İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 5 İÇİNDEKİLER 7 KISALTMALAR CETVELİ 13 GİRİŞ 15 BİRİNCİ BÖLÜM ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜ VE ARABULUCULUK § 1-ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜ 21 I. GENEL OLARAK 21 II. ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ 24 A. Tanım 24 B. Alternatif Kavramı 28 C. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemlerinin Olumlu Yönleri 31 1. Çözüm Üzerinde Taraf Hâkimiyetinin Olması 31 2. Uyuşmazlık Çözüm Sürecinin Gizlilik İçinde Yürütülmesi 32 3. Uyuşmazlığın Uzman Kişilerce İncelenmesi 33 4. Uyuşmazlığın Hızlı, Ucuz ve Basit Çözümü 34 5. Yargı Yolunu Kapatmaması 35 D. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemlerinin Olumsuz Yönleri 35 E. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolu Türleri 38 1. Vakıaların Saptanması Yöntemi 39 2. Tarafsız Ön Değerlendirme Yöntemi 41 3. Kısa Duruşma Yöntemi 43 4. Arabuluculuk 46 5. Tahkim 52 6. Arabuluculuk-Tahkim 56 III. ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜ SÖZLEŞMESİ 58 § 2- HUKUK UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK 63 I. ARABULUCULUĞUN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ 64 A. Genel Olarak 64
B. Tanım 64 C. Özellikleri 66 1. İradîlik 66 2. Eşitlik 68 3. Gizlilik 68 II. ARABULUCU, ARABULUCUNUN ROLÜ, HAKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 70 A. Arabulucu ve Rolü 70 B. Arabulucunun Hakları 74 C. Yükümlülükleri. 75 II. ARABULUCULUK SÜRECİNDE TARAFLARIN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 76 IV. ARABULUCULUK SÜRECİ 78 V. HUAK'TA DÜZENLENEN ARABULUCULUK YÖNTEMİNE BENZER DÜZENLEMELER 82 A. Av.K. m. 35/A Kapsamında Avukatların Uzlaşma Sağlama Yetkisi 82 B. Mahkeme İçi Sulh Sözleşmesi 88 İKİNCİ BÖLÜM ARABULUCULUK ANLAŞMA BELGESİ § 3- ARABULUCULUK ANLAŞMA BELGESİ 97 I. ARABULUCULUK ANLAŞMA BELGESİ VE SONA ERME TUTANAĞINDAN FARKI 97 A. Anlaşma Belgesinin Hazırlanması 99 1. Anlaşma Belgesini Kim Hazırlamalı? 99 2. Anlaşma Belgesi Nasıl Hazırlanmalı? 101 B. Anlaşma Belgesinin Şekli 104 C. Anlaşma Belgesinin Bağlayıcılığı 107 D. Anlaşma Belgesinin Hukuki Niteliği 107 1. Anlaşma Belgesinin Sözleşme Niteliğinde Olması 108 2. Anlaşma Belgesinin İlam Niteliğinde Belgeye Dönüşmesi 109 3. Anlaşma Belgesinin Delil Değeri 109 4. Anlaşma Belgesinin Yenileme veya Borç İkrarı Olarak Kabulü 113 5. Anlaşma Belgesinin İİK m.68 Anlamında Belge Olması 116 II. ANLAŞMA BELGESİNDE ÜZERİNDE ANLAŞMAYA VARILAN HUSUSLARDA DAVA AÇILAMAMASI 117
III. ANLAŞMA BELGESİNİN ŞERH ALMAKSIZIN İLAM NİTELİĞİNDE OLMASI 122 A. Anlaşma Belgesini Taraflar ve Vekilleri ile Arabulucunun İmzalaması 122 B. Anlaşma Belgesinin Mahkeme İçi Sulhe Dönüştürülmesi 123 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ARABULUCULUK ANLAŞMA BELGESİNDE İCRA EDİLEBİLİRLİK ŞERHİ § 4- İCRA EDİLEBİLİRLİK ŞERHİ 127 I. GENEL OLARAK 127 II. İCRA EDİLEBİLİRLİK ŞERHİ KAVRAMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ 130 A. İcra Edilebilirlik Şerhi Kavramı 130 B. İcra Edilebilirlik Şerhi Verilmesi İşleminin Hukuki Niteliği 131 III. İCRA EDİLEBİLİRLİK ŞERHİ VERİLMESİNDE YARGILAMA 135 A. Yargılama Usulü 135 B. İcra Edilebilirlik Şerhi Verilmesinde Görevli ve Yetkili Mahkeme 138 1. Görevli Mahkeme 138 2. Yetkili Mahkeme 140 C. İcra Edilebilirlik Şerhi Verilmesinde Mahkemeye Başvuru 142 D. İcra Edilebilirlik Şerhi Verilmesinde Mahkemenin İncelemesi 143 1. Yargılamaya İlişkin Şartların İncelenmesi 144 2. Anlaşma Belgesine İlişkin Şartların İncelemesi 147 a. Anlaşma Belgesinin Arabuluculuk Anlaşma Belgesi Olması 148 b. Anlaşma Belgesinin Geçerliliğinin İncelenmesi 149 i. Tarafların Ehliyetli Olması 154 ii. Sözleşmenin Konusunun Emredici Hukuk Kurallarına, Kamu Düzenine ve Genel Ahlâka Aykırı Olmaması 155 iii. Sözleşmenin Kişilik Haklarına Aykırı Olmaması 156 iv. Sözleşmenin Konusunun İmkânsız Olmaması 156 v. Şekle Aykırılık 157 vi. Muvazaa Bulunmaması 158 c. Arabuluculuğa Elverişlilik 162 d. Cebri İcraya Elverişlilik 162 § 5- ARABULUCULUĞA ELVERİŞLİLİK 163 I. GENEL OLARAK 163
II. TARAFLARIN ÜZERİNDE SERBESTÇE TASARRUF EDEBİLECEKLERİ İŞ VEYA İŞLEMLER KAVRAMI 165 A. Kamu Düzeninin Arabuluculuğa Elverişliliğe Etkisi 168 B. Özel Hukuka İlişkin Olmayan Uyuşmazlıklar 174 C. Arabuluculuğa Elverişliliği Etkileyen Diğer Hususlar 176 1. Bir Mahkeme Kararı ve İdari Karar Gerekli Olan Haller 176 2. Çekişmesiz Yargı İşleri 178 III. ARABULUCULUĞA ELVERİŞLİLİK KRİTERİNİN BAZI ÖZEL HUKUK UYUŞMAZLIKLARI BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 179 A. Yabancılık Unsuru İçeren Uyuşmazlıklar 180 B. Aile Hukukundan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 182 C. Borçlar Hukukundan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 190 D. Miras Hukukundan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 195 E. Eşya Hukukundan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 197 F. İş Hukukundan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 205 G. Şirketler Hukukundan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 211 1. Malvarlığına İlişkin Uyuşmazlıklar 211 2. Malvarlığına İlişkin Olmayan Uyuşmazlıklar 215 H. Fikri Haklara İlişkin Uyuşmazlıklar 220 İ. Rekabet Hukukundan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 222 J. Kamu Hizmeti İmtiyaz Sözleşmelerinden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 224 K. Sigorta Hukukundan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 230 L. Tüketici Hukukundan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 232 M. Takip Hukukundan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 238 N. Spor Hukukundan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 245 O. Borsa Uyuşmazlıkları 248 § 6- CEBRİ İCRAYA ELVERİŞLİLİK 253 A. Eda Hükmünü İçerme 254 B. Tespit Hükümleri 254 C. İnşai Hükümler 257 D. Şarta Bağlı Olarak Düzenlenen Anlaşma Belgeleri. 258 E. Karşılıklı Edimleri İhtiva Eden Anlaşma Belgelerinin İcra Edilebilirliği 267 F. Anlaşma Belgesindeki Üçüncü Kişiler İle İlgili Düzenlemelerin İcra Edilebilirlik Şerhine Etkisi 270 1. Üçüncü Kişilerin Lehine Yapılan Düzenlemeler 270 2. Üçüncü Kişi Aleyhine Yapılan Düzenlemeler 271
§ 7- İCRA EDİLEBİLİRLİK ŞERHİ KARARI VE KARARA KARŞI KANUN YOLU 273 I. İCRA EDİLEBİLİRLİK ŞERHİ KARARI 273 II. ŞERH KARARININ SONUCU 274 A. Anlaşma Belgesinin İlam Niteliğinde Belgeye Dönüşmesi 274 1. İlam Kavramı 275 2. İlam Niteliğinde Belge Kavramı 277 3. İlamlar İle İlam Niteliğindeki Belgelerin Farkları 280 a. Kesin Hüküm Etkisi Bakımından 280 b. İptalinin İstenmesi Bakımından 282 c. Şarta Bağlı Olabilme Bakımından 282 4. İcra Edilebilirlik Şerhi Verilmiş Arabuluculuk Anlaşma Belgesinin İlam Niteliğinde Belge Olması 283 B. Şerh Kararı ile Birlikte Anlaşma Belgesinin Resmî Belgeye Dönüşüp Dönüşmeyeceği Sorunu 284 III. İCRA EDİLEBİLİRLİK ŞERHİ KARARINA KARŞI KANUN YOLU 286 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ANLAŞMA BELGESİNİN GEÇERSİZLİĞİ VE SAHTELİĞİ § 8. ANLAŞMA BELGESİNİN GEÇERSİZLİĞİ VE İLERİ SÜRÜLMESİ 291 I. MADDİ HUKUKA İLİŞKİN GEÇERSİZLİK NEDENLERİ VE İLERİ SÜRÜLMESİ 292 A. Geçersizlik Nedenleri 294 1. Kesin Hükümsüzlük Halleri 294 2. İptal Edilebilirlik Halleri 295 a. Yanılma 297 b. Aldatma 300 c. Korkutma 302 d. Aşırı Yararlanma 304 B. Geçersizlik İddiasının İleri Sürülmesi 305 1. Şerh Verilmesinden Önce 305 2. Şerh Verilmesinden Sonra 306 II. USUL HUKUKUNA İLİŞKİN GEÇERSİZLİK NEDENLERİ 309 III. ANLAŞMA BELGESİNİN SAHTELİĞİ İDDİASI 310 A. İcra Edilebilirlik Şerhi Alınmadan Önce Sahtelik İddiası 311 B. İcra Edilebilirlik Şerhi Alındıktan Sonra Sahtelik İddiası 312
IV. AÇILAN İPTAL DAVALARININ İCRA TAKİPLERİNE ETKİSİ 313 A. İlamsız İcra Takibine Etkisi 313 1. Maddi Hukuka İlişkin Geçersizlik İddiası İle Açılan Davanın İlamsız İcra Takibine Etkisi 314 2. Sahtelik İddiası İle Açılan Davanın İlamsız İcra Takibine Etkisi 314 B. İlamlı İcra Takibine Etkisi 318 1. Maddi Hukuka İlişkin Geçersizlik İddiası İle Açılan Davanın İlamlı İcra Takibine Etkisi 318 2. Sahtelik İddiası İle Açılan Davanın İlamlı İcra Takibine Etkisi 320 SONUÇ 323 KAYNAKÇA 331
