Bağlı Şirketlerin Hakim Şirketin Paylarını Edinmesi

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 15
Giriş 17
Birinci Bölüm
ŞİRKETLER TOPLULUĞUNDA PAY EDİNİMLERİNİN
KAVRAMSAL TEMELLERİ VE POZİTİF DÜZENLEMELER
I. BAĞLI ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKETİN PAYLARINI EDİNME SEBEPLERİ VE ORTAYA ÇIKARDIĞI TEHLİKELER 19
A. Bağlı Şirketin Hakim Şirketin Paylarını Edinmesinin Sebepleri 20
1. Bağlı Şirkette Bulunan Likidite Fazlasının Değerlendirilmesi 20
2. Hakim Şirket Pay Sahiplerine Kar Dağıtımına Alternatif Teşkil Etmesi 20
3. Hakim Şirket Payının Borsa Değerinin Artırılması 21
4. Hakim Şirketin Pay Sahibi Çevresinin Muhafaza Edilmesi 22
5. Hakim Şirket Paylarının Kötü Niyetli Devralma Girişimlerinden Korunması 22
6. Hakim veya Bağlı Şirket Çalışanlarının Pay Sahibi Yapılması 24
B. Bağlı Şirketin Hakim Şirketin Paylarını Edinmesinin Ortaya Çıkardığı Riskler 25
1. Bağlı Şirketin ve Dolaylı Olarak Hakim Şirketin Malvarlığının Azalması 25
2. Borsa Üzerinde Manipülasyonlara Yol Açılması 27
3. Hakimiyetin Hukuka Aykırı Kullanılmasıyla Bağlı Şirketin Kayba Uğratılması 28
C. Bağlı Şirketin Hakim Şirketin Paylarını Ediniminin Sebepleri ve Ortaya Çıkardığı Riskler Doğrultusunda Düzenlemenin Değerlendirilmesi 30
II. BAĞLI ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKETİN PAYINI EDİNMESİNE İLİŞKİN ÖZEL DÜZENLEMENİN AMAÇLARI 32
A. Şirketin Kendi Paylarını İktisabı Düzenlemesinin Bağlı Şirket Aracılığıyla Dolanılmasının Engellenmesi 32
B. Nitelikli Karşılıklı İştirakin Caydırılması 33
C. Hakim Şirket Yönetim Kurulunun Hakim Şirket Genel Kurulu Aleyhine Güçlenmesinin ve Organlar Arası Görev Ayrımının Belirsizleşmesinin Engellenmesi 34
D. Köpük Sermaye Oluşumunun ve Bilanço Netliğinin Bozulmasının Engellenmesi 35
III. BAĞLI ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKETİN PAYLARINI EDİNMESİNE İLİŞKİN POZİTİF DÜZENLEMELER 37
A. Avrupa Birliği Hukuku 37
1. Niteliği ve Tarihçesi 37
2. 2017/1132 sayılı AB Yönergesi 40
a) Bağlı Şirketlerin Pay Edinimlerine İlişkin Düzenleme 40
(1) Edinime Uygulanacak Kuralların Tespiti 40
(2) İstisna Tutulabilecek Haller 41
b) Şirketin Kendi Paylarını Taahhüdüne İlişkin Düzenlemeler 41
c) Şirketin Kendi Paylarını Edinimine İlişkin Düzenleme 42
d) Edinim Kurallarının İstisnalarına İlişkin Düzenleme 43
(1) Yakın ve Ciddi Bir Kayıp Tehlikesi Halinde Edinim 43
(2) Diğer İstisna Hallerde Edinim 44
(3) İvazsız Edinim 44
e) Edinilen Payların Elden Çıkarılmasına İlişkin Düzenleme 44
f) Edinimin Pay Sahipliği Haklarına Etkisi, Yedek Akçe Ayrılması ve Yıllık Raporlara İlişkin Düzenlemeler 46
g) Finansal Yardıma İlişkin Düzenleme 46
h) Şirketin Kendi Paylarını Rehin Olarak Kabulüne İlişkin Düzenleme 47
B. Türk Hukuku 48
1. 1956 Tarihli ve 6762 Sayılı Mülga Ticaret Kanunu 48
2. 2012 Tarihli ve 6012 sayılı TTK 56
İkinci Bölüm
BAĞLI ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKETİN
PAYLARINI EDİNMESİNİN GÖRÜNÜM BİÇİMLERİ
I. KARŞILIKLI İŞTİRAK, HAKİMİYET VE HUKUKİ İŞLEMİN TÜRÜ ESASINA GÖRE FARKLI GÖRÜNÜMLER 63
A. Karşılıklı İştirakin Türüne Göre 63
1. Karşılıklı İştirak 63
2. Basit Karşılıklı İştirak 65
3. Nitelikli Karşılıklı İştirak 66
B. Hakimiyetin Türüne Göre 67
1. Tam/Kısmi Hakimiyet Halinde 67
a) Tam Hakimiyet 67
b) Kısmi Hakimiyet 67
2. Pay Sahipliği Yoluyla veya Sözleşmeyle Kurulan Hakimiyet Halinde 68
a) Pay Sahipliği Yoluyla Hakimiyet 68
b) Sözleşmeyle Kurulan Hakimiyet 69
3. Tek Başına/Birlikte Hakimiyet Halinde 71
a) Tek Başına Hakimiyet 71
b) Birlikte Hakimiyet 72
4. Doğrudan/Dolaylı Hakimiyet Halinde 74
a) Doğrudan Hakimiyet 74
b) Dolaylı Hakimiyet 74
5. Başka Bir Yolla Hakimiyetin Sağlanması Halinde 75
6. Paylarının Çoğunluğuna Sahip Olunan Şirkette 76
C. Hukuki İşlemin Türüne Göre 77
1. Aslen Edinim (Bağlı Şirketin Hakim Şirket Paylarını Taahhüdü) Halinde 77
2. Devren Edinim Halinde 82
3. Rehin Olarak Kabul Halinde 82
4. Finansal Yardım Halinde 84
5. Dolaylı Edinim Halinde 90
Üçüncü Bölüm
BAĞLI ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKETİN PAYLARINI EDİNMESİNİN
GENEL ESASLARI VE EDİNİM USULLERİ
I. ŞİRKETİN KENDİ PAYLARINI EDİNMESİNE İLİŞKİN DÜZENİN DAYANDIĞI TEMEL HUKUKİ İLKELER 93
A. Sermayenin Korunması İlkesi 93
B. Eşit İşlem İlkesi 98
II. BAĞLI ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKETİN PAYLARINI EDİNMESİNİN GENEL KURALLARI 102
A. Edinimin Miktar Bakımından Sınırlandırılması 103
1. Sınırlamanın Kapsamı 103
a) Edinimi Gerçekleştiren Kişi Bakımından 103
b) Edinime İlişkin Düzenlemeler Bakımından 104
2. %10 Sınırı: İktisap Yasağı mı, Sınırlı Serbesti mi? 107
3. Sınırlamaya İlişkin Hesaplamanın Zamanı 108
B. Genel Kurulun Yönetim Kurulunu Yetkilendirmesi 110
1. Hükmün Muhatabının Tespiti 110
2. Yetkilendirmeye İlişkin Karar 111
3. Yetkilendirme Kararının Edinimden Sonra Verilmesinin Mümkün Olup Olmadığı Sorunu 115
C. Şirketin Mali Durumunun Edinime Elverişli Olması 116
1. Hükmün Muhatabının Tespiti 116
2. Edinim İçin Gerekli Olan Asgari Malvarlığı 117
D. Edinilecek Pay Bedellerinin Tam Olarak Ödenmiş Olması 118
III. BAĞLI ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKETİN PAYLARINI EDİNİM USULLERİ 119
A. Hakim Şirket Paylarının Borsa Üzerinden Edinilmesi 120
B. Hakim Şirket Paylarının Aleni Pay Alım Teklifi ile Edinilmesi 121
C. Hakim Şirket Paylarının Münferit Pay Alım Teklifiyle Edinilmesi 122
Dördüncü Bölüm
BAĞLI ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKET
PAYLARINI EDİNMESİNDE İSTİSNALAR
I. YAKIN VE CİDDİ BİR KAYIP TEHLİKESİ HALİNDE EDİNİM 125
A. İstisnanın Bağlı Şirketin Hakim Şirketin Paylarını Edinimi Halinde Uygulanabilirliği 126
B. Edinime İlişkin Genel Düzenlemeden İstisna Tutulan Kuralların Tespiti 127
C. Yakın ve Ciddi Kayıp Kavramı 129
D. İstisnanın Uygulanması ve Sonuçları 130
II. DİĞER İSTİSNA HALLERDE EDİNİM 131
A. Esas veya Çıkarılmış Sermayenin Azaltılması Amacıyla Edinim 133
1. İstisnanın Niteliği 133
2. İstisnanın Bağlı Şirketin Hakim Şirketin Paylarını Ediniminde Uygulanabilirliği 134
B. Külli Halefiyet Kuralının Gereği Olarak Edinim 135
1. İstisnanın Niteliği 135
2. İstisnanın Bağlı Şirketin Hakim Şirket Paylarını Ediniminde Uygulanabilirliği 136
C. Bir Kanuni Satın Alma Yükümlülüğünün Gereği Olarak Edinim 137
1. İstisnanın Niteliği 137
2. İstisnanın Bağlı Şirketin Hakim Şirket Paylarını Ediniminde Uygulanabilirliği 139
D. Cebri İcradan Bir Şirket Alacağının Tahsili Amacıyla Edinim 140
1. İstisnanın Niteliği 140
2. İstisnanın Bağlı Şirketin Hakim Şirket Paylarını Ediniminde Uygulanabilirliği 141
E. Menkul Kıymetler Şirketinin Edinimi 141
1. İstisnanın Niteliği 141
2. İstisnanın Bağlı Şirketin Hakim Şirketin Paylarını Ediniminde Uygulanabilirliği 142
F. Bedelsiz Edinim 143
1. İstisnanın Niteliği 143
2. İstisnanın Bağlı Şirketin Hakim Şirketin Paylarını Ediniminde Uygulanabilirliği 143
G. Diğer Bir İstisna Olarak Bağlı Nama Yazılı Payın Devir Kısıtlaması 144
Beşinci Bölüm
BAĞLI ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKETİN
PAYLARINI EDİNMESİNİN SONUÇLARI
I. EDİNİLEN PAY BEDELLERİ KARŞILIĞINDA YEDEK AKÇE AYRILMASI 147
II. EDİNİLEN PAYLARIN ELDEN ÇIKARILMASI 150
A. Hükmün Muhatabının Tespiti 150
B. Elden Çıkarılmasına Gerek Olmayan Paylar 154
C. Kanuna Aykırı Edinim Halinde 155
D. Kanuna Uygun Edinim Halinde 158
E. Elden Çıkarılamayan Payların Sermaye Azaltımı Yöntemiyle İtfa Edilmesi 159
III. EDİNİLEN PAYLARDAN DOĞAN HAKLARIN AKIBETİ 160
A. Bağlı Şirketin Edindiği Hakim Şirketin Paylarının Ana Şirket Genel Kurulunda Toplantı Nisabının Hesaplanmasında Dikkate Alınmaması 161
B. Bağlı Şirketin Edindiği Hakim Şirket Paylarının Oy Hakkı ve Buna Bağlı Pay Sahipliği Haklarını Vermemesi 163
C. Diğer Pay Sahipliği Hakları Bakımından Değerlendirme 164
Sonuç 169
Kaynakça 175
Kavram Dizini 185