Prof. Dr. Ali Cem BUDAK
Prof. Dr. Varol KARAASLAN
Dr. Eylem APAYDIN
Dr. Fatih AYDEMİR
Dr. Duygu Koçak DİKER
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
AVUKATLIK MESLEĞİ, MESLEĞİN ÖZELLİKLERİ VE TARİHÇESİ
I.GİRİŞ . 1
II. AVUKATLIK MESLEĞİ 2
A.Meslek Olarak Avukatlık 2
B. İki Farklı Avukatlık Anlayışı 3
C. İki Farklı Avukatlık Anlayışının Ortak Noktaları 3
D. Savunma Hakkı ve Avukat . 4
III. AVUKATLIK MESLEĞİNİN ÖZELLİKLERİ 5
A.Avukatlık Mesleğinin Çift Fonksiyonu . 5
B.Avukatlık Kanunu’na Göre Avukatlık Mesleğinin Nitelikleri 6
C.Avukatın Bağımsızlığı 7
D.Avukatlık Mesleğinin Kamu Hizmeti Niteliği 8
E.Avukatın Kamu Görevlisi Sayılıp Sayılamayacağı . 9
F.Avukatlık Meslek Etiği ve Disiplini 9
IV.AVUKATLIK MESLEĞİNİN TARİHÇESİ . 10
A.Avrupa’da Avukatlık Mesleğinin Ortaya Çıkışı . 10
B.Osmanlılarda Avukatlık 12
1. Tanzimat Öncesi Dönem ve Şer’i Mahkemelerde Avukatlık . 12
2. Tanzimat Döneminde Avukatlık . 12
3. Meşrutiyet Döneminde Avukatlık 13
4. Osmanlı Döneminde Yapılan Düzenlemelerin Ortak Nitelikleri 13
C.Cumhuriyet Dönemi 14
1. Muhâmât Kanunu . 15
2. 3499 Sayılı Avukatlık Kanunu . 15
3. 1136 Sayılı Avukatlık Kanunu . 16
İçindekiler
İKİNCİ BÖLÜM
AVUKAT OLABİLME ŞARTLARI
I. GİRİŞ . 17
II. AVUKATLIĞA KABUL İÇİN GEREKEN ŞARTLAR . 17
A. Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı Olmak . 17
B. Hukuk Fakültesi Mezunu Olmak 18
C. Avukatlık Stajını Tamamlamak 19
D. Baro Bölgesinde İkamet Etmek 22
III. AVUKATLIĞA ENGEL HÂLLER 22
A. Kanunda Sayılı Bazı Suçlardan Hüküm Giymiş Olmak 22
B.Kasten İşlenen Bir Suçtan Dolayı İki Yıldan Fazla Süreyle HapisCezasına Çarptırılmış Olmak 25
C.Kesinleşmiş Bir Disiplin Kararı Sonucunda Hâkim, Memur veya AvukatOlma Niteliğini Kaybetmiş Olmak . 25
D. Mahkeme Kararı ile Kısıtlanmış Olmak 25
E. İflâs Etmiş Olup İtibarı İade Edilmemiş Bulunmak . 26
F. Hakkında Aciz Vesikası Verilmiş Olup Bunu Kaldırtmamış Olmak . 26
G.Avukatlığı Sürekli Olarak Gereği Gibi Yapmaya Engel Vücut veyaAkılca Malul Olmak 27
H. Avukatlık Mesleğiyle Birleşmeyen Bir İşle Uğraşmak 27
1. Avukatlıkla Birlikte Yapılamayacak İşler 27
2. Avukatlıkla Birlikte Yapılabilecek İşler . 28
IV. BARO LEVHASINA YAZILMA 32
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
AVUKATIN HAK ve YETKİLERİ
I. GİRİŞ . 33
II.AVUKATLIK STATÜSÜNDEN KAYNAKLANAN HAK VEYETKİLER 34
A. Avukatlık Tekeli . 34
B. Teklif Edilen İşi Reddetme Hakkı 36
C. Dosyayı İnceleme Hakkı 38
D. Dosyadan Örnek Alma ve Örnek Kullanabilme Hakkı 39
E.Avukatın Yetki Belgesi Düzenlemesi . 40
F. Avukatın Bilgi ve Belge İsteme Yetkisi . 42
1. Avukatların Bilgi ve Belge İsteme Yetkisinin Sınırları 44
2. Belirli Bir Konuda Bilgi ve Belge Elde Edilmesinin Özel Kanun Hükümleri ile Düzenlenmiş Olması Hâli 46
G. Müzekkerelerin Duruşma Günü Beklenmeksizin Mahkemeden Alınabilmesi 48
H. Savunma Dokunulmazlığı 49
I. Tebligat Yapma Yetkisi . 51
İ. Uzlaştırma Yetkisi . 52
1. Uzlaşma Sağlama Teriminin Anlamı 52
2. Uzlaşma Sağlama Tutanağının İlam Mahiyetini Haiz Belgelerden Sayılması 54
a. Uzlaşmanın (Sulh Sözleşmesinin) Yapılma Zamanı 54
b. Uzlaşmanın (Sulh Sözleşmesinin) Konusu ve Şekli . 54
c. Uzlaşmanın (Sulh Sözleşmesinin) Her İki Tarafın da Avukatının Katılımıyla Yapılması 55
3. Uzlaşma Sağlama Tutanağı Düzenlenmesinin Derdest Dava Üzerindeki Etkisi 55
4. Uzlaşma Tutanağının İçeriği . 56
5. Uzlaşma Sağlama Tutanağının İlam Gibi İcra Edilmesi . 57
III. AVUKAT-MÜVEKKİL İLİŞKİSİNDEN KAYNAKLANAN HAK VE YETKİLER 58
A. Avukatın Müvekkilini Temsil Yetkisi 58
B. Ücret İsteme Hakkı . 60
C. Avans ve Masraf İsteme Hakkı 64
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
AVUKATIN ÖDEVLERİ
I. GİRİŞ . 67
II. AVUKATIN AYDINLATMA ÖDEVİ 68
III. AVUKATIN ÖZEN, SADAKAT VE TALİMATLARA UYMA ÖDEVİ . 70
A. Avukatın Özen Ödevi . 70
B. Avukatın Sadakat Ödevi . 74
C. Avukatın Talimatlara Uyma Ödevi 78
IV. AVUKATIN EDİMİNİ ŞAHSEN YERİNE GETİRME ÖDEVİ . 79
V. AVUKATIN HESAP VERME ÖDEVİ . 80
VI. AVUKATIN İŞİ REDDETME YÜKÜMLÜLÜĞÜ . 82
VII. AVUKATIN DOSYA TUTMA VE SAKLAMA ÖDEVİ 83
VIII. AVUKATIN REKLAM YASAĞINA UYMA ÖDEVİ . 83
A. Reklam Yasağı Kavramı ve Bu Yasağın Nedenleri . 84
B. Reklam Yasağının Hukuki Dayanakları . 86
C. Reklam Yasağının Somut Görünüm Biçimleri . 86
1. Avukatın Müvekkilini Bürosunda Kabul Etmesi 86
2. Avukat Tabelasının Özellikleri . 88
3. Avukatın Kullanacağı Kâğıt ve Kartvizitler ile Telefon Rehberi . 89
4. Avukatın Büro Açılışı ve Mesleğe Dönüşü 90
5. Kitle İletişim Araçları ve İnternet . 91
6. İrtibat Bürosu Edinme . 93
7. İş Temini İçin Faaliyette Bulunmak . 94
8. Davanın Kaybı Hâlinde Avukatlık Ücretinin İadesi . 95
D. Reklam Yasağına Aykırılığın Yaptırımı 95
E. Reklam Yasağı Kuralları Hakkında Değerlendirme . 96
BEŞİNCİ BÖLÜM
AVUKATLIK SÖZLEŞMESİ
I. GİRİŞ . 99
II. TANIMI, UNSURLARI ve HUKUKİ NİTELİĞİ 99
A. Tanımı ve Unsurları 99
B. Hukuki Niteliği 102
C. Diğer Sözleşmelerle Karşılaştırılması . 103
1. Vekâlet Sözleşmesi . 103
2. Eser Sözleşmesi 105
3. Hizmet Sözleşmesi . 106
III. TARAFLARI ve KURULMASI . 106
A. Tarafları . 106
B. Kurulması 107
C. Şekli . 109
D. Sözleşme Yapma Zorunluluğu 111
IV. TARAFLARIN ASLİ EDİM YÜKÜMLÜLÜKLERİ 112
A. Avukatın Hukuki Yardımda Bulunma Borcu 112
B. İş Sahibinin Ücret Ödeme Borcu 114
V. SONA ERMESİ 115
A. İfa 116
B. İkale . 116
C. Sürenin Dolması 117
D. Azil 117
E. İstifa . 118
F. Ölüm 119
G. Ehliyet Kaybı 120
H. İş Sahibinin İflâsı 121
İ. Diğer Sebepler . 121
ALTINCI BÖLÜM
AVUKATLARIN MESLEK ÖRGÜTLERİ VE MESLEK KURALLARI
I. GİRİŞ . 123
II. BAROLAR . 124
A. Kuruluşu . 124
B. Baroların Organları ve Görevleri 126
1. Baro Genel Kurulu 126
2. Baro Yönetim Kurulu . 128
3. Baro Başkanlığı 130
4. Baro Başkanlık Divanı 131
5. Baro Disiplin Kurulu 131
6. Baro Denetleme Kurulu 131
III. TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ 132
A. Kuruluşu 132
B. Görevleri . 132
C. Organları . 133
1. Türkiye Barolar Birliği Genel Kurulu 134
2. Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu 135
3. Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı . 136
4. Türkiye Barolar Birliği Başkanlık Divanı 136
5. Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu ve Türkiye Barolar Birliği Denetleme Kurulu . 136
IV. TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİNİN ÜYESİ OLDUĞU ULUSLARARASI ORGANİZASYONLAR . 137
A. Avrupa Birliği Baroları ve Hukuk Kuruluşları Konseyi (CCBE) . 137
B. Uluslararası Barolar Birliği (IBA) . 137
V. MESLEK KURALLARI 138
A. Genel Kurallar . 138
B. Yargı Organlarıyla ve Adli Mercilerle İlişkiler . 139
C. Meslektaşlar Arası Dayanışma ve İlişkiler 140
D. İş Sahipleriyle İlişkiler 140
E. Avukatların Barolarla ve TBB ile İlişkileri 142
YEDİNCİ BÖLÜM
AVUKATLARIN SORUMLULUĞU
I. GİRİŞ . 143
II. HUKUKİ SORUMLULUK 143
A. Borca Aykırılık 144
B. Hukuka Aykırı Fiil 147
C. Zarar 150
D. Kusur . 153
E. Nedensellik Bağı . 155
F. Sorumsuzluk Anlaşmalarının Hükümsüz Olması . 157
G. Zamanaşımı . 158
III. CEZAİ SORUMLULUK . 159
A. Avukatın İşleyebileceği Suçlar 161
1. Türk Ceza Kanunu’nda Sayılanlar 161
2. Avukatlık Kanunu’nda Sayılanlar 162
B. Avukat Hakkında Yürütülecek Soruşturma ve Kovuşturma . 162
1. Soruşturma 162
2. Kovuşturma 163
IV. DİSİPLİN SORUMLULUĞU . 164
A. Disiplin Suçları 164
1. Avukatlık Onuruna Aykırı Davranma 164
2. Düzen ve Gelenekler ile Meslek Kurallarına Aykırı Davranma . 165
3. Mesleki Çalışmada Görevleri Yapmama 166
4. Görevinin Gerektirdiği Dürüstlüğe Uygun Şekilde Davranmama 166
B. Disiplin İşlemleri Süreci 167
C. Disiplin Cezaları 168
SEKİZİNCİ BÖLÜM
NOTERLİK KURUMU VE NOTERLİK MESLEĞİ
I. GİRİŞ . 169
II. NOTER VE NOTERLİK KURUMUNUN TANIMI . 173
III. NOTERLİK MESLEĞİNİN TARİHÇESİ 174
A. Osmanlı Dönemi 174
1. Tanzimat Öncesi Dönem 174
2. Tanzimat Sonrası Dönem 175
B. Cumhuriyet Dönemi . 177
1. 3456 Sayılı Noterlik Kanunu 178
2. 1512 Sayılı Noterlik Kanunu 178
IV. NOTER VE NOTERLİK KURUMUNUN HUKUKUMUZDAKİ YERİ . 178
V. NOTERLİK HUKUKUNUN TANIMI VE KAYNAKLARI 181
VI. NOTERLİKLERİN KURULMASI, YETKİ ÇEVRESİ VE SINIFLANDIRILMASI . 182
A. Noterliklerin Kurulması ve Kapatılması 182
B. Noterliklerin Yetki Çevresi 183
C. Noterlerin ve Noterliklerin Sınıflandırılması 184
VII. NOTERLİK MESLEĞİNE KABUL, NOTERLİĞE ATANMA İLE GÖREVE BAŞLAMA VE GÖREVİN SONA ERMESİ 187
A. Noter Olabilme Şartları 187
B. Noterlik Stajına Tâbi Olmayanlar . 189
C. Noterlik Stajı 190
D. Noterliğe Atanma . 192
E. Noterin Görevine Başlaması . 195
F. Noterlik Görevinin Sona Ermesi . 196
1. Noterin İstifa Etmesi . 196
2. Noterin İstifa Etmiş Sayılması 196
3. Noterin Yaş Tahdidine Tâbi Tutulması (Zorunlu Emeklilik) . 197
4. Noterin Meslekten Çıkarma Cezası Alması 198
5. Noter Olabilme Şartlarından Birinin Kaybedilmesi . 198
6. Noterin Meslekte Yeterli Olmadığının Anlaşılması . 198
7. Noterin Başka Bir Noterliğe Atanması . 198
DOKUZUNCU BÖLÜM
NOTERLERİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
I. GİRİŞ . 201
II. NOTERLERİN HAKLARI 202
A. Ücret Hakkı 202
1. Noterlerin Gelirleri . 205
a. Ücret Gelirleri . 205
b. Noter Hissesi Gelirleri 209
c. Ortak Cari Hesap Geliri 209
2. Noterlerin Giderleri . 210
B. İzin Hakkı . 211
1. Yıllık İzin 211
2. Mazeret İzni 212
3. Hastalık İzni 212
III. NOTERLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 213
A. Yemin Etme 213
B. Teminat Yatırma . 213
C. İmza ve Mühür Örneklerini Gönderme 217
D. İş yeri Kaydı Yaptırma ve Kâtip ve Hizmetlileri Sigorta Ettirme 218
E. Kanunun Emredici Hükümlerine Aykırı Hususlarda İşlem Yapmama 219
F. Meslek Sırrını Saklama . 220
G. Evrak ve Defterlerin Gizliliğini Sağlama . 221
H. Vergi Dairesine Bildirimde Bulunma . 221
I. Harç ve Vergi Toplayarak Vergi Dairesine Yatırma . 222
J. Çalışma Saatlerine Uyma 224
K. Odaya Kaydolma 225
L. Noterlik Görevi ile Bağdaşmayan ve Yasak Olan İşlerden Kaçınma . 225
ONUNCU BÖLÜM
NOTER İŞLEMLERİ
I. GİRİŞ . 227
II. NOTERLERİN GENEL OLARAK YAPACAKLARI İŞLER 228
A. Mülkiyeti Muhafaza Kaydı ile Satış Sözleşmesi 230
B. Taşınmaz Satış Vaadi Sözleşmesi ve Sözleşmenin Tapu Siciline Şerhi 230
C. Taşınmaz Satış Sözleşmesi . 232
D. Örnek Verme İşlemleri . 236
E. Çeviri İşlemleri . 238
F. Protesto İşlemleri 239
G. İhtarname ve İhbarname İşlemleri 240
H. Tescil İşlemleri . 240
III. NOTERLERİN ÖZEL OLARAK YAPACAKLARI İŞLER 242
A. Tespit İşleri . 242
B. Emanet İşleri . 245
C. Defter Onaylamak 246
1. Onaylanacak Defterler 247
2. Defter Onaylama Usul ve Esasları 248
D. Vasiyetname ve Ölüme Bağlı Tasarruflarla İlgili İşler 250
1. Ölüme Bağlı Tasarruf Düzenlemek ve Saklamak . 251
2. Ölüme Bağlı Tasarrufu Nüfus İdaresine Bildirme ve Ölümün Gerçekleşmesi Hâlinde Mirasçıları Ölüme Bağlı Tasarruftan Haberdar Etmek 252
E. Tebligat İşleri 252
IV. NOTERLERİN YAPACAKLARI DİĞER İŞLER VE ÖZELLİKLE ÇEKİŞMESİZ YARGI İŞLERİNİN NOTERLERE BIRAKILMASI . 253
V. NOTER SENETLERİNİN DÜZENLENME ŞEKİLLERİ 255
A. Düzenleme Yolu ile Senet 256
B. Onaylama Yolu ile Senet 259
VI. NOTERLİK İŞLEMLERİNDE ŞEKLE İLİŞKİN UYULMASI GEREKEN GENEL HÜKÜMLER 260
A. Hukuki İşlemlerde İlgili Şekil Kuralları . 260
B. Hukuki İşlemlerde Yasaklılık . 262
C. Hukuki İşlemlerin Başkası Adına Yaptırılması 263
D. Hukuki İşlemlerde Fotoğraf Yapıştırılması 263
E. Noterlik İşlemlerinde Çıkıntı, Değiştirme, Fesih, İptal ve Düzeltme . 264
VII. NOTERLİK İŞLEMLERİNİN HÜKÜMLERİ 264
VIII. NOTERLİK İŞLEMLERİNİN YAPILACAĞI YER . 268
IX. YABANCI ÜLKELERDE NOTERLİK İŞLEMLERİ . 268
ON BİRİNCİ BÖLÜM
NOTERLİK DAİRESİ VE MESLEK KURULUŞLARI
I. GİRİŞ . 273
II. NOTERLİK DAİRESİ 274
A. Noterlik Dairesinin Yerinin Tespiti ve Değiştirilmesi . 274
B. Noterlik Dairesinin Kiralanması ve Döşenmesi . 275
C. Noterlik Dairesinin Bölümleri 276
1. Noter Çalışma Bölümü . 276
2. Servisler Bölümü 276
3. Bekleme Bölümü 277
4. Arşiv Bölümü 277
D. Noterlik Dairesinde Tutulması Gereken Defter, Dosya ve Kartonlar 277
1. Yevmiye Defteri . 277
2. Emanet Defteri 278
3. Tescil Defterleri 278
4. Muvazene Defteri . 279
5. Teftiş Defteri . 279
6. Muhabere Defteri 279
7. Zimmet Defteri . 279
8. Personel Sicil Defteri 279
9. İzin Defteri 279
10. Demirbaş Eşya Defteri 279
E. Noterlikte Tutulacak Dosya Ve Kartonlar 280
F. Noterlik Dairesinde Çalışan Görevliler . 281
1. Kâtipler . 282
2. Hizmetliler 284
G. Noterlik Dairesinin Boşalması ve Vekâleten Yönetimi . 284
H. Noterlik Dairesinin ve Eşyalarının Devri . 286
III. TÜRKİYE NOTERLER BİRLİĞİ 289
A. Türkiye Noterler Birliğinin Kuruluşu ve Görevleri 289
B. Türkiye Noterler Birliğinin Organları 291
1. Türkiye Noterler Birliği Başkanı 291
2. Türkiye Noterler Birliği Başkanlık Divanı . 291
3. Türkiye Noterler Birliği Yönetim Kurulu . 292
4. Türkiye Noterler Birliği Disiplin Kurulu 294
5. Türkiye Noterler Birliği Kongresi 294
C. Noter Odaları 295
D. Türkiye Noterler Birliği ve Noter Odalarının Denetimi . 297
ON İKİNCİ BÖLÜM
NOTERLERİN DENETİMİ VE SORUMLULUĞU
I. GİRİŞ . 299
II. NOTERLİKLERİN DENETİMİ 300
A. Adalet Bakanlığı Tarafından . 300
B. Türkiye Noterler Birliği Tarafından 301
III. NOTERLERİN SORUMLULUĞU 301
A. Hukuki Sorumluluk . 301
1. Genel Olarak . 301
2. Hukuki Sorumluluğun Şartları 304
a.Hukuka Aykırı Fiil . 304
b.Zarar 307
c.Nedensellik Bağı 308
B. Noterin Sorumluluğunun Teminat Altına Alınması . 309
1. Teminat Hesabı . 309
2. Hukuki Sorumluluk Fonu . 310
IV.NOTERLERİN CEZAİ SORUMLULUĞU 310
A. Noterlerin İşleyebileceği Suçlar . 311
1. Türk Ceza Kanunu’nda Sayılanlar 311
2. Noterlik Kanunu’nda Sayılanlar . 311
B. Noterler Hakkında Yürütülecek Soruşturma ve Kovuşturma . 312
1. Soruşturma 312
2. Kovuşturma . 313
V. NOTERLERİN DİSİPLİN SORUMLULUĞU 313
A. Disiplin Suçları 314
B. Disiplin İşlemleri Süreci 315
KAYNAKÇA 317
KAVRAMLARA GÖRE ARAMA CETVELİ . 326
KANUN MADDELERİNE GÖRE ARAMA CETVELİ 329
