Şirketler Hukuku_{Ders Notları}

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ7
İÇİNDEKİLER9
KISALTMALAR 39
§1 GENEL HÜKÜMLER
I ŞİRKETLER HUKUKUNUN KONUSU 41
II TÜRK ŞİRKETLER HUKUKUNUN KAYNAKLARI 41
A Mevzuat (Birincil ve İkincil Düzenlemeler) 41
1 Kanunlar 41
2 İkincil Düzenlemeler 42
B Öğreti 43
C İçtihat 44
III ALMAN VE İSVİÇRE HUKUKUNDA ŞİRKETLER HUKUKUNUN
DÜZENLENİŞİ 44
A Alman Hukukunda 44
B İsviçre Hukukunda 45
IV ŞİRKET MEFHUMU VE UNSURLARI 45
A Şirketin Tanımı 45
B Şirketin Unsurları 46
1 Sözleşme Unsuru 46
2 Kişi Unsuru 47
3 Sermaye Unsuru 47
4 Ortak Amaç Unsuru 50
5 Ortak Amaç İçin Birlikte Çalışma Unsuru (Affectio Societatis) 50
V ÇEŞİTLİ ÖLÇÜTLERE GÖRE ŞİRKETLERİN TASNİFİ 51
A Düzenlendikleri Mevzuat Açısından 51
1 TTK’da Düzenlenen Şirketler 51
2 TBK’da Düzenlenen Şirket 51
3 Özel Mevzuata Tâbi Şirketler 52
B Tüzel Kişilik Açısından 52
1 Tüzel Kişiliği Olmayan Şirket 52
2 Tüzel Kişiliği Olan Şirketler 53
C Şahıs ya da Sermaye Unsurunun Ağırlığı Açısından 54
1 Şahıs Şirketleri 54
2 Sermaye Şirketleri 54
D Sermaye Türü Açısından 55
1 Sabit Sermayeli Şirketler 55
10 İçindekiler
2 Kayıtlı Sermayeli Şirketler 55
3 Sınırlı Esnek Sermayeli Şirketler56
4 Değişir Sermayeli Şirketler 56
5 Sorumluluğun Derecesine Göre 57
a Ortakların Birinci Derece Sorumlu Olduğu Şirket57
b Ortakların İkinci Derece Sorumlu Olduğu Şirketler58
6 Sorumluluğun Kapsamına Göre 58
a Sınırsız Sorumluluğun Geçerli Olduğu Şirketler 58
b Sınırlı Sorumluluğun Geçerli Olduğu Şirketler 59
c Sorumluluğun Bulunmadığı Şirketler59
i Genel Kural 59
ii Limited Şirketlerde Amme Alacakları Açısından Özel Kural 59
§2 ADİ ŞİRKET
I ADİ ŞİRKET MEFHUMU61
A Kavramsal Çerçeve 61
B Uygulamada Adi Şirketin Görünümleri 62
1 Konsorsiyum62
2 Joint-Venture63
3 Donatma İştiraki 63
4 Gizli Şirket64
5 Adi Ortaklık Karinesi64
II ADİ ŞİRKETİN KURULUŞU65
A Sözleşme 65
1 Sözleşmede Şekil Serbestisi Kuralı 65
2 Şekil Serbestisi Kuralının İstisnaları66
a Ticari İşletme İşletilmesi Halinde 66
b İradi Şekil Belirlenmesi Halinde66
c Devir Şekli Bakımından Özel Bir Usule Tabi Bir Unsurun Şirkete
Sermaye Olarak Getirilmesi Halinde 67
B Adi Şirkete Sermaye Olarak Getirilebilecek Değerler67
1 Nakde Tahvili Mümkün Unsurlar67
2 Nakde Tahvili Mümkün Olmayan Unsurlar 68
III ADİ ŞİRKETİN İŞLEYİŞİ68
A Adi Şirkette İç İlişkiler68
1 Yönetim 68
a Yöneticilerin Atanması68
b Yöneticilerin Görevden Ayrılması69
i İstifa69
ii Azil 69
c Yöneticilerin Hakları70
d Yöneticilerin Borçları70
İçindekiler 11
i Hesap Verme Yükümlülüğü 70
ii Kazanç Paylarını Ortaklara Ödemek 70
2 Ortakların Hakları ve Borçları 71
a Ortakların Hakları 71
i Kâr Payı Hakkı 71
ii Tasfiye Payı Hakkı 71
iii Ücret, Faiz ve Masrafları İsteme Hakkı 72
iv Yönetim Hakkı 72
v Denetim Hakkı 73
b Ortakların Borçları 73
i Katılım Payı Getirme Borcu 73
ii Kazancın Paylaşılması ve Zarara Katlanma Yükümlülüğü 74
iii Rekabet Etmeme Borcu 75
iv Ortaklık Masraflarına Katlanma Yükümlülüğü 76
v Özen Borcu 76
3 Ortaklığa Yeni Bir Ortağın Katılımı ve Mevcut Bir Ortağın Şirketten
Ayrılması 77
a Ortaklığa Yeni Bir Ortağın Katılması 77
b Ortağın Payını Devretmesi 77
c Ortağın Şirketten Çıkması veya Çıkarılması 78
i Genel Olarak 78
ii Ortaklık Sıfatının Sona Ermesinin Hükümleri 78
B Adi Şirkette Dış İlişkiler 79
1 Adi Şirketin Temsili ve Ortakların Şirketi Temsilen Üçüncü Kişilerle
İşlem Yapması 79
2 Temsilin Hükümleri 79
3 Şirket Borçlarından Sorumluluk 80
IV ADİ ŞİRKETİN SONA ERMESİ 80
A İradi Sona Erme Sebepleri 80
1 Tüm Ortakların Kararı ile Sona Erme 80
2 Bir Ortağın Feshi Bildirmesiyle 81
3 Haklı Nedenle Fesih (Mahkeme Kararı ile Fesih) 81
B İrade Dışı Sonra Erme Sebepleri 82
C Sona Ermenin Yönetim Yetkisine Etkisi 82
D Sona Erme Sonucu Şirketin Tasfiyesi 83
V ZAMANAŞIMI 84
§3 KOLLEKTİF ŞİRKET
I KOLLEKTİF ŞİRKETİN TANIMI VE UNSURLARI 85
A Kollektif Şirketin Tanımı 85
B Kollektif Şirketin Unsurları 85
1 Şirketin Ortakları 85
12 İçindekiler
2 Şirketin Amacı86
3 Şirketin Ticaret Unvanı 86
4 Şirketin Sermayesi 86
5 Şirketin Tüzel Kişiliği86
II KOLLEKTİF ŞİRKETİN KURULUŞU87
A Kollektif Şirket Sözleşmesi 87
1 Şirket Sözleşmesinin Şekli87
2 Şirket Sözleşmesinin İçeriği88
a Şirket Sözleşmesinin Zorunlu İçeriği88
b Şirket Sözleşmesinin İhtiyari İçeriği88
B Şirketin Tescili ve Tüzel Kişilik Kazanması 89
C Şirketin Kuruluşundaki Eksiklikler ve Sonuçları89
III KOLLEKTİF ŞİRKETTE İÇ İLİŞKİLER 90
A Kollektif Şirketin Yönetimi90
1 Yönetim Yetkisinin Kapsamı ve Yöneticilerin Seçimi90
a Yönetim Yetkisinin Kapsamı90
b Yöneticilerin Seçilmeleri ve Görevden Alınmaları91
i Genel Olarak 91
ii Atanma ve Görevden Alınma92
2 Yöneticilerin Hakları ve Yükümlülükleri92
a Yöneticilerin Hakları92
b Yöneticilerin Yükümlülükleri93
B Kollektif Şirket Ortaklarının Hakları ve Borçları93
1 Kollektif Şirket Ortaklarının Hakları 93
a Mâli Haklar93
i Kâr Payı Hakkı (Kâr ve Zarara Katılma) 93
ii Diğer Malî Haklar 94
b İdari Haklar ve Koruyucu Haklar 95
i Oy Hakkı95
ii Denetleme Hakkı 95
iii Dava Hakları96
2 Kollektif Şirket Ortaklarının Borçları97
a Sermaye Koyma Borcu97
b Rekabet Etmeme Borcu 97
c Kullanılan Avansları İade ve Faiz Ödeme Borcu 98
C Ortaklık Yapısında Değişiklikler98
1 Şirkete Yeni Bir Ortağın Girmesi 98
2 Şirketten Çıkma 99
3 Şirketten Çıkarılma99
IV KOLLEKTİF ŞİRKETİN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERLE İLİŞKİLERİ 101
A Kollektif Şirketin Temsili 101
B Kollektif Şirketin Borçlarından Sorumluluk102
İçindekiler 13
V KOLLEKTİF ŞİRKETİN SONA ERMESİ VE TASFİYESİ 102
A Kollektif Şirketin Sona Ermesi 102
B Kollektif Şirketin Tasfiyesi 103
1 Genel Olarak 103
2 Tasfiye Memurları 104
3 Tasfiye Memurlarının Görevlerini İcra Etmesi 105
4 Tasfiye İşleri 106
§4 (ADİ) KOMANDİT ŞİRKET
I ADİ KOMANDİT ŞİRKET KAVRAMI 107
A Tanım ve Uygulanacak Hükümler 107
B Ortakların Türleri 108
II ADİ KOMANDİT ŞİRKETTE İÇ İLİŞKİLER108
A Şirketin Yönetimi 108
B Ortakların Hak ve Borçları 108
1 Genel Olarak 108
2 Sermaye Koyma Borcu 109
3 Komanditer Ortağın Hukukî Konumu 109
III ADİ KOMANDİT ŞİRKETTE DIŞ İLİŞKİLER 110
A Şirketin Temsili 110
1 Genel Olarak 110
2 Temsil Yetkisi 111
B Şirket Borçlarından Sorumluluk 111
IV ADİ KOMANDİT ŞİRKETİN SONA ERMESİ ve TASFİYESİ 112
§5 ANONİM ŞİRKET
I ANONİM ŞİRKETİN TANIMI VE GENEL ÖZELLİKLERİ 113
A Anonim Şirketin Tanımı 113
B Anonim Şirketin Genel Özellikleri 114
II ANONİM ŞİRKETLER HUKUKUNA HÂKİM İLKELER 115
A Çoğunluk İlkesi 115
B Sermaye Oranı Esaslı Nisbilik İlkesi 116
C Emredici Hükümler İlkesi 117
D Şirket Borçlarından Sorumsuzluk İlkesi 118
E Kamuyu Aydınlatma İlkesi 118
F Eşit İşlem İlkesi 119
G Sermayenin Korunması İlkesi 120
H Borçlanma Yasakları 121
1 Pay Sahiplerinin Şirkete Borçlanma Yasağı 121
2 Yönetim Kurulu Üyelerinin Şirkete Borçlanma Yasağı 122
I Devletin İlgilenmesi İlkesi 122
J Bağımsız Denetim İlkesi 124
14 İçindekiler
III ANONİM ŞİRKETLERİN ÇEŞİTLİ AÇILARDAN SINIFLANDIRILMASI124
A Halka Açık Olup Olmamasına Göre 125
1 Halka Açık Olmayan Anonim Ortaklıklar125
2 Halka Açık Anonim Ortaklıklar 125
B Sermaye Yapısına Göre 126
1 Esas Sermayeli Anonim Şirketler126
2 Kayıtlı Sermayeli Anonim Şirketler 126
3 Sınırlı Esnek Sermayeli Anonim Şirketler127
4 Değişir Sermayeli Anonim Şirketler 128
C Ortak Sayısına Göre 128
1 Çok Ortaklı Anonim Şirketler (Kural) 128
2 Tek Ortaklı Anonim Şirket 129
D Bağımsız Denetime Tabi Olup Olmamasına Göre 130
E Özel Mevzuata Tabi Olup Olmamasına Göre130
IV ANONİM ŞİRKETİN KURULUŞU131
A Anonim Şirketin Kuruluşu Türleri131
1 Ani Kuruluş131
2 Payların Kuruluşta Halka Arzı 132
3 Basit (Nakdî) Kuruluş132
4 Nitelikli (Mevsuf) Kuruluş 133
B Anonim Şirketin Kuruluş Aşamaları133
1 Anonim Şirketin Kurucuları Kimlerdir? 133
2 Anonim Şirketin Kuruluş Belgeleri Nelerdir? 134
3 Esas Sözleşmenin Şekli, Niteliği ve (Zorunlu) İçeriği134
a Esas Sözleşmenin Şekli ve Niteliği 134
b Esas Sözleşmenin İçeriği (TTK m 339) 135
i Şirketin Ticaret Unvanı 135
ii Şirket Merkezinin Neresi Olduğu136
iii Şirketin İşletme Konusu136
iv Şirketin Sermayesi ile Her Payın İtibarî Değeri, Bunların
Ödenmesinin Şekil ve Şartları136
v Pay Senetlerinin Nama veya Hamiline Yazılı Olacakları 137
vi Paradan Başka Sermaye Olarak Konan Haklar ve Ayınlar, Bunların
Değerleri, Bunlara Karşılık Verilecek Payların Miktarı137
vii Bir İşletme ve Ayın Devir Alınması Söz Konusu Olduğu
Takdirde, Bunların Bedeli137
viii Şirketin Kurulması İçin Kurucular Tarafından Şirket Hesabına
Satın Alınan Malların ve Hakların Bedelleri138
ix Şirketin Kurulmasında Hizmetleri Görülenlere Verilmesi
Gereken Ücret, Ödenek veya Ödülün Tutarı 138
x Kurucularla Yönetim Kurulu Üyelerine ve Diğer Kimselere
Şirket Kârından Sağlanacak Menfaatler 138
xi Yönetim Kurulu Üyelerinin Sayıları, Bunlardan Şirket Adına
İmza Koymaya Yetkili Olanlar139
İçindekiler 15
xii Genel Kurulun Toplantıya Nasıl Çağrılacağı 139
xiii Oy Hakları 139
xiv Şirketin Süresi 140
xv Şirkete Ait İlanların Nasıl Yapılacağı 140
xvi Pay Sahiplerinin Taahhüt Ettiği Sermaye Paylarının Türleri ve
Miktarları 140
xvii Şirketin Hesap Dönemi 140
4 Şirket Sözleşmesinin İmzalanmasıyla Şirketin Kuruluşu 141
a İmza Aşaması 141
b Kuruluşla Birlikte Ortaya Çıkan Ön Şirketin Özellikleri 141
5 Pay Bedellerinin Ödenmesi 142
6 Gereği Halinde Bakanlık İzni 144
7 Ticaret Siciline Tescil ve Şirketin Tüzel Kişilik Kazanması 144
C Anonim Şirketin Kuruluşundaki Eksiklikler ve Bunun Hukukî Sonuçları 145
V ANONİM ŞİRKET YÖNETİM KURULU 147
A Anonim Şirket Organizasyonundaki Pozisyonu 147
B Yönetim Kurulu Üyeleri 148
1 Yönetim Kurulu Üyesi Olmak İçin Gerekli Koşullar 148
2 Yönetim Kurulu Üyeliğinin Kazanılması 149
a Seçilme Yöntemleri 149
b İmtiyazlı Pay Yaratılması Suretiyle Yönetim Kurulunda Temsil
Edilme Hakkı 150
3 Yönetim Kurulu Üyeliğinin Sona Ermesi 151
4 Anonim Şirket ve Yönetim Kurulu Üyesi Arasındaki İlişkinin Hukukî
Niteliği 151
C Yönetim Kurulu Üyelerinin Hakları ve Borçları 152
1 Yönetim Kurulu Üyelerinin Hakları 152
a İdarî Haklar 152
b Malî Haklar 153
c Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı 153
d İbrayı Talep Hakkı 155
2 Yönetim Kurulu Üyelerinin Yükümlülükleri 155
a Özen Yükümlülüğü 155
b Sadakat Borcu 156
c Yönetim Kurulu Üyelerinin Tabi Olduğu Yasaklar 157
i Şirketle İşlem Yapma Yasağı 157
ii Şirkete Borçlanma Yasağı 158
iii Rekabet Yasağı 158
iv Toplantı ve Müzakerelere Katılma Yasağı 159
d Eşit İşlem Yapma Yükümlülüğü 160
e Sermayenin KaJybı ve Borca Batıklık Halindeki Yükümlülükler 160
D Yönetim Kurulunun Anonim Şirketi Yönetmesi ve Temsil Etmesi 161
16 İçindekiler
1 Yönetim Yetkisi162
a Genel Olarak162
b Yönetim Yetkisinin Devri 162
c Yönetim Kurulunun Komite ve Komisyonlar Kurması163
d Tek Kişilik Yönetim Kurulu163
e Yönetim Kurulunun Var Olmaması164
f Hukuka Aykırı Genel Kurul Kararlarının İcrası 165
2 Temsil Yetkisi 166
a Genel Olarak166
b Temsil Yetkisinin Kullanılma Şekli166
c Temsil Yetkisinin Devri167
d Temsil Yetkisinin Kapsam ve Sınırları167
i Temsil Yetkisinin Kapsamı167
ii Temsil Yetkisinin Sınırları168
e Pasif Temsil 169
f Şirketin Yönetim Kurulunun Haksız Fiillerinden Sorumluluğu169
3 Devredilemez Görev ve Yetkiler (TTK m 375) 170
a Yetkilerin Devredilemezliği ve Devrin Sonucu170
b Şirketin Üst Düzeyde Yönetimi ve Bunlarla İlgili Talimatların
Verilmesi 171
c Şirket Yönetim Teşkilatının Belirlenmesi172
d Finansal Planlama İçin Gerekli Düzenin Kurulması 172
e Müdürlerin Atanmaları ve Görevden Alınmaları173
f Yönetimle Görevli Kişilerin Üst Gözetimi173
g Şirket İdaresiyle İlgili Defterlerin Tutulması ve Raporların
Düzenlenmesi 174
h Genel Kurul Kararlarının Yürütülmesi174
i Borca Batıklık Durumunda Bildirim 174
E Yönetim Kurulu Toplantıları 175
1 Toplantıya Çağrı175
a Usûl 175
b Çağrıya Yetkili Olanlar176
2 Yönetim Kurulu Kararları177
a Yönetim Kurulu Kararlarının Özellikleri177
b Yönetim Kurulunun Karar Dışındaki Hukukî İşlemleri178
c Toplantı Yetersayısı 178
d Karar Yetersayısı 178
e Yönetim Kurulu Toplantısında Oy Kullanılması179
f Elden Dolaştırma Yoluyla Karar180
F Yönetim Kurulu Kararlarının Hükümsüzlüğü 181
1 Yönetim Kurulu Kararlarının Yokluğu181
a Yokluk Kavramı 181
İçindekiler 17
b Yokluğa Sebep Olan Olgular 182
2 Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanı 183
a Bir Hukukî İşlem Olarak Yönetim Kurulu Kararı 183
b TBK m 27 Uyarınca Batıl Kararlar 183
c TTK m 391’e Göre Butlan Sebepleri 184
i Eşit İşlem İlkesine Aykırı Kararlar 184
ii Anonim Şirketin Temel Yapısına Aykırı Kararlar 185
iii Sermayenin Korunması İlkesine Aykırı Kararlar 186
iv Pay Sahiplerinin Haklarına Aykırı Kararlar 187
v Genel Kurulun Yetki Alanına Giren Kararlar 187
d İptal-Butlan İkilemi 187
e Yönetim Kurulunun Batıl Kararları Aleyhine Açılacak Dava 188
i Davanın Hukukî Niteliği 188
ii Görevli ve Yetkili Mahkeme 188
iii Davacı ve Davalı Sıfatının Kime Ait Olduğu 188
iv Davada Süre 189
3 Yönetim Kurulu Kararlarının İptali 189
a İptal Yaptırımının Özellikleri ve Genel Kural 189
b İstisnalar (İptalin Mümkün Olduğu Haller) 189
i Kayıtlı Sermaye Sisteminde 190
aa HAAO’larda 190
bb Kapalı Tip Şirketlerde 190
ii Esas Sermaye Sisteminde 191
iii Davaya İlişkin Açıklamalar 191
aa Davanın Açılacağı Mahkeme 191
bb Davacı Sıfatı 191
cc Davalı Sıfatı 192
dd Süre 192
4 Yönetim Kurulu Kararlarının Askıda Hükümsüzlüğü 192
5 Esas Sözleşmeye Aykırı Yönetim Kurulu Kararları 193
VI ANONİM ŞİRKET GENEL KURULU 193
A Fonksiyonu ve Anonim Şirket Organizasyonundaki Yeri 193
B Genel Kurulun Yetkileri 194
1 Devredilemez Görev ve Yetkiler 195
a Esas Sözleşmenin Değiştirilmesi 195
b Yönetim Kurulu Üyeleri ile İlgili Görevler 195
c Denetçinin Seçimi ve Görevden Alınması 195
d Finansal Görevler 196
e Şirketin Feshi 196
f Önemli Miktarda Şirket Varlığının Toptan Satışı 196
2 Diğer Görev ve Yetkiler 197
18 İçindekiler
C Genel Kurul Toplantı Türleri198
1 Olağan Genel Kurul Toplantısı 198
2 Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı199
3 Çağrısız Genel Kurul Toplantısı 199
D Genel Kurulun Toplantıya Çağrılması 200
1 Çağrıya Yetkili Olanlar 200
a Yönetim Kurulu ve Tasfiye Memurları 201
b Pay Sahipleri201
c Azınlık 201
d Mahkemece Atanan Kayyım202
2 Çağrının Şekli ve Süresi 202
3 Gündem ve Gündeme Bağlılık İlkesi203
a Genel Olarak203
b Gündeme Bağlılık İlkesinin İstisnaları 204
4 Genel Kurul Toplantısına Çağrıda Değişiklikler205
a İlave Açıklamalar205
b Gündem Maddelerinin Geri Çekilmesi 205
c Genel Kurul Toplantısına Çağrının Geri Alınması 205
E Genel Kurulu Toplantısının Yürütülmesi 206
1 Toplantı Yer ve Zamanı 206
2 Genel Kurul Toplantılarına Katılım ve Temsil206
a Toplantıya Katılımı Zorunlu Olanlar 206
b Bireysel Temsil207
c Tevdi Eden Temsilcisi208
d Birden Çok Hak Sahibinin Temsili209
3 Toplantının Yönetimi 209
4 Toplantıdaki Tartışmalar, Görüş ve Öneri Sunma 210
5 Toplantı Tutanağı212
6 Toplantıya Üçüncü Kişilerin Katılımı213
F Genel Kurul Kararları213
1 Yetersayılar 213
a Toplantı Yetersayıları 214
i Kanunî Yetersayılar 214
ii Esas Sözleşme ile Farklı Yetersayılar Kabul Edebilme215
b Karar Yetersayıları 216
2 Oy Hakkının Sınırlandırılması ve Oy Kullanmaktan Yasaklılık216
a Oy Hakkının Kullanılmasında Sınırlar216
b Oy Hakkının Bulunmadığı Haller217
3 Genel Kurulun İstişari Karar Verebilmesi 218
4 Genel Kurul Kararlarının Geri Alınabilmesi219
G Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü220
İçindekiler 19
1 Genel Kurul Kararlarının Yokluğu 220
a Yokluğa Sebep Olgular 220
b Açılacak Davaya İlişkin Açıklamalar 221
2 Genel Kurul Kararlarının Butlanı 222
a TBK m 27 Uyarınca Batıl Kararlar 222
b TTK m 447’ye Göre Butlan Sebepleri 222
i Pay Sahiplerinin Vazgeçilemez Haklarına Müdahale Edilmesi 222
ii Pay Sahiplerinin Kontrol Haklarına Müdahale Edilmesi 223
iii Anonim Şirketin Temel Yapısına Aykırı Kararlar Verilmesi 224
iv Sermayenin Korunması İlkesine Aykırı Kararlar Verilmesi 224
c Butlanın İkincilliği İlkesi 225
d Açılacak Davaya İlişkin Açıklamalar 226
i Davanın Hukukî Niteliği 226
ii Davalı ve Davacı Sıfatının Kime Ait Olduğu 227
iii Görevli ve Yetkili Mahkeme 227
iv Süre 227
3 Genel Kurul Kararlarının İptali 228
a Genel Kurul Kararlarının İptali Sebepleri 228
i Kanuna Aykırılık 228
ii Esas Sözleşmeye Aykırılık 229
iii Dürüstlük Kuralına Aykırılık 230
b Açılacak Davaya İlişkin Açıklamalar 231
i Davanın Hukukî Niteliği 231
ii Davalı ve Davacı Sıfatının Kime Ait Olduğu 231
iii Görevli ve Yetkili Mahkeme 232
iv Süre 232
VII ANONİM ŞİRKETLERDE DENETİM 233
A Anonim Şirketlerde İç Denetim 233
1 İç Denetimin Amacı ve Kapsamı 233
2 İç Denetim ve Bağımsız Denetim Arasındaki İlişki 235
3 Denetim Kurulu (TTK m 397/5) 235
4 Riskin Erken Saptanması Komitesi (TTK m 378) 236
B Anonim Şirketlerde Dış Denetim 237
1 Bağımsız Denetim 237
a Genel Olarak 237
b Denetime Tabi Şirketler 239
c Denetim Yapabilecek Kurumlar ve Kişiler 239
i Genel Olarak 239
ii Denetim Yapabilecek Kurumlar 239
iii Denetim Yapabilecek Kişiler 241
d Denetçi Olamayacak Kişiler 242
20 İçindekiler
e Denetçilerin Seçimi ve Görevden Alınması244
i Kural: Genel Kurul Tarafından Seçilme244
ii Haklı Sebebe İstinaden Mahkemenin Görevden Alma ve Yeni
Denetçi Seçmesi (TTK m 399/4 ve 5) 244
iii Denetçinin Seçilememiş Olmasına İstinaden Mahkemenin
Seçimi (TTK m 399/6)244
iv Denetçinin Seçilememiş Olmasına İstinaden Bakanın Seçimi
(TTK m 399/6) 245
v Denetçinin Denetleme Sözleşmesini Feshetmesi 245
vi Yönetim Kurulunun Geçici Denetçi Seçmesi (TTK m 399/9) 245
f Denetim Raporu ve Görüş Yazıları245
i Denetim Raporu (TTK m 402)245
ii Görüş Yazıları ve Bunların Hukukî Sonuçları (TTK m 403) 247
iii Şirket ile Denetçi Arasındaki Görüş Ayrılıkları (TTK m 405)248
g Denetçilerin Yükümlülükleri 249
i Sır Saklama Yükümlülüğü (TTK m 404)249
ii Bağımsız Denetimde Kalite ve Güvenilirliği Sağlama
Yükümlülüğü 249
iii Bağımsız Denetim İçin Kalite Kontrol Sistemi Oluşturma
Yükümlülüğü 250
iv Meslekî Etik İlkelere Uyma Yükümlülüğü 250
v Bağımsızlık ve Bağımsızlığın Korunması251
vi Reklam Yasağı253
vii Haksız Rekabette Bulunmama Yükümlülüğü253
2 Ticaret Bakanlığı Denetimi 254
a Genel Olarak254
b Ticaret Bakanlığı Denetiminin Amacı ve Konusu 254
c TB’nin Fesih Davası Açma Yetkisi 255
C Anonim Şirketlerde Özel Denetim255
1 Özel Denetimin İşlevi ve Önemi255
2 Özel Denetim Talep Edebilecek Kişiler256
3 Özel Denetçi Talebi İçin Gerekli Koşullar 256
4 Genel Kurul Kararı257
a Talebin Kabulü 257
b Talebin Reddi ve Mahkemece Atama Yapılması 257
5 Denetim Görevinin Yerine Getirilmesi ve Denetim Raporu258
VIII ANONİM ŞİRKETLERDE ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ259
A Genel Nitelikteki Esas Sözleşme Değişiklikleri 259
1 Esas Sözleşme ve Esas Sözleşme Değişikliği Kavramları259
2 Esas Sözleşme Hükümleri 260
a Gerçek Esas Sözleşme Hükümleri260
b Gerçek Olmayan Esas Sözleşme Hükümleri260
3 Esas Sözleşme Değişikliği Olmayan Durumlar 261
İçindekiler 21
a Esas Sözleşmenin İhlâli 261
b Esas Sözleşmenin Aşılması 262
c Fiilî Esas Sözleşme Değişikliği 262
4 Zamansal Açıdan Esas Sözleşme Değişikliği 263
a Ön Şirket Safhasında 263
b Şirketin Tescilinden Tasfiyeye Kadarki Aşamada 263
c Şirketin Tasfiyesinde 263
5 Gerçek Esas Sözleşme Hükümlerinin Değiştirilmesi 264
6 Gerçek Olmayan Esas Sözleşme Hükümlerinin Değiştirilmesi 265
7 Tescil Edilmemiş Esas Sözleşme Değişikliğinin Değiştirilmesi ya da
Kaldırılması 266
8 Esas Sözleşme Değişikliğinin Sınırları 266
9 Esas Sözleşmeyi Değiştirmeye Yetkili Organ 268
10 Esas Sözleşmenin Değiştirilmesi İçin Gerekli Yetersayılar 269
a Olağan Esas Sözleşme Değişiklikleri İçin Toplantı ve Karar
Nisapları 269
b Daha Ağır Nisap Gerektiren Haller (TTK m 421/2-3) 269
11 Bazı Önemli Esas Sözleşme Değişiklikleri 270
a İmtiyazlı Paylarla İlgili Esas Sözleşme Değişiklikleri 270
i İmtiyaz Yaratılması, Bir İmtiyazın Değiştirilmesi ya da
Kaldırılması 270
ii Esas Sözleşme Değişikliği ile İmtiyazlı Pay Sahibinin Hakkının
İhlâl Edilmesi 271
b Nama Yazılı Pay Devrinin Sınırlandırılması 272
c Esas Sözleşmenin Zorunlu İçeriğinde Değişiklik 272
12 Esas Sözleşme Değişikliğinin Tescili 273
a Tescilden Önceki Hukukî Durum 273
b Değişiklik Tescilinin Kurucu Etkisi 273
c Hukuken Sakat Bir Esas Sözleşme Değişikliğinin Tescili ve Noksan
Tescil 274
B Sermayenin Artırılması 275
1 Genel Olarak 275
a Anonim Şirketin Finansmanı Yöntemleri 275
b Sermaye Artırımı Kavramı 275
c Sermaye Artırımının Amacı 275
d Bir Esas Sözleşme Değişikliği Olarak Sermaye Artırımı 276
e Sermaye Artırımının İkincilliği (TTK m 456/1, AktG §182/4) 276
f Değişik Aşamalarda Sermaye Artırımı 278
i Kuruluş Safhasında 278
ii Şirketin Tescilinden Sonra 278
iii Şirketin Tasfiyesi Sırasında 278
iv İflâsın Açılması Halinde 279
g Yönetim Kurulunun Beyanı 280
22 İçindekiler
2 Yeni Pay Taahhüdü Yoluyla Sermaye Artırımı281
a Esas Sermaye Sisteminde281
i Genel Olarak 281
ii Sermaye Artırım Tutarı 282
iii İtibari Değerin Altında ya da Üstünde Pay İhracı283
iv Pay Taahhüdü 283
v Pay Taahhüdünün Hükümsüzlüğü 285
vi Rüçhan Hakları 285
aa Rüçhan Hakkının Tanımı ve İşlevi 285
bb TTK m 461 Düzenlemesi 286
cc Rüçhan Hakkının İçeriği ve Kapsamı 287
dd Rüçhan Hakkının Uygulama Alanı288
aaa Sermaye Artırımlarında288
bbb Şirketin İktisap Ettiği Kendi Paylarını Elden
Çıkarmasında288
ee Rüçhan Hakkının Devredilebilirliği 289
ff Rüçhan Hakkının Kullanılması 290
gg Rüçhan Hakkının Kaldırılması291
aaa Rüçhan Hakkının Kaldırılmasının Sebepleri 291
bbb Şeklî Gereklilikler 292
ccc Maddî Gereklilikler 292
vii Yeni Pay Taahhüdü Yoluyla Sermaye Artırımında Nisaplar 293
viii Sermaye Artırım Kararının Kaldırılması ya da Değiştirilmesi294
ix Sermaye Artırımının Tescili 295
x Sermaye Artırımının Hüküm ve Sonuç Doğurması 297
b Kayıtlı Sermaye Sistemine Özel Hükümler297
i Kavramlar ve Kayıtlı Sermaye Artırımı Yönteminin Fonksiyonu 297
aa Kavramlar297
bb Kayıtlı Sermaye Artırımı Sisteminin Fonksiyonu 298
ii Sermaye Artırım Süreci (TTK m 460) 299
iii Yetkilendirme Kararı300
aa Hukukî Nitelik 300
bb Kuruluşta Yetkilendirme301
cc Esas Sözleşme Değişikliği ile Yetkilendirme301
dd Yetkilendirme Kararı Üzerindeki Değişiklikler302
ee Yetkilendirme Kararının Zorunlu İçeriği302
ff Yetkilendirme Kararının İhtiyari İçeriği 303
3 İç Kaynaklardan Sermaye Artırımı303
a Genel Olarak303
b Kanunî Düzenleme (TTK m 462)304
c Sermayeye İlave Edilebilecek Fonlar305
d Sermayeye İlave Edilecek Fonların Varlığının İspatı 306
İçindekiler 23
4 Şarta Bağlı Sermaye Artırımı 306
a Kavramlar 306
b Şarta Bağlı Sermaye Artırımının Gerçekleşmesi 307
c Koruma Önlemleri 308
i Pay Sahiplerinin Korunması 308
ii Değiştirme ya da Alım Hakkı Sahiplerinin Korunması 309
d Şarta Bağlı Sermaye Artırımı Usûlü 310
i Genel Kurula Öneri Sunulması 310
ii Genel Kurulun Esas Sözleşmesel Dayanağı Hazırlaması (TTK m
465) 311
iii Değiştirme ve Alım Haklarının Kullanılmasında Tescilin Rolü 311
iv Şarta Bağlı Sermaye Artırımında Hakların Kullanılması ve Pay
Bedellerinin Ödenmesi 312
v Esas Sözleşmenin Uygun Duruma Getirilmesi ve Değişik Esas
Sözleşmenin Tescili 312
C Sermayenin Azaltılması 313
1 Kavram, Amaç ve Sermaye Azaltımı Çeşitleri 313
2 Sermaye Azaltımının Amacı 314
a Şirket Faaliyetlerinin Sınırlanması 314
b Şirket İçin Gerekli Olmayan Özsermayenin İadesi 315
c Pay Sahiplerine Vergiye Tabi Olmayan Dağıtım Yapabilmek 315
d Şirketin İktisap Ettiği Kendi Paylarının Yok Edilmesi 315
e Şirketin Malî Durumunun Islahı 315
3 Alacaklıların Korunması 315
a Alacaklılara Çağrı Yapılması 315
b Alacaklılara Çağrıdan Vazgeçilmesi 317
4 Sermaye Azaltımının Sınırı 317
5 Sermaye Azaltım Kararının İcrası 317
IX ANONİM ŞİRKETTE PAY, PAY SAHİPLİĞİ SIFATININ KAZANILMASI VE
KAYBI 319
A Anonim Şirketlerde Pay 319
1 Pay Kavramı 319
2 Çeşitli Anlamlarda Pay 319
a Esas Sermayenin Bir Parçası Olarak Pay 319
i İtibari Değer Sistemi 320
ii İtibari Değerden Yoksun Pay 321
iii İtibari Değerin Altında Pay İhracı Yasağı 321
iv İtibari Değere İlişkin Hükümlere Aykırılığın Sonuçları 322
aa Genel Olarak ve Kanunî Düzenleme 322
bb Payların Hükümsüzlüğü 323
cc Tazminat Yükümlülüğü 323
b Ortaklık Haklarının Kullanılmasının Aracı Olarak Pay 324
c Bir Menkul Kıymet Olarak Pay 325
24 İçindekiler
3 Pay Türleri325
a Devir Şekli Bakımından 325
i Hamiline Yazılı Paylar 325
ii Nama Yazılı Paylar 327
iii Dönüşüm 328
b İmtiyazlı Olup Olmamasına Göre Paylar328
i İmtiyazdan Yoksun Paylar (Adi Paylar)328
ii İmtiyazlı Paylar328
aa Kanunî Düzenleme (TTK m 478)328
bb İmtiyazlı Payların İşlevi 329
cc Payda İmtiyaz Yaratma Usulü329
c Oy Hakkı Bakımından Paylar330
i Oy Hakkına Sahip Olan ve Olmayan Paylar330
ii Oyda İmtiyazlı Paylar 330
4 Payların Senede Bağlanması 331
5 İlmühaberler332
6 Pay Devrinin Sınırlandırılması 332
a Kanunî Sınırlama 332
b Esas Sözleşmesel Sınırlama 333
i Prensip 333
ii Borsaya Kote Olmayan Paylarda334
aa Red Sebepleri 334
bb Devre Onay Verilmemesi Durumunda Hukukî Durum335
iii Borsaya Kote Paylarda 336
aa Red Sebepleri 336
bb Bildirme Yükümlülüğü337
cc Payın İktisabında Hakların Geçişi 337
dd Pay Sahibi Olarak Tanıma Süresi 339
c Pay Defterine Kayıt339
i Kayıt339
ii Yanlış Beyana Müstenit Kaydın Silinmesi 340
iii Bedeli Tamamen Ödenmemiş Nama Yazılı Payların Durumu 341
B Pay Sahipliği Sıfatının Kazanılması, Kaybı ve Devredilmesi342
1 Pay Sahipliğinin Kazanılması342
a Aslen İktisap 342
b Devren İktisap 342
2 Pay Sahipliğinin Kaybı342
a Iskat 342
i Pay Sahibinin Aslî Borcu 342
ii Pay Bedelini Ödemeye Çağrı 343
iv Ödemeye Çağrının Hukukî Sonuçları 345
İçindekiler 25
iv Pay Bedelini Ödemede Temerrüdün Hukukî Sonuçları 345
aa Yaptırımlar ve Iskat Usulü 345
bb Hukukî Sonuçlar 346
v Iskat Kararının Hükümsüzlüğü 347
b Esas Sözleşmede Şirketten Çıkarma Sebepleri Öngörülebilir mi? 348
c Pay Alım Teklifi Zorunluluğu Bağlamında Ortaklıktan Çıkarma
Hakkı 348
i Pay Alım Teklifi Zorunluluğu 348
ii Ortaklıktan Çıkarma Hakkı 349
d Pay Sahibinin Şirketten Ayrılma Hakkı Var mıdır? 350
i HAAO’larda 350
aa Önemli Nitelikteki İşlemler Bağlamında 350
bb Zorunlu Pay Alım Teklifi Bağlamında 351
ii Halka Açık Olmayan Anonim Ortaklıklarda 351
3 Payın Devri 353
a Hamiline Yazılı Payların Devri 353
b Nama Yazılı Payların Devri 353
c Senede Bağlanmamış Payların Devri 354
C Anonim Şirketlerin Kendi Paylarını İktisabı 354
1 Anonim Şirketin Kendi Paylarını İktisabının Amacı 354
2 Kendi Paylarını İktisabın Riskleri 356
3 İktisap Metodları 357
4 TTK’ya Göre Payların İktisap Edilebilmesinde Temel İlkeler 358
a Kural 358
b Yakın ve Ciddi Bir Kaybın Önlenmesi Halinde İstisna 358
c Payların İvazsız İktisap Edilmesi 359
d Diğer İstisnalar 359
5 Şirketin Kendi Paylarını İktisabında Kanuna Karşı Hile 360
6 Şirketin İktisap Ettiği Payları Elden Çıkarması Zorunluluğu 361
a İstisnalar Çerçevesinde İktisap Edilen Paylar İçin 361
b Hukuka Aykırı Olarak İktisap Edilen Paylar İçin 361
c Elden Çıkarılamayan Payların Durumu 361
7 İktisap Edilen Payların Tanıdığı Haklar ve Bu Paylardan Kaynaklanan
Borçlar 361
D Anonim Şirketin Kendi Paylarını Taahhüt Yasağı 362
X ANONİM ŞİRKETTE PAY SAHİPLERİNİN HAKLARI VE BORÇLARI 363
A Müktesep ve Vazgeçilemez Hak Kavramları 363
1 Müktesep Haklar 363
2 Vazgeçilemez Haklar 364
B Pay Sahipleri Sözleşmeleri 365
1 Kavram 365
2 Pay Sahipleri Sözleşmelerine İhtiyaç Duyulmasının Sebepleri 365
26 İçindekiler
3 Sözleşmelerin Hukukî Niteliği, Şekli ve İçeriği 366
4 Sözleşmelerden Kaynaklanan Hakların İleri Sürülmesi 367
5 Sözleşmelerin Sona Ermesi 368
C Pay Sahiplerinin Malî Hakları368
1 Kâr Payı Hakkı 368
a Kanunî Düzenleme368
b Kâr Payının Hesaplanması 369
c Kâr Payı Almanın Şartları369
d Hukuka Aykırı Kâr Dağıtımının Sonucu İade 370
i Kötüniyet Halinde 370
ii İflas Halinde371
e Net Dönem Kârına İştirakin Alternatif Yolları 371
f Kâr Payı Avansı 372
i HAAO’larda372
ii Kapalı Tip Anonim Şirketlerde 373
2 Tasfiye Payı Hakkı374
3 Hazırlık Dönemi Faizi Hakkı 375
4 Şirket Tesislerini Kullanma Hakkı 375
D Katılım Oranını Koruyucu Haklar376
1 Rüçhan Hakkı 376
2 Önerilmeye Muhatap Olma Hakkı 376
E İdarî Haklar377
1 Oy Hakkı 377
2 enel Kurulu Toplantıya Çağırma Hakkı377
3 Genel Kurula Katılma Hakkı377
4 Yönetim Kurulunda Temsil Edilme Hakkı 379
F Koruyucu Haklar379
1 Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı 379
a Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Konusu 379
b Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Kullanılmasında İlkeler380
c Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Sınırları 380
d Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Korunması381
2 İptal ve Butlanın Tespiti Davaları Açma Hakkı382
3 Sorumluluk Davası Açma Hakkı 382
4 Özel Denetim Talep Etme Hakkı 383
G Azınlık Hakları383
H Pay Sahiplerinin Borçları384
1 Sermaye Borcu 384
a Genel Bilgiler384
b Sermaye Borcunun Zamanında Yerine Getirilmemesinin Şirket
Açısından Sonucu 385
İçindekiler 27
2 Pay Sahibine Sermaye Borcundan Başka Yükümlülük Yüklenip
Yüklenemeyeceği Sorunu 385
a Yan Edim Yükümlülükleri Yönünden 385
b Sadakat Yükümlülüğü Yönünden 386
XI ANONİM ŞİRKETİN FİNANSAL TABLOLARI VE YEDEK AKÇELERİ388
A Finansal Tablolar ve Yıllık Rapor 388
1 Hazırlama Yükümlülüğü 388
2 Finansal Tablolarda Dürüst Resim İlkesi 389
3 Yönetim Kurulunun Yıllık Faaliyet Raporu 390
B Yedek Akçeler 393
1 Yedek Akçe Kavramı ve Yedek Akçenin İşlevi 393
2 Kanunî Yedek Akçeler 394
a Birinci Tertip Kanunî Yedek Akçe 394
b İkinci Tertip Kanunî Yedek Akçe 394
c Şirketin İktisap Ettiği Kendi Payları İçin Ayırdığı Yedek Akçe 395
d Yeniden Değerleme Fonları 395
3 İhtiyarî Yedek Akçeler 395
a Genel Olarak 395
b Çalışanlar ve İşçiler Lehine Ayrılan Yedek Akçe 396
4 Gizli Yedek Akçeler 396
5 Yedek Akçelerin Kullanım Amaçları 397
a Kanunî Yedek Akçeler İçin 397
b İhtiyarî Yedek Akçeler İçin 397
C Kâr Payı ve Yedek Akçeler Arasındaki İlişki 398
XII ANONİM ŞİRKETİN SONA ERMESİ ve TASFİYESİ399
A Sona Erme 399
1 Genel Olarak 399
2 Fesih Sebepleri 401
a Genel Kurulun Feshe Karar Vermesi 401
b Mahkemenin Feshe Karar Vermesi 402
i TTK m 210/3 Hükmüne Göre TB’nin Fesih Davası Açması 402
ii TTK m 353/1 Gereğince Kuruluştaki Hukuka Aykırılıklara
Müsteniden Fesih Davası Açılması 402
iii Organların Eksikliği Sebebiyle Fesih Davası Açılması (TTK m
530) 402
iv Haklı Sebeple Fesih Davası Açılması (TTK m 531) 403
aa Genel Olarak 403
bb Haklı Sebep Kavramı 404
cc Dava 405
dd Mahkeme Kararı 406
aaa Fesih 406
bbb Fesih Dışı Çözümler 406
28 İçindekiler
3 İnfisah Sebepleri407
a Şirketin Süresinin Sona Ermesi (TTK m 529/1-a)407
b İşletme Konusunun Gerçekleşmesi ya da Gerçekleşmesinin
İmkânsızlaşması (TTK m 529/1-b) 408
c Esas Sözleşmede Öngörülen Bir Sebebin Gerçekleşmesi (TTK m
529/1-c) 408
d Şirketin İflâs Etmesi (TTK m 529/1-e) 409
e TTK’da Öngörülen Diğer Hallerde İnfisah409
ii Şirketlerin Birleşmesi Halinde410
aa Devralma Şeklinde Birleşme Halinde İnfisah (TTK m
136/1-a ve m 152/3) 410
bb Yeni Kuruluş Şeklinde Birleşme Halinde İnfisah (TTK m
136/1-b)410
4 Sona Ermenin Hükümleri 410
a Tescil Yükümlülüğü410
b Tüzel Kişilik ve Ticaret Unvanı 411
c İflâs Halinde Tasfiye ve Şirket Organlarının Yetkileri 411
d Tasfiye Halinde Şirket Organlarının Yetkileri411
B Tasfiye 412
1 Genel Olarak412
2 Tasfiye Memurları 413
a Atanmaları (TTK m 536) 413
b Görevden Alınmaları (TTK m 537)414
c Aktifleri Satma Yetkileri (TTK m 538) 414
d Yetkilerinin Sınırlandırılması ya da Genişletilmesi (TTK m 539)415
3 Tasfiye İşleri416
a İlk Envanter ve Bilançonun Çıkarılması 416
b Alacaklıların Korunması Bağlamında Yapılacak İşlemler416
c Diğer Tasfiye İşlemleri 417
d Tasfiye Bakiyesinin Dağıtılması 418
e Ticari Defterlerin Saklanması 418
f Şirketin Ticaret Sicilinden Silinmesi 419
4 Ek Tasfiye 419
5 Tasfiyeden Dönülmesi 420
XIII ANONİM ŞİRKETLERDE HUKUKİ VE CEZAİ SORUMLULUK 421
A Hukukî Sorumluluk ile İlgili Genel Hükümler421
1 Genel Olarak421
2 Hukukî Sorumluluktan Kaynaklı Hak Talebinde Bulunabilecek Kişiler422
a Genel Olarak422
b Doğrudan Zarar ve Yansıma Yoluyla Zarar Ayrımı423
c Doğrudan ve Yansıma Yoluyla Zarar Ayrımının Sonucu 424
i Pay Sahipleri Açısından424
ii Şirket Alacaklıları Açısından425
İçindekiler 29
3 Sorumlu Kişiler 425
4 Sorumluluk Davasında Usulî Sorunlar 426
a Yetkili ve Görevli Mahkeme 426
b Yargılama Masrafları 427
5 Sorumluluk Davası Açma Hakkının Kaybı 427
a İbra 427
i İbra Kararının Etkisi 427
ii Kuruluş ve Sermaye Artırımında İbra Yasağı 428
b Hak Düşürücü Sürenin Geçmesi 428
c Zamanaşımı 429
d Zarar Görenin Rızası 429
B Hukukî Sorumluluk ile İlgili Özel Hükümler 429
1 Belgelerin ve Beyanların Kanuna Aykırı Olması 429
2 Sermaye Hakkında Yanlış Beyanlar ve Ödeme Yetersizliğinin Bilinmesi 430
a Sermaye Hakkında Yanlış Beyanlar 430
b Ödeme Yetersizliğinin Bilinmesi 431
3 Değer Biçilmesinde Yolsuzluk 431
4 Halktan Para Toplamak 432
5 Kurucuların, Yönetim Kurulu Üyelerinin ve Tasfiye Memurlarının
Sorumluluğu 432
a Kusurun İspatı Bakımından Sorumluluk Sistemi 432
b Yetki Devri Sonucu Sorumluluk 433
6 Denetçinin Sorumluluğu 435
C Birden Fazla Kişinin Sorumlu Olması 435
1 Farklılaştırılmış Teselsül 435
2 Tazminat Yükümlülüğünün Kapsamının Belirlenmesi 438
3 Rücu İlişkileri 438
D Cezaî Sorumluluk 438
§6 LİMİTED ŞİRKET
I TANIM VE LİMİTED ŞİRKETİN GENEL ÖZELLİKLERİ441
A Limited Şirket Kavramı 441
B Limited Şirketin Genel Özellikleri 441
1 Şahıs Unsurunun Önem Kazandığı Bir Ara Form Olması 441
2 Tüzel Kişilik ve Şirketin Borçlarından Sorumluluğu 443
3 Ortaklar 443
4 Tek Kişilik Limited Şirket 445
5 İki Kişilik Limited Şirket 446
6 Ortaksız Limited Şirket 447
7 Limited Şirketin Amacı ve Konusu 447
a İlke 447
b Ekonomik Amaç ve Konu 448
30 İçindekiler
c Ekonomik Olmayan Amaçlarla Limited Şirket Kurulabilir mi?448
d Limited Şirket Şeklinde Faaliyet Sürdürülemeyecek Konular 449
i Mevzuata Aykırı Konular 449
ii Faaliyet Sahasına İlişkin Kurallara Aykırılık 450
iii Ahlâka Aykırı Konularda Faaliyet Gösterilmesi 450
iv Hukuka Aykırılığın Sonuçları451
C Limited Şirket Formunun Avantajları ve Dezavantajları452
1 Şahıs Şirketlerine Göre 452
2 Anonim Şirkete Göre 452
3 Limited Şirketin Bazı Dezavantajları 453
II LİMİTED ŞİRKETİN KURULUŞU454
A Kuruluş, Kurucular, Ön Limited Şirket ve Sorumluluk 454
1 Aşamalar454
2 Kuruluşa Dair Zaman Çizelgesi 454
3 Kurucular 456
a Genel olarak 456
b Asgari ve Azami Sayı457
4 Şirketin Tescilinden Önce Ortaklar Arası Değişiklikler457
5 Ön Limited Şirket 457
6 Kuruluştan Önceki Dönemde Sorumluluk458
B Şirket Sözleşmesi458
1 Şirket Sözleşmesinin Hukukî Niteliği ve Şekli458
a Hukukî Nitelik458
b Şekil458
2 Şirket Sözleşmesinde Bulunması Zorunlu Kayıtlar458
3 Şirket Sözleşmesinde Öngörülmeleri Halinde Bağlayıcı Kayıtlar459
4 Limited Şirketlerde Emredici Hükümler İlkesi 460
C Limited Şirkette Sermaye 460
1 Kavram ve Fonksiyon 460
2 Asgari Sermaye461
3 Nakdî ve Aynî Sermaye461
D Esas Sermaye Payı462
1 İtibarî Değer ve Ödeme 462
2 Senede Bağlanma 462
3 Pay Defteri 463
E Kurucu Menfaatleri ve İntifa Senetleri463
F Limited Şirketin Kurulma Anı463
G Limited Şirketin Tescili ve Tescilin Sonuçları464
1 Tescil İstemi ve Bu İstemin İçeriği464
2 Tüzel Kişiliğin Kazanılması465
3 Tüzel Kişiliğin Kazanılmasına Kadar Yapılan İşlemlerden Doğan
Sorumluluk465
İçindekiler 31
III LİMİTED ŞİRKETİN ORGANLARI 465
A Genel Kurul 465
1 Genel Kurulun Devredilemez Yetkileri 465
2 Şirket Sözleşmesiyle Devredilemez Yetkiler Belirlenmesi 466
3 Genel Kurul Toplantıları 467
a Toplantıya Çağrı 467
b Oy Hakkı ve Hesaplanması 468
c Oydan Yoksunluk 469
d Veto Hakkı 469
4 Genel Kurul Kararlarında Nisaplar 471
a Olağan Kararlar ve Şirket Sözleşmesi Değişiklikleri 471
b Önemli Kararlar 471
B Müdürler 472
1 Müdür Sıfatının Kazanılması ve Kaybı 472
a Müdür Sıfatının Kazanılması 472
b Müdür Sıfatının Kaybı 472
2 Müdürler Kurulu Başkanı 473
3 Müdürlerin Görevleri 474
a İlke 474
b Devredilemez Görev ve Yetkiler 474
4 Müdürlerin Yükümlülükleri 475
a Özen Yükümü 475
b Bağlılık Yükümü 475
c Rekabet Yasağı 476
d Eşit İşlem Borcu 476
e Sermayenin Kaybı ve Borca Batıklık Halindeki Yükümlülükler 477
f Müdürlerin Kamu Borçlarından Doğan Sorumluluğu 477
5 Müdürlerin Temsil Yetkisi 477
a İlke ve Sınırlama 477
b Tek Ortaklı Şirketlerde Durum 477
6 Yönetim ve Temsil ile Yetkili Kişilerin İşlediği Haksız Fiillerden
Sorumluluk 478
IV LİMİTED ŞİRKET ORTAKLARININ HAK VE BORÇLARI478
A Limited Şirket Ortaklarının Malî Hakları 478
1 Kâr Payı Hakkı 478
2 Tasfiye Payı Hakkı 479
3 Rüçhan Hakkı 479
4 Hazırlık Dönemi Faizi Hakkı 479
B Limited Şirket Ortaklarının İdarî Hakları 479
1 Genel Kurula Katılma ve Oy Kullanma Hakkı 479
2 Veto Hakkı 480
3 Çıkma Hakkı 480
32 İçindekiler
a Çıkma480
b Çıkmaya Katılma481
C Limited Şirket Ortaklarının Koruyucu Hakları 482
1 Bilgi Alma ve İnceleme Hakları 482
2 Dava Hakları483
a Genel Kurul ve Müdürler Kurulu Kararlarına Karşı 483
b Sorumluluk Davaları483
D Limited Şirket Ortaklarının Borçları 483
1 Sermaye Borcu 483
2 Ek Ödeme Yükümlülükleri484
a Kavram484
b Şartlar 484
c Yükümlülüğün Sürmesi ve Geri Ödeme485
3 Yan Edim Yükümlülükleri 485
4 Bağlılık Yükümlülüğü ve Rekabet Yasağı 487
5 Limited Şirket Ortaklarının Kamu Borçlarından Doğan Sorumluluğu 488
V LİMİTED ŞİRKET SÖZLEŞMESİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ 489
A Şirket Sözleşmesinde Genel Değişiklikler489
1 Değişiklik Kavramı489
2 Değişiklik Yapılabilecek Başlıca Konular489
3 Değişiklik Süreci490
4 Tescilin Etkisi490
B Özel Değişiklikler 491
1 Sermayenin Artırılması491
a Prensipler ve Süreç491
b Rüçhan Hakları492
2 Sermayenin Azaltılması493
VI LİMİTED ŞİRKETTE ESAS SERMAYE PAYININ GEÇİŞİ493
A Limited Şirket Esas Sermaye Paylarının Aktarılabilirliği 493
B Payın Devri 493
1 Devir ve Devir Borcu Doğuran Hukukî İşlem493
2 Devrin Gerçekleşmesinin Şartları ve Devre İzin Verilmemesi 494
3 Devre İzin Verilmemesinin Sonuçları494
a Çıkma Hakkı494
b Malî Sonuçlar 495
C Diğer Geçiş Halleri 495
1 Miras, Eşler Arasındaki Mal Rejimi ve Cebri İcra495
2 Payın Gerçek Değerinin Belirlenmesi496
D Esas Sermaye Payının Geçişinin Tescili 496
VII LİMİTED ŞİRKETİN SONA ERMESİ VE TASFİYESİ 496
A Sona Erme Sebepleri496
B Tasfiye 498
İçindekiler 33
VIII LİMİTED ŞİRKETE DE UYGULANACAK ANONİM ŞİRKET HÜKÜMLERİ
(TTK m 644) 498
§7 SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT ŞİRKET
I TANIM VE KURULUŞ499
A Tanım ve Farklı Tür Ortakların Sorumluluğu 499
B Kuruluş 499
1 Uygulanacak Hükümler 499
2 Kurucular 500
3 Şirket Sözleşmesinin Şekli ve İçeriği 500
II ŞIRKETIN YÖNETIMI 500
A Uygulanacak Hükümler 500
B Yönetim ve Temsil ile Görevli Kişilerin Görevden Alınması 500
C Rekabet Yasağı 501
III KIYAS YOLUYLA UYGULANACAK HÜKÜMLER 501
§8 KOOPERATİF ŞİRKET
I KOOPERATİFİN TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ 503
A Kooperatifin Tanımı 503
B Kooperatifin Hukukî Niteliği 503
II KOOPERATİFİN KURULUŞU 504
A Kuruluş Süreci 504
B Anasözleşme 506
1 Zorunlu Hükümler 506
2 İhtiyarî Hükümler 506
C Kooperatife Aynî Sermaye Getirilmesi 507
III ORTAKLIK SIFATININ KAZANILMASI VE KAYBI 508
A Temel İlke ve Ortaklık Sıfatının Kazanılması 508
1 İlke ve Aslen İktisap 508
2 Devren İktisap 509
B Ortaklık Sıfatının Kaybı 509
1 Çıkma 509
a Çıkma Serbestisi 509
b Çıkmanın Sınırlandırılması 509
2 Çıkarılma 510
3 Ortaklık Sıfatının Diğer Sona Erme Halleri 511
4 Çıkma ve Çıkarılmanın Malî Hükümleri 511
IV ORTAKLARIN HAKLARI 512
A Ortaklık Haklarının Bir Belgede Temsil Edilmesi 512
B Ortaklık Payları ve Ortağın Şahsi Alacaklıları 512
C Hak ve Vecibelerde Eşitlik İlkesi 513
D Malî Haklar 513
34 İçindekiler
1 Gelir-Gider Farkı (Risturn)513
2 Tasfiye Payı Hakkı514
E Malî Olmayan Haklar514
1 Bilgi Edinme Hakkı 514
2 Genel Kurul Toplantılarına Katılma Hakkı514
3 Oy Hakkı 515
V ORTAKLARIN BORÇLARI 515
VI KOOPERATİFİN BORÇLARINDAN SORUMLULUK 516
A Sorumlulukta Bazı Olasılıklar516
B İflâs Halinde Sorumluluk 517
C Sorumluluğa İlişkin Kuralların Değiştirilmesi 517
D Kooperatife Sonradan Giren Ortağın Sorumluluğu518
E Ortaklık Sıfatının veya Ortaklığın Sona Ermesinden Sonraki Sorumluluk518
F Zamanaşımı 518
VII KOOPERATİF ORGANLARI 519
A Genel Kurul519
1 Genel kurulun Yetkileri 519
2 Genel Kurul Toplantıları 519
a Toplantıya Çağrı519
i Çağrıya Yetkili Olanlar 519
ii Çağrının Şekli 520
b Toplantı Gündemi ve Gündeme Bağlılık 520
c Çağrıya İlişkin Prosedürden Vazgeçilebilmesi 521
i Çağrısız Genel Kurul Toplantısı521
ii Mektupla Oy Verme ve Oy Temsilcisi 521
d Genel Kurul Kararları522
i Genel Nisap522
ii Nitelikli Nisap Gerektiren Haller522
e Genel Kurul Kararlarının Etkisi 523
f Genel Kurul Kararlarının İptali523
B Yönetim Kurulu 524
1 Üyeler524
a Sayı, Görev Süresi ve Tescil524
b Üyelik İçin Gerekli Şartlar524
2 Yönetim ve Temsil Görevleri 525
a Yetkinin Kullanılma Şekli 525
b Yönetim ve Temsilin Devri525
c Yönetim ve Temsil Yetkisinin Kapsam ve Sınırları 525
i Genel Sınır 525
ii Özel Sınırlar525
d Yönetim Kurulu Üyelerinin Malî Hakları526
İçindekiler 35
e Haksız Fiillerden Sorumluluk 526
f Rekabet Yasağı 526
g Özen Borcu ve Hukukî Sorumluluk 526
h Malî Durumun Bozulmasında Yükümlülükler 527
C Denetçiler 527
1 Denetçilerin Seçimleri 527
2 Denetçilerin Görevleri 528
a Şirket Sözleşmesi veya Genel Kurul Kararıyla Düzenleme
Yapabilme 528
b Şirket Defter ve Hesaplarını İnceleme 528
c Rapor Tanzim Etme 528
3 Denetçilerin Sır Saklama Yükümlülüğü 529
VIII KOOPERATİFİN SONA ERMESİ VE TASFİYESİ 529
§9 ŞİRKETLERDE YAPISAL DEĞİŞİKLİKLER
I BİRLEŞME531
A Birleşme Türleri 531
1 Genel Olarak 531
2 Devralma Şeklinde Birleşme (Absorptionsfusion) 531
3 Yeni Kuruluş Şeklinde Birleşme (Kombinationsfusion) 532
B Geçerli Birleşmeler 532
1 Sermaye Şirketlerinin Birleşebileceği Şirketler 533
2 Şahıs Şirketlerinin Birleşebileceği Şirketler 533
3 Kooperatiflerin Birleşebileceği Şirketler 533
4 Tasfiye Halindeki Şirketlerin Birleşmeye Katılması 534
5 Sermayenin Kaybı veya Borca Batıklık Halinde Birleşmeye Katılma
(Sanierungsfusion) 535
C Birleşme Süreci 536
1 Şirketlerin Birleşmesi Düşüncesinin Ortaya Çıkması ve Sözleşme Öncesi
Görüşmeler 536
2 Birleşme Bilançosu (Fusionsbilanz) Hazırlanması 536
3 Birleşme Sözleşmesi Hazırlanması 537
a Sözleşmenin İçeriği 537
b Sözleşmenin İmzalanması 538
4 Birleşme Raporunun Hazırlanması 538
5 Gereğinde Bir Ara Bilançonun (Zwischenbilanz) Hazırlanması 540
6 Pay Sahipleri ve Diğer Kişilere Bilgi Alma İmkânının Tanınması 540
a İnceleme Hakkı 540
b Malvarlığındaki Değişiklikler ile İlgili Bilgilerin Sunulması 541
7 Gereken Hallerde İzin Alınması 542
a Rekabet Hukukundan Doğan Sebeplerle 542
b Banka Hukukundan Kaynaklanan Gereklilikler 543
36 İçindekiler
c Kuruluşu İzne Tabi Olan Anonim Şirketlerde 543
8 Birleşmenin Korporatif Temelinin Hazırlanması 543
a Devralma Şeklinde Birleşmede Sermaye Artırımına Gidilmesi543
b Yeni Kuruluş Şeklinde Birleşmede “Yeni Şirketin Kuruluşu”544
9 Genel Kurulun Birleşme Sözleşmesini Onaylaması 544
a Genel Olarak544
b Nisaplar545
10 Ticaret Siciline Tescil 546
a Tescil İşlemi546
b Tescilin Hukukî Sonuçları547
11 Alacaklılara Çağrı Yapılması548
D Kolaylaştırılmış Birleşme 548
1 Kolaylaştırılmış Şekilde Birleşme Şartları548
2 Kolaylıklar 549
a TTK m 155/1 Bağlamında549
b TTK m 155/2 Bağlamında550
E Koruma Önlemleri551
1 Pay Sahiplerinin Korunması551
a Katılım Oranının Korunması ve Denkleştirme Ödemesi 551
b Ayrılma Akçesi552
2 Alacaklıların Korunması552
3 Çalışanların Korunması 553
4 Ortakların Kişisel Sorumluluklarının Devam Etmesi 554
II BÖLÜNME554
A Bölünme Türleri554
1 Tam Bölünme (Aufspaltung) 554
2 Kısmî Bölünme (Abspaltung) 555
B Bölünme Süreci 555
1 Şirketlerin Bölünmesi Düşüncesinin Ortaya Çıkması555
2 Bölünme Bilançosu (Spaltungsbilanz) Hazırlanması 556
3 Bölünme Sözleşmesinin veya Bölünme Planının Hazırlanması 556
a Genel Olarak556
b Sözleşme veya Planın İçeriği 557
c Tahsisat Yapılmayan Malvarlığının Durumu 557
4 Bölünme Raporunun Hazırlanması 558
5 Gereğinde Bir Ara Bilanço Hazırlanması559
6 Bölünmeye Katılan Şirket Ortaklarının Bilgi Alma Hakkı560
a İnceleme Hakkı 560
b Malvarlığındaki Değişiklikler ile İlgili Bilgilerin Sunulması 560
7 Bölünmenin Korporatif Temelinin Hazırlanması 561
a Kısmî Bölünmede561
İçindekiler 37
i Sermayenin Azaltılması 561
ii Sermayenin Artırılması 561
b Tam Bölünmede Yeni Kuruluşa Dair Gereklilikler 561
8 Alacakların Teminat Altına Alınması 562
9 Bölünme Kararının Alınması 563
10 Ticaret Siciline Tescil 564
C Koruma Önlemleri 564
1 Pay Sahiplerinin Korunması 564
2 Alacaklıların Korunması 564
3 Çalışanların Korunması 564
4 Sorumluluk Hükümleri 565
a Bölünmeye Katılan Şirketlerin Sorumluluğu 565
b Ortakların Sorumluluğu 566
III TÜR DEĞİŞTİRME566
A Kavram 566
B Geçerli Tür Değiştirmeler 567
1 İlke 567
2 Kollektif ve Komandit Şirketlerin Tür Değiştirmelerine Özel Kolaylıklar 568
C Tür Değiştirme Süreci 569
D Koruma Önlemleri 569
1 Ortakların Korunması 569
2 Alacaklıların Korunması ve İş İlişkileri 570
IV ORTAK HÜKÜMLER570
A Denkleştirme Akçesinin Tespiti Davası 570
B Yapısal Değişiklik Kararlarının İptali 571
C Sorumluluk Hükümleri 572
§10 ŞİRKETLER TOPLULUĞU
I KAVRAMSAL ÇERÇEVE573
A Şirketler Topluluğu ve İlgili Diğer Kavramlar 573
1 Şirketler Topluluğu Kavramı 573
2 Şirketler Topluluğu-Holding İlişkisi 574
3 Şirketler Topluluğu ve Konsorsiyum 574
4 Hâkim Şirket-Bağlı Şirket 574
5 Hâkim Teşebbüs 575
6 Dolaylı Hâkimiyet 575
7 Doğrudan Hâkimiyet 576
8 Karşılıklı İştirak 576
B Şirketler Topluluğunun Bazı Açılardan Sınıflandırılması 577
1 Hiyerarşik ve Eşitliğe Dayalı Şirketler Toplulukları 577
2 Sözleşmeye Dayalı ve Fiilî Şirketler Toplulukları 578
38 İçindekiler
II ŞİRKETLER TOPLULUĞUNU YARATAN OLGULAR 579
A TTK m 195/1 Düzenlemesi 579
1 Oy Haklarının Çoğunluğuna Sahip Olmak 579
2 Yönetim Organında Çoğunluğu Oluşturabilmek579
3 Sözleşmeye İstinaden Oy Haklarının Çoğunluğunu Oluşturabilmek 580
4 Bir Sözleşme Yoluyla Hâkimiyet Kurmak580
5 “Başka Bir Yolla” Hâkimiyet Kurmak581
B TTK m 195/2 Düzenlemesi 581
1 Bir Ticaret Şirketinin Başka Bir Ticaret Şirketinin Paylarının
Çoğunluğuna Sahip Olması 581
2 Bir Ticaret Şirketinin Başka Bir Ticaret Şirketini Yönetebilecek Kararları
Alabilecek Miktarda Paya Sahip Olması 581
III HÂKİMİYETİN HUKUKA AYKIRI KULLANILMASINDAN DOĞAN
SORUMLULUK 582
A Hâkimiyetin Değil Ancak Hâkimiyeti Hukuka Aykırı Kullanmanın Sorumluluk
Doğurması 582
B Hâkimiyetin Hukuka Aykırı Kullanılması582
1 İlke582
2 İstisna: Denkleştirme 583
3 Şirketin Uğradığı Zararların Tazmini 583
a Genel Olarak583
b Tazminat Yükümlülüğünden Kurtulma 584
4 Bağlı Şirket Ortaklarının Şirketten Çıkma Hakkı 584
5 Kötü Niyetle Dava Açılması Halinde Sorumluluk 584
C Tam Hâkimiyet Halinde Kayba Uğratıcı Talimat Verilmesi 584
1 Kural584
2 İstisna585
3 Bağlı Şirket Organlarının Sorumsuzluğu585
4 Alacaklıların Dava Hakları585
D Şirketler Topluluğunda Güvenden Doğan Sorumluluk586
KAVRAM DİZİNİ587
KAYNAKLAR 591