Avrupa Birliğinde İyi Yönetişim ve İyi İdare Hakkı
Av. Dr. İsmail YEŞİL
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ . 5
İÇİNDEKİLER. 7
KISALTMALAR 9
GİRİŞ13
BİRİNCİ BÖLÜM:
YÖNETİŞİM VE AVRUPA BİRLİĞİ’NDEKİ GELİŞİMİ
YÖNETİŞİMİN KAVRAMSAL ÇERÇEVESİ . 17
Yönetim Kavramı ve Tarihsel Gelişimi . 17
Yönetişim 26
AVRUPA BİRLİĞİ’NDE İYİ YÖNETİŞİMİN GELİŞİMİ VE EN ÖNEMLİ NEDENİ 34
Avrupa Birliği’nde İyi Yönetişimin Gelişimi 34
Genel Yaklaşım. 35
Avrupa Birliği İyi Yönetişiminde İlk Dönem Gelişmeleri (1951-1993) 37
Avrupa Birliği İyi Yönetişiminde Ara Dönem Gelişmeleri (1993-2009) 47
Avrupa Birliği İyi Yönetişiminde Üçüncü Dönem: Avrupa Birliği
Temel Haklar Şartı’nın Bağlayıcılığından Bugüne. 58
Avrupa Birliği’nde Demokratik Meşruiyet Sorunu ve İyi Yönetişim. 64
İKİNCİ BÖLÜM:
KURUMSAL BOYUTU İLE AVRUPA BİRLİĞİ’NDE İYİ YÖNETİŞİM
AVRUPA BİRLİĞİ’NDE İYİ YÖNETİŞİMİN NORMATİF ÇERÇEVESİ 77
Birincil Hukuk Kaynakları. 78
Yazılı Kaynaklar 78
Antlaşmalar 78
Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı 85
Yazılı Olmayan Kaynaklar. 86
Avrupa Birliği Hukukunun Genel İlkeleri. 86
Uluslararası Hukukun Genel İlkeleri ve Uluslararası Teamül 88
İkincil Hukuk Kaynakları 89
Bağlayıcı Hukuk 90
8 İçindekiler
Esnek Hukuk 92
İyi Yönetişim İlkeleri ve Beyaz Kitap . 96
Açık Koordinasyon Yöntemi . 100
Avrupa Birliği’nin Uluslararası Anlaşmaları . 103
AVRUPA BİRLİĞİ’NDE İYİ YÖNETİŞİME SAĞLANAN HUKUKSAL KORUMA VE ARAÇLARI.106
Avrupa Birliği’nde İyi Yönetişime Sağlanan Hukuksal Koruma ve Sınırları. 106
Düzenleme Türüne Göre Hukuksal Koruma ve Sınırları. 107
Birlik Yetki Alanlarına Göre Hukuksal Koruma ve Sınırları . 111
İyi Yönetişime İlişkin Yargısal Koruma Araçları 116
İyi Yönetişime İlişkin Yargı Dışı Koruma Araçları 122
Siyasi Nitelikteki Koruma Araçları 122
Kurumsal Nitelikteki Koruma Araçları 125
Avrupa Parlamentosu. 125
Avrupa Parlamentosu Dilekçe Komitesi . 127
Avrupa Birliği Kötü İdare Soruşturma Komitesi 127
Avrupa Ombudsmanı . 129
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:
MADDİ BOYUTU İLE AVRUPA BİRLİĞİ’NDE İYİ İDARE HAKKI
AVRUPA BİRLİĞİ TEMEL HAKLAR ŞARTINDA İYİ İDARE HAKKI. 135
Avrupa Birliği Temel Haklar Şartının Hukuki Niteliği ve Değeri . 135
Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı’nın Diğer Avrupa Birliği Normları ile İlişkisi. 145
Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı Çerçevesinde İyi İdare Hakkı. 153
Genel Çerçeve 153
Tarafsız, Adil ve Zamanında Muamele Hakkı . 160
Dinlenilme Hakkı 164
Dosyaya ve Kişinin Kendisiyle İlgili Bilgi ve Belgeye Erişim Hakkı . 169
Gerekçe Belirtme Zorunluluğu . 172
Tazmin Hakkı 174
Antlaşma Dillerinden Birinde Yazışma Hakkı . 176
AVRUPA BİRLİĞİ TEMEL HAKLAR ŞARTI DIŞINDA İYİ İDARE HAKKI 177
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve İyi İdare Hakkı. 177
Avrupa Birliği İyi İdari Davranış Kuralları . 193
Özel Olarak Düzenlenen Kişisel Verilerin Korunması Alanında İyi İdare Hakkı . 202
SONUÇ 219
KAYNAKÇA 225