Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları IşığındaKitle İletişim Özgürlüğü
Av. Utku Ufuk ZENGİ
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Kitle İletişim Özgürlüğü
- AİHS Açısından Kitle İletişim Özgürlüğünün Sınırlandırılması ve Sınırlandırmanın Sınırı
İÇİNDEKİLER
Önsöz7
Kısaltmalar15
Giriş17
BİRİNCİ BÖLÜM
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARINDA KİTLE İLETİŞİM ÖZGÜRLÜĞÜ
I “İLETİŞİM” VE “KİTLE İLETİŞİM” KAVRAMLARI19
A “İletişim” Kavramı19
B “Kitle İletişim” Kavramı20
II KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARI21
A Görsel Kitle İletişim Araçları21
B İşitsel Kitle İletişim Araçları22
C Görsel-İşitsel Kitle İletişim Araçları22
D Diğer Kitle İletişim Araçları22
E Çalışmanın Konusunu Oluşturan
Kitle İletişim Araçları23
III KİTLE İLETİŞİM ÖZGÜRLÜĞÜNÜN ÖN ŞARTI:
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ24
IV KİTLE İLETİŞİM ÖZGÜRLÜĞÜNÜN KAPSAMI28
A Kitle İletişim Özgürlüğünün Kişi Bakımından
Kapsamı28
B Kitle İletişim Özgürlüğünün Yer Bakımından
Kapsamı31
C Kitle İletişim Özgürlüğünün Zaman Bakımından Kapsamı32
D Kitle İletişim Özgürlüğünün Konu Bakımından Kapsamı
(Unsurları)33
1 Haber, Bilgi ve Düşüncelere Serbestçe Ulaşabilme
Özgürlüğü33
2 Haber, Bilgi ve Düşünceleri Serbestçe Yorumlama
ve Eleştirme Özgürlüğü34
3 Haber, Bilgi ve Düşünceleri Serbestçe Yayımlama Özgürlüğü35
E Kitle İletişim Özgürlüğünün Araç Bakımından
Kapsamı35
1 Genel Olarak35
2 Basın Özgürlüğü36
a “Basın” Kavramı36
b Genel Olarak Basın Özgürlüğü36
c AİHM Kararlarında Basın Özgürlüğü38
(1) Genel Olarak38
(2) Basın Özgürlüğünün Önemli Bir Görünümü: Gazetecilerin Haber Kaynaklarını Açıklamama Hakkı40
d Türk Hukuku’nda Basın Özgürlüğü ve Sorumluluk Rejimi44
(1) Genel Olarak44
(2) Basının Sorumluluk Rejimi:
Yazı İşleri Müdürü ve Yayın Sahibinin Sorumluluğu48
3 Radyo ve Televizyon Özgürlüğü51
a Genel Olarak Radyo ve Televizyon Özgürlüğü51
b AİHM Kararlarında Radyo ve
Televizyon Özgürlüğü53
c Türk Hukuku’nda Radyo ve
Televizyon Özgürlüğü ve Sorumluluk Rejimi55
(1) Genel Olarak55
(2) Radyo ve Televizyon Yayınlarında Sorumluluk Rejimi56
4 İnternet Özgürlüğü57
a Genel Olarak İnternet Özgürlüğü57
b AİHM Kararlarında İnternet Özgürlüğü59
c Türk Hukuku'nda İnternet Özgürlüğü62
(1) İnternet ile İlgili Temel Kavramlar ve Sorumluluk Rejimi63
(a) İçerik Sağlayıcı ve Sorumluluğu63
(b) Yer Sağlayıcı ve Sorumluluğu64
(c) Erişim Sağlayıcı ve Sorumluluğu65
(d) Toplu Kullanım Sağlayıcısı ve Yükümlülükleri66
(2) İnternet Yayınlarının Denetimi67
(3) AİHM’in Ahmet Yıldırım/Türkiye Kararı Işığında Türk Hukuku’nda İnternet Özgürlüğünün Değerlendirilmesi71
İKİNCİ BÖLÜM
AİHS AÇISINDAN KİTLE İLETİŞİM ÖZGÜRLÜĞÜNÜN SINIRLANDIRILMASI VE SINIRLANDIRMANIN SINIRI
I KİTLE İLETİŞİM ÖZGÜRLÜĞÜNÜN SINIRLANDIRILMASI77
A Kitle İletişim Özgürlüğünün Sınırlandırılmasında
Ulusal Makamların Takdir Yetkisi78
B Kitle İletişim Özgürlüğünü Sınırlandırma Türleri80
II KİTLE İLETİŞİM ÖZGÜRLÜĞÜNÜ SINIRLANDIRMA
NEDENLERİ81
A Genel Olarak81
B Ulusal Güvenlik, Toprak Bütünlüğü,
Kamu Güvenliğinin Korunması, Kamu Düzeninin
Sağlanması ve Suç İşlenmesinin Önlenmesi82
1 AİHM Kararlarında Ulusal Güvenlik,
Toprak Bütünlüğü, Kamu Güvenliğinin Korunması, Kamu Düzeninin Sağlanması ve Suç İşlenmesinin Önlenmesi Nedeniyle Sınırlama84
a Haber, Bilgi ve Düşünceyi İfade Eden Kişi84
b Haber, Bilgi ve Düşüncenin İfade Edildiği
Ortam ve Zaman85
c İfade Edilen Haber Bilgi ve Düşüncenin İçeriği87
d Haber, Bilgi ve Düşüncenin İfade Edildiği Araç94
2 Türk Hukuku'nda Ulusal Güvenlik,
Toprak Bütünlüğü, Kamu Güvenliğinin Korunması, Kamu Düzeninin Sağlanması ve Suç İşlenmesinin Önlenmesi Nedeniyle Sınırlama95
C Ahlakın Korunması100
1 AİHM Kararlarında Ahlakın Korunması Nedeniyle Sınırlama100
2 Türk Hukuku’nda Ahlakın Korunması Nedeniyle Sınırlama102
D Başkalarının Şöhret ve Haklarının Korunması104
1 Genel Olarak104
2 AİHM Kararlarında Başkalarının Şöhret ve Haklarının Korunması Nedeniyle Sınırlama104
a Kişi Açısından104
b İçerik Açısından108
3 Türk Hukuku’nda Başkalarının Şöhret ve Haklarının Korunması Nedeniyle Sınırlama113
E Gizli Bilgilerin Yayılmasının Önlenmesi116
1 AİHM Kararlarında Gizli Bilgilerin Yayılmasının Önlenmesi Nedeniyle Sınırlama116
2 Türk Hukuku’nda Gizli Bilgilerin Yayılmasının Önlenmesi Nedeniyle Sınırlama119
F Yargı Erkinin Otorite ve Tarafsızlığının
Güvence Altına Alınması120
1 AİHM Kararlarında Yargı Erkinin Otorite ve Tarafsızlığının Güvence Altına Alınması Nedeniyle Sınırlama120
a Genel Olarak120
b Yargılama Organını Etkileme121
c Yargı Mensuplarının Eleştirilmesi123
d Suçsuzluk Karinesinin İhlali125
2 Türk Hukuku’nda Yargı Erkinin Otorite ve Tarafsızlığının Güvence Altına Alınması Nedeniyle Sınırlama126
III KİTLE İLETİŞİM ÖZGÜRLÜĞÜNÜN
SINIRLANDIRILMASINA SINIRI129
A AİHM Kararlarında Kitle İletişim Özgürlüğünün Sınırlandırılmasının Sınırı129
1 Genel Olarak129
2 Meşru Bir Amacın Varlığı129
3 Hukuken Öngörülmüş Olma129
4 Demokratik Toplumda Gereklilik ve Orantılılık131
5 Bireylerin Görev ve Sorumlulukları133
B Türk Hukuku’nda Kitle İletişim Özgürlüğünün Sınırlandırılmasının Sınırı135
Sonuç139
Kaynaklar145