Anonim Şirketlerde Elektronik Yönetim Kurulu

Aylin Beder

İÇİNDEKİLER

TEŞEKKÜR

İÇİNDEKİLER

KISALTMALAR CETVELİ

GİRİŞ

BİRİNCİ BÖLÜM ANONİM ŞİRKETLERDE ORGAN OLARAK YÖNETİM KURULU VE KURULUN KARAR ALMA ŞEKİLLERİ

I. ANONİM ŞİRKETLERİN ORGANİZASYON YAPISI VE ZORUNLU ORGAN KAVRAMI ..................................................... 5

A. Anonim Şirketin Zorunlu Organı Olarak Yönetim Kurulu ........ 13

B. Yönetim Kurulu ile Genel Kurul Arasındaki İlişki .................... 14

1. Yönetim Kurulu ile Genel Kurul Arasındaki İlişkinin Niteliğini Açıklayan Teoriler ............................................... 14

2. Türk Hukuk Sistemine Göre Anonim Şirket Yönetim Kurulu ile Genel Kurulu Arasındaki İlişkinin Niteliği ......... 16

II. YÖNETİM KURULUNUN KURUL-ORGAN NİTELİĞİ ............ 17

III. ANONİM ŞİRKET YÖNETİM KURULUNUN İŞLEYİŞİNE KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNİN ETKİSİ ........................ 19

IV. ANONİM ŞİRKETLER YÖNETİM KURULU İÇ YÖNERGESİ................................................................................... 23

A. TTK’da Düzenlenen İç Yönergeler ............................................ 23

1. Genel Kurul İç Yönergesi .................................................... 24

2. Yönetim Kurulu İç Yönergesi .............................................. 27

a. Yönetim Kurulu Zorunlu İç Yönergesi ...................28

b. Yönetim Kurulu İhtiyari İç Yönergesi ....................31

V. YÖNETİM KURULUNUN YÖNETME YETKİSİ ....................... 32

VI. YÖNETİM KURULUNUN KARAR ALMA USULLERİ............. 34

x

A. Yönetim Kurulunun Toplantı Yapmak Suretiyle Karar Alması ........................................................................................ 34

1. Genel Olarak ........................................................................ 34

2. Tamamen Fiziki Ortamda Gerçekleştirilen Toplantı Suretiyle Karar Alınması ...................................................... 35

3. Fiziki Ortamda Yapılan Toplantıya Elektronik Ortamdan Katılma Suretiyle Karar Alınması ........................................ 37

4. Tamamen Elektronik Ortamda Gerçekleştirilen Toplantı Suretiyle Karar Alınması ...................................................... 38

B. Yazılı Önerinin Elden Dolaştırılması Suretiyle Karar Alınması ..................................................................................... 40

1. Toplantı Usulünün İstisnası Olarak Önerinin Elden Dolaştırılması ....................................................................... 40

2. Fiziki veya Elektronik Ortamda Yapılan Yönetim Kurulu Toplantısında Alınan Karara Oyun Yazılı Olarak Gönderilmesi ........................................................................ 45

İKİNCİ BÖLÜM ANONİM ŞİRKETLERDE ELEKTRONİK YÖNETİM KURULU TOPLANTILARININ HUKUKİ DAYANAĞI VE TEMEL KAVRAMLAR

I. ELEKTRONİK YÖNETİM KURULUNUN YABANCI HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ DÜZENLENİŞİ ........................................... 47

A. Avrupa Birliği Hukuku ............................................................... 48

B. Almanya Hukuku........................................................................ 49

C. İsviçre Hukuku ........................................................................... 51

D. İngiltere Hukuku ......................................................................... 51

E. ABD Hukuku .............................................................................. 52

F. Hindistan Hukuku ....................................................................... 53

II. TÜRK HUKUK SİSTEMİNDE ANONİM ŞİRKETLER ELEKTRONİK YÖNETİM KURULUNUN YASAL DAYANAKLARI ............................................................................ 54

A. TTK’da Yer Alan Düzenlemeler ................................................ 55

B. Tebliğ .......................................................................................... 56

III. ELEKTRONİK YÖNETİM KURULUNA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR ............................................................................... 57

A. CISA (Bilgi Sistemleri Denetçiliği Sertifikası) .......................... 58

B. Elektronik Toplantı Sistemi ........................................................ 59

xi

C. Güvenli Elektronik İmza ............................................................ 59

D. Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) .................................................. 61

E. Kayıtlı Elektronik Posta Hesabı ................................................. 62

F. Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS)...................................... 63

G. ISO 27001 ................................................................................... 64

IV. TÜRK TİCARET HAYATINDA ELEKTRONİK YÖNETİM KURULU TOPLANTI SİSTEMLERİ ............................................ 65

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ANONİM ŞİRKETLERDE ELEKTRONİK YÖNETİM KURULUNUN İŞLEYİŞİ

I. ELEKTRONİK ORTAMDA YÖNETİM KURULU TOPLANTILARININ YAPILABİLMESİ İÇİN YERİNE GETİRİLMESİ GEREKEN ŞARTLAR ......................................... 69

A. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısı İmkânının Esas Sözleşmede Düzenlenmesi ......................................................... 69

B. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısı Yapılabilmesi Amacına Özgülenmiş İnternet Sitesi Açılması ........................... 73

C. Teknik Rapor ve Teknik Raporda Yer Alması Gereken Hususlar ...................................................................................... 76

D. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısının Güvenliği ve Sahip Olması Gereken Teknik Özellikleri ............................................ 79

II. ELEKTRONİK YÖNETİM KURULU TOPLANTISININ GERÇEKLEŞTİRİLMESİ .............................................................. 81

A. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısına Katılma ..................... 81

B. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısına Çağrı ......................... 82

1. Elektronik Yönetim Kurulunu Toplantıya Çağırma Yetkisi Bulunan Kişiler ........................................................ 83

2. Başkan ve Başkan Vekilinin Bulunmadığı Durumlarda Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısına Çağrı ................... 85

3. Yönetim Kurulu Üyesinin Talebi Üzerine Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısına Çağrı ..................................... 87

4. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısına Çağrının Usulü ... 89

5. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısı Gündemi ................. 91

6. Elektronik Ortamdan Yönetim Kurulu Toplantısına Katılma Talebi ...................................................................... 93

7. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısı Sırasında Hazır Bulunma ............................................................................... 94

xii

C. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısının Yönetimi .................. 95

1. Gündeme İlişkin Görüşlerin Açıklanması ............................ 95

2. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısında Oylama ............. 96

3. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısında Karar Alınması ve Alınan Kararın Yazıya Geçirilmesinin Zorunluluğu .......................................................................... 97

D. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısına Aslen Katılma Zorunluluğu ve Temsilen Oy Kullanılamaması ....................... 101

E. Oylarda Eşitlik İlkesi ................................................................ 102

F. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantı ve Karar Yeter Sayıları ...................................................................................... 104

1. Genel Olarak ...................................................................... 104

2. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantı Yeter Sayısı ............. 106

3. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısı Karar Yeter Sayısı .................................................................................. 107

4. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısında Kullanılan Çekimser Oyların Toplantı ve Karar Yeter Sayısına Etkisi .................................................................................. 108

G. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısına Katılma Hakkı ve Müzakereye Katılma Yasağı .................................................... 109

H. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısına Özgü Yükümlülükler ve Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu .............. 112

1. Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğunda Hâkim Olan İlkeler ............................................................. 114

a. Sorumluluğun Kişiselliği İlkesi ............................114

b. Kusur İlkesi ...........................................................115

c. Teselsül İlkesi .......................................................115

aa. Genel Olarak ...................................................116

ab. Farklılaştırılmış Teselsül Kavramı ..................116

2. Yönetim Kurulu Toplantılarına İlişkin Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu ........................................ 118

a. Yönetim Kurulu Toplantısına Katılmama ............118

b. Hukuki Geçerliliği Bulunmayan Yönetim Kurulu Toplantısı Kararlarının Uygulanması ...................119

3. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantılarına Özgü Yükümlülükler ................................................................... 120

a. TTK m. 1527’de Düzenlenen Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısına Özgü Yükümlülükler ...........120

b. Tebliğ’de Düzenlenen Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısına Özgü Yükümlülükler .......................121

xiii

c. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısına Özgü Sorumluluk ...........................................................123

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ELEKTRONİK YÖNETİM KURULU TOPLANTISINDA ALINAN KARARLARIN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ

I. GENEL OLARAK ........................................................................ 125

II. YOKLUK ...................................................................................... 127

III. BUTLAN ....................................................................................... 130

A. TTK m. 391’de Düzenlenen Butlan Halleri ............................. 131

1. Eşit İşlem İlkesine Aykırı Yönetim Kurulu Kararları ........ 131

2. Anonim Şirketin Temel Yapısına Uymayan veya Sermayenin Korunması İlkesini Gözetmeyen Yönetim Kurulu Kararları ................................................................. 133

3. Pay Sahiplerinin Vazgeçilmez Nitelikteki Haklarını İhlal Eden ve/veya Bu Hakların Kullanılmasını Kısıtlayan ya da Güçleştiren Yönetim Kurulu Kararları ..................... 134

4. Diğer Organların Devredilemez Yetkilerine Giren Konulardaki Yönetim Kurulu Kararları ............................. 135

B. Elektronik Yönetim Kurulu Toplantısı Kararlarının Butlanının Tespiti ..................................................................... 136

IV. İPTAL ............................................................................................ 137

A. Genel Olarak ............................................................................. 137

B. 6762 Sayılı TTK Dönemi ......................................................... 138

C. 6102 Sayılı TTK Dönemi ......................................................... 138

1. Kayıtlı Sermaye Sistemi İstisnası ....................................... 139

2. TTK m. 192 İstisnası .......................................................... 141

SONUÇ ............................................................................................. 145

KAYNAKÇA ................................................................................... 149