KuruluŶa TeŵsilĐi GöŶderŵesi ile
AtaŶaŶ YöŶetiŵ Kurulu ÜLJesi ϯϬ
ď. ÜLJeliğiŶ Boşalŵası HaliŶde YöŶetiŵ KuruluŶuŶ GeçiĐi ÜLJe Seçŵesi ϯϯ
ϯ. Belirli GruplarıŶ YöŶetiŵ KuruluŶda Teŵsil Edilŵesi ϯϴ
B. YöŶetiŵ KuruluŶa SeçileĐek Kiŵselerde AraŶaŶ Şartlar ϰϭ
ϭ. Taŵ EhliLJetli Olŵa Şartı. ϰϯ
X İçindekiler
Ϯ. İflas Etŵeŵiş Olŵa Şartı ϰϰ
ϯ. BaŶkaĐılık KaŶuŶuŶdaki Mesleki TeĐrüďe Şartı ϰϱ
ϰ. KaldırılaŶ PaLJ Sahiďi Olŵa Şartıϰϲ
ϱ. KaldırılaŶ VataŶdaşlık ǀe İkaŵetgah Şartı ϰϳ
ϲ. KaŶuŶdaŶ ÇıkarılaŶ Yüksek ÖğreŶiŵ Şartı .ϰϴ
C. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJesi SıfatıŶıŶ KazaŶılŵası ǀe TesĐil Edilŵesiϰϵ
D. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJeliğiŶde Özellik GöstereŶ DuruŵlarϱϮ
ϭ. Bağıŵsız YöŶetiŵ Kurulu ÜLJeleri .ϱϮ
Ϯ. Bağıŵlı YöŶetiŵ Kurulu ÜLJeliği Kaǀraŵı ǀe İŶaŶçlı YöŶetiŵ Kurulu
ÜLJeliği.ϱϰ
III. YÖNETİM KURULU ÜYELERİ İLE ŞİRKET ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKİ
MAHİYETİ. ϱϲ
A. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJeleri ile Şirket ArasıŶdaki İlişkiŶiŶ Sözleşŵe TeŵeliŶe
DaLJaŶŵası ϱϳ
B. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJeleri ile Şirket ArasıŶdaki Sözleşŵesel İlişkiŶiŶ Hukuki
Niteliği ϱϴ
C. GeŶel Olarak Vekalet Sözleşŵesi ǀe UŶsurları .ϱϵ
ϭ. İş Görŵe ;Bir İşiŶ İdaresi ǀeLJa HizŵetiŶ İfasıͿ ϱϵ
Ϯ. İşiŶ Vekalet VereŶiŶ MeŶfaatiŶe ǀe İradesiŶe ULJguŶ Olarak Yapılŵası.ϲϬ
ϯ. ZaŵaŶ KaLJdıŶa Bağlı OlŵaksızıŶ ǀe SoŶuĐuŶ Elde Edileŵeŵesi
RizikosuŶu TaşıŵaksızıŶ Belli Bir YöŶde İş Görŵeϲϭ
ϰ. BaşkasıŶa Ait İşiŶ Görülŵesi İçiŶ Şekle Bağlı Olŵası GerekŵeLJeŶ Bir
Sözleşŵe ile Borç AltıŶa Girilŵesi ϲϭ
D. Vekalet SözleşŵesiŶiŶ ZoruŶlu OlŵaLJaŶ UŶsurları ϲϭ
ϭ. ÜĐret UŶsuru ϲϭ
Ϯ. Nisďi Bağıŵsızlık UŶsuru ϲϮ
ϯ. TaraflarıŶ Her ZaŵaŶ SözleşŵedeŶ CaLJaďilŵe OlaŶağı UŶsuru .ϲϯ
E. Hizŵet Sözleşŵesi ǀe Vekalet SözleşŵesiŶiŶ BirďiriŶdeŶ Farklılık Gösterdiği
UŶsurları .ϲϯ
F. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJeleri ile Şirket ArasıŶdaki Sözleşŵesel İlişkiŶiŶ Hukuki
Niteliği KoŶusuŶdaki Görüşler ϲϱ
ϭ. Hizŵet Sözleşŵesi Görüşü .ϲϱ
Ϯ. Sui GeŶeris ;KeŶdiŶe ÖzgüͿ Sözleşŵe Görüşüϲϴ
ϯ. Vekalet Sözleşŵesi Görüşü ϲϵ
İKİNCİ BÖLÜM
YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİNİN SONA ERMESİ
I. ÖLÜM, GAİPLİK, EHLİYETSİZLİK VE İFLAS GİBİ NEDENLERLE SONA ERME ϳϲ
A. Ölüŵ NedeŶiLJle SoŶa Erŵeϳϲ
İçindekiler XI
ϭ. Vekalet VereŶiŶ Ölŵesi ;AŶoŶiŵ OrtaklığıŶ SoŶa ErŵesiͿ Duruŵu ϳϲ
Ϯ. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJesiŶiŶ Ölŵesi Duruŵu . ϳϵ
ϯ. Ölüŵle VekaletiŶ SoŶa EreĐeği KuralıŶıŶ İstisŶasıŶıŶ YöŶetiŵ Kurulu
ÜLJeleri AçısıŶdaŶ ULJgulaŶaŵaz Olŵası. ϴϬ
ϰ. ÖlüŵüŶ Vekaleti SoŶa Erdirŵesi GerekeŶ Hallerde GeçiĐi Olarak İş
GörŵeLJe Deǀaŵ YüküŵlülüğüŶüŶ YöŶetiŵ Kurulu ÜLJeleri AçısıŶdaŶ
ULJgulaŶaŵaŵası . ϴϮ
B. Gaiplik NedeŶiLJle SoŶa Erŵe . ϴϰ
C. EhliLJetsizlik NedeŶiLJle SoŶa Erŵe ϴϱ
D. İflas NedeŶiLJle SoŶa Erŵe ϴϲ
ϭ. AŶoŶiŵ OrtaklığıŶ İflası ϴϲ
Ϯ. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJesiŶiŶ İflası . ϴϴ
II. GÖREV SÜRESİNİN DOLMASI NEDENİYLE SONA ERME ϵϬ
A. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJesiŶiŶ Göreǀ Süresi. ϵϬ
B. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJesiŶiŶ Göreǀ SüresiŶiŶ Dolŵası ϵϮ
C. YöŶetiŵ KuruluŶuŶ Göreǀ SüresiŶiŶ DolŵasıŶa RağŵeŶ GeŶel Kurulu
ToplaŶtıLJa Çağıraďilŵesi ϵϱ
D. YöŶetiŵ KuruluŶuŶ Göreǀ SüresiŶiŶ DolŵasıŶa RağŵeŶ Yapŵakla Yüküŵlü
Olduğu İşler ϵϳ
III. ESAS SÖZLEŞMEDE ÖNGÖRÜLEN HÜKÜMLER NEDENİYLE SONA ERME .ϭϬϭ
IV. TCK’DA DÜZENLENEN HAK MAHRUMİYETİ HALLERİ NEDENİYLE SONA ERME ϭϬϰ
V. AZİL VE İSTİFA İLE SONA ERME ϭϬϲ
A. Azil ǀe İstifa HaklarıŶıŶ Hukuki Niteliği, KullaŶılŵa Şartları ǀe Biçiŵi. ϭϬϲ
B. Azil ǀeLJa İstifa HaklarıŶdaŶ VazgeçŵeŶiŶ MüŵküŶ Olup Olŵadığı SoruŶu ϭϬϴ
C. İstifa ile SoŶa Erŵe. ϭϭϯ
ϭ. GeŶel Olarak ϭϭϯ
Ϯ. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJeleriŶiŶ TüŵüŶüŶ İstifası Hali ϭϮϬ
D. Azil ;GöreǀdeŶ AlŵaͿ ile SoŶa Erŵe. ϭϮϯ
ϭ. GeŶel Kurul TarafıŶdaŶ GöreǀdeŶ Alŵa ;AzilͿ
XII İçindekiler
ď. Tüzel Kişi YöŶetiŵ Kurulu ÜLJesiŶiŶ GöreǀdeŶ AlıŶŵası ǀe Tüzel Kişi
AdıŶa TesĐil EdileŶ Gerçek KişiŶiŶ GeŶel Kurul TarafıŶdaŶ GöreǀdeŶ
AlıŶaŵaŵası.ϭϰϯ
ϲ. İflasıŶ ErteleŶŵesi HaliŶde MahkeŵeĐe KaLJLJıŵ TaLJiŶi .ϭϰϰ
ϳ. FoŶ’a DeǀredileŶ İşletŵelerde GöreǀdeŶ Alŵa Yetkisi ϭϰϲ
ϴ. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJesiŶiŶ AtaŶŵasıŶa ǀe AzliŶe İlişkiŶ GeŶel Kurul
KararlarıŶıŶ Geçersizliği ǀe İptal Edileďilirliğiϭϰϲ
a. GeŶel Kurul KararıŶıŶ Yokluk ǀe ButlaŶ YaptırıŵıŶa Taďi Olŵası.ϭϰϲ
ď. GeŶel Kurul KararıŶıŶ İptal YaptırıŵıŶa Taďi Olŵası ϭϰϵ
VI. BİRLEŞME, BÖLÜNME VE TÜR DEĞİŞTİRMEDE YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİNİN
DEVAM EDİP ETMEYECEĞİ SORUNU ϭϱϯ
VII. DENETÇİNİN DENETİM SONUCUNDA OLUMSUZ GÖRÜŞ YAZISI AÇIKLAMASI
DURUMUNDA YÖNETİM KURULU ϭϱϱ
VIII. ϱϵϰϭ SAYILI ÇEK KANUNU’NA GÖRE YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN GÖREV
YASAĞI. ϭϱϴ
IX. SONA ERMENİN TİCARET SİCİLİNE TESCİL VE İLANI . ϭϲϬ
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİNİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI
I. GENEL OLARAK YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİNİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI ϭϲϯ
II. YÖNETİM KURULU ÜYESİNİN AZLİ VE İSTİFASI HALİNDE TBK’DA ÖNGÖRÜLEN
TAZMİNAT TALEBİ ϭϲϱ
A. TBK’da ÖŶgörüleŶ TazŵiŶat TaleďiŶiŶ Hukuki Niteliği .ϭϲϱ
ϭ. TaleďiŶ Hukuki Niteliği .ϭϲϱ
Ϯ. ULJguŶ OlŵaLJaŶ ZaŵaŶda Azil ǀe İstifa HakkıŶıŶ KullaŶılŵası SoŶuĐu
OrtaLJa ÇıkaŶ TazŵiŶatıŶ BelirleŶŵesiŶde ULJgulaŶaĐak Hüküŵler.ϭϲϳ
B. TBK’da ÖŶgörüleŶ TazŵiŶat TaleďiŶiŶ Şartları .ϭϲϵ
ϭ. Azil ǀe İstifaŶıŶ ULJguŶ OlŵaLJaŶ ZaŵaŶda KullaŶılŵası .ϭϳϬ
a. ULJguŶ OlŵaLJaŶ ZaŵaŶ KaǀraŵıϭϳϬ
ď. ULJguŶ OlŵaLJaŶ ZaŵaŶ ile Haklı Seďep KaǀraŵlarıŶıŶ ALJrılŵası.ϭϳϭ
Ϯ. ULJguŶ OlŵaLJaŶ ZaŵaŶda Azil ǀeLJa İstifadaŶ DolaLJı Zarara UğraŶılŵış
Olŵası ϭϳϯ
a. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJesiŶiŶ Azil YüzüŶdeŶ Zarara Uğraŵası .ϭϳϯ
ď. OrtaklığıŶ İstifa YüzüŶdeŶ Zarara Uğraŵası.ϭϳϯ
C. TBK’da ÖŶgörüleŶ TazŵiŶat TaleďiŶiŶ Kapsaŵı .ϭϳϰ
ϭ. ULJguŶ OlŵaLJaŶ ZaŵaŶda Azil HaliŶde TazŵiŶi İsteŶeďileĐek Zararlar.ϭϳϴ
a. ÜĐret YöŶüŶdeŶ DoğaŶ Zararlar ϭϳϴ
ď. YapılaŶ Masraflar NedeŶiLJle DoğaŶ Zararlar .ϭϴϴ
Đ. Başka Sözleşŵe TeklifleriŶiŶ KaçırılŵasıŶdaŶ DoğaŶ Zararlar .ϭϴϵ
İçindekiler XIII
Ϯ. ULJguŶ OlŵaLJaŶ ZaŵaŶda İstifa NedeŶiLJle TazŵiŶi İsteŶeďileĐek
Zararlar ϭϵϰ
a. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJesiŶiŶ ULJguŶ OlŵaLJaŶ ZaŵaŶda İstifası
NedeŶiLJle TazŵiŶi İsteŶeďileĐek Zararlar ϭϵϲ
ď. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJesiŶiŶ İstifa HakkıŶıŶ TazŵiŶat Ödeŵek ZoruŶda
KalŵadaŶ KullaŶŵası İçiŶ Dikkat Etŵesi GerekeŶ Hususlar. ϭϵϳ
ϯ. TazŵiŶ EdileĐek ZararıŶ BelirleŶŵesiŶe İlişkiŶ Esaslar ϮϬϬ
a. TazŵiŶat TaleďiŶiŶ Hukuki Niteliği ϮϬϬ
ď. İspat Yükü ϮϬϭ
Đ. MiktarıŶ BelirleŶŵesiŶde Etkili OlaŶ Diğer Hususlar . ϮϬϯ
d. TazŵiŶi İsteŶeďileĐek ZararıŶ Üst SıŶırıŶıŶ BelirleŶŵesi AçısıŶdaŶ
İfaLJa OlaŶ MeŶfaatiŶ ;Oluŵlu ZararıŶͿ Bir Etkisi Olup Olŵadığı
SoruŶu . ϮϬϰ
D. ULJguŶ OlŵaLJaŶ ZaŵaŶda SoŶa Erdirŵe HaliŶde Ceza Koşulu ;Cezai ŞartͿ
DüzeŶleŶŵesi. ϮϬϱ
III. HAKLI SEBEBE DAYANARAK AZİL VE İSTİFA HAKKININ KULLANILMASI .ϮϬϴ
A. Haklı Seďeple Fesih HakkıŶıŶ KullaŶılŵası ϮϬϴ
ϭ. Haklı Seďeple Fesih HakkıŶıŶ TaraflarĐa SıŶırlaŶdırılŵasıŶıŶ MüŵküŶ
Olŵaŵası. ϮϭϬ
Ϯ. Haklı SeďeďiŶ Varlığı ǀe Bildirilŵesi . Ϯϭϭ
ϯ. BorĐa ALJkırılık Hali ǀe Haklı Seďeple Fesih HakkıŶıŶ KullaŶılŵası . Ϯϭϰ
ϰ. Haklı Seďeďe DaLJaŶarak Azil ǀeLJa İstifa HaklarıŶıŶ KullaŶılŵasıŶda
TazŵiŶat Yüküŵlülüğü Ϯϭϲ
B. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJeleriŶiŶ Haklı Seďeple Azli ǀe İstifası Ϯϭϵ
IV. YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİNİN SONA ERMESİNDE ÖZELLİK TAŞIYAN DİĞER
DURUMLAR.ϮϮϮ
A. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJeleriŶiŶ İďra Edilip ǀeLJa EdilŵeŵesiŶiŶ ÜLJeliğiŶ SoŶa
Erŵesi ile İlişkisi . ϮϮϮ
ϭ. İďra kaǀraŵı ǀe İďraŶıŶ Hukuki Niteliği ϮϮϮ
Ϯ. İďra Edilŵeŵe SoŶuĐu YöŶetiŵ Kurulu ÜLJesiŶiŶ Azli ǀeLJa İstifası. ϮϮϱ
ϯ. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJeliğiŶiŶ SoŶa ErŵesiŶdeŶ SoŶra İďra Kararı Verilŵesi . ϮϮϲ
B. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJeleriŶiŶ GöreǀiŶiŶ SoŶa Erŵesi DolaLJısıLJla AŶoŶiŵ
ŞirketiŶ İdare ǀe Teŵsil OrgaŶıŶı KaLJďetŵesi ϮϮϳ
ϭ. AŶoŶiŵ OrtaklığıŶ İdare ǀe Teŵsil OrgaŶıŶı GeçiĐi Olarak KaLJďetŵesi. ϮϮϳ
Ϯ. AŶoŶiŵ OrtaklığıŶ İdare ǀe Teŵsil OrgaŶıŶı Deǀaŵlı Olarak KaLJďetŵesi . ϮϮϵ
C. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJeliğiŶiŶ SoŶa ErŵesiŶiŶ Teŵsil Yetkisi ÜzeriŶdeki Etkisi ϮϯϬ
ϭ. YöŶetiŵ KuruluŶuŶ Teŵsil Yetkisi . ϮϯϬ
Ϯ. ÜLJeliğiŶ SoŶa ErŵesiŶiŶ Teŵsil Yetkisi ÜzeriŶe Etkisi . Ϯϯϭ
XIV İçindekiler
ϯ. KeŶdisiŶe Teŵsil Yetkisi VerileŶ YöŶetiŵ Kurulu ÜLJesiŶiŶ ǀeLJa MüdürüŶ
GöreǀiŶiŶ SoŶa Erŵesi DuruŵuŶda OrtaklığıŶ Kiŵler TarafıŶdaŶ Teŵsil
EdileĐeği SoruŶu.ϮϯϮ
D. ÜLJeliği SoŶa EreŶ YöŶetiŵ Kurulu ÜLJesiŶiŶ ÜçüŶĐü Kişilerle Ortaklık AdıŶa
İşleŵ Yapŵası.Ϯϯϲ
ϭ. ÜLJeliğiŶiŶ SoŶa Erdiği TesĐil EdilŵeLJeŶ YöŶetiŵ Kurulu ÜLJesiŶiŶ
İLJiŶiLJetli ÜçüŶĐü Kişi ile Yaptığı İşleŵ.Ϯϯϲ
Ϯ. ÜLJeliğiŶiŶ SoŶa Erdiği TesĐil EdileŶ YöŶetiŵ Kurulu ÜLJesiŶiŶ İLJiŶiLJetli
ÜçüŶĐü Kişi ile Yaptığı İşleŵ .Ϯϯϳ
E. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJeliğiŶiŶ SoŶa Erŵesi HaliŶde Sadakat Yüküŵlülüğü.Ϯϯϳ
ϭ. Sadakat Yüküŵlülüğü.Ϯϯϳ
Ϯ. Sır Saklaŵa Yüküŵlülüğü .Ϯϯϵ
ϯ. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJesiŶiŶ Sır Saklaŵa YüküŵlülüğüŶe ALJkırı
DaǀraŶŵasıŶıŶ SoŶuçlarıϮϰϬ
ϰ. YöŶetiŵ Kurulu ÜLJeliğiŶiŶ SoŶa ErŵesiŶdeŶ SoŶra Sır Saklaŵa
Yüküŵlülüğü.Ϯϰϭ
ϱ. Rekaďet Etŵeŵe Yüküŵlülüğü ϮϰϮ
ϲ. Rekaďet Etŵeŵe YüküŵlülüğüŶüŶ SoŶa Erŵesi .Ϯϰϯ
SONUÇ . Ϯϰϱ
KAYNAKÇA. Ϯϰϵ