^ThemisBorçlar Hukuku Özel Hükümler

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz v
Giriş xxiii
§ 1. İSİMSİZ SÖZLEŞMELER 1
I. GENEL OLARAK 1
II. TÜRLERİ 1
III. İSİMSİZ SÖZLEŞMELERİN TAMAMLANMASI VE YORUMLANMASI 3
1. Bölüm
DEVİR BORCU DOĞURAN SÖZLEŞMELER
§ 2. SATIŞ SÖZLEŞMESİ 5
I. GENEL OLARAK 5
II. YARAR VE HASARIN GEÇMESİ 6
III. TAŞINIR SATIŞI 8
A) Genel Olarak 8
B) Satıcının Borçları 8
1. Satıcının Aslî Borcu 8
2. Satıcının Diğer Borçları 9
a) Satıcının Yan Yükümleri 9
b) Satıcının Koruma Yükümleri 9
C) Satıcının Temerrüdü 9
1. Genel Olarak 9
2. Ticari Satışlarda Satıcının Temerrüdü 10
a) Genel Olarak 10
b) Ticarî Satış Kavramı 10
c) Ticarî Satışta Satıcının Temerrüdünün Hükümleri 10
3. Satıcının Temerrüdünde Alıcının Zararının Hesaplanması 11
a) Genel Olarak 11
b) Somut Yöntem 11
c) Somut Yöntem 12
D) Satıcının Zapta Karşı Tekeffül Sorumluluğu (Satıcının Zapta Karşı Tekeffülden Doğan Borcu) 12
1. Genel Olarak 12
2. Zapta Karşı Tekeffül Sorumluluğunun Sınırlanması 14
3. Zapta Karşı Tekeffülden Doğan Sorumluluğun Kaynağı ve Kaldırılması 14
4. Satıcının Zapta Karşı Tekeffül Sorumluluğunun Şartları 14
5. Zaptın Gerçekleşmesi 15
a) Zaptın Bir Mahkeme Hükmüyle Gerçekleşmesi 15
b) Zaptın Mahkeme Kararı Olmaksızın Gerçekleşmesi 15
5. Zaptın Hükümleri 18
a) Tam Zapt Halinde 18
b) Kısmî Zapt Halinde 19
E) Satıcının Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğu (Satıcının Ayıba Karşı Tekeffülden Doğan Borcu) 20
1. Genel Olarak 20
2. Sorumluluğun Özellikleri 21
3. Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğunun Şartları 22
a) Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğunun Maddi Şartları 22
b) Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğunun Şekli Şartları: Gözden Geçirme ve Bildirme 23
aa) Genel Olarak 23
bb) TBK Çerçevesinde Gözden Geçirme ve Bildirme Külfetleri 24
cc) Ticarî İş Niteliğindeki Satış Sözleşmelerinde Gözden Geçirme ve Bildirme Süreleri 25
dd) Gözden Geçirme ve Bildirme Külfetlerinin Özellikleri ve Bu Külfetlerin Yerine Getirilmemesinin Sonuçları 26
c) Mesafe Satışlarında Satılanın Ayıplı Olması 27
4. Ayıba Karşı Tekeffülden Alıcı Lehine Doğan Seçimlik Haklar ve Seçimlik Hakların Sınırlanması 27
a) Ayıba Karşı Tekeffülden Alıcı Lehine Doğan Seçimlik Haklar 27
b) Seçimlik Hakların Sınırlanması 29
5. Ayıba Karşı Tekeffül Davalarında Zamanaşımı 29
F) Alıcının Borçları ve Temerrüdü 31
1. Bedeli Ödeme Borcu 31
a) Genel Olarak 31
b) Satış Bedeline Faiz Yürütülmesi 32
c) Alıcının Satış Bedelini Ödeme Borcunda Temerrüde Düşmesi 32
2. Satılanın Zilyetliğini Devralma Borcu 33
3. Alıcının Diğer Yükümleri 34
IV. TAŞINMAZ SATIŞI, TAŞINMAZ SATIŞ VAADİ VE TAŞINMAZ SATIŞ İLİŞKİSİ DOĞURAN HAKLAR 34
A) Taşınmaz Satışı 34
1. Genel Olarak 34
2. Şekli 35
3. Taşınmaz Satışında Ayıba ve Zapta Karşı Tekeffül Sorumluluğu 37
a) Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğu 37
aa) Genel Olarak Uygulanacak Hükümler 37
bb) Zamanaşımı Süresi 38
b) Zapta Karşı Tekeffül Sorumluluğu 38
4. Taşınmaz Satışında Yarar ve Hasarın Geçmesi 39
B) Taşınmaz Satış Vaadi 40
1. Genel Olarak 40
2. Şekli 41
3. Taşınmaz Satış Vaadi Sözleşmesine İlişkin Diğer Özellikler ve Sözleşmenin Hükümleri 41
C) Taşınmaz Satışı İlişkisi Doğuran Haklar 42
1. Genel Olarak Taşınmaz Satışı İlişkisi Doğuran Haklar 42
2. Önalım Hakkı 42
a) Genel Olarak 42
b) Türleri 43
c) Şekli 43
d) Ön Alım Hakkı Sözleşmesinin Hükümleri Ve Hakkın Şerhi 43
e) Ön Alım Hakkının Kullanılmasında Satış Veya Satışa Eşdeğer İşlemin Bildirilmesi ve Hakkın Süresi 45
f) Ön Alım Hakkından Feragat 46
3. Alım ve Geri Alım Hakları 46
a) Genel Olarak 46
b) Alım ve Geri Alım Sözleşmelerinin Şekli 47
c) Alım ve Geri Alım Haklarının Hukukî Niteliği ve Kullanılmaları 47
V. SATIŞIN DİĞER ÇEŞİTLERİ 49
A) Örnek Üzerine Satış 49
B) Beğenme Koşuluyla Satış 50
C) Kısmi Ödemeli Satış 51
1. Taksitle Satış Sözleşmesi 51
a) Genel Olarak 51
aa) Tanım 51
bb) Taksitle Satış Sözleşmesinde Ehliyet 52
cc) Taksitli Satış Sözleşmesinin Şekli 52
dd) Sözleşmenin Hüküm ve Sonuç Doğurması ve Geri Alma Açıklaması 53
ee) Alıcının Peşinatı Ödeme Borcu ve Sözleşmenin Süresi 53
b) Taksitle Satış Sözleşmesinde Alıcının Hakları 53
c) Alıcının Temerrüde Düşmesi Halinde Satıcının Hakları ve Bu Hakların Kullanılması 54
d) Taksitle Satış Sözleşmesinde Diğer Hükümler 56
aa) Taksitli Satışta Hâkimin Müdahalesi 56
bb) Yetkili Mahkeme ve Tahkim 56
cc) TBK’da Yer Alan Taksitli Satış Sözleşmesine İlişkin Hükümlerin Uygulama Alanı 56
2. Ön Ödemeli Taksitle Satış 57
a) Genel Olarak 57
aa) Tanım 57
bb) Şekli 57
b) Tarafların Hak ve Borçları 58
aa) Ödemelerin Güvenceye Bağlanması 58
bb) Alıcının Malın Devrini İsteme Hakkı 58
cc) Satış Bedelinin Ödenmesi 58
dd) Satış Bedelinin Belirlenmesi 58
c) Sözleşmenin Sona Ermesi 59
aa) Alıcının Cayma Hakkını Kullanmasıyla 59
bb) Sürenin Geçmesiyle 59
cc) Alıcının Temerrüdünde Satıcının Sözleşmeden Dönme Hakkına Sahip Olduğu Halin Bulunmasına İstinaden Sözleşmeden Dönmesiyle 59
d) Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesinin Diğer Hükümleri 60
aa) Uygulama Alanının Sınırlanması 60
bb) Taksitle Satış Sözleşmesiyle Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesi Bakımından Ortak Hükümler 61
D) Açık Artırma Yoluyla Satış 61
1. Genel Olarak 61
2. Artırma Yoluyla Satışta Sözleşmenin Kurulması ve Açık Artırmada İhale Bedelinin Peşin Ödenmesi Gereği 63
3. Açık Artırma Yoluyla Satışta Mülkiyetin Geçmesi 65
4. Artırma ile Satışlarda Zapttan ve Ayıptan Sorumluluk 65
5. İhalenin İptali 66
§ 3. BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİ 67
I. GENEL OLARAK 67
A) Bağışlamanın Özellikleri ve Tanımı 67
B) Bağışlama Sözleşmesinin Kurulması 67
C) Bağışlama Sözleşmesinde Ehliyet 67
1. Bağışlayanın Ehliyeti 67
2. Bağışlananın Ehliyeti 68
D) Bağışlamanın Şekli 68
II. KOŞULLU VE YÜKLEMELİ BAĞIŞLAMALAR 68
A) Koşullu Bağışlamalar 68
B) Yüklemeli Bağışlamalar 69
III. BAĞIŞLAMANIN HÜKÜMLERİ 69
A) Bağışlamada Borca Aykırı Davranış ve Sonuçları 69
B) Bağışlayanın Zapta ve Ayıba Karşı Tekeffül Borcu 70
IV. BAĞIŞLAMANIN SONA ERMESİ 70
A) Bağışlayanın Bağışlamayı Geri Almasıyla (Bağışlayanın Bağışlamadan Dönmesiyle) 70
1. Geri Alma (Dönme) Sebepleri 70
a) Genel Olarak 70
b) Yerine Getirilmiş Bağışlamanın Geri Alınmasında (Elden Bağışlamadan Dönmede) 70
c) Bağışlama Taahhüdünün Geri Alınmasında (Bağışlama Sözleşmesinden Dönmede) 71
2. Bağışlamanın Geri Alınmasında Süre 72
B) Bağışlama Sözünün (Bağışlama Vaadinin) Kanun Gereği Ortadan Kalkması 72
C) Bağışlama Taahhüdünün Mahkeme Tarafından İptal Edilmesi 72
2. Bölüm
KULLANDIRMA BORCU DOĞURAN SÖZLEŞMELER
§ 4. KİRA SÖZLEŞMESİ 73
I. KANUNDA YER ALAN KİRA SÖZLEŞMELERİ 73
II. KİRA SÖZLEŞMELERİNE İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER 75
A) Genel Olarak 75
1. Tanımı 75
2. Özellikleri 75
3. Kira Sözleşmesinin Kurulması 76
a) Esaslı Unsurlar Üzerinde Anlaşma 76
b) Kira Parasının Belirlenmesine İlişkin Özellikler 76
aa) Kira Parasının Yabancı Para Olarak veya Başka Bir Şeyin Verilmesi Biçiminde Belirlenip Belirlenemeyeceği 76
bb) Kira Parasının Belirlenmemiş Olması Durumu 77
cc) Kira Parasında İlişkin Belirlemede Aşırı Yararlanma ve Uyarlama Hükümlerinin Uygulanması 78
B) Kira Sözleşmesinin Tarafları, Şekli ve Süresi 78
1. Sözleşmenin Tarafları 78
a) Kiraya Veren 78
aa) Kiraya Verenin Malik Olmasının Gerekmemesi 78
aaa) Genel Olarak 78
bbb) Elbirliği veya Paylı Mülkiyete Tâbi Malın Kiraya Verilmesinde Kiraya Veren 79
bb) Kiraya Verenin Ehliyeti 79
b) Kiracı 80
aa) Genel Olarak 80
bb) Kiracının Ehliyeti 80
cc) Aile Konutuna İlişkin Kira Sözleşmesinde Eşin veya Eşlerin Kiracı Olması 81
dd) Eşlerin Birlikte Kiracı Olması Durumu Dışında Birden Fazla Kişinin Birlikte Kiracı Olması 82
2. Sözleşmenin Şekli 83
3. Sözleşmenin Süresi 83
C) Tarafların Borçları 84
1. Kiraya Verenin Borçları 85
2. Kiracının Borçları 86
a) Kira Bedelini ve Yan Giderleri Ödeme Borcu 86
aa) Genel Olarak 86
bb) Kiracının Kira Bedelini ve Yan Giderleri Ödeme Borcunda İfa Zamanı 86
cc) Kiracının Kira Parasını Ödemede Temerrüde Düşmesi 87
aaa) Genel Olarak 87
bbb) Kiracının Temerrüdünün Hukukî Sonuçları 87
i. Kiraya Verenin Seçimlik Hakları 87
ii. Özel Olarak Kiraya Verenin Fesih Hakkı 88
ccc) Ceza Koşulu ile Muacceliyet Kaydının Geçerliliği 89
ddd) Kiraya Verenin Hapis Hakkı 90
i. Kavram 90
ii. Kapsamı 90
iii. Hakkın Kullanılması 91
dd) Kira Konusu Şeyin Kiracıdan Kaynaklı Olarak Kullanılmasının Mümkün Olmadığı Hallerde Kira Bedelini Ödeme Borcu 91
ee) Kira Konusu Şeyin Sözleşmenin Bitiminden Önce Geri Verilmesi Halinde Kiracının Kira Parasını Ödeme Borcu 91
aaa) Genel Olarak 91
b) Kiralananı Özenle Kullanma ve Komşulara Saygı Gösterme Borcu 93
aa) Genel Olarak Yasal Düzenleme ve Kapsamı 93
bb) Kiracının Bu Borçlar Bakımından Borca Aykırı Davranışının Sonuçları 94
c) Temizlik ve Bakım Giderlerini Ödeme Borcu 94
d) Ayıpların Giderilmesine ve Kiralananın Gösterilmesine Katlanma Borcu 94
e) Ayıpları Kiraya Verene Bildirme Yükümü 95
f) Kiracının Kira Sözleşmesinin Sona Ermesi veya Erdirilmesinde Kiralananı Geri Verme Borcu 96
aa) Genel Olarak 96
bb) Kiracının Kiralananı Geri Verme Borcu Bakımından Kiraya Verenin Külfetleri 97
D) Kiraya Verenin Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğu 98
1. Genel Olarak 98
2. Kiralananın Teslimi Sırasında Mevcut Ayıplar Bakımından 99
a) Genel Olarak 99
b) Sorumluluğun Şartları 99
c) Teslim Sırasında Mevcut Ayıplar Bakımından Kiracının Sahip Olduğu Haklar 100
3. Kiralananda Sonradan Ortaya Çıkan Ayıplardan Sorumluluk 101
a) Genel Olarak 101
b) Sorumluluğun Şartları 101
c) Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğunda Kiracının Hakları ve Bu Hakların Kullanılması 102
aa) Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğunda Kiracının Hakları 102
aaa) Önemli Ayıplarda 102
bbb) Önemsiz Ayıplarda 102
bb) Ayıba Bağlı Hakların Kullanılması 102
aaa) Ayıbın Tamir Yoluyla Giderilmesini Talep Hakkının Kullanılması 102
bbb) Eğer Mümkünse Kiralananın Ayıpsız Bir Benzeriyle Değiştirilmesini İsteme Hakkının Kullanılması 103
ccc) Kira Bedelinin Ayıp Oranında İndirilmesi Hakkının Kullanılması 103
ddd) Kira Sözleşmesini Fesih Hakkının Kullanılması 103
E) Üçüncü Kişinin İleri Sürdüğü Üstün Hak Sebebiyle Sorumluluk (Kiraya Verenin Zapta Karşı Tekeffül Sorumluluğu) 103
1. Genel Olarak 103
2. Kira Konusu Şeyin Üçüncü Kişi Tarafından Kira Sözleşmesinin Kurulması Sırasında Mevcut Üstün Hakka Dayanılarak Zapt Edilmesi ve Hukuki Sonuçları (TBK m. 309) 104
3. Kira Konusu Şeyin Sözleşmenin Kurulmasından Sonra El Değiştirmesi veya Üçüncü Kişinin Üstün Hak Sahibi Olması (TBK m. 310 ve 311) 104
a) Genel Olarak 104
b) Üçüncü Kişinin Kira Sözleşmesinin Kurulmasından Sonra Kira Konusu Şey Üzerinde Mülkiyet Hakkına Sahip Olması (TBK m. 310) 105
c) Üçüncü Kişinin Kira Sözleşmesinin Kurulmasından Sonra Kira Konusu Şey Üzerinde Mülkiyet Dışında Bir Üstün Hak Sahibi Olması (TBK m. 311) 106
d) Taşınmaza İlişkin Kira Sözleşmelerinde Kiracının Nispî Hakkının Kuvvetlendirilebilmesi İmkânı (TBK m. 312) 106
F) Kira Sözleşmesinde Özel Durumlar 107
1. Kiralananda Yenilik ve Değişiklik Yapılması 107
a) Kiralananda Kiraya Veren Tarafından Yenilik ve Değişiklik Yapılması 107
aa) Genel Olarak 107
bb) Hükmün Değerlendirilmesi 107
cc) Şartları 107
dd) Kiraya Veren Tarafından Kiralananda Değişiklik Ve Yenilik Yapılmasında Kiraya Verenin Yükümlülükleri 108
b) Kiralananda Kiracı Tarafından Yenilik ve Değişiklik Yapılması 108
aa) Genel Olarak 108
bb) Hükmün Değerlendirilmesi 109
2. Kira Sözleşmesinde Alt Kira ve Kira Hakkının Devri 110
a) Genel Olarak 110
b) Alt Kira ve Kira Hakkının Devrine İlişkin Kural ve İstisnası 110
c) Kiraya Verenin Alt Kiracıya Karşı Durumu 111
3. Kira Sözleşmesinin Devri 111
a) Genel Olarak 111
b) Hukukî Niteliği ve Şartları 112
aa) Hukukî Niteliği 112
bb) Şartları 112
c) Ticarî İşletmenin Devri ve Diğer Durumlarda Kira İlişkisinin Devrine İlişkin Özellik 113
d) Kira Sözleşmesinin Devrinin Hukukî Sonuçları 113
4. Takastan Feragat Yasağı 114
G) Kira Sözleşmesinin Sona Ermesi 114
1. Genel Olarak 114
2. Belirli Süreli Kira Sözleşmelerinde Sürenin Bitmesiyle 115
3. Belirsiz Süreli Kira Sözleşmelerinde Fesih Bildirimiyle 117
a) Genel Olarak 117
b) Taşınmaz ve Taşınır Yapı Kiralamalarında 118
c) Taşınır Kiralamalarında 118
4. Diğer Sona Erdirme Sebepleri 119
a) Önemli Sebeplerden Dolayı Olağanüstü Fesih 119
b) Kiracının İflası 121
c) Kiracının Ölümü Halinde Mirasçılarının Sözleşmeyi Feshi 122
VI. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI 123
A) Genel Olarak 123
1. Giriş ve Kavramlar 123
2. Uygulama Alanı 124
3. Bağlantılı Sözleşme 125
a) Yasal Düzenleme 125
b) Şartları 125
c) Hükümleri 126
4. Kiracı Aleyhine Düzenleme ve Değişiklik Yapma Yasağı 126
5. Kullanma Giderleri 128
B) Kiracının Güvence Vermesi 128
C) Kira Bedelinin Belirlenmesi 130
D) Konut Kirasında Konunun Aile Konutu Olması 134
E) Konut ve Çatılı İşyeri Kiralamalarının Sona Ermesi 137
1. Genel Olarak 137
2. Kira Sözleşmesinin Bildirim Yoluyla Sona Ermesi 138
a) Belirli Süreli Kira Sözleşmelerinde 138
b) Belirsiz Süreli Kira Sözleşmelerinde 140
3. Kira Sözleşmesinin Dava Yoluyla Sona Erdirilmesi 142
a) Genel Olarak 142
b) Tahliye Sebepleri 144
aa) Kiraya Verenden Kaynaklı Tahliye Sebepleri 144
aaa) Konut veya İşyeri Gereksinimi Sebebiyle Tahliye Davası 144
i. Konut Gereksinimi Sebebiyle Tahliye Davası 144
ii. İşyeri Gereksinimi Nedeniyle Tahliye Davası 145
iii. Yeni Malikin Konut veya İşyeri Gereksinimi Sebebiyle Tahliye Davası Açması 146
iv. Gereksinim Nedeniyle Tahliyede Yeniden Kiralama Yasağı 147
bbb) Taşınmazı Yeniden İmar veya İnşa Sebebiyle Tahliye 147
i. Genel Olarak 147
ii. Tahliye Davasının Açılabileceği Süre 148
iii. Yeniden İmar ve İnşaya Dayanan Tahliyede Yeniden Kiralama Yasağı 148
bb) Kiracıdan Kaynaklanan Tahliye Sebepleri 149
aaa) Genel Olarak 149
bbb) Sebepler 149
i. Yazılı Tahliye Taahhüdü Sebebiyle Tahliye 149
ii. İki Haklı Yazılı İhtar Sebep Nedeniyle Tahliye 150
iii. Kiracının Kendisinin veya Eşinin Aynı İlçe/Belde Sınırları İçinde Oturmaya Elverişli Konutunun Bulunması Nedeniyle Tahliye 152
F) Kiracının Ölümü 153
§ 5. ÖDÜNÇ SÖZLEŞMELERİ 154
I. GENEL OLARAK 154
II. KULLANIM ÖDÜNCÜ SÖZLEŞMESİ 154
A) Genel Olarak 154
B) Tarafların Borçları 155
1. Ödünç Verenin Borçları 155
a) Ödünç Konusu Şeyi Teslim Borcu 155
b) Olağanüstü Masrafları Ödeme Borcu 155
2. Ödünç Alanın Borçları 155
a) Ödünç Verileni Sözleşmeye Uygun Kullanma Borcu 155
b) Kullanım Ödüncünün Konusunu Bir Başka Kişiye Kullandırmama Borcu 156
c) Ödünç Konusunun Olağan Masraflarına Katlanma Borcu 156
d) Kullanım Ödüncünü Ödünç Verene İade Etme Borcu 157
C) Ödünç Verenin Zapttan ve Ayıptan Sorumluluğu 157
D) Birden Fazla Kimsenin Birlikte Ödünç Almasında Müteselsil Sorumluluk 157
E) Kullanım Ödüncü Sözleşmesinin Sona Ermesi 158
1. Sürenin Dolmasıyla 158
2. Ödünç Alanın Sözleşmeyi İhlal Etmesine İstinaden Ödünç Verenin Sözleşmeyi Feshetmesiyle 158
3. Ödünç Verenin Acil İhtiyacına İstinaden Sözleşmeyi Feshetmesiyle 158
4. Ödünç Alanın Ölümüyle 158
III. TÜKETİM ÖDÜNCÜ (KARZ) SÖZLEŞMESİ 159
A) Genel Olarak 159
B) Unsurları, Şekli, Tüketim Ödüncü Sözleşmesinde Faiz ve Buna Bağlı Olarak Sözleşmenin Niteliği 160
1. Unsurları 160
2. Şekli 160
3. Tüketim Ödüncü Sözleşmesinde Faiz ve Buna Bağlı Olarak Sözleşmenin Niteliği 161
a) Adî İş Niteliğindeki Tüketim Ödüncü Sözleşmelerinde 161
b) Ticarî İş Niteliğindeki Tüketim Ödüncü Sözleşmelerinde 162
C) Tüketim Ödüncü Sözleşmesinde Tarafların Borçları 163
1. Ödünç Verenin Borcu: Ödünç Verenin Ödünç Konusunun Mülkiyetini Geçirme ve Teslim Borcu 163
a) Genel Olarak 163
b) Ödünç Verenin Borca Aykırı Davranıştan, Ayıptan ve Zapttan Sorumluluğu 164
2. Tüketim Ödüncü Sözleşmesinde Ödünç Alanın Borçları 165
a) Faizli Tüketim Ödüncü Sözleşmesinde Ödünç Konusu Şeyi Teslim Alma Borcu 165
b) Faizli Tüketim Ödüncü Sözleşmesinde Faiz Ödeme Borcu 165
c) Ödünç Konusu Şeyi Mislen İade Etme Borcu 165
D) Tüketim Ödüncü Sözleşmesinin Sona Ermesi 166
3. Bölüm
İŞ GÖRME BORCU DOĞURAN
SÖZLEŞMELER VE VEKÂLETSİZ İŞ GÖRME
§ 6. HİZMET SÖZLEŞMESİ 167
I. GENEL HİZMET SÖZLEŞMESİ 167
A) Genel Olarak 167
1. Tanım 167
2. Unsurları 167
3. Özellikleri 168
4. Kurulması ve Şekli 168
B) Tarafların Borçları 169
1. İşçinin Borçları 169
2. İşverenin Borçları 169
C) Önem Arz Eden Bazı Hükümler 169
II. PAZARLAMACILIK SÖZLEŞMESİ 170
III. EVDE HİZMET SÖZLEŞMESİ 170
§ 7. ESER SÖZLEŞMESİ 171
I. GENEL OLARAK 171
II. ESER SÖZLEŞMESİNİN TÜRLERİ, ÖZELLİKLERİ VE UNSURLARI 172
A) Türleri 172
B) Özellikleri 172
C) Unsurları 173
1. Bir Eser Meydana Getirme (ve Teslim Etme) 173
2. Bedel (Ücret) Ödeme Taahhüdü 173
3. Taraflar Arasında Anlaşma 174
III. ESER SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN BORÇLARI 174
A) Yüklenicinin Borçları 174
1. Eseri Meydana Getirme Borcu 175
a) Eseri Meydana Getirme – Eseri Bizzat ve Kendi İdaresi Altında Meydana Getirme 175
aa) Genel Kural ve İstisnaları 175
bb) Alt Eser Sözleşmesi 176
aaa) Genel Olarak 176
bbb) Alt Eser Sözleşmesinde Taraflar Arasındaki İlişkiler 176
i. İşsahibi ile Yüklenici Arasındaki İlişki (Sözleşme İlişkisi) 176
ii. Alt Yüklenici ile Yüklenici Arasındaki İlişki 176
iii. İşsahibi ile Alt Yüklenici Arasındaki İlişki 177
b) Eserin Meydana Getirilmesi İçin Gereken Araç ve Gereci Sağlama Borcu 177
c) Eser Teslim Sözleşmesi Söz Konusuysa Malzemeleri Sağlama Borcu 177
aa) Genel Olarak 177
bb) Eserde Kullanılacak Malzemeleri Getirme Borcunun İşsahibine veya Yükleniciye Ait Olmasına Göre Yüklenicinin Yüküm ve Yükümlülükleri 178
aaa) Genel Olarak 178
bbb) Eğer Eserde Kullanılacak Malzemeler İşsahibi Tarafından Sağlanmışsa 178
ccc) Eserde Kullanılacak Malzemeleri Yüklenici Sağlamışsa 180
d) Özenle İş Görme ve Sadakat Borcu 181
aa) Genel Olarak Özen Borcu 181
bb) Yüklenicinin Sadakat Borcu 183
cc) Özel Olarak TBK m. 473/II Hükmü 183
aaa) Genel Olarak 183
bbb) Şartları 184
ccc) Hükmü 185
e) İşe Zamanında Başlama ve Devam Etme Borcu 185
aa) Genel Olarak 185
bb) Şartları 186
cc) Hükmü 186
2. Eseri Teslim Borcu 188
a) Genel Olarak 188
b) Teslim Borcunun İfa Zamanı ve Yüklenicinin Temerrüdü 189
aa) Teslim Borcunun İfa Zamanı 189
bb) Yüklenicinin Teslim Borcunda Temerrüde Düşmesi ve Hukukî Sonuçları 189
aaa) Yüklenicinin Teslim Borcunda Temerrüde Düşmesi 189
bbb) Yüklenicinin Temerrüde Düşmesinin Sonuçları 190
i. İşsahibinin Hakları 190
ii. Eserin Tesliminde Temerrüde Düşülmesine Ceza Koşulu Bağlanmış Olması 191
d) Eseri Teslim Borcuna İlişkin Diğer Hususlar 193
B) İşsahibinin Borçları 193
1. Genel Olarak 193
2. Bedel Türleri 194
a) Kesin Bedel, Kesin Bedelin Hükümleri ve Kesin Bedelin Uyarlanması 194
aa) Kesin Bedel 194
bb) Kesin Bedelin Hükümleri 195
cc) Kesin Bedelin Uyarlanması, Uyarlama Mümkün Değilse Sözleşmeden Dönme Veya Sözleşmenin Feshi 195
b) Yaklaşık Bedel ve Yaklaşık Bedelin Hükümleri, Yaklaşık Bedelin Aşırı Ölçüde Aşılması 197
aa) Yaklaşık Bedel ve Yaklaşık Bedelin Hükümleri 197
bb) Yaklaşık Bedelin Aşırı Ölçüde Aşılması 198
aaa) Genel Olarak 198
bbb) Şartları 198
ccc) Yaklaşık Bedelin Aşırı Ölçüde Aşılmasının Hüküm ve Sonuçları 199
c) İşin Değerine Göre Bedel Ödenmesinin Kararlaştırıldığı (Açık veya Örtülü Olarak) Hallerde Durum 201
IV. YÜKLENİCİNİN AYIBA KARŞI TEKEFFÜL SORUMLULUĞU 201
A) Genel Olarak 201
B) Şartları 201
1. Maddî Şartları 201
2. Şekli Şartları 204
C) Yüklenicinin Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğunun Hükümleri 205
1. İşsahibinin Hakları 205
a) Genel Olarak 205
b) Sözleşmeden Dönme Hakkı 206
aa) Sözleşmeden Dönme Hakkı ve Etkisi 206
bb) Dönme Hakkının Sınırlanması 207
c) Bedelden İndirim Yapılmasını İsteme Hakkı 207
d) Ayıbın Giderilmesini İsteme Hakkı 207
e) Zararın Tazminini Talep Etme Hakkı 208
2. Ayıba Karşı Tekeffülden Doğan Hakların Tabi Olduğu Zamanaşımı Süresi 208
V. ESER SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 209
A) Genel Olarak 209
B) İşsahibinin Yüklenicinin Tüm Zararını Tazmin Ederek Sözleşmeyi Feshetmesiyle 209
1. Genel Olarak 209
2. TBK m. 484 Hükmündeki Feshin Özellikleri 210
3. TBK m. 484 Hükmündeki Fesih Hakkının Sonuçları 210
VI. ESERİN TESLİMDEN EVVEL KAZA SONUCUNDA TELEF OLMASI 211
A) Genel Olarak 211
B) Şartları 211
C) Sonuçları 212
VII. ESER SÖZLEŞMESİNDE İMKÂNSIZLIK 213
A) İşsahibinin Şahsında veya Tehlike Alanında Meydana Gelen Umulmayan Bir Olay Neticesinde İfanın İmkânsız Hale Gelmesi 213
1. Genel Olarak 213
2. Şartları 213
3. Sonuçları 213
B) Yüklenicinin Şahsında Ortaya Çıkan Umulmayan Bir Olaydan Doğan İmkânsızlık 213
1. Genel Olarak 213
2. Şartları 214
3. Sonuçları 214
§ 8. VEKÂLET SÖZLEŞMESİ 215
I. GENEL OLARAK 215
A) Tanımı 215
B) Vekâlete İlişkin Hükümlerin Tâli Olarak Uygulanması 215
II. UNSURLARI, KURULMASI VE KAPSAMI 216
A) Unsurları 216
B) Kurulması 217
C) Kapsamı 217
III. TARAFLARIN BORÇLARI 218
A) Vekilin Borçları 218
1. Sadakat ve Özen Borcu 218
2. İşi Şahsen İfa Borcu 218
a) Genel Kural ve İstisnaları 218
b) Vekilin Bir Başka Kişiyi Tevkil Etmesi 219
aa) Genel Olarak 219
bb) Başkasını Tevkil Eden Vekilin Sorumluluğu 219
3. Müvekkilin Talimatına Uygun Olarak Hareket Etme Yükümü 220
a) Genel Olarak 220
b) Vekilin Talimattan Ayrılmasının Caiz Olduğu İstisnai Hâl 220
c) Talimata Uymamanın Sonuçları 220
4. Hesap Verme Borcu 221
5. İade Borcu 221
B) Müvekkilin Borçları 221
1. Ücret Ödeme Borcu 221
2. Vekil Tarafından Yapılan Masrafları ve Verilen Avansları Ödeme Borcu 221
3. Vekili Müvekkili Hesabına Girdiği Borçtan Kurtarma Yükümü 221
4. Vekilin Uğradığı Zararı Tazmin Borcu 221
IV. DOLAYLI TEMSİLLE VEKÂLET SÖZLEŞMESİNDE HAKLARIN MÜVEKKİLE DEVRİ (GEÇİŞİ) 222
V. VEKÂLET SÖZLEŞMESİNDE MÜTESELSİL BORÇLULUK 223
VI. VEKÂLET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 223
A) Genel Olarak 223
B) Tek Taraflı Olarak Sona Erdirme (Azil ve İstifa) 223
C) Vekâlet Sözleşmesinin Taraflardan Birinin Ölümü, Ehliyetsizliği veya İflâsı Nedeniyle Kanun Gereği Sona Ermesi 223
§ 9 VEKÂLETSİZ İŞ GÖRME 224
I. GENEL OLARAK 224
II. GERÇEK VEKÂLETSİZ İŞ GÖRME 224
A) Genel Olarak 224
B) Tarafların Borçları 224
1. İşgörenin Borçları 224
2. İş Sahibinin Borçları 225
C) İşgörenin Sorumluluğu 225
D) Gerçek Vekâletsiz İş Görmenin Diğer Hükümleri 226
III. GERÇEK OLMAYAN VEKÂLETSİZ İŞ GÖRME 226
A) Genel Olarak 226
B) Kötüniyetli Gerçek Olmayan Vekâletsiz İş Görmede İşi Görülen Kişi ile İşgörenin Durumu 227
C) İyiniyetli Gerçek Olmayan Vekâletsiz İş Görmede İşi Görülen Kişi ile İşgörenin Durumu 227
4. Bölüm
TEMİNAT BORCU DOĞURAN SÖZLEŞMELER
§ 10. KEFALET SÖZLEŞMESİ 229
I. GENEL OLARAK 229
A) Tanım 229
B) Hukukî Niteliği 230
C) Kefalet Sözleşmesinin Özellikleri 230
D) Kefalet Sözleşmesinin Benzer Sözleşmelerden Farkları 231
1. Garanti Sözleşmesinden Farkları 231
2. Avalden Farkları 231
E) Kefalet Sözleşmesine İlişkin Hükümlerin Uygulama Alanı 232
II. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİLİK ŞARTLARI 232
A) GEÇERLİ BİR ASIL BORCUN BULUNMASI 232
1. Genel Olarak 232
2. İptal Edilebilir Bir Borca Kefalet 232
3. Müstakbel veya Şarta Bağlı Bir Borca Kefalet 232
4. Eksik Borçlar İçin Kefalet 233
B) GEÇERLİ BİR KEFALET SÖZLEŞMESİNİN BULUNMASI 233
1. Kefalet Sözleşmesinde Esasa İlişkin Geçerlilik Şartları 233
a) Kefil Olma Ehliyeti 233
b) Kefil Olacak Olan Kimsenin Evli Olması 234
c) Kefilin İradesinin Sakatlanmış Olması 235
d) Kefalet Sözleşmesinin Temsil Yoluyla Yapılması 235
2. Kefalet Sözleşmesinde Şekle İlişkin Geçerlilik Şartları 235
a) Genel Olarak 235
b) Kefalet Sözleşmesinin Yazılı Şekilde Yapılması Gerekliliği 235
c) Yazılı Şeklin İçeriği 235
III. KEFALETİN ÇEŞİTLERİ 236
A) Adî Kefalet 236
B) Müteselsil Kefalet 238
C) Toplu Kefalet 238
1. Bağımsız Toplu Kefalet 238
2. Kısmî Kefalet 239
3. Birlikte Kefalet 239
4. Kefile Kefalet 239
D) Rücua Kefalet 240
E) Zarara (Açığa) Kefalet 240
IV. KEFİLİN SORUMLULUĞUNUN KAPSAMI 240
A) Kefilin Sorumlu Olduğu Azamî Tutar 240
B) Kefilin Sorumlu Olduğu Alacaklar 240
V. KEFİLETTEKİ İLİŞKİLER BAĞLAMINDA TARAFLAR ARASINDAKİ İLİŞKİLER 241
A) Kefil ile Alacaklı Arasındaki İlişki 241
1. Kefilin Alacaklıya Karşı Savunma İmkânları 241
2. Alacaklının Kefile Karşı Yükümleri ve Külfetleri 241
a) Bildirim – İflasta ve Konkordatoda Kayıt 241
b) Ödemeyi Kabul Mecburiyeti 242
c) Teminatları ve İspat Vasıtalarını Saklama ve Kefile Nakil ve Tevdi Yükümlülüğü 242
B) Kefil ile Asıl Borçlu Arasındaki İlişki 243
1. Kefilin Ödemeyi İhbar Yükümü 243
2. Kefilin Asıl Borçludan Teminat Verilmesini veya Borçtan Kurtarılmasını İsteme Hakkı 243
3. Kefilin Rücu Hakkı 243
VI. KEFALETİN SONA ERMESİ 244
A) Asıl Borcun Sona Ermesine Bağlı Olarak Sona Erme 244
B) Kefalet Sözleşmesine Özgü Sone Erme Sebepleri 244
1. Kanun Gereği Kefalet Sözleşmesinin Sona Ermesi 244
2. Kefalet Sözleşmesinin Kefaletin Süresi Çerçevesinde Sona Ermesi 245
a) Belirli Süreli Kefalet Sözleşmesinin Sona Ermesi 245
b) Süresiz Kefaletin Sona Ermesi 245
3. Kefalet Sözleşmesinin Kefilin Kefalet Sözleşmesinden Dönmesiyle Sona Ermesi 245
Genel Kaynakça 247