Hasılat Kirasında Tarafların Hak Ve Borçları

HASILAT KİRASINDA TARAFLARIN HAK VE BORÇLARI



Azra ARKAN SERİM



KISALTMA CETVELİ IX

KAYNAKÇA XI

GİRİŞ 1

§1 HASILAT KİRASI SÖZLEŞMESİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER 2

I) HASILAT KİRASI SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE

HUKUKİ NİTELİĞİ 2

Ü)HASILAT KİRASI SÖZLEŞMESİNİN

TÜRLERİ 5

I. Hasılat Kirası Sözleşmelerinin Konularına Göre Türleri 5

I. Zirai Hasılat Kirası 5

II. Hak Kirası ve Fikri-Sınai Hakların Durumu 7

III. Hayvan Kirası 8

IV. Şirket Kirası 8

V. Ticari İşletme ve Esnaf İşletmesi Kirası 9

aa) Ticari İşletme ve Esnaf İşletmesi 9

bb) Ticari İşletme Türleri 10

cc) Ticari İşletme ve Esnaf İşletmelerinin Unsurları 12

(aaa) Gelir Sağlamayı Amaçlama 12

(bbb) Devamlılık 14

(ccc) Bağımsızlık 15

dd) Ticari İşletmenin Malvarlığı Yönü 15

II. Hasılat Kirası Sözleşmelerinin Kira Bedelinin Ödenmesine Göre Türleri 17

2- Genel Hasılat Kirası 17

3- İştirakli Hasılat Kirası 18

4- Kısmi İştirakli Hasılat Kirası 19

III. Hasılat Kirası Sözleşmelerinin Süresine Göre Türleri 19

a) Süreli Hasılat Kirası 19

b) Süresiz Hasılat Kirası 19

§ 2 ROMA HUKUKU’NDA HASILAT KİRASI 20

§3 HASILAT KİRASI SÖZLEŞMESİNİN BENZERLERİNDEN AYRILMASI 21

I- SATIM SÖZLEŞMESİNDEN AYRILMASI 21

n- ADİ KİRA SÖZLEŞMESİNDEN AYRILMASI 22

I. İŞLETME VEYA ŞİRKET DEVRİ SÖZLEŞMESİNDEN AYRILMASI 26

II. İŞLETMENİN İDARESİ SÖZLEŞMESİNDEN AYRILMASI 26

III. ORTAKLDC (ŞİRKET) SÖZLEŞMESİNDEN AYRILMASI 27

IV. LİSANS SÖZLEŞMESİNDEN AYRILMASI 27

V. FRANCHISE SÖZLEŞMESİNDEN AYRILMASI 28

VDI-KNOW HOW SÖZLEŞMESİNDEN AYRILMASI. 29

K-İNTİFA HAKKINDAN AYRILMASI 29

X-YAP-İŞLET-DEVRET MODELİNDEN AYRILMASI 30

§ 4 HASILAT KİRASI SÖZLEŞMESİNE UYGULANACAK HÜKÜMLER 31

I. TÜRK HUKUKU’NDA 31

II. İSVİÇRE HUKUKU’NDA 34

III. ALMAN HUKUKU’NDA 35

§ 5 HASILAT KİRASI SÖZLEŞMESİNDE KİRAYA VERENİN BORÇLARI (KİRACININ HAKLARI) 36

I- İŞLETİLMEYE ELVERİŞLİ ŞEKİLDE TESLİM

BORCU 36

D- DEFTER TUTMA BORCU 40

m- KİRALANANI SÖZLEŞME SÜRESİNCE KULLANIMA VE

İŞLETMEYE UYGUN ŞEKİLDE BULUNDURMA BORCU 43

IV) AYIBA KARŞI TEKEFFÜL 44

2- Borcun Kapsamı 44

3- Ayıp Durumunda Kiracının Hakları 49

a) Kiralanandaki Ayıbın Giderilmesini Talep Hakkı 49

b) Kiralanandaki Ayıbı Bizzat Giderme Hakkı 51

c) Kira Parasının İndirilmesini Talep Hakkı 55

d) Sözleşmeden Dönme veya Sözleşmenin Feshi Hakkı 57

e) Ayıp Dolayısıyla Uğranan Müspet Zararın Tazminini

Talep Hakkı 59

4- Kiraya Verenin Ayıba Karşı Tekeffül Borcunun Sınırlandırılması

veya Kaldırılması 59

5- Türk Borçlar Kanunu Tasansı’ndaki Düzenleme 60

6- İsviçre Hukuku’ndaki Düzenleme 62

I. Ayıbın Giderilmesini Talep ve Ayıbı Bizzat Gidermek Hakkı

ile Sözleşmenin Feshi 64

II. Kira Bedelinin İndirilmesini Talep Hakkı 65

III. Tazminat Ödenmesini Talep Hakkı 66

7- Alman Hukuku’ndaki Düzenleme 66

V-ZAPTA KARŞI TEKEFFÜL (TEMİNAT BORCU) 68

a) Kiralananda Sözleşmenin Kurulması Anında Mevcut Bulunan Üçüncü Kişilerin Hakları (Gerçek Anlamda Zapt) 69

b) Kira Sözleşmesinin Kurulmasından Sonra Üçüncü Kişinin

Kiralanan Üzerinde Kiracının Hakkıyla Bağdaşmayan Bir Ayni

Hak Kazanması 72

I. Kiraya Yerenin Sorumluluğunun Kapsamı 77

II. Türk Borçlar Kanunu Tasarısı’ndaki Durum 78

III. İsviçre Hukuku’ndaki Düzenleme 79

IV. Alman Hukuku’ndaki Düzenleme 81

I. KİRAYA VERENE AİT MASRAF VE VERGİLERİ ÖDEME BORCU 81

II. REKABET ETMEME BORCU 83

§ 6 HASILAT KİRASI SÖZLEŞMESİNDE KİRACININ BORÇLARI (KİRAYA VERENİN HAKLARI) 84

2- KİRALANANI TESLİM ALMA BORCU 84

3- İŞLETME VE GELİŞTİRME BORCU 85

4- DEFTER TUTMA 91

5- KİRA BEDELİNİ ÖDEME BORCU 91

a) Kira Bedelinin Tanımı ve Niteliği 91

b) Kira Bedelinin Ödeme Yeri 94

c) Kira Bedelinin Ödeme Zamam 95

d) Kira Bedelinin Belirlenmesi 97

e) Fevkalade Hal Durumunda Kira Bedelinde İndirim Yapılması

ve Kira Bedelinde Uyarlama 99

f) Kira Bedelinin Ödenmemesi Durumunda Kiraya Verenin

Hapis Hakkı 105

g) Kiracının Kira Bedelini Ödemekte Temerrüde Düşmesi Durumunda Kiraya Verenin Sözleşmenin Feshi ve Kiracının Tahliyesi ile Kiralanamn İadesini Talep Edebilme Hakkı 111

6- KİRACININ MUHAFAZA, BAKIM VE ÖZEN

BORCU 115

7- KİRACIYA AİT VERGİLERİ VE GENEL KULLANIMDAN KAYNAKLANAN GİDERLERİ ÖDEME BORCU 120

8- AYNI BİNA İÇİNDE OTURANLARA SAYGI GÖSTERME BORCU 121

9- KİRALANANI ALT KİRAYA VERMEME VE

KİRAYI DEVRETMEME BORCU 122

10- KATLANMA BORCU 125

11- İHBAR BORCU 128

12- REKABET ETMEME BORCU 129

13- KİRALANANI İADE (GERİ VERME) BORCU VE

KİRACIDA KALACAK SEMERELER 130

I. İade Borcunun Kapsamı 130

II. Defter Tutulması Durumunda İade Borcunun Kapsamı 134

III. Zirai Hasılat Kirasında Sözleşme Sonunda Semerelerin

Durumu 137

I. Sözleşme Sonunda Toplanmamış Semereler Bakımından 137

II. Sözleşme Sonunda Toplanmış Semereler Bakmandan 139

III. Saman ve Gübre Gibi Şeyler 140

4) Kiraya Verenin İadeyi Talepte Dayanabileceği Hükümler 141

SONUÇ 143

vm