Arabuluculuk ve Ombudsmanlık

Konu Başlıkları

- Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemi ve Genel Olarak Arabuluculuk

- 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu (Huak)

- Genel Olarak Ombudsmanlık

- 6328 Sayılı Yasa Kapsamında Kamu Denetçiliği Kurumu

- Ombudsmanlık Ve Arabuluculuk Sistemlerinin Benzer ve Farklı Yönleri

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Özet 7
Teşekkür 9
Tablo Listesi 17
Kısaltmalar 19
Giriş 23
Birinci Bölüm
ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YÖNTEMİ VE
GENEL OLARAK ARABULUCULUK
1. ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YÖNTEMİ 27
1.1. Genel Olarak Alternatif Uyuşmazlık Çözüm (AUÇ) Yöntemi ve “Alternatif” Kelimesine Yüklenen Anlam 27
1.2. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemi Türleri 30
1.2.1. Kısa Duruşma 30
1.2.2. Tarafsız Ön Değerlendirme Yöntemi 31
1.2.3. Vakıaların Saptanması 32
1.2.4. Müzakere 33
1.2.5. Uzlaştırma 33
1.2.6. Tahkim 36
1.2.7. Arabuluculuk – Tahkim 41
2. ARABULUCULUK KAVRAMI, GELİŞİMİ VE TERCİH EDİLME NEDENLERİ 43
2.1. Arabuluculuk Kavramı –Tanımı 43
2.2. Arabuluculuğun Gelişimi (Tarihi Süreci) 46
2.2.1. Uzakdoğu 48
2.2.2. Amerika Birleşik Devletleri 50
2.2.3. Avrupa Birliği (AB) 53
2.2.4. Türkiye (6325 sayılı Yasa Öncesi) 59
2.3. Arabuluculuğun Tercih Edilme Nedenleri 62
2.3.1. Zamandan Tasarruf Sağlama 62
2.3.2. Masraftan Tasarruf Sağlama (Daha Az Maliyet) 64
2.3.3. Kazan–Kazan (Win–Win) 64
2.3.4. Taraf Kontrollü ve Esnek Süreç 65
2.3.5. Gelecekteki Menfaatler 66
2.3.6. Fikirler Arası Uyuşma 66
2.3.7. Bağlayıcı Olmama 66
2.3.8. Gizlilik 67
İkinci Bölüm
6325 SAYILI HUKUK UYUŞMAZLIKLARINDA
ARABULUCULUK KANUNU (HUAK)
1. 6325 SAYILI HUKUK UYUŞMAZLIKLARI ARABULUCULUK KANUNU ÇERÇEVESİNDE ARABULUCULUĞUN TANIMI VE KONUSU 69
1.1. Arabuluculuğun Tanımı 69
1.2. Arabuluculuğun Konusu 73
1.2.1. Yabancılık Unsuru 74
1.2.2. Tarafların Üzerinde Serbestçe Tasarruf Edebilecekleri İş veya İşlemler (Kamu Düzeni Ölçütü) 75
1.2.3. Aile İçi Şiddet İddiası Unsurunu İçeren Uyuşmazlıklar 78
2. ARABULUCULUK SİCİLİ: KAYIT OLMA ŞARTLARI VE SİCİLDEN SİLİNME 81
2.1. Arabuluculuk Siciline Kayıt Olma Şartları 81
2.1.1. Genel Olarak Arabuluculuk Sicili 81
2.1.2. Sicile Kayıt Olma Şartları 83
2.1.2.1. Arabuluculuk Siciline Kayıt Olabilme Şartlarından Biri Olan Arabuluculuk Eğitimi 86
2.2. Sicilden Silinme 90
3. ARABULUCULUĞUN TEMEL İLKELERİ 91
3.1. Gizlilik 92
3.2. Eşitlik 97
3.3. İradi Olma (Gönüllülük) 99
4. ARABULUCUNUN TEMEL HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 104
4.1. Arabulucunun Hakları 104
4.1.1. Unvanın Kullanılması 104
4.1.2. Ücret ve Masrafların İstenmesi 105
4.1.3. Taraflarla Görüşme ve İletişim Kurma 111
4.2. Arabulucunun Yükümlülükleri 112
4.2.1. Görevin Özenle ve Tarafsız Bir Şekilde Yerine Getirilmesi 112
4.2.2. Aidat Ödeme 115
4.2.3. Tarafların Aydınlatılması 116
4.2.4. Reklam Yasağı 119
4.2.5. Belge (Dosya) Saklama Yükümlülüğü 122
5. ARABULUCULUK FAALİYETİ 123
5.1. Arabulucuya Başvuru ve Arabulucunun Seçimi 123
5.1.1. Arabuluculuya Başvuru 123
5.1.2. Arabulucunun Seçimi 126
5.2. Arabuluculuk Faaliyetinin Yürütülmesi 127
5.3. Arabuluculuk Sürecinin Başlaması ve Sürelere Etkisi 129
5.3.1. Dava Açılmadan Önce Arabulucuya Başvuru 130
5.3.2. Davanın Açılmasından Sonra Arabulucuya Başvuru 131
5.3.2.1. Mahkemenin Tarafları Arabuluculuk Yoluna Teşvik Etmesi ve Tarafların da Bu Daveti Kabul Etmesi 131
5.3.2.2. Dava Sırasında Tarafların Arabulucuya Başvurma Konusunda Anlaşmaları 132
5.3.2.3. Celse Arasında Tarafların Arabuluculuğa Başvurma Konusunda Anlaşmaları 133
5.4. Arabuluculuk Sürecinin Sona Ermesi 134
5.5. Arabuluculuk Sürecinin Sona Ermesinin Sonuçları 137
5.5.1. Anlaşma Belgesi 138
5.5.2. Belgelerin Saklanması ve Gönderimi 140
5.5.3. İcra Edilebilirlik Şerhi ve Etkileri 141
Üçüncü Bölüm
GENEL OLARAK OMBUDSMANLIK
1. OMBUDSMAN KAVRAMI, TANIMI VE TARİHSEL SÜRECİ 149
1.1. Ombudsmanlık Kavramı –Tanımı ve Tarihsel Süreci 149
1.1.1. Ombudsmanlık Kavramı ve Tanımı 149
1.1.2. Ombudsmanlık Kurumunun Tarihsel Süreci 154
2. OMBUDSMANLIK KURUMUNA DUYULAN İHTİYAÇ 158
3. OMBUDSMANIN ÖZELLİKLERİ, GÖREVLERİ, YETKİLERİ VE TÜRLERİ 161
3.1. Ombudsmanın Özellikleri 161
3.1.1. Bağımsızlık (Indepence) 161
3.1.2. Tarafsızlık ve Adil Olmak (Impartiality And Fairness) 162
3.1.3. Güvenilir Bir İnceleme Süreci (Credible Review Process) 162
3.1.4. Gizlilik (Confidentiality) 163
3.1.5. Kolay Erişebilirlik (Accessibility) 163
3.1.6. Kararların Bağlayıcı Olmaması (Non–Bindingness) 163
3.1.7. Diğer Temel Özellikler 164
3.2. Ombudsmanın Görevleri 164
3.3. Ombudsmanın Yetkileri 166
3.4. Ombudsmanın Türleri 167
3.4.1. Tüketici Ombudsmanı 168
3.4.2. İnsan Hakları Ombudsmanı 169
3.4.3. Çocuk Ombudsmanı 169
4. DÜNYADA UYGULANAN OMBUDSMANLIK ÖRNEKLERİ 171
4.1. İsveç Ombudsmanlığı 171
4.2. Fransa Ombudsmanlığı (Le Mediateur) 173
4.3. Avusturya Ombudsmanı (Volksanwaltsschaft) 175
4.4. Avrupa Birliği (AB) Ombudsmanlığı 177
Dördüncü Bölüm
6328 SAYILI YASA KAPSAMINDA
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
1. TÜRK HUKUKUNDA KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU KANUNU 181
1.1. Yapılan İlk Çalışmalar 181
1.1.1. Gerekçeli Anayasa Önerisi ve Ombudsmanlık 181
1.2. 5548 Sayılı Kanun 182
1.3. 6328 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu 185
1.3.1. Kamu Denetçiliği Kurumunun Kuruluşu 186
1.3.2. Kamu Denetçiliği Kurumunun Özellikleri 186
1.3.2.1. Kurumun Görevi 187
1.3.2.2. Yetkiler 187
1.3.2.3. Bağımsızlık ve Tarafsızlık (Kamu Denetçisinin Statüsü) 188
1.3.3. Kamu Başdenetçi ve Denetçisi Olabilmek İçin Gerekli Koşullar 189
1.3.4. Kamu Başdenetçisi ve Denetçilerin Görevleri ve Yetkileri 191
1.3.5. Başdenetçi ve Denetçilerin Adaylık, Seçim Süreci, Göreve Başlama ve Sona Ermesi 193
1.3.6. Kamu Denetçiliği Kurumunun İnceleme Alanı, Kuruma Yapılan Başvuru ve Sürecin İşleyişi 195
1.3.6.1. Kamu Denetçiliği Kurumunun İnceleme Alanı 195
1.3.6.2. Kamu Denetçiliği Kurumuna Yapılan Başvuru ve Usulü 196
1.3.6.3. Kamu Denetçiliği Kurumunun Şikayet Üzerine İzleyeceği Süreç 199
1.3.6.3.1. Ön İnceleme Aşaması 200
1.3.6.3.2. İnceleme ve Araştırma Aşaması 202
1.3.6.3.2.1. Tanık Beyanı ve Bilirkişi İncelemesi 202
1.3.6.3.2.2. İdareden Bilgi ve Belge İsteme 205
1.3.7. İncelenmekte Olan Bir Şikayetle İlgili Olarak Dava Açılmasının Sürece Etkisi 206
1.3.8. Kamu Denetçiliği Kurumu Sürecinin Sona Erme Halleri 206
1.3.9. İnceleme ve Araştırma Sonucunda Verilecek Kararlar 207
1.3.9.1. Tavsiye Kararı 209
1.3.9.2. Ret Kararı 210
1.3.9.3. Dostane Çözüm Kararı 212
1.3.9.4. Karar Verilmesine Yer Olmadığına Dair Karar 213
1.3.10. İnceleme ve Araştırma Sonucunda Verilecek Kararların Sürece Etkisi 214
1.3.11. Kamu Denetçisinin Ücreti 215
1.3.12. Kamu Denetçiliği Kurumu Raporları 216
1.3.13. Süreç İradi (Gönüllü) Midir? 217
2. BAŞKANLIK SİSTEMİNDE KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMUNA KISA BİR BAKIŞ 218
Beşinci Bölüm
OMBUDSMANLIK VE ARABULUCULUK SİSTEMLERİNİN BENZER VE FARKLI YÖNLERİ
1. İKİ SİSTEMİN BENZER YÖNLERİ 223
1.1. Yasal Düzenleme 223
1.2. Kanunların Düzenleniş Amacı 224
1.3. Gizlilik 224
1.4. Vekil İle Temsil 225
1.5. Başvuru Şekli Açısından Benzerlikler 226
1.6. Sürecin Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Sürelere Etkisi 227
1.7. Kararların Bağlayıcı Olmaması 227
1.8. Başvuru Yapacak Kişiler 228
1.9. Sona Erme Hallerinden Biri Olan: Gerçek Kişinin Ölmesi 228
1.10. Arabulucunun / Denetçinin Aydınlatma Yükümlülüğü 229
1.11. Tarafsızlık 230
1.12. İradilik 230
1.13. Uzmanlık 232
1.14. Faaliyetlerde Elektronik İmkanların Kullanılması 233
2. İKİ SİSTEMİN FARKLI YÖNLERİ 234
2.1. Yasal Düzenlemelerin Amaç ve Kapsamı 234
2.2. Arabulucu / Kamu Denetçisi Olma Koşulları 235
2.3. Yabancılık Unsuru 235
2.4. Ücret / Masraf 236
2.5. Keşif, Tanık, Bilirkişiye Başvurma 236
2.6. Görev Süresi 237
2.7. Karar Verme Yetkisi 238
2.8. Arabulucu / Denetçi Seçimi 239
2.9. Kararın Etkisini Kuvvetlendirici Faktör “Şerh” 240
2.10. Başvuru Süresi 240
2.11. İnceleme ve Araştırma Süresi 241
2.12. Medya Araçlarının Kullanımı ve Kamuoyunun Desteği 242
Sonuç 245
Kaynakça 249
Kavramlar Dizini 265