Avrupa Birliği ve Türk Hukukunda İlamlı İcranın Etkinliği
Prof. Dr. Mustafa Serdar ÖZBEK
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
BİBLİYOGRAFYA 29
KISALTMALAR CETVELİ 95
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
AVRUPA BİRLİĞİNDE CEBRÎ İCRA HUKUKUNUN
GÜNCEL SORUNLARI
§ 1. MEDENÎ USÛL VE İCRA HUKUKUNUN UYUMLAŞMASI 111
A) Avrupa Yargı Bölgesinde Medenî Usûl Hukukunun Bütünleştirici Etkisi ve Uyumlaştırılması 111
B) Avrupa Birliğine Üyelik ve Avrupa Medenî Usûl Hukuku 117
C) Medenî Usûl Hukukunun Uyumlaştırılmasında Karşılaşılan Güçlükler 121
D) Medenî Usûl Hukukunun Uyumlaşma Sürecinin Dayanağı
Olarak Adalete Erişim Doktrini 122
E) Avrupa Birliğinde Tampere Zirvesi ve Medenî Usûl Hukukunda Karşılıklı Tanıma İlkesi 127
F) Avrupa Medenî Usûl Hukuku Önerisi 133
I- Avrupa Medenî Usûl Model Kanunu Taslağında İlâmlı
İcranın Uyumlaştırılmasına Yönelik Öneriler 133
II- Avrupa Medenî Usûl Hukukunun Oluşturulmasının
Önündeki Engeller 137
G) Avrupa Yargı Bölgesinde Yeni Adlî İşbirliği Türleri 142
I- Milletlerarası Evrak Tebliğine İlişkin 2000/1348/EC Sayılı Tüzük 143
II- Delil Toplanmasında Üye Devletler Arasında İşbirliğine
İlişkin 1206/2001/EC Sayılı Tüzük 144
§ 2. MEDENÎ USÛL HUKUKUNDAKİ UYUMLAŞMANIN İCRA HUKUKUNA YANSIMASI 147
A) Millî İcra Sistemleri Arasında Teşkilâtlanma Yönünden
Farklılıklar 147
B) İcra Takiplerine Yönelik Mukayeseli Araştırmalar 149
C) Cebrî İcra Hukukunda Mülkilik İlkesi 149
D) Avrupa İcra Takip Usûllerinde Uyumlaşma Eğilimleri 153
§ 3. CEBRÎ İCRA SİSTEMLERİNDEKİ SORUNLARIN ÖNEMİ 157
A) Millî İcra Sistemlerinin Avrupa Standartlarına Kavuşturulması 157
B) Cebrî İcra İle İlgili Topluluk Faaliyetleri 158
C) Millî Cebrî İcra Sistemlerini Dolaylı Olarak Etkileyen Topluluk Mevzuatı 160
İKİNCİ BÖLÜM
İLÂMLI İCRADA ETKİNLİK SORUNU
§ 4. ADALETE ERİŞİM HAKKI GEREĞİNCE İLÂMLI İCRANIN ETKİNLİĞİNİN ARTIRILMASI 163
A) İcra ve İflâs Hukukunun Hukuk Devleti İlkesiyle İlişkisi 163
B) İcra ve İflâs Hukukunun Sosyal Devlet İlkesiyle İlişkisi 173
C) Avrupa Birliği Hukukunda İlâmlı İcranın Etkinliği 175
D) Türk Hukukunda İlâmlı İcranın Etkinliği 180
§ 5. AVRUPA KONSEYİ BAKANLAR KOMİTESİNİN İLÂMLI İCRA HAKKINDAKİ REC (2003)17 SAYILI TAVSİYE KARARI 185
A) Tavsiye Kararının İçeriği 185
I- Tanımlar 186
II- Kapsam 187
III- İcra Takip Usûlleri 187
IV- İcra Daireleri 188
B) Tavsiye Kararının İncelenmesi 189
I- Tavsiye Kararının Geçmişi ve İlâmlı İcranın Etkinliğine
İlişkin İHAM Kararları 189
II- Tavsiye Kararında Yer Alan İlkelerin Değerlendirilmesi 191
1) Tanımların Değerlendirilmesi 192
2) Kapsamın Değerlendirilmesi 192
3) İcra Takip Usûllerinin Değerlendirilmesi 192
4) İcra Organlarının Değerlendirilmesi 198
C) Tavsiye Kararının Uygulanmasına Yönelik İlkeler 200
I- Cebrî İcra Sistemlerinin Erişilebilirliği 202
1) Cebrî İcra Hizmetlerinin Yaygınlaşması 202
2) İcra Giderleri 202
a) İcra Giderlerinin Düzenlenmesi 202
b) İcra Giderlerinin Şeffaflığı 203
c) İcra Harçlarının Şeffaflığı 203
d) İcra Giderlerinin Takip Konusu Alacakla Orantılı Olması 204
e) İcra Giderlerinin Öngörülebilirliği 204
f) Borçlunun Malvarlığı Hakkındaki Bilgilere Erişim 204
g) İcra Giderlerinin Paylaştırılması 204
II- Cebrî İcra Sistemlerinin Etkinliği 204
1) İcra Hizmetlerinin Etkinliği 204
a) Liyakat Gereklilikleri 204
b) Mesleğin Örgütlenmesi 205
c) Kalite Standartları 205
d) İcra Memurlarının Denetimi ve İzlenmesi 206
e) Disiplin Soruşturmaları ve Yaptırımları 207
2) İcra İşlemlerinin Etkinliği 207
a) İcra Takibinin Süresi 207
b) İcra Takiplerinin Süresinin Öngörülebilirliği 207
c) İcra Takiplerindeki Kesin Sürelere Uyma
Güvenceleri 208
d) Cebrî İcranın Düzgün ve Hızlı Olması 209
e) Bildirim 209
f) Ceza Uyuşmazlıklarında İcra Oranı 209
g) Hukuk Uyuşmazlıklarında İcra Oranı 209
h) Milletlerarası İcra Takipleri 209
§ 6. ALACAKLI İLE BORÇLU ARASINDAKİ MENFAAT ÇATIŞMASI İKİLEMİNDE İLÂMLI İCRANIN
ETKİNLİĞİNİN ARTIRILMASI 211
A) Cebrî İcra Hukukunda Alacaklı ile Borçlu Arasındaki Menfaat Çatışmaları 211
I- Menfaat Çatışmasında Borçlunun Yeniden Yapılandırılması, Alacaklının Güveni ve Kapitalin Korunması 211
II- Menfaat Çatışmasında Borçlunun Hakları: İnsan Onuru ve Özel Hayatın Gizliliğinin Korunması 219
III- Menfaat Çatışmasında Alacaklının Hakkı: Alacağın Etkin
Bir İcra Takibiyle Tahsili 225
B) Cebrî İcra Hukukunda Alacaklı ile Borçlu Arasındaki Menfaat Çatışmalarının Dengelenmesi 237
I- İnsan Onurunun Korunmasıyla Alacağın Tahsili Arasındaki Çatışmada İnsan Onuruna Üstünlük Tanınması 237
II- Özel Hayatın Gizliliği ile Alacağın Tahsili Arasındaki Çatışmada Alacağın Tahsiline Üstünlük Tanınması 239
III- Menfaat Çatışmalarının Ölçülülük İlkesi Çerçevesinde Dengelenmesi 243
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İLÂMLI İCRADA İCRA ORGANLARI
VE İCRA EDİLEBİLİR BELGELER
§ 7. CEBRÎ İCRA TEŞKİLÂTININ ESÂSLARI 249
A) Medenî Usûl Hukukunda Mukayeseli İncelemeler 249
B) Cebrî İcraya İlişkin Tasnifler 252
I- Cebrî İcradaki Tasnif Kıstasları 252
II- Cebrî İcra Hukukundaki Kanûnî Düzenlemelerin Genel Özellikleri 255
1) Kanunda Tüm İcra Yolları İçin Geçerli Olan Genel Hükümlere Yer Verilmesi 256
2) Kanunda Belirli Talepler İçin Özel Kurallara Yer
Verilmesi 257
§ 8. CEBRÎ İCRA ORGANLARI 259
A) İcra Organlarına İlişkin Farklılıklar 259
B) Yargılama Yetkisi ve Cebir 260
C) İcra Sürecinde Mahkemenin Önleyici ve Denetleyici İşlevi 262
D) İcra Organının Cebrî İcra Faaliyetinin Adlî veya İdarî Niteliği 265
I- İcra Memuru Esaslı Sistemler 266
II- Mahkeme Esaslı Sistemler 267
III- Karma Sistemler 268
IV- İdarî Sistemler 271
V- Cebrî İcra Faaliyetine İlişkin Türk Doktrinindeki Görüşler 271
§ 9. İCRA TEŞKİLÂTI VE İCRA MEMURLARININ
NİTELİKLERİ 275
A) Alman Hukukunda İcra Teşkilâtı 275
B) Fransız Hukukunda İcra Teşkilâtı 278
C) İngiliz Hukukunda İcra Teşkilâtı 281
D) İspanyol Hukukunda İcra Teşkilâtı 284
E) İsveç Hukukunda İcra Teşkilâtı 286
F) Türk Hukukunda İcra Teşkilâtı 287
§ 10. İCRA DAİRELERİNİN TEŞKİLÂTLANMA ŞEKİLLERİ 293
A) İcra Dairelerinin Teşkilâtlanma Şeklindeki Farklılıklar 293
B) İcra Dairelerinin Özerkleştirilmesi 295
I- İcra Memurlarının Bağımsız Meslek Mensupları Şeklinde Örgütlenmesi 295
II- Cebrî İcranın Etkinliğini Sağlamak İçin İcra Memurlarının Statüsü Hakkında Öneriler 296
III- Türk İcra Teşkilâtında İcra ve İflâs Komserliği Kurulması Önerisi 299
1) Lisanslı İcra ve İflâs Komiserliği 299
2) İcra Komiserlerinin Yetki Çevresi ve İstinabe 300
3) İcra ve İflâs Komiserliği İçin Lisans Verme Ölçütleri 300
4) İcra ve İflâs Komiserliği Lisansının Verilme Şartları 300
5) İcra ve İflâs Komiserliği Lisansı Verilecek Kişiler 300
6) Yardımcı Personel 300
7) İcra ve İflâs Komiserliğinin Görev Tanımı 301
8) İcra ve İflâs Komiserlerinin Yükümlülükleri 302
9) İcra ve İflâs Komiserlerinin Eğitimi ve Stajı 303
10) İcra ve İflâs Komiserlerinin Hukukî Sorumlulukları 304
11) İcra ve İflâs Komiserliği Teşkilât Yapısı 304
§ 11. CEBRÎ İCRAYA İLİŞKİN ANAYASAL ZORUNLULUKLAR 305
A) Cebrî İcra Hukukunun Anayasa Hukuku ile Olan Bağlantısı 305
B) Cebrî İcra Hakkının Anayasal Korumaya Sahip Kılınması 307
C) Cebrî İcra Üzerindeki Anayasal Sınırlamalar 308
I- Kıta Avrupası Hukukunda Anayasal Sınırlamalar 308
II- Anglo-Amerikan Hukukunda Anayasal Sınırlamalar 313
§ 12. İCRA DAİRESİNİN İCRA TAKİBİ ÜZERİNDEKİ KONTROL YETKİSİ 317
A) Borçlunun Malvarlığının Belirlenmesi 317
B) Alacaklının İcra Edilebilir Bir Belgeye Sahip Olduğunun
Tespiti 319
C) Malvarlığının Fiilen Haczi 322
D) Taraflar veya Taraflarla Üçüncü Kişiler Arasında Doğabilecek Uyuşmazlıkların Çözülmesi 323
E) Haczedilen Malların Paraya Çevrilmesi 324
F) Satım Bedelinin Alacaklılara Paylaştırılması 325
§ 13. İLÂMLI İCRADA İCRA EDİLEBİLİR BELGELER 327
A) İcra Edilebilir Belgenin Anlamı ve Kapsamı 327
I- İcra Edilebilir Belgelerin Türleri 327
II- Kıta Avrupası Sisteminde İcra Edilebilir Belgeler 334
III- Anglo-Sakson Hukuku Sisteminde İcra Edilebilir Belgeler 341
B) İcra Edilebilir Belgelerin İcrası 342
C) İlâmda İcra Edilebilirlik Şerhine Yer Verilmesi 346
D) Mukayeseli Hukuk Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi 348
§ 14. İLÂMLI İCRADA ÖN KOŞULLAR 351
A) Cebrî İcranın Başlamasıyla İlgili Meseleler 351
B) Romanist Hukuk Sistemleri 351
C) Orta Avrupa Hukuk Sistemleri 353
D) Anglo-Sakson Hukuku Sistemleri 355
E) Mukayeseli Hukuktaki Düzenlemelerin Değerlendirilmesi 356
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İLÂMLI İCRADA BORÇLUNUN MALVARLIĞININ ŞEFFAFLIĞI
§ 15. BORÇLUNUN MALVARLIĞININ ŞEFFAFLIĞINI SAĞLAMANIN ÖNEMİ 359
A) İcra ve İflâs Hukukunda Malvarlığı 359
I- Malvarlığının Tanımı ve Unsurları 359
II- İcra ve İflâs Hukuku Açısından Malvarlığının Önemi 364
B) Borçtan Sorumluluk ve Borçlunun Malvarlığının Alacaklılarının Müşterek Rehni Olması 367
C) Alacaklının Elinde İlâm veya İlâmlı İcraya Dayanak Belge Olmadığında Borçlunun Malvarlığının Şeffaflığı 374
I- Sicillerden Bilgi Alınması 376
II- Üçüncü Kişilerden Bilgi Alınması 378
III- Nafaka Taleplerinde Bilgi Edinilmesi 380
IV- Milletlerarası Çerçeve 381
D) İlâmlı İcrada Borçlunun Malvarlığının Şeffaflığının Sağlanması 384
I- Borçlunun Malvarlığı Bilgilerine Erişimin Kolaylaştırılması 384
II- Borçlu Hakkındaki Bilgilere Erişim Yolları 386
§ 16. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA BORÇLUNUN MALVARLIĞININ ŞEFFAFLIĞI 391
A) Genel Olarak Borçlunun Malvarlığı Hakkında Bilgi Edinme 391
B) Millî Cebrî İcra Hukuku Sistemleri ve Uygulamalarına İlişkin
Bir Rehber Hazırlanması 392
C) Resmî Sicillerdeki Bilgilerin Artırılması ve Sicillere Erişimin Kolaylaştırılması 393
I- Ticaret Sicillerinden Bilgi Edinilmesi 395
II- Nüfus Sicillerinden Bilgi Edinilmesi 397
III- Sosyal Güvenlik ve Vergi Sicillerinden Bilgi Edinilmesi 399
IV- Diğer Sicillerden Bilgi Edinilmesi 402
V- Sicillere Sınır Aşırı Erişim 404
D) İcra Organları Arasında Bilgi Aktarımının Sağlanması 405
I- İcra Organları Arasında İşbirliği Modelleri 406
1) Adlî Yardımlaşma 407
2) İcra Daireleri Arasında Bilgi Değişimi 408
3) Yetkili Merciler Arasında Bilgi Değişimi 409
II- Üye Devletlerdeki Durum 412
III- Alınabilecek Tedbirler ve Teknolojik Gelişmelerden Yararlanılması 414
E) Borçlunun Mal Beyanıyla İlgili Tedbiriler Alınması 416
I- Mal Beyanının Tanımı ve İçeriği 416
II- Üye Devletlerde Mal Beyanının Yapılma Şekli 418
III- Mal Beyanının Borçlunun Yemini veya Yeminle Temin Edilmiş İfâdesiyle Şahsen Yapılması 429
IV- Mal Beyanının Etkinliği Konusunda Avrupa Birliğinde Alınabilecek Tedbirler 434
V- Mal Beyanının Alacaklı ve Borçlu Arasındaki Menfaat Dengesi
ve Ölçülülük İlkesi Çerçevesinde Değerlendirilmesi 436
1) Borçlunun Mal Beyanının Kapsamı 436
2) Borçlunun Mal Beyanının İcra Organlarının Erişimine Açık Bir Sicile Kaydı 438
VI- Avrupa Malvarlığı Deklarasyonu 442
F) Üçüncü Kişilerden Bilgi Alınması 446
I- Banka ve Finans Kurumlarından Bilgi Alınması 446
II- Üçüncü Kişi Bildirimi (Üçüncü Kişideki Alacak Haczi) ile Bilgi Alınması 450
G) Sınır Aşırı Alacakların Tahsilinde Malvarlığının Şeffaflığı 455
H) Avrupa’da Malvarlığının Şeffaflığına İlişkin Esaslar 459
I- Her Çeşit Bilgi Kaynağına Erişim İmkânı 459
II- İcra Takibinde Kişisel Bilgilerin Korunması 460
III- Avrupa Yargı Bölgesinde Şeffaflık 461
IV- Kamu Alacakları ile Özel Alacakların Tahsilinde Eşitliğin Sağlanması 462
I) Avrupa Birliğinde İlâmlı İcranın Etkinliğini Artırma Konusunda Yapılan Öneriler 463
I- Avrupa İcra Hukuku Sistemleri Hakkında Bilgi Veren Bir Rehber Kitap Hazırlanması 463
II- Resmî Sicillerdeki Bilgilere Erişimin Kolaylaştırılması 464
III- Nüfus Sicillerine Erişimin Kolaylaştırılması 464
IV- Tüketici Sicillerine Erişimin Kolaylaştırılması 465
§ 17. TÜRK HUKUKUNDA BORÇLUNUN MALVARLIĞININ ŞEFFAFLIĞI 467
A) İcra Takibine Başlanmadan Önce Müstakbel Borçluların Ödeme Gücü ve Alışkanlığı Hakkında Bilgi Toplanması ve Paylaşımı 467
I- Borçluların Malî Durumu Hakkında İstihbarat Yapılması
ve Risk Santralizasyonu 468
1) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’nun Mülga 44. Maddesinde Düzenlenen Risk Santralizasyonu 470
2) Bankacılık Kanununda Düzenlenen Risk Merkezi 473
II- Alacaklılar Arasında Eşitlik Sağlanarak Risk Merkezi Hizmetlerinin Yaygınlaştırılması 476
III- Borçlular Hakkında İstihbarat Amaçlı Siciller Oluşturulması 481
B) İcra Takibine Başlandıktan Sonra Borçlunun Yerleşim Yeri ve Malvarlığı Bilgilerine Erişim 486
I- Elektronik Veri Tabanlarından Yararlanılarak Borçlunun Yerleşim Yerinin Tespiti 486
II- Borçlunun Malvarlığı Hakkındaki Bilgilere Erişim Yolları 490
1) İcra Dairelerinin Borçlunun Yerleşim Yeri ve Malvarlığı Hakkında Bilgi Edinme Yetkisi 490
2) Borçlunun Malvarlığı Hakkında Sicillerden Elektronik Ortamda Bilgi Alınması 497
C) İhtiyatî Hacizde Borçlunun Malvarlığının Şeffaflığının
Sağlanması 503
D) Borçlunun Mal Beyanının Etkinleştirilmesi ve İcra Organları Arasında Bilgi Paylaşımı 511
I- İcra ve İflâs Hukukunda Mal Beyanının Önemi ve Mal Beyanında Bulunma Yükümlülüğü 511
1) İcra ve İflâs Kanunudaki Mal Beyanında Bulunma Yükümlülüğüne İlişkin Hükümler 511
2) Diğer Kanunlardaki Mal Beyanında Bulunma Yükümlülüğüne İlişkin Hükümler 521
II- Mal Beyanının Etkinliğinin Sağlanması İçin Alınabilecek Önlemler 526
1) Borçlunun Mal Beyanında Bütün Malvarlığı Değerlerini Bildirmesi 527
2) Borçlunun Mal Beyanının Merkezî Kayıt Sistemine Geçirilmesi ve İcra Dairelerinin Erişimine Açık Olması 532
3) Mal Beyanının, Mahkeme veya İcra Organları Önünde Yemin Ederek Verilmesi 532
III- Mal Beyanında Bulunma Yükümlülüğünün İhlâli Hâlinde Yaptırım Olarak Kanunda Hapis Cezası Öngörülmesinin Anayasaya Uygunluğu 539
1) Mal Beyanında Bulunmayan Borçlu Hakkında Tazyik Hapsi Uygulanması 539
2) Mal Beyanında Bulunmayan Borçlu Hakkında Disiplin Hapsi Uygulanması 544
3) Borçlunun Hapis Cezasıyla Mal Beyanında Bulunmaya Zorlanmasının Anayasaya Aykırı Olduğuna Dair Görüşler 544
4) Hapis Cezası Yaptırımının Anayasanın “Sözleşmeden Doğan Yükümlülükler Nedeniyle Hapis Yasağı” İlkesine Uygunluğu 546
5) Hapis Cezası Yaptırımının Anayasanın “Hukuk Devleti” İlkesine Uygunluğu 552
BEŞİNCİ BÖLÜM
SINIR AŞIRI İLÂMLI İCRA
§ 18. İLÂMLI İCRANIN İÇ HUKUKTA DÜZENLENMESİ 563
§ 19. MUKAYESELİ HUKUKTA BORÇLUNUN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERDEKİ MAL VE ALACAKLARININ HACZİ 567
A) Üçüncü Kişilerdeki Alacak Haczinin Konusu 567
I- Borçlunun Üçüncü Kişilerdeki Mal ve Alacaklarının Haczi 567
II- Borçlunun Üçüncü Kişilerdeki Ücret ve Diğer Para Alacaklarının Haczi 569
III- Üçüncü Kişilerde Haczedilen Alacakların Niteliği 570
1) Kambiyo Senetlerinin Haczedilme Koşulları 571
2) Üçüncü Kişilerdeki Müstakbel Alacakların Haczi 572
IV- Üçüncü Kişilerdeki Alacak Haczinin Alacaklının Talebiyle Sınırlanması 573
B) Üçüncü Kişideki Alacak Haczinin Tarafları 574
I- Üçüncü Kişideki Alacak Haczinde Borçluyla Üçüncü Kişi Arasındaki İlişki 574
II- Üçüncü Kişideki Alacak Haczinde Üçüncü Kişinin Hukukî Durumu 575
1) Romanist Hukuk Sisteminde Üçüncü Kişinin Hukukî Durumu 575
2) İngiliz Hukuk Sisteminde Üçüncü Kişinin Hukukî
Durumu 576
3) Orta Avrupa Hukuk Sisteminde Üçüncü Kişinin Hukukî Durumu 577
III- Borçlunun Bankada Bulunan Alacağının Haczi 579
IV- Alacaklı ve Üçüncü Kişinin Tespiti 580
V- Üçüncü Kişideki Alacağın Birden Fazla Alacaklı Tarafından Haczi 581
VI- Üçüncü Kişideki Alacak Haczine İlişkin Genel
Değerlendirme 581
§ 20. AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRK HUKUKUNDA BANKA MEVDUAT HACZİ 583
A) Üye Devletlerde Banka Mevduat Haczinin Usûlü 583
I- Üye Devletlerin Cebrî İcra Sistemlerindeki Benzerlik ve Farklılıklar 585
II- Üye Devletlerde Üçüncü Kişi Haciz Emrinin Verilme
Usûlü 587
1) Üçüncü Kişideki Alacak Haczinin Yapılabilmesi İçin Bulunması Gereken Ön Koşullar 587
2) Alacaklının Haczedilecek Banka Mevduatını Belirtmesi 590
3) Üçüncü Kişideki Alacak Haczinin Tamamlanması ve Ödeme Yasağı 592
4) Borçlu veya Üçüncü Kişinin Üçüncü Kişi Haciz Emrine İtiraz Etme İmkânı 594
B) Türk Hukukunda Banka Mevduat Haczinin Üye Devletlerle Mukayesesi 595
C) Banka Mevduat Haczinin Esasları 607
I- Banka Mevduat Haczinin Konusu 607
1) Borçlunun Mevcut ve Müstakbel Banka Mevduatlarının Haczi 607
2) Borçlunun Doğmuş ve Doğacak Mevduat Bakiyeleri ile Şarta Bağlı Alacaklarının Haczi 611
3) Birden Fazla Banka Mevduatının Haczi 621
II- Banka Mevduat Haczinde Borçlunun Korunması 621
1) Borçlunun Mahkemenin Müdahalesiyle Korunması 622
2) Banka Mevduat Haczinin Takip Konusu Miktarla Sınırlanması 625
3) Müşterek Mevduatın Haczinde Borçlunun Korunması 626
III- Üçüncü Kişideki Alacak Haczinde Haczedilen Alacağın
Tahsili 631
1) Haczedilen Mal veya Alacağın İlâm Alacaklısı veya İcra Dairesi Tarafından Paraya Çevrilmesi veya Tahsili 631
2) Üçüncü Kişinin Haciz Emrine Yaptığı İtirazın
İncelenmesi 638
3) Mevduat Üzerine Birden Fazla Alacaklının Haciz Koydurması 638
IV- Üçüncü Kişideki Alacak Haczinin Değerlendirilmesi 643
§ 21. SINIR AŞIRI ÜÇÜNCÜ KİŞİDEKİ ALACAK HACZİ 645
A) Sınır Aşırı Üçüncü Kişideki Alacak Haczinde Mülkilik İlkesi 645
B) Sınır Aşırı Üçüncü Kişideki Alacak Haczinde Yetkili İcra
Organı 646
I- Borçlunun Yerleşim Yerindeki İcra Organının Yetkisi 646
II- Üçüncü Kişinin Yerleşim Yerindeki İcra Organının Yetkisi 647
III- Üçüncü Kişinin Teminatının Bulunduğu Yerdeki İcra Organının Yetkisi 649
IV- Borçluya Karşı Dava Açılan Yer Mahkemesinin Yetkisi 650
V- Üçüncü Kişiye Karşı Dava Açabilecek Yer 655
C) Alacağın Tahsilinde Tekerrür Tehlikesi 656
D) Üçüncü Kişi Alacak Haciz Emrinin Sınır Aşırı Tebliği 658
E) Yabancı Üçüncü Kişi Alacak Haciz Emirlerinin Tanınması 666
F) Üçüncü Kişi Alacak Haciz Emrinin Sınır Aşırı Tebliğinin Değerlendirilmesi 673
§ 22. SINIR AŞIRI BANKA MEVDUAT HACZİNE İLİŞKİN GELİŞMELER 677
A) Sınır Aşırı Banka Mevduat Haczine İlişkin Bir Avrupa Sistemi Oluşturulması 677
I- Banka Mevduatlarının Haczine İlişkin Topluluk Belgesi Oluşturma İhtiyacı 677
II- Hazırlanacak Topluluk Belgesinin İçeriği 681
III- Önerilen Avrupa Belgesinin Uygulamada Sağlayacağı İyileşmeler 683
B) Oluşturulacak Avrupa Sisteminde Haciz Kararının Alınma
Usûlü 684
I- Alacaklının Haciz Kararı Alabileceği Aşamalar 684
II- Haciz Kararının Verilme Koşulları 684
III- Borçlunun Dinlenmesi 685
IV- Borçluya Ait Banka Mevduat Bilgilerinin Öğrenilmesi 685
C) Mahkemelerin Yetkisine İlişkin Konular 686
D) Avrupa Sisteminde Haciz Kararının Miktarı ve Sınırları 686
I- Hacizle Teminat Altına Alınacak Miktar 686
II- Bankanın Masraflarının Karşılanması 686
III- Birden Fazla, Müşterek ve Temsilci Sıfatıyla Açılan
Mevduatın Haczi 687
IV- Haczedilemeyecek Miktar 687
E) Mevduat Haczi Kararının Etkileri 688
I- Mevduat Haczinin Uygulanması 688
II- Borçlunun Korunması 689
III- Yarışan Alacaklıların Sırası 689
IV- Haczin İcraî Tedbire Dönüşmesi 689
F) Sınır Aşırı Mevduat Haczine İlişkin Diğer Öneriler 690
I- Avrupa Genelinde Tutulan Banka Mevduatlarının Sınır
Aşırı Haczi 690
II- Avrupa Genelinde Millî İcra Organları Arasında Doğrudan İşbirliği Yapılması 691
§ 23. PARA ALACAĞI DIŞINDAKİ İLÂMLARIN İCRASI 693
A) Genel Olarak Para Alacağı Dışındaki İlâmların İcrası ve
Aynen İfa Talebi 693
B) Bir İşin Yapılması veya Yapılmamasına İlişkin İlâmların İcrası 701
I- Bir İşin Yapılmasına İlişkin İlâmlar 702
1) Üçüncü Kişi Tarafından Yapılabilen İşler 702
2) Üçüncü Kişi Tarafından Yapılamayan İşler 705
II- Bir İşin Yapılmamasına İlişkin İlâmlar 708
1) Yapmama (Kaçınma) Borçları 709
2) Katlanma Borçları 709
3) Yapmama ve Katlanma Borçlarının İcrası 709
C) Şahsî Olmayan Borçlara İlişkin İlâmların İcrasını Sağlamaya Yönelik Yöntemler 712
I- İkame İfa 713
II- Tazyik Para Cezası 714
1) Romanist Hukuk Sistemlerinde Para Cezaları 714
2) Sosyalist ve Latin Amerikan Hukuk Sistemlerinde Para Cezaları 720
3) Türk Hukuk Sisteminde Para Cezaları 722
a) Adlî Para Cezası 722
b) İdarî Para Cezası 723
c) Disiplin Para Cezası 726
d) Tazyik Para Cezası 727
III- İkame İfa ve Tazyik Para Cezasına Alternatif İcra
Yöntemleri 734
D) Şahsî Borçlara İlişkin İlâmların İcrasını Sağlamaya Yönelik Yöntemler 735
I- Tazyik Para Cezası 736
II- Mahkemeye İtaatsizlik 737
1) İngiliz Hukuk Sisteminde Mahkemeye İtaatsizlik 737
2) Amerikan Hukuk Sisteminde Mahkemeye İtaatsizlik 741
III- Malvarlığına El Koyulması 741
IV- Hapis Cezası Verilmesi 743
E) Yapmama ve Katlanma Borçlarına İlişkin İlâmların İcrasını Sağlamaya Yönelik Yöntemler 744
F) Mukayeseli Hukuk Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi 749
I- Para Alacağı Dışındaki İlâmların İcrasında Borçlunun
Tazyiki 749
II- Cebrî İcranın Yapısında Bulunan Sınırlamalar 753
§ 24. BİR İŞİN YAPILMASI VEYA YAPILMAMASINA İLİŞKİN İLÂMLARIN SINIR AŞIRI İCRASI 755
ALTINCI BÖLÜM
İLÂMLI İCRADA GEÇİCİ İCRA EDİLEBİLİRLİK
§ 25. MUKAYESELİ HUKUKTA İLÂMLARIN GEÇİCİ İCRA EDİLEBİLİRLİĞİ 759
A) Kanun Yoluna Başvurunun İlâmın İcrasına Etkisi 759
B) Geçici İcra Edilebilirliğe İlişkin Sistematik Düşünceler 760
I- Orta Avrupa Hukuk Sistemleri 763
1) Geçici İcra Edilebilirlikte Genel Kural ve Kuralın Uygulama Alanı 763
2) Geçici İcra Edilebilirliğe İlişkin Genel Kuralın İstisnası 766
II- Romanist Hukuk Sistemleri 768
1) Fransız Hukuk Sistemi 768
2) Diğer Romanist Hukuk Sistemleri 769
III- İskandinav Hukuk Sistemleri 770
IV- Doğu Avrupa Hukuk Sistemleri 771
V- Anglo-Amerikan Hukuk Sistemleri 772
VI- Doğu Asya Hukuk Sistemleri 773
C) Geçici İcra Edilebilirlik Konusunda Mukayeseli Hukuk Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi 774
§ 26. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA İLÂMLARIN GEÇİCİ
İCRA EDİLEBİLİRLİĞİ 779
A) Brüksel Tüzüğü Kapsamında Geçici İcra Edilebilirlik 779
B) Brüksel Tüzüğü Kapsamında Sınır Aşırı Geçici İcra
Edilebilirlik 781
I- Brüksel Tüzüğünün Düzenleme Çerçevesi 781
II- Brüksel Tüzüğü m. 47, 1’in Uygulamadaki Etkileri 783
C) Avrupa Birliği Hukukunda Yapılması Önerilen Değişiklikler 786
I- Brüksel Tüzüğü m. 47, 2-3’ün İçeriğine İlişkin
Değişiklikler 786
II- Brüksel Tüzüğü m. 47, 1’de Yapılması Önerilen
Değişiklikler 788
III- Geçici İcra Edilebilirlik ve Avrupa Sınır Aşırı Alacak
Haczi 788
D) Kanun Yolu İncelemesinin Geçici İcra Edilebilirliğe Etkisi 789
I- Geçici İcra Edilebilirliğin Durdurulması 789
II- Hükmün Bozulması Hâlinde Borçlunun Zararının Tazmini Konusunda Alacaklının Sorumluluğu 791
III- Temyiz İncelemesi Sırasında İcranın Durdurulması 793
§ 27. TÜRK HUKUKUNDA İLÂMLARIN KESİNLEŞMEDEN
İCRA EDİLEBİLMESİ 795
A) Hükme Karşı Kanun Yoluna Başvurunun Hükmün İcrasını Ertelememesi 795
I- Kanun Yoluna Başvurunun Alacaklı İle Borçlu Arasındaki Menfaat Dengesi Çerçevesinde Hükmün İcrasına Etkisi 795
II- Kesinleşmeden İcra Edilemeyecek İlâmlar 804
1) Genel Olarak Medenî Yargıda Kesinleşmeden İcra Edilemeyecek İlâmlar 804
2) İş Yargısında Kesinleşmeden İcra Edilemeyecek
İlâmlar 843
a) Yorum, Hizmet Tespit ve İşe İade Davaları 843
b) İşe İade Hükmünün Hukukî Niteliği 844
c) İşe İade Hükmünün İcrası 854
3) İdarî Yargıda Kesinleşmeden İcra Edilemeyecek
İlâmlar 866
a) İdareye Karşı İlâmlı İcra Takibi Yapmadan Önce
Yazılı Olarak Ön Bildirimde Bulunma Zorunluluğu 867
b) Tam Yargı Davası Sonucu Verilen İlâmların Genel Hükümlere Göre İcra Edilmesi 872
c) Olması Gereken Hukuk Bakımından Tam Yargı Davası Sonunda Verilen İlâmların Kesinleşmeden İcra Edilememesi 877
III- Kesinleşmeden İcra Edilemeyecek İlâmların Kesinleşmeden İcraya Konulamaması 878
1) İcrası İçin Kesinleşmesi Zorunlu Olan İlâmlarda İcra Müdürünün Borçluya İcra Emri Tebliğ Etmeden Önce Kesinleşme Şerhinin Varlığını Araştırması 878
2) Kesinleşmeden İcra Edilemeyecek İlâmların Kesinleşmeden İcraya Konulması Hâlinde Süresiz Şikâyete Başvurulabilmesi 881
3) Takibin Dayanağı Olan İlâmın Kesinleşmeden İcra Edilemeyecek İlâmlardan Olup Olmadığı ve Böyleyse Kesinleşip Kesinleşmediğinin Şikâyet Yoluyla İcra Mahkemesince Re’sen Nazara Alınabilmesi 884
IV- İstinaf veya Temyiz Edilen Hükmün İcraya Konulması
Hâlinde İcranın Geri Bırakılması 887
V- İstinaf Yoluna Başvurunun İlâmlı İcraya Etkisi 896
B) Olması Gereken Hukuk Bakımından Öneri 902
I- Kanun Yoluna Başvurunun İlâmın İcrasını Durdurmamasının Yol Açabileceği Sorunlar 902
II- Kanun Yoluna Başvurunun İlâmın İcrasını Durdurması 911
1) İlk Derece Mahkemesi Hükümlerinin Kesinleşmeden
İcra Edilememesi 911
2) Hakem Kararlarının Kesinleşmeden İcra Edilememesi 918
C) Geçici Koruma Tedbirlerinin Esas Hakkındaki Hükmün
Verilmesi Üzerine Kesinleşmesi Beklenmeden Kalkması 924
I- HUMK Uyarınca Esas Hakkındaki Hükmün Verilmesiyle İhtiyatî Tedbirin Kendiliğinden Kalkması 924
II- HMK Uyarınca İhtiyatî Tedbirin Hükmün Kesinleşmesine Kadar Devam Etmesi 926
YEDİNCİ BÖLÜM
İLÂMLI İCRADA KORUMA TEDBİRLERİ
§ 28. AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRK HUKUKUNDA GEÇİCİ KORUMA TEDBİRLERİ 931
A) Milletlerarası Unsurlu Davalarda Geçici Koruma Tedbirleri 931
B) Avrupa Birliği Hukukunda Geçici Koruma Tedbirlerinin
Tanımı 933
I- Geçici Koruma Tedbirlerine İlişkin Yeknesak Bir Tanım İhtiyacı 933
II- Geçici Koruma Tedbirlerine İlişkin ATAD’ın Tanımı ve
Van Uden Kararı 935
§ 29. GEÇİCİ KORUMA TEDBİRLERİNİN GENEL ESASLARI 941
A) Geçici Koruma Tedbirlerinin Ortak Özellikleri 941
B) Amaçları Bakımından Geçici Koruma Tedbirleri 946
I- Teminat Amaçlı Tedbirler 946
II- Eda Amaçlı Tedbirler 947
III- Düzenleme Amaçlı Tedbirler 965
C) Avrupa Birliğinde Çoğunlukla Uygulanan Geçici Koruma Tedbirleri 966
§ 30. GEÇİCİ KORUMA TEDBİRLERİNİN TÜRLERİ VE AVRUPA BİRLİĞİNDE UYUMLAŞTIRILMASI 969
A) Ön Hacizler veya Malvarlığının Dondurulması Emirleri 969
I- Genel Olarak Malvarlığının Dondurulması Tedbiri 969
II- Türk Hukukunda Malvarlığının Dondurulması Tedbiri 971
B) Para Alacağı Dışındaki Alacaklar İçin Geçici Koruma
Tedbirleri 974
C) Geçici Ödemeler 975
I- Genel Olarak Geçici Ödemeler 975
II- Türk Hukukunda Geçici Ödemenin Koşulları 976
III- Geçici Ödeme Kararı ve Kararın İcrası 978
IV- Geçici Ödemenin Tazminattan Mahsubu veya İadesi 981
V- Geçici Ödemeye İlişkin Eleştirilerin Değerlendirilmesi 982
VI- Geçici Ödemelerin Sınır Aşırı Uygulanması 984
D) Geçici Bilgi Verilmesi 987
E) Delilin Muhafazası 988
F) Yargılama Giderlerinin Güvence Altına Alınması 989
§ 31. GEÇİCİ KORUMA TEDBİRLERİNİN VERİLME USÛLÜ 991
A) Geçici Koruma Tedbirlerine Karar Verilebilmesi İçin Gereken Koşullar 991
I- Talebin Haklılığı İhtimalinin Ortaya Koyulması 991
II- Alacaklının Hakkının İhlâl Edilme Tehlikesinin Varlığı 997
III- Hâkimde Talebin Uygunluğuna Dair Kanaat
Uyandırılması 1000
B) Geçici Koruma Tedbirlerinin Çekişmeli Bir Usûlde Verilmesi 1001
C) Geçici Koruma Tedbirlerinde Teminat Gösterilmesi 1003
§ 32. GEÇİCİ KORUMA TEDBİRLERİNİN UYGULANMASI 1007
§ 33. GEÇİCİ KORUMA TEDBİRLERİNİN UYGULANABİLECEĞİ MALVARLIĞI DEĞERLERİ 1013
§ 34. GEÇİCİ TEDBİR YARGILAMASI İLE ESAS HAKKINDAKİ DAVA ARASINDAKİ İLİŞKİ 1017
A) Geçici Koruma Tedbiri Alınmasından Sonra Esas Hakkındaki Davanın Açılması 1017
B) Geçici Tedbir Yargılamasının Esas Hakkındaki Davayı Etkilememesi 1019
§ 35. GEÇİCİ KORUMA TEDBİRLERİNE KARŞI İTİRAZ VE KANUN YOLLARI 1021
A) Avrupa Birliğine Üye Devletlerde Geçici Koruma Tedbirlerine Karşı Başvurulabilecek Kanun Yolları 1021
B) Türk Hukukunda Geçici Koruma Tedbirlerine Karşı Başvurulabilecek Kanun Yolları 1022
§ 36. GEÇİCİ KORUMA TEDBİRLERİNİN SINIR AŞIRI UYGULANMASI 1025
A) Mahkemelerin Yetkisine İlişkin Konular 1025
B) Geçici Koruma Tedbirlerinin Tanınması 1028
C) Geçici Koruma Tedbirine İlişkin Hukuk Politikası Konusunda Doktrinde Yapılan Öneriler 1030
I- Brüksel Tüzüğünün 31. Maddesine Açıklık Kazandırılması İhtiyacı 1030
II- Sınır Aşırı Alacak Haczi Hakkında Avrupa Koruma Emri Oluşturulması 1032
1) Milletlerarası Yargıda Geçici Koruma Tedbirlerine
İlişkin Helsinki İlkeleri 1032
2) Helsinki İlkeleri Çerçevesinde Geçici Koruma
Tedbirlerine İlişkin Esaslar 1034
SONUÇ 1039
A) Avrupa Birliği Medenî Usûl Hukukunda Uyumlaşma Çabaları 1039
B) Millî İcra Kültürlerindeki Farklılığın Uyumlaşmayı
Zorlaştırması 1041
I- İç Lobilerin Gücü 1042
II- İcra Organlarına Duyulan Güven 1042
III- Devletin İcra Organlarına Verdiği Önem 1043
IV- İcra Hukukundaki Sorunların Çözülmesindeki Zorluklar 1044
C) Avrupa Birliğinde Topluluk Belgesi Oluşturma İhtiyacı 1045
D) Avrupa Birliğinde İlâmlı İcranın Etkinliği Konusunda Öneriler 1046
I- Avrupa Malvarlığı Deklarasyonu 1047
II- Banka Mevduatlarına Yönelik Avrupa Üçüncü Kişi
Haciz Emri 1048
III- Avrupa Üçüncü Kişi Deklarasyonu 1050
IV- Sınır Aşırı Üçüncü Kişi Alacak Haczine Yönelik Avrupa Koruma Emri 1050
E) Türk Hukukunda İlâmlı İcranın Etkinliği Konusunda Öneriler 1051
KİTABIN TÜRKÇE ÖZETİ 1055
Avrupa Birliği ve Türk Hukukunda İlâmlı İcranın Etkinliği 1055
ENGLISH SUMMARY OF THE BOOK 1057
Efficiency of the Enforcement of Judgments in the European Union
and Turkish Law 1057
