Anonim Şirketlerde İbra
Salih Canözü
Kurucular, yönetim kurulu üyeleri ve yöneticilerin kanun ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerini kusurları ile ihlal etmeleri halinde şirkete, pay sahiplerine ve şirket alacaklılarına karşı hukuki sorumlulukları doğar (TTK m.553/I). Bu sorumluluğu sona erdiren hukuki imkanlardan biri de genel kurul tarafından alınan ibra kararıdır. İbra kararı, yönetim kurulu üyelerinin, yöneticilerin ya da kurucuların ilgili faaliyet döneminde gerçekleştirdikleri iş ve işlemlerin hukuka uygun olduğu ve şirketin yönetim kurulu üyeleri aleyhine sorumluluk davası açmayacağı anlamına gelir. Bunun yanı sıra ibra kararı, karara olumlu oy veren ve ibra kararını bilerek payı iktisap eden pay sahiplerinin dava hakkını sona erdirdiği gibi, ibra tarihinden itibaren 6 ay geçmesiyle birlikte diğer pay sahiplerinin de dolaylı zararları bakımından dava hakkını sona erdirir (TTK m.558/II). Uygulamaya bakıldığında, yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğuna dair hükümlerin geniş uygulama alanı bulduğu, buna mukabil sorumluluk hukukunun parçası olan ibra müessesesine ilişkin de çok fazla uyuşmazlık olduğu görülmektedir. Bu eserde, doktrin ve yargı kararları ışığında, ibra kararına ilişkin kanuni düzenlemelerdeki eksiklikler tespit edilerek, geçerli bir ibra kararının sahip olması gereken özelliklerin yanı sıra kapsamı ile şartlarına dair çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
I. KONUNUN TAKDİMİ
II. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI VE PLAN
BİRİNCİ BÖLÜM
İBRA KAVRAMI
§ 1. TANIM
§ 2. İBRANIN TARİHÇESİ
I. İbranın Tarihte İlk Görünümü
II. Roma Hukukunda İbra
III. Mecellede İbra
§ 3. İBRANIN HUKUKİ NİTELİĞİ, İŞLEVLERİ, TÜRLERİ VE BENZER KAVRAMLARDAN FARKLARI
I. Borçlar Hukukunda İbranın Hukuki Niteliği
II. Şirketler Hukukunda İbranın Hukuki Niteliği
III. İbra Kararının Genel Kurulun Takdirinde Olması
IV. İbranın İşlevleri
V. Borcu Sona Erdiren Nedenlerden Biri Olarak İbranın Yeri ve Şekli
VI. İbranın Türleri
VII. Anonim Şirketlerde İbra Kararının Benzer Kurumlardan Farkları
İKİNCİ BÖLÜM
ANONİM ŞİRKETLERDE İBRA KARARI
§ 4. HAKKINDA İBRA KARARI VERİLEBİLECEK KİŞİLER
I. Yönetim Kurulu Üyeleri
II. Yöneticiler
III. Kurucular
IV. Denetçiler
V. Tasfiye Memurları
§ 5. İBRANIN KAPSAMI ve İBRA KARARINDA DİKKATE ALINMASI GEREKEN BİLGİ VE BELGELER
I. Açık İbranın Kapsamı
II. Örtülü İbranın Kapsamı
III. İbra Kararında Dikkate Alınması Gereken Bilgi ve Belgeler
§ 6. İBRA KARARININ ALINMASI
I. İbra Kararı Vermeye Yetkili Organ
II. İbra Kararının Alınma Zamanı
III. İbra Kararında Oy Hakkı, Nisap ve Oydan Yoksunluk Halleri
IV. İbra Kararı ile İlgili Azınlık Hakları
V. İbra Kararının Geri Alınamaması Hususu
VI. Tek Kişilik Anonim Şirketlerde İbra Kararı
§ 7. KURULUŞ VE SERMAYE ARTIRIMINDA SULH VE İBRA
I. Şartları
II. Kişi ve İçerik Bakımından Kapsamı
III. İbra Kararı
IV. Sulh
§ 8. BAĞIMSIZ DENETÇİLERİN İBRASI
I. Bağımsız Denetim
II. Bağımsız Denetime Tabi Şirketler
III. Bağımsız Denetçilerin Sorumluluk Halleri
IV. Bağımsız Denetçilerin İbrası
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İBRA KARARINA BAĞLANAN HUKUKİ SONUÇLAR
§ 9. İBRA KARARININ SORUMLULUK DAVALARINA ETKİSİ
I. Şirketin Açacağı Davalara Etkisi
II. Pay Sahiplerinin ve Şirket Alacaklılarının Açacakları Dava Hakkına Etkisi
§ 10. BANKACILIK KANUNUNA GÖRE AÇILACAK İFLAS DAVALARINA ETKİSİ
§ 11. İBRANIN DİĞER SONUÇLARI
I. Yöneticilerin Müteselsil Sorumluluğuna Etkisi
II. Denetçilerin Sorumluluğuna Etkisi
III. İbranın Reddi Kararının Yönetim Kurulu Üyeliği Sıfatına Etkisi
IV. Yönetici Sorumluluk Sigortasının İbra Kararına Etkisi (TTK m.361)
§ 12. İBRA KARARININ HÜKÜMSÜZLÜĞÜ
I. Genel Hükümsüzlük Halleri
II. İbra Kararında Hükümsüzlük Halleri
III. İbra Kararının Sakatlığı Bakımından Özellik Gösteren Durumlar
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İBRA TALEBİ VE OLUMSUZ İBRA KARARINA KARŞI YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN BAŞVURABİLECEĞİ HUKUKİ İMKANLAR
§ 13. İBRA TALEBİ
I. Anlamı
II. Şartları
§ 14. İBRANIN REDDİ KARARI ve SONUÇLARI
I. Anlamı ve Sebepleri
II. Bilançonun Onaylanmasına Rağmen İbranın Reddi Sorunsalı
III. İbranın Reddi Kararının Sonuçları
IV. İbranın Reddi Halinde Denetçilerin Durumu
§ 15. İBRA DAVASI
I. İbra Talebi ve Davası
II. Hukuki Niteliği
III. Tarafları
IV. İspat Yükü
V. Zamanı
SONUÇ
KAYNAKÇA