Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Sadakat Yükümlülüğü ve Bu Yükümlülüğün İhlalinin Sonuçları
Doç. Dr. Özge AYAN
- | Yönetim Kurulunun Özellikleri |
- | Yönetim Kurulu Üyelerinin Sadakat Yükümlülüğünün Temel Özellikleri |
- | Sadakat Yükümlülüğünün Kapsamı |
- | Sadakat Yükümlülüğünün Özel Görünümleri |
- | Sadakat Yükümlülüğünün İhlalinin Sonuçları |
İ Ç İ N D E K İ L E R
İKİNCİ BÖLÜM YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN
SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN TEMEL ÖZELLİKLERİ
§ 2. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SADAKAT
YÜKÜMLÜLÜĞÜNE GENEL BAKIŞ 29
KANUNİ DÜZENLEMELER 29
6762 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNDAKİ DÜZENLEMELER 29
6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNDAKİ DÜZENLEMELER 30
GETİRİLİŞ AMACI 31
HUKUKİ NİTELİĞİ 34
KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ DURUM 36
AVRUPA BİRLİŠİ MEVZUATI 36
ALMAN HUKUKU 37
İSVİÇRE HUKUKU 40
FRANSIZ HUKUKU 42
AMERİKAN HUKUKU 43
İNGİLİZ HUKUKU 45
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN KAPSAMI
§ 3. SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İÇERİĞİ 47
ŞİRKETİN MENFAATİ DOĞRULTUSUNDA DAVRANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 47
GENEL OLARAK 47
ŞİRKETİN MENFAATİ KAVRAMI 49
ŞİRKETİN MENFAATİNE UYGUN DAVRANIŞ 55
GENEL KURUL KARARLARININ İCRASINDA SADAKAT YÜKÜMLÜLÜŠÜ 59
ÖZENLİ DAVRANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 62
GENEL OLARAK 62
HUKUKİ NİTELİŠİ VE OBJEKTİFLEŞTİRİLMESİ 64
ÖZEN YÜKÜMLÜLÜŠÜNE UYGUN DAVRANIŞ 67
Objektifleştirilmiş Özen Yükümlülüğüne Uygun Davranış 67
Üst Gözetim Halinde Özen Yükümlülüğüne Uygun Davranış 71
Özen Yükümlülüğüne Uygun Davranıldığının İspatı 74
ÖZEN YÜKÜMLÜLÜŠÜ İLE SADAKAT YÜKÜMLÜLÜŠÜ ARASINDAKİ İLİŞKİ 74
EŞİT DAVRANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 77
GENEL OLARAK 77
EŞİT DAVRANMA YÜKÜMLÜLÜŠÜ İLE SADAKAT YÜKÜMLÜLÜŠÜ ARASINDAKİ İLİŞKİ 78
§ 4. SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜNE TABİ KİŞİLER 82
YÖNETİM KURULU ÜYELERİ 82
YÖNETİM KURULU BAŞKANI VE ÜYELERİ 82
Yönetim Kurulu Başkanı 82
Gerçek Kişi Üyeler 84
Tüzel Kişi Üyeler 84
Kamu Tüzel Kişileri veya Temsilcileri 86
YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN ÖZEL DURUMLARI 86
Murahhas Üyeler 86
Yedek Yönetim Kurulu Üyeleri 87
Birden Çok Yöneticilik Sıfatı Bulunan Üyeler 88
Çift Görevli Yönetim Kurulu Üyeleri 90
Bağımlı Yönetim Kurulu Üyeleri 94
Belli Grupların Temsilcisi Olan Yönetim Kurulu Üyesi 95
İnançlı Yönetim Kurulu Üyesi 97
Tek Pay Sahipli Anonim Şirkette Yönetim Kurulu Üyesi 104
Şirketler Topluluğunda Yönetim Kurulu Üyesi 107
aa. Genel Olarak 107
bb. Hâkim Şirket Yönetim Kurulu Üyesi 111
cc. Bağlı Şirket Yönetim Kurulu Üyesi 112
Kamu Tüzel Kişilerinin Yönetim Kurulundaki Temsilcileri 114
Faal Olmayan Yönetim Kurulu Üyeleri 115
İcrada Görevli Olmayan ve/veya Bağımsız Yönetim Kurulu
Üyeleri 115
YÖNETİMLE GÖREVLİ ÜÇÜNCÜ KİŞİLER 117
§ 5. SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN SÜRESİ 118
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN ÖZEL GÖRÜNÜMLERİ
§. 6. MÜZAKERELERE KATILMA YASAĞI 121
GENEL OLARAK 121
MÜZAKERELERE KATILMAYI ENGELLEYEN MENFAAT ÇATIŞMASI HALLERİ 125
İLGİLİ KİŞİLER 126
DÜRÜSTLÜK KURALI GEREĞİNCE MÜZAKERELERE KATILMA YASAĞI BULUNAN HALLER 126
BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ 128
YÖNETİM KURULU KARARI VE SONUCU 129
YASAĞA AYKIRI DAVRANIŞIN SONUÇLARI 130
§ 7. ŞİRKETLE İŞLEM YAPMA VE ŞİRKETE BORÇLANMA YASAĞI 132
ŞİRKETLE İŞLEM YAPMA YASAĞI 134
GENEL OLARAK 134
KAPSAMI 134
Kişi Bakımından 134
Konu Bakımından 135
GENEL KURULUN İZNİ 139
YASAŠA AYKIRI DAVRANIŞIN SONUÇLARI 141
ŞİRKETE BORÇLANMA YASAĞI 144
YASAŠA TABİ KİŞİLER 145
YASAŠIN KAPSAMI 146
YASAŠA UYULMAMASININ YAPTIRIMI 146
§ 8. REKABET YASAĞI 147
GENEL OLARAK 147
REKABET YASAĞININ KAPSAMI 150
KONU BAKIMINDAN 150
KİŞİ BAKIMINDAN 153
SÜRE BAKIMINDAN 154
GENEL KURULUN İZNİ 155
REKABET YASAĞININ İHLALİNDE ŞİRKETİN HAKLARI VE
BU HAKLARIN KULLANIM SÜRESİ 157
ŞİRKETİN SEÇİMLİK HAKLARI 157
HAKLARIN KULLANIM SÜRESİ 159
REKABET YASAĞINA AYKIRI DAVRANIŞIN DİĞER
SONUÇLARI 160
AKDİ REKABET YASAĞININ ETKİSİ 161
§ 9. İÇERDEN ÖĞRENENLERİN TİCARETİ YASAĞINA UYGUN DAVRANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 162
GENEL OLARAK 162
İÇERDEN ÖĞRENİLEN BİLGİLERİN KULLANILMASI YASAĞININ KAPSAMI 164
İÇERDEN ÖŠRENİLEN BİLGİ KAVRAMI 164
YASAK İŞLEMLER 165
İÇERDEN ÖŠRENENLERİN TİCARETİ YASAŠINA
AYKIRILIŠIN SONUÇLARI 166
§ 10. ŞİRKETİN SIRLARINI SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 167
GENEL OLARAK 167
ŞİRKET SIRRI KAVRAMI 169
ŞİRKETE AİT BELGELERİN İADESİ 170
YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN KAPSAMI 171
DİŠER YÖNETİM KURULU ÜYELERİNE KARŞI SIR
SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜŠÜ 171
PAY SAHİPLERİNE KARŞI SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜŠÜ 173
Genel Olarak 173
Büyük Pay Sahibine Karşı 176
YÖNETİM KURULU ÜYESİNİN TEMSİL ETTİŠİ BELLİ GRUP PAY SAHİPLERİNE KARŞI SIR SAKLAMA
YÜKÜMLÜLÜŠÜ 177
İNANÇLI YÖNETİM KURULU ÜYESİNİN TEMSİL ETTİŠİ
PAY SAHİBİNE KARŞI SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜŠÜ 178
ALACAKLILARA VE ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI SIR
SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜŠÜ 178
DENETÇİLERE KARŞI SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜŠÜ 179
UZMAN KİŞİLERDEN YARARLANMADA SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜŠÜ 179
YARGILAMA SÜRECİNDE SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜŠÜ 180
SÜRESİ 180
SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN KALDIRILMASI 181
SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİNİN
SONUÇLARI 182
BEŞİNCİ BÖLÜM
SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİNİN SONUÇLARI
§ 11. SORUMLULUK DAVASININ ÖZEL GÖRÜNÜMLERİ 183
BELGELERİN VE BEYANLARIN KANUNA AYKIRI OLMASI
(TTK 549) 184
HUKUKİ NİTELİŠİ VE KAPSAMI 184
SORUMLU KİŞİLER 187
DAVACILAR 187
SORUMLULUK ŞARTLARI VE SONUÇLARI 188
SERMAYE HAKKINDA YANLIŞ BEYANLAR VE ÖDEME YETERSİZLİĞİNİN BİLİNMESİ (TTK 550) 189
HUKUKİ NİTELİŠİ VE KAPSAMI 189
SORUMLU KİŞİLER 191
SORUMLULUK ŞARTLARI 191
DEĞER BİÇİLMESİNDE YOLSUZLUK (TTK 551) 193
HUKUKİ NİTELİŠİ VE KAPSAMI 193
SORUMLU KİŞİLER 194
SORUMLULUK ŞARTLARI 194
HALKTAN PARA TOPLAMAK (TTK 552) 195
§ 12. SORUMLULUK DAVASININ GENEL GÖRÜNÜMÜ (TTK 553) 197
SORUMLULUK DAVASININ GENEL GÖRÜNÜMÜ (TTK 553) 197
GENEL OLARAK 197
SADAKAT YÜKÜMLÜLÜŠÜ İLE SORUMLULUK DAVASI ARASINDAKİ BAŠLANTI 199
SORUMLULUK DAVASI AÇMA HAKKI VE BU HAKKIN KULLANILMASI 200
DAVACILAR (AKTİF DAVA EHLİYETİ) 200
Anonim Şirketin Dava Açması 201
Genel Kurul Kararı Alınması 202
Şirketin Temsili 203
Pay Sahibinin Dava Açması 203
Doğrudan Zararlarda 205
Şirketin Uğradığı (Dolaylı) Zararlarda 205
aa. İflas Dışı Durumlarda 205
bb. İflas Durumunda 210
Alacaklıların Dava Açması 212
Doğrudan Zararlarda 212
Şirketin Uğradığı (Dolaylı) Zararlarda 213
İflas İdaresinin Dava Açması 216
Azınlığın Dava Açması 217
Tasfiye Memurlarının Dava Açma Hakkı 220
DAVALILAR (PASİF DAVA EHLİYETİ) 221
Yönetim Kurulu Üyeleri 221
Fiili Organ Özelliği Gösteren Kişiler 224
Yönetimle Görevli Kişiler 226
DAVA KOŞULLARI 228
HUKUKA AYKIRILIK 228
KUSUR 230
Genel Olarak 230
Kusurun Tespiti 230
İspat Yükü 232
ZARAR 235
Genel Olarak 235
Doğrudan Zarar- Dolaylı Zarar Ayrımı 236
İspat Yükü 238
Zarar Miktarının Hesaplanması 239
UYGUN İLLİYET BAŠI 240
Genel Olarak 240
İspat Yükü 241
İlliyet Bağının Kesilmesi 241
TEMİNAT 241
TESELSÜL VE İÇ İLİŞKİDE BAŞVURU 242
GENEL OLARAK FARKLILAŞTIRILMIŞ TESELSÜL PRENSİBİ 242
FARKLILAŞTIRILMIŞ TESELSÜL KAVRAMI VE
UNSURLARI 245
Kavram 245
Unsurlar 245
Zararın Yükletilebilmesi 245
Kusuru Ölçüsünde Sorumlu Tutulma 246
Durumun Gereklerinin Dikkate Alınması 246
ZARARIN TAMAMININ DAVA EDİLMESİ 247
TAZMİNATIN HÂKİM TARAFINDAN TESPİT EDİLMESİ 247
İÇ İLİŞKİDE BAŞVURU (RÜCU) 249
SORUMLULUKTAN KURTULMA HALLERİ 251
KUSURSUZLUŠUN İSPATI 251
Objektifleştirilmiş Özen Ölçüsüne ve Sadakat Yükümlülüğüne Uygun Davranış 251
Olumsuz Oy Verme 252
2. Toplantıya Katılmama 253
İBRA 254
İbra Kavramı ve İbranın Hukuki Niteliği 254
İbranın Kapsamı 256
Kişi Bakımından 256
Konu Bakımından 257
İbra Kararı Alınması 258
İbra Kararı Almaya Yetkili Organ 258
Açık ve Örtülü İbra Kararı 258
Karar Alma Esasları 259
aa. Gündeme Bağlılık İlkesi 259
bb. Karar Alma Yeter Sayısı ve Oy Yasakları 259
İbra Kararının Sakatlığı ve Geri Alınması 261
Kararın Sakatlığı 261
Kararın Geri Alınması 263
İbra Davası 264
İbranın Sorumluluk Davasına Etkisi 264
Şirketin Açacağı Davaya Etkisi 264
Pay Sahiplerinin Açacağı Davaya Etkisi 265
Alacaklıların Açacağı Davaya Etkisi 266
SULH 267
HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE VE ZAMANAŞIMI 270
SORUMLULUK DAVASINDA ÖZEL DURUMLAR 270
GÖREV VE YETKİ DEVRİ DURUMUNDA 270
ŞİRKETLER TOPLULUŠUNDAKİ ÖZEL DURUMLAR 274
USULE İLİŞKİN HUSUSLAR 279
İSPAT YÜKÜ 279
YARGILAMA GİDERLERİ 280
HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE VE ZAMANAŞIMI 282
Hak Düşürücü Süre 282
Zamanaşımı 282
İki Yıllık Zamanaşımı Süresi 283
Beş Yıllık Zamanaşımı Süresi 286
Ceza Zamanaşımı Süresi 287
YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME 287
SORUMLULUK SİGORTASI 289
§ 13. SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİNİN DİĞER
SONUÇLARI 292
CEZAİ ŞART TALEBİ 292
HAKLI NEDENLE FESİH DAVASI 294
GENEL OLARAK 294
DAVA KOŞULLARI 294
MAHKEMENİN FESİH YERİNE VERECEŠİ DURUMA
UYGUN DÜŞEN VE KABUL EDİLEBİLİR KARARLAR 295
AZİL 297
§ 14. SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİNİN KAMU HUKUKUNDAKİ YAPTIRIMLARI 297
CEZA HUKUKU BAKIMINDAN 297
VERGİ HUKUKU BAKIMINDAN 299
SONUÇ 301
YARARLANILAN ESERLER 307