Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında İfade Özgürlüğü ve Dijitalleşme
Dr. Betül ÇATAL
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ . 5
İÇİNDEKİLER. 7
ŞEKİLLER LİSTESİ 9
TABLOLAR LİSTESİ 10
KISALTMALAR 11
GİRİŞ13
BÖLÜM
DİJİTALLEŞME VE İNSAN HAKLARI
Siber Uzay 19
Siber Uzayın İnsan Haklarındaki Yeri Konusundaki Tartışmalar. 23
Siber Uzayın Etkilediği Temel Hak ve Özgürlükler . 30
Siber Uzay ve Özel Hayatın Gizliliği Korunması Hakkı 31
Siber Uzay Bilgi Edinme ve Haberleşme Özgürlüğü Hakkı . 40
Siber Uzay ve Basın Özgürlüğü Hakkı 43
Siber Uzayın İfade Özgürlüğüne Etkileri 51
Bölüm Değerlendirmesi. 62
BÖLÜM
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
İfade Özgürlüğünün Tanımlanması 67
İfade Özgürlüğünün Tarihsel Gelişimi 71
İfade Özgürlüğünün Kurumsal Boyutu 74
Demokrasiye Dayanan Tez 74
Gerçekliğe Dayanan Tez 77
Bireysel Özerkliğe ve Kendi Kendini Gerçekleştirmeye Dayanan Tez 79
İfade Özgürlüğünün Unsurları . 81
Bilgi Edinme (Enformasyon) ve Düşünme Özgürlüğü 81
Bir Görüşe Sahip Olma Özgürlüğü . 83
Düşünceyi Açıklama ve Yayma Özgürlüğü. 85
8 İçindekiler
Basın Özgürlüğü 87
Radyo ve Televizyon Yayıncılığı Özgürlüğü 88
İfade Türleri. 90
Siyasi İfade 90
Sanatsal İfade 92
Akademik İfade . 94
Ticari İfade 95
Nefret İçerikli İfade . 96
İfade Özgürlüğünün İlişkili Olduğu Haklar . 98
Bilgi Edinme Hakkı. 98
Özel Hayatın Gizliliği Hakkı 102
Cevap ve Düzeltme Hakkı 107
Din ve Vicdan Özgürlüğü Hakkı . 109
AİHM’de İfade Özgürlüğünün Sınırlandırılması . 114
Sınırlamanın Yasal Olması . 114
Demokratik Toplumda Gereklilik ve Orantılılık . 118
Meşru ve Haklı Bir Amaca Dayanması. 121
Ulusal Güvenliğin, Toprak Bütünlüğünün veya Kamu Güvenliğinin Korunması 124
Kamu Düzeninin Sağlanması ve Suç İşlenmesinin Önlenmesi . 127
Genel Ahlak ve Genel Sağlığın Korunması. 129
Başkalarının Şöhret ve Haklarının Korunması . 131
Gizli Bilgilerin Yayılmasını Önleme 136
Yargı Organlarının Otorite ve Tarafsızlığının Korunma 138
Bölüm Değerlendirmesi. 143
BÖLÜM
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ UNSURLARI VE SİBER UZAY
Bilgi Edinme, Düşünme Özgürlüğü ve Siber Uzay 147
Düşünceyi Açıklama, Yayma Özgürlüğü ve Siber Uzay 171
Basın Özgürlüğü ve Siber Uzay 177
Bölüm Değerlendirmesi. 204
SONUÇ 207
KAYNAKÇA 217
Şekiller Listesi 9
ŞEKİLLER LİSTESİ
Şekil 1 : Dünyada 2023 Nisan Ayı İtibariyle İnternet Kullanıcı Sayısı 24
Şekil 2 : Dünya Popülasyonunun İnternete Erişim Haritası 27
Şekil 3 : Listeden Kaldırılması Talep Edilen İçeriği Barındıran Web Sitelerinin
Kategorileri . 39
Şekil 4 : İnternet Sansürünün Bileşenleri . 48
Şekil 5 : Sınır Tanımayan Gazeteciler İnternet Sansürü Sıralaması 2009 . 49
Şekil 6 : Küresel İnternet Kullanıcıların İnternet Özgürlüğü Dağılımı . 57
Şekil 7 : Filtrelenmemiş Haberlerin Ülkelere Göre Dağılımı. 180
Şekil 8 : Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin İfade Özgürlüğü ile İlgili Üye
Ülkeler Başvuruları 210