Avukatlık ve Noterlik Hukuku

Prof. Dr. Ali Cem Budak

Prof. Dr. Varol Karaaslan

Dr. Eylem Apaydın

Dr. Fatih Aydemir

BİRİNCİ BÖLÜM

AVUKATLIK MESLEĞİ, MESLEĞİN ÖZELLİKLERİ VE TARİHÇESİ

1. GİRİŞ 1
2. AVUKATLIK MESLEĞİ 2
3. İki Farklı Avukatlık Anlayışı 2
4. İki Farklı Avukatlık Anlayışının Ortak Noktaları 3
5. Savunma Hakkı ve Avukat 3

III. AVUKATLIK MESLEĞİNİN ÖZELLİKLERİ          5

1. Avukatlık Mesleğinin Çift Fonksiyonu 5
2. Avukatlık Kanunu’na Göre Avukatlık Mesleğinin Nitelikleri 5
3. Avukatın Bağımsızlığı 6
4. Avukatlık Mesleğinin Kamu Hizmeti Niteliği 7
5. Avukatın Kamu Görevlisi Sayılıp Sayılamayacağı 8
6. Avukatlık Mesleği Etiği ve Disiplini 8
7. AVUKATLIK MESLEĞİNİN TARİHÇESİ 9
8. Osmanlı Dönemi 9
9. Tanzimat Öncesi Dönem ve Şer’i Mahkemelerde Avukatlık 9
10. Tanzimat Döneminde Avukatlık 9
11. Meşrutiyet Döneminde Avukatlık 10
12. Osmanlı Döneminde Yapılan Düzenlemelerin Ortak Nitelikleri 10
13. Cumhuriyet Dönemi 11
14. Muhâmât Kanunu 11
15. 3499 Sayılı Avukatlık Kanunu 12
16. 1136 Sayılı Avukatlık Kanunu 12

İKİNCİ BÖLÜM

AVUKAT OLABİLME ŞARTLARI

1. GİRİŞ 15
2. AVUKATLIĞA KABUL İÇİN GEREKEN ŞARTLAR 15
3. Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı Olmak 15
4. Hukuk Fakültesi Mezunu Olmak 16
5. Avukatlık Stajını Tamamlamak 17
6. Baro Bölgesinde İkamet Etmek 19

III. AVUKATLIĞA ENGEL HÂLLER              20

1. Kanunda Sayılı Bazı Suçlardan Mahkûm Olmamış Bulunmak 20
2. Kasten İşlenen Bir Suçtan Dolayı İki Yıldan Fazla Süreyle Hapis

Cezasına Çarptırılmış Olmak    22

1. Kesinleşmiş Bir Disiplin Kararı Sonucunda Hâkim, Memur veya

Avukat Olma Niteliğini Kaybetmiş Olmak            22

1. Mahkeme Kararı ile Kısıtlanmış Olmak 23
2. İflas Etmiş Olup İtibarı İade Edilmemiş Bulunmak 23
3. Hakkında Aciz Vesikası Verilmiş Olup Bunu Kaldırtmamış Olmak 23
4. Avukatlığı Sürekli Olarak Gereği Gibi Yapmaya Engel Vücut veya

Akılca Malul Olmak    24

1. Avukatlık Mesleğiyle Birleşmeyen Bir İşle Uğraşmak 24
2. Avukatlıkla Birlikte Yapılamayacak İşler 25
3. Avukatlıkla Birlikte Yapılabilecek İşler 25
4. BARO LEVHASINA YAZILMA 29

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

AVUKATIN HAK VE YETKİLERİ

1. GİRİŞ 31
2. AVUKATLIK STATÜSÜNDEN KAYNAKLANAN HAK VE YETKİLER         32

1. Avukatlık Tekeli 32
2. Teklif Edilen İşi Reddetme Hakkı 34
3. Dosyayı İnceleme Hakkı 36
4. Dosyadan Örnek Alma ve Örnek Kullanabilme Hakkı 37
5. Avukatın Yetki Belgesi Düzenlemesi 38

1. Avukatın Bilgi ve Belge İsteme Yetkisi 40
2. Avukatların Bilgi ve Belge İsteme Yetkisinin Sınırları 42
3. Belirli Bir Konuda, Bilgi ve Belge Elde Edilmesinin Özel Kanun

Hükümleri ile Düzenlenmiş Olması Hâli           43

1. Müzekkerelerin Duruşma Günü Beklenmeksizin Mahkemeden

Alınabilmesi   46

1. Savunma Dokunulmazlığı 47
2. Tebligat Yapma Yetkisi 48

İ. Uzlaştırma Yetkisi         49

1. “Uzlaşma Sağlama” teriminin anlamı 49
2. Uzlaşma sağlama tutanağının ilam mahiyetini haiz belgelerden

sayılması   51

3. Sulh sözleşmesi davanın ilk duruşmasından önce yapılmalıdır 51
4. Sulh sözleşmesi taraf iradelerine tâbi bir konuda olmalıdır 51
5. Sulh sözleşmesi yazılı olmalı, metin imza yeri ve tarihini

içermelidir  51

6. Sulh sözleşmesi, her iki tarafın da avukatının katılımı ile

yapılmalıdır              51

7. Uzlaşma sağlama tutanağı düzenlenmesinin, derdest dava üzerindeki

etkisi            52

8. Uzlaşma tutanağının içeriği 53
9. “Uzlaşma Sağlama” tutanağının ilam gibi icra edilmesi 54

III. AVUKAT-MÜVEKKİL İLİŞKİSİNDEN KAYNAKLANAN HAK VE YETKİLER      54

1. Avukatın Müvekkilini Temsil Yetkisi 54
2. Ücret İsteme Hakkı 56
3. Avans ve Masraf İsteme Hakkı 59

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

AVUKATIN ÖDEVLERİ

1. GİRİŞ 61
2. AVUKATIN AYDINLATMA ÖDEVİ 62

III. AVUKATIN ÖZEN, SADAKAT VE TALİMATLARA UYMA

ÖDEVİ  64

1. Avukatın Özen Ödevi 64
2. Avukatın Sadakat Ödevi 67
3. Avukatın Talimatlara Uyma Ödevi 70
4. AVUKATIN EDİMİNİ ŞAHSEN YERİNE GETİRME ÖDEVİ 72
5. AVUKATIN HESAP VERME ÖDEVİ 73
6. AVUKATIN İŞİ RET YÜKÜMLÜLÜĞÜ 74

VII. AVUKATIN DOSYA TUTMA VE SAKLAMA ÖDEVİ        75

VIII. AVUKATIN REKLAM YASAĞINA UYMA ÖDEVİ            76

1. Reklam Yasağı Kavramı ve Bu Yasağın Nedenleri 76
2. Reklam Yasağının Hukuki Dayanakları 78
3. Reklam Yasağının Somut Görünüm Biçimleri 79
4. Avukatın Müvekkilini Bürosunda Kabul Etmesi 79
5. Avukat Tabelasının Özellikleri 80
6. Avukatın Kullanacağı Kâğıt ve Kartvizitler ile Telefon Rehberi 81
7. Avukatın Büro Açılışı ve Mesleğe Dönüşü 83
8. Kitle İletişim Araçları ve İnternet 83
9. İrtibat Bürosu Edinme 85
10. İş Temini İçin Faaliyette Bulunmak 86
11. Davanın Kaybı Hâlinde Avukatlık Ücretinin İadesi 87
12. Reklam Yasağına Aykırılığın Yaptırımı 87
13. Reklam Yasağı Kuralları Hakkında Değerlendirme 88

BEŞİNCİ BÖLÜM

AVUKATLIK SÖZLEŞMESİ

1. GİRİŞ 91
2. AVUKATLIK SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, UNSURLARI VE

HUKUKİ NİTELİĞİ         92

1. Tanımı ve Unsurları 92
2. Hukuki Niteliği 94
3. Diğer Sözleşmelerle Karşılaştırılması 96
4. Vekâlet Sözleşmesi 96
5. Eser Sözleşmesi 98
6. Hizmet Sözleşmesi 98

III. SÖZLEŞMENİN KURULMASI    99

1. Tarafları 99
2. Öneri-Kabul 100
3. Şekil 101
4. Sözleşme Yapma Zorunluluğu 104
5. SÖZLEŞMEDEN DOĞAN ASLİ EDİM YÜKÜMLÜLÜKLERİ 105
6. Avukatın Asli Edim Yükümlülüğü

(Hukuki Yardımda Bulunma Borcu)       105

1. İş Sahibinin Asli Edim Yükümlülüğü

(Ücret Ödeme Borcu)  107

1. SONA ERMESİ 109
2. İfa 109
3. İkale 109
4. Sürenin Dolması 110
5. Azil 110
6. İstifa 111
7. Ölüm 112
8. Ehliyet Kaybı 113
9. İş Sahibinin İflası 113

İ. Diğer Sebepler                114

ALTINCI BÖLÜM

AVUKATLARIN MESLEK ÖRGÜTLERİ VE MESLEK KURALLARI

1. GİRİŞ 115
2. BAROLAR 116
3. Kuruluşu 116
4. Baroların Organları ve Görevleri 118
5. Baro Genel Kurulu 118
6. Baro Yönetim Kurulu 120
7. Baro Başkanlığı 122
8. Baro Başkanlık Divanı 123
9. Baro Disiplin Kurulu 123
10. Baro Denetleme Kurulu 124

III. TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ  124

1. Kuruluşu 124
2. Görevleri 124
3. Organları 126
4. Türkiye Barolar Birliği Genel Kurulu 126
5. Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu 127
6. Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı 128
7. Türkiye Barolar Birliği Başkanlık Divanı 128
8. Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu ve Türkiye Barolar Birliği

Denetleme Kurulu    129

1. TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİNİN ÜYESİ OLDUĞU

ULUSLARARASI ORGANİZASYONLAR                129

1. Avrupa Birliği Baroları ve Hukuk Kuruluşları Konseyi (CCBE) 129
2. Uluslararası Barolar Birliği (IBA) 130
3. MESLEK KURALLARI 130
4. Genel Kurallar 131
5. Yargı Organlarıyla ve Adli Mercilerle İlişkiler 131
6. Meslektaşlar Arası Dayanışma ve İlişkiler 132
7. İş Sahipleriyle İlişkiler 132
8. Avukatların Barolarla TBB ile İlişkileri 133

YEDİNCİ BÖLÜM

AVUKATLARIN SORUMLULUĞU

1. GİRİŞ 135
2. AVUKATLARIN HUKUKİ SORUMLULUĞU 136
3. Borca Aykırılık 136
4. Haksız Fiil 140
5. Zarar 142
6. Kusur 144
7. İlliyet Bağı 146
8. Sorumsuzluk Anlaşmalarının Hükümsüz Olması 148
9. Zamanaşımı 148

III. AVUKATLARIN CEZAİ SORUMLULUĞU             149

1. Avukatın İşleyebileceği Suçlar 150
2. Türk Ceza Kanunu’nda Sayılanlar 150
3. Avukatlık Kanunu’nda Sayılanlar 151
4. Avukat Hakkında Yürütülecek Soruşturma ve Kovuşturma 152
5. Soruşturma 152
6. Kovuşturma 153
7. AVUKATLARIN DİSİPLİN SORUMLULUĞU 154
8. Disiplin Suçları 154
9. Avukatlık Onuruna Aykırı Davranma 154
10. Düzen ve Gelenekler ile Meslek Kurallarına Aykırı Davranma 155
11. Mesleki Çalışmada Görevleri Yapmama 155
12. Görevinin Gerektirdiği Dürüstlüğe Uygun Şekilde Davranmama 156
13. Disiplin İşlemleri Süreci 156
14. Disiplin Cezaları 157

SEKİZİNCİ BÖLÜM

NOTERLİK KURUMU ve NOTERLİK MESLEĞİ

1. GİRİŞ 159
2. NOTER VE NOTERLIK KURUMUNUN TANIMI 162

III. NOTERLİK MESLEĞİNİN TARİHÇESİ   164

1. Osmanlı Dönemi 164
2. Tanzimat Öncesi Dönem 164
3. Tanzimat Sonrası Dönem 165
4. Cumhuriyet Dönemi 167
5. 3456 Sayılı Noterlik Kanunu 167
6. 1512 Sayılı Noterlik Kanunu 168
7. NOTER VE NOTERLİK KURUMUNUN HUKUKUMUZDAKİ YERİ 168
8. NOTERLİK HUKUKUNUN TANIMI VE KAYNAKLARI 170
9. NOTERLİKLERİN KURULMASI, YETKİ ÇEVRESİ VE

SINIFLANDIRILMASI   171

1. Noterliklerin Kurulması ve Kapatılması 171
2. Noterliklerin Yetki Çevresi 172
3. Noterlerin ve Noterliklerin Sınıflandırılması 173

VII. NOTERLİK MESLEĞİNE KABUL, NOTERLİĞE ATANMA İLE

GÖREVE BAŞLAMA VE GÖREVİN SONA ERMESİ          175

1. Noter Olabilme Şartları 175
2. Noterlik Stajına Tâbi Olmayanlar 177
3. Noterlik Stajı 178
4. Noterliğe Atanma 180
5. Noterin Görevine Başlaması 182
6. Noterlik Görevinin Sona Ermesi 182
7. Noterin İstifa Etmesi 183
8. Noterin İstifa Etmiş Sayılması 183
9. Noterin Yaş Tahdidine Tâbi Tutulması (Zorunlu Emeklilik) 183
10. Noterin Meslekten Çıkarma Cezası Alması 184
11. Noter Olabilme Şartlarından Birinin Kaybedilmesi 184
12. Noterin Meslekte Yeterli Olmadığının Anlaşılması 184
13. Noterin Başka Bir Noterliğe Atanması 184

DOKUZUNCU BÖLÜM

NOTERLERİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ

1. GİRİŞ 185
2. NOTERLERİN HAKLARI 186
3. Ücret Hakkı 186
4. Noterlerin Gelirleri 188
5. Ücret Gelirleri 188
6. Noter Hissesi Gelirleri 192
7. Ortak Cari Hesap Geliri 192
8. Noterlerin Giderleri 193
9. İzin Hakkı 194
10. Yıllık izin 194
11. Mazeret izni 194
12. Hastalık izni 195

III. NOTERLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ        195

1. Yemin Etme 196
2. Teminat Yatırma 196
3. İmza ve Mühür Örneklerini Gönderme 200
4. İşyeri Kaydı Yaptırma ve Kâtip ve Hizmetlileri Sigorta Ettirme 200
5. Kanunun Emredici Hükümlerine Aykırı Hususlarda İşlem Yapmama 201
6. Meslek Sırrını Saklama 202
7. Evrak ve Defterlerin Gizliliğini Sağlama 203
8. Vergi Dairesine Bildirimde Bulunma 204
9. Harç ve Vergi Toplayarak Vergi Dairesine Yatırma 204
10. Çalışma Saatlerine Uyma 206
11. Odaya Kaydolma 207
12. Noterlik Görevi ile Bağdaşmayan ve Yasak Olan İşlerden Kaçınma 207

ONUNCU BÖLÜM

NOTER İŞLEMLERİ

1. GİRİŞ 209
2. NOTERLERİN GENEL OLARAK YAPACAKLARI İŞLER 210
3. Mülkiyeti Muhafaza Kaydı İle Satış Sözleşmesi 211
4. Taşınmaz Satış Vaadi Sözleşmesi 212
5. Örnek Verme İşlemleri 213
6. Çeviri İşlemleri 214
7. Protesto İşlemleri 215
8. İhtarname ve İhbarname İşlemleri 216
9. Tescil İşlemleri 217

III. NOTERLERİN ÖZEL OLARAK YAPACAKLARI İŞLER   218

1. Tespit İşleri 218
2. Emanet İşleri 221
3. Defter Onaylamak 223
4. Onaylanacak Defterler 223
5. Defter Onaylama Usul ve Esasları 224
6. Vasiyetname ve Ölüme Bağlı Tasarruflarla İlgili İşler 226
7. Ölüme Bağlı Tasarruf Düzenlemek ve Saklamak 226
8. Ölüme Bağlı Tasarrufu Nüfus İdaresine Bildirme ve Ölümün

Gerçekleşmesi Hâlinde Mirasçıları Ölüme Bağlı Tasarruftan

Haberdar Etme         227

1. Tebligat İşleri 228
2. NOTERLERİN YAPACAKLARI DİĞER İŞLER VE ÖZELLİKLE

ÇEKİŞMESİZ YARGI İŞLERİNİN NOTERLERE BIRAKILMASI   229

1. NOTER SENETLERİNİN DÜZENLENME ŞEKİLLERİ 230
2. Düzenleme Yolu ile Senet 230
3. Onaylama Yolu ile Senet 234
4. NOTERLİK İŞLEMLERİNDE ŞEKLE İLİŞKİN UYULMASI

GEREKEN GENEL HÜKÜMLER               235

1. Hukuki İşlemlerde İlgili Şekil Kuralları 235
2. Hukuki İşlemlerde Yasaklılık 236
3. Hukuki İşlemlerin Başkası Adına Yaptırılması 237
4. Hukuki İşlemlerinde Fotoğraf Yapıştırılması 238
5. Noterlik İşlemlerinde Çıkıntı, Değiştirme, Fesih, İptal ve Düzeltme 238

VII. NOTERLİK İŞLEMLERİNİN HÜKÜMLERİ           239

VIII. NOTERLİK İŞLEMLERİNİN YAPILACAĞI YER 242

1. YABANCI ÜLKELERDE NOTERLİK İŞLEMLERİ 242

ONBİRİNCİ BÖLÜM

NOTERLİK DAİRESİ VE MESLEK KURULUŞLARI

1. GİRİŞ 247
2. NOTERLİK DAİRESİ 248
3. Noterlik Dairesinin Yerinin Tespiti ve Değiştirilmesi 248
4. Noterlik Dairesinin Kiralanması ve Döşenmesi 249
5. Noterlik Dairesinin Bölümleri 250
6. Noter Çalışma Bölümü 250
7. Servisler Bölümü 250
8. Bekleme Bölümü 251
9. Arşiv Bölümü 251
10. Noterlik Dairesinde Tutulması Gereken Defter, Dosya ve Kartonlar 251
11. Yevmiye Defteri 251
12. Emanet Defteri 252
13. Tescil Defterleri 252
14. Muvazene Defteri 252
15. Teftiş Defteri 252
16. Muhabere Defteri 252
17. Zimmet Defteri 253
18. Personel Sicil Defteri 253
19. İzin Defteri 253
20. Demirbaş Eşya Defteri 253
21. Noterlikte Tutulacak Dosya ve Kartonlar 253
22. Noterlik Dairesinde Çalışan Görevliler 254
23. Kâtipler 255
24. Hizmetliler 257
25. Noterlik Dairesinin Boşalması ve Vekâleten Yönetimi 257
26. Noterlik Dairesinin ve Eşyalarının Devri 259

III. TÜRKİYE NOTERLER BİRLİĞİ 261

1. Türkiye Noterler Birliğinin Kuruluşu ve Görevleri 261
2. Türkiye Noterler Birliğinin Organları 263
3. Türkiye Noterler Birliği Başkanı 263
4. Türkiye Noterler Birliği Başkanlık Divanı 264
5. Türkiye Noterler Birliği Yönetim Kurulu 265
6. Türkiye Noterler Birliği Disiplin Kurulu 266
7. Türkiye Noterler Birliği Kongresi 266
8. Noter Odaları 267
9. Türkiye Noterler Birliği ve Noter Odalarının Denetimi 268

ONİKİNCİ BÖLÜM

NOTERLERİN DENETİMİ VE SORUMLULUĞU

1. GİRİŞ 271
2. NOTERLİKLERİN DENETİMİ 272
3. Adalet Bakanlığı 272
4. Türkiye Noterler Birliği 273

III. NOTERLERİN HUKUKİ SORUMLULUĞU             273

1. Noterlerin Hukuki Sorumluluğunun Şartları 279
2. Hukuka Aykırı Davranış 279
3. Zarar 280
4. İlliyet Bağının Bulunması 280
5. Noterin Sorumluluğunun Teminat Altına Alınması 281
6. Teminat Hesabı 282
7. Hukuki Sorumluluk Fonu 282
8. NOTERLERİN CEZAİ SORUMLULUĞU 282
9. Noterlerin İşleyebileceği Suçlar 283
10. Türk Ceza Kanunu’nda Sayılanlar 283
11. Noterlik Kanunu’nda Sayılanlar 283
12. Noterler Hakkında Yürütülecek Soruşturma ve Kovuşturma 285
13. Soruşturma 285
14. Kovuşturma 285
15. NOTERLERİN DİSİPLİN SORUMLULUĞU 286
16. Disiplin Suçları 286
17. Disiplin İşlemleri Süreci 287

Kaynakça     289

Kavramlara Göre Arama Cetveli             295

Kanun Maddelerine Göre Arama Cetveli              299