Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İle Türk Yargı Kararları IşığındaTerör Örgütünün Propagandası Suçu ve İfade Hürriyetine Etkileri
Dr. Z. Özen İnci
- | Terör, Terörizm ve Propaganda Kavramları |
- | Terörizmin Propagandası Hakkında Genel Bilgiler |
- | Türk Hukukunda Terör Örgütünün Propagandası Suçu |
- | Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Terör Örgütünün Propagandası Suçu ve İfade Hürriyeti ile İlişkisi |
- | Türk Anayasa Mahkemesi Kararlarında Terör Örgütünün Propagandası Suçu ve İfade Hürriyeti ile İlişkisi |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Teşekkür (Danksagung) 5
Kısaltmalar 11
GİRİŞ 15
BİRİNCİ BÖLÜM
TERÖR, TERÖRİZM VE PROPAGANDA KAVRAMLARI–TERÖRİZMİN PROPAGANDASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER
I. TERÖR VE TERÖRİZM KAVRAMLARI 21
A. Etimolojik Olarak Terör ve Terörizm Kavramları 21
B. Terörizmin Tanımlanması Sorunu ve Çeşitli Tanım Denemeleri 25
1. Terörizmin Tanımlanması Sorunu 25
2. Terörizm Üzerine Çeşitli Tanım Denemeleri 29
C. Uluslararası Belgelerde Terörizmin Tanımı 35
1. Uluslararası Ceza Hukuku Konferansları 35
2. 1937 Tarihli Terörizmin Önlenmesi ve Cezalandırılmasına Dair Cenevre Sözleşmesi 38
3. Birleşmiş Milletlerin Çalışmaları 40
4. Avrupa Konseyi Belgeleri 46
5. Avrupa Birliği Belgeleri 50
6. Diğer Bölgesel Düzenlemeler 54
D. Karşılaştırmalı Hukukta Terörizm Tanımı 59
1. Birleşik Krallık 59
2. Amerika Birleşik Devletleri 63
3. Almanya 68
4. Fransa 70
5. İspanya 71
E. Türk Hukukunda Terörün Tanımı 72
1. 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu 72
a. TMK’nın 1991 Yılında Yürürlüğe Giren Halinde Terör Tanımı 72
b. TMK’da 15.07.2003 tarih ve 4928 sayılı Kanunla Yapılan Değişiklik Çerçevesinde Terörün Tanımı 76
c. TMK’da 29.06.2006 tarih ve 5532 sayılı Kanunla Yapılan Değişiklik Çerçevesinde Terörün Tanımı 78
2. 6415 Sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun 78
II. PROPAGANDA KAVRAMI 80
A. Propagandanın Tanımı 80
B. Propagandanın Tarihçesi 85
C. Propagandanın Benzer Kavramlardan Farkı 87
D. Propagandanın Amacı ve Araçları 91
E. Propaganda Türleri 93
F. Ceza Hukuku Bakımından Propaganda Kavramı 96
III. ULUSLARARASI BELGELERDE VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA TERÖRİZMİN PROPAGANDASI 106
A. Uluslararası Belgelerde Terörizmin Propagandası 106
1. Avrupa Konseyi Terörizmin Önlenmesi Sözleşmesi 106
2. Avrupa Birliği Düzenlemeleri 109
B. Karşılaştırmalı Hukukta Terörizmin Propagandası 110
1. Birleşik Krallık 110
2. Amerika Birleşik Devletleri 114
3. Almanya 116
4. Fransa 123
5. İspanya 124
İKİNCİ BÖLÜM
3713 SAYILI TERÖRLE MÜCADELE KANUNU ÇERÇEVESİNDE
TÜRK HUKUKUNDA TERÖR ÖRGÜTÜNÜN PROPAGANDASI SUÇU
I. 3713 SAYILI TERÖRLE MÜCADELE KANUNU VE TERÖR ÖRGÜTÜNÜN PROPAGANDASI SUÇU HAKKINDA GENEL BİLGİLER 125
A. 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu Hakkında Genel Bilgiler 125
B. Terör Örgütünün Propagandası Suçu Hakkında Genel Bilgiler 134
1. Terör Örgütünün Propagandası Suçunda Yapılan Kanun Değişikliklerinin Kronolojisi ve İçeriği 134
2. Terör Örgütünün Propagandası Suçunun Benzer Suç Tipleriyle Karşılaştırılması 146
a. Terör Örgütünün Bildiri veya Açıklamalarını Basma veya Yayınlama Suçu (TMK m. 6/2) 146
b. Suç İşlemeye Tahrik Suçu (TCK m. 214) 156
c. Suçu ve Suçluyu Övme Suçu (TCK m. 215) 157
d. Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik Suçu (TCK m. 216/1) 161
e. Suç İşlemek Amacıyla Kurulan Örgüt Propagandası Suçu (TCK m. 220/8) 164
3. Suçla Korunan Hukuksal Değer 166
II. TERÖR ÖRGÜTÜNÜN PROPAGANDASI SUÇUNUN UNSURLARI 169
A. Tipikliğin Objektif (Maddi) Nitelikteki Unsurları 169
1. Suçun Konusu 169
2. Fail ve Mağdur 173
a. Fail 173
b. Mağdur 183
3. Hareket: Terör Örgütünün Cebir, Şiddet veya Tehdit İçeren Yöntemlerini Meşru Gösterecek, Övecek ya da Bu Yöntemlere Başvurmayı Teşvik Edecek Şekilde Propagandasını Yapmak 184
a. Terör Örgütü 184
aa. Kavramsal Olarak 184
ab. Örgütün Terör Örgütü Olduğunun Belirlenmesi Sorunu 194
b. Propaganda 200
c. Propaganda Eyleminin İcra Biçimleri 207
ca. Terör Örgütünün Cebir, Şiddet veya Tehdit İçeren Yöntemlerini Meşru Göstermek 207
cb. Terör Örgütünün Cebir, Şiddet veya Tehdit İçeren Yöntemlerini Övmek 210
cc. Terör Örgütünün Cebir, Şiddet veya Tehdit İçeren Yöntemlerine Başvurmayı Teşvik Etmek 214
4. Madde Kapsamında Cezalandırılan Diğer Eylemler 216
a. Genel Olarak 216
b. Örgüte Ait Amblem, Resim veya İşaretlerin Asılması ya da Taşınması, Slogan Atılması, Ses Cihazları ile Yayın Yapılması yahut Terör Örgütüne Ait Amblem, Resim veya İşaretlerin Üzerinde Bulunduğu Üniformanın Giyilmesi (m. 7/2–b) 218
ba. Genel Olarak 218
bb. Düzenlemenin Terör Örgütü Üyeliği ve Terör Örgütü Destekçiliği ile Bağlantısı 220
bc. Düzenlemenin Propaganda Hareketi ile Bağlantısı 222
c. Terör Örgütünün Propagandasına Dönüştürülen Toplantı ve Gösteri Yürüyüşlerinde Kimliğin Gizlenmesi Amacıyla Yüzün Tamamen veya Kısmen Kapatılması (m. 7/3) 240
5. Terör Örgütünün Propagandası Suçunun Soyut ve Somut Tehlike Suçları Bağlamında Değerlendirilmesi 245
a. Genel Olarak Soyut ve Somut Tehlike Suçları Ayrımı 245
b. Tipikliğin Değerlendirilmesi 249
c. Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi ve ‘Açık ve Yakın Tehlike’ Ölçütü Tartışması 251
6. Nitelikli Haller 261
a. Suçun Basın ve Yayın Yoluyla İşlenmesi 261
b. Suçun Belirli Yerlerde İşlenmesi 270
c. Suçun İşlenmesinde Belirli Araçların Kullanılması 270
d. Kamu Görevinin Sağladığı Nüfuzun Kötüye Kullanılması 275
B. Tipikliğin Sübjektif (Manevi) Nitelikteki Unsuru 276
C. Hukuka Aykırılık Unsuru 282
1. Genel Olarak 282
2. Haber Verme ve Eleştiri Hakkı 284
3. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Hakkı 290
III. TERÖR ÖRGÜTÜNÜN PROPAGANDASI SUÇUNUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 296
A. Teşebbüs 296
B. İştirak 298
C. İçtima 306
1. Genel Olarak 306
2. TMK m. 7/2–1’inci Cümle Kapsamında Değerlendirmeler 311
3. TMK m. 7/2–b Kapsamında Değerlendirmeler 315
4. TMK m. 7/3 Kapsamında Değerlendirmeler 320
IV. TERÖR ÖRGÜTÜNÜN PROPAGANDASI SUÇUNDA GÖREVLİ MAHKEME, USUL HÜKÜMLERİ, YAPTIRIM, ZAMANAŞIMI VE İNFAZ HÜKÜMLERİ 323
A. Görevli Mahkeme 323
B. Usul Hükümleri 325
C. Yaptırım 334
D. Zamanaşımı 336
E. İnfaz Hükümleri 338
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ VE TÜRK ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARINDA TERÖR ÖRGÜTÜNÜN PROPAGANDASI SUÇU VE
İFADE HÜRRİYETİ İLE İLİŞKİSİ
I. İFADE HÜRRİYETİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER 343
A. İfade Hürriyetinin Anlamı ve Kapsamı 343
B. İfade Hürriyetinin Sınırlandırılması ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Üç Aşamalı İncelemesi 350
1. Genel Olarak 350
2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Üç Aşamalı İncelemesi 355
a. Sınırlamanın Yasayla Öngörülmüş Olması 355
b. Sınırlamanın Meşru Bir Amaca Dayanması 363
c. Sınırlamanın Demokratik Toplumda Gerekli Olması 365
II. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARINDA TERÖR ÖRGÜTÜNÜN PROPAGANDASI SUÇU VE İFADE HÜRRİYETİ İLE İLİŞKİSİ 371
A. Genel Olarak 371
B. Demokratik Bir Toplumda Gereklilik Bakımından İfadenin İncelenmesi 371
1. İfadenin İçeriği 371
2. İfadeyi Kullanan Kişi ve İfadenin Hedefi 405
3. İfadenin Kullanıldığı Zaman ve Ortam 410
4. İfadenin Açıklandığı Araç ve Yöntem 413
III. TÜRK ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARINDA TERÖR ÖRGÜTÜNÜN PROPAGANDASI SUÇU VE İFADE HÜRRİYETİ İLE İLİŞKİSİ 420
A. Genel Olarak 420
B. Demokratik Toplum Düzeninin Gereklerine Uygunluk ve Ölçülülük Bakımından İfadenin İncelenmesi 434
1. İfadenin İçeriği 434
2. İfadeyi Kullanan Kişi ve İfadenin Hedefi 448
3. İfadenin Kullanıldığı Zaman ve Ortam 451
4. İfadenin Açıklandığı Araç ve Yöntem 467
Sonuç 475
Kaynakça 491