Ceza Muhakemesinde Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesi

Dr. Bahar TURGUT

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ .7

İÇİNDEKİLER .9

KISALTMALAR . 17

GİRİŞ .19

BİRİNCİ BÖLÜM

DELİLLERİN DOĞRUDAN DOĞRUYALIĞI İLKESİ VE İLKENİN

DİĞER CEZA MUHAKEMESİ İLKELERİYLE KARŞILAŞTIRILMASI

DELİLLERİN DOĞRUDAN DOĞRUYALIĞI İLKESİ. 25

İlkenin Tanımı. 25

İlkenin Ayrımları 29

Şekli Anlamda Doğrudan Doğruyalık 30

Maddi Anlamda Doğrudan Doğruyalık. 34

Zamansal Anlamda Doğrudan Doğruyalık 36

İlkenin Zaman ve Kişi Bakımından Uygulanması 36

İlkenin Önemi ve Fonksiyonu 42

İlkenin Tarihi Gelişimi. 46

İlkeye Yöneltilen Eleştiriler 49

DİĞER CEZA MUHAKEMESİ İLKELERİYLE KARŞILAŞTIRILMASI 52

Genel Olarak. 52

Hukuk Devleti İlkesi . 52

Adil Yargılanma Hakkı. 54

Genel Olarak. 54

Kanunla Kurulmuş, Bağımsız ve Tarafsız Mahkeme Tarafından

Yargılanma Hakkı  62

Hâkim Önünde Meramını Anlatabilme İlkesi 66

Makul Sürede Yargılama İlkesi ve Kesintisizlik-Yoğunluk-

Çabukluk İlkeleri 69

Çelişmeli Muhakeme İlkesi 79

10 İçindekiler

Silahların Eşitliği İlkesi 83

Aleniyet İlkesi 88

Suçsuzluk Karinesi.91

Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi92

Delillerin Re’sen Araştırılması İlkesi.94

Maddi Gerçeğin Araştırılması İlkesi 96

Vicdani Kanaat İlkesi99

Sözlülük İlkesi 105

Yüz Yüzelik İlkesi 108

İ. Bağlılık İlkesi. 112

İKİNCİ BÖLÜM

DELİLLERİN DOĞRUDAN DOĞRUYALIĞI İLKESİNİN

UYGULAMA ALANI

CEZA MUHAKEMESİ MAKAMLARI BAKIMINDAN İLKENİN

UYGULANMASI  115

İddia Makamı Bakımından İlkenin Uygulanması 115

Genel Olarak 115

Cumhuriyet Savcısı. 115

Genel Olarak. 115

Cumhuriyet Savcısının Soruşturma Evresindeki Görev

ve Faaliyetlerinin İlke İle İlişkisi. 116

Cumhuriyet Savcısının Kovuşturma Evresindeki Görev

ve Faaliyetlerinin İlke İle İlişkisi. 117

Katılan 122

Genel Olarak. 122

Katılanın İlke İle İlişkisi 122

Savunma Makamı Bakımından İlkenin Uygulanması . 124

Genel Olarak 124

Şüpheli ve Sanık. 124

Genel Olarak. 124

Sanığın Duruşma ve Muhakeme İşlemlerine Katılması 125

Müdafii. 135

Genel Olarak. 135

Müdafiin Hukuki Konumu . 135

İlke Bakımından Müdafiin Anlamı . 136

İçindekiler 11

Müdafiin Dosya İnceleme Yetkisinin Kısıtlanması . 142

Müdafiin Duruşmalara Katılmaması veya Görevini

Yapmaması. 143

Müdafiin Yokluğu 148

Yargılama Makamı Bakımından İlkenin Uygulanması. 150

Genel Olarak 150

Hâkim. 151

Hâkimin Duruşmada ve Muhakeme İşlemlerinde Hazır

Bulunma Zorunluluğu . 152

Hâkimin Değişmezliği İlkesi ve Yedek Hâkim 155

Hâkimin Duruşma Dışında Edindiği Bilgilerin Hükümde

Kullanılması. 159

DELİLLER BAKIMINDAN İLKENİN UYGULANMASI 162

Genel Olarak 162

Beyan Delilleri Bakımından İlkenin Uygulanması . 163

Beyan Delili Kavramı. 163

Şüpheli ve Sanık Beyanı . 164

Şüphelinin İfadesinin Alınması . 165

Yer Gösterme İşlemi. 168

Şüpheli ve Sanığın Sorgulanması . 169

Mağdur Beyanı . 177

Mağdur Beyanının Alınması Usulü 177

Mağdur Beyanının ve Beyanın Alınması Usulünün İlke

Bakımından Önemi. 180

Tanık Beyanı . 182

Doğrudan Tanıklık 183

Dolaylı Tanıklık 184

Tanığın Dinlenmesi 191

Yargılama Makamının Tanığı Dinlemesinde İlkenin

Uygulanması  193

CMK’da Tanık Dinlenilmesine İlişkin İlkenin

Yansıması Olan Hükümler. 193

CMK’da Tanık Dinlenmesine İlişkin İlkenin

İstisnası Olan Hükümler ve Bu Hükümlerin

Değerlendirilmesi 202

Yüzleştirme İşlemi 208

Teşhis İşlemi 210

12 İçindekiler

Tanık Koruma Tedbirleri ve Gizli Tanık 212

Tanık Koruma Tedbirleri . 212

Gizli Tanık . 216

Tanık Koruma Tedbirlerinin İlke Bakımından

Değerlendirilmesi 218

Belge Delilleri Bakımından İlkenin Uygulanması. 223

Belge Delili Kavramı. 223

Yargılama Makamının Belge Delillerini İncelemesinde

İlkenin Uygulanması  226

CMK’da Belge Delillerinin İncelenmesine İlişkin İlkenin

Yansıması Olan Hükümler. 227

CMK’da Belge Delillerinin İncelenmesine İlişkin İlkenin

İstisnası Olan Hükümler ve Bu Hükümlerin

Değerlendirilmesi . 228

Belirti Delilleri Bakımından İlkenin Uygulanması . 229

Belirti Delili Kavramı. 229

Yargılama Makamının Belirti Delillerini İncelemesinde

İlkenin Uygulanması  231

Keşif. 232

Keşif Kavramı 232

Keşif Bakımından İlkenin Uygulanması 233

Bilirkişi İncelemesi. 235

Bilirkişi Kavramı 235

Bilirkişi Raporu Bakımından İlkenin Uygulanması 239

III. KANUN YOLLARI BAKIMINDAN İLKENİNUYGULANMASI  243

Kanun Yolu Kavramı 243

Olağan Kanun Yolları. 244

İtiraz 244

Genel Olarak. 244

İlkenin İtiraz Kanun Yolunda Uygulanması. 248

İstinaf 250

Genel Olarak. 250

İlkenin İstinaf Kanun Yolunda Uygulanması. 253

Temyiz 255

Genel Olarak. 255

İlkenin Temyiz Kanun Yolunda Uygulanması. 257

Olağanüstü Kanun Yolları . 259

İçindekiler 13

Olağanüstü İtiraz. 259

Genel Olarak 259

İlkenin Olağanüstü İtiraz Kanun yolunda Uygulanması 261

Kanun Yararına Bozma. 261

Genel Olarak 261

İlkenin Kanun Yararına Bozma Kanun Yolunda

Uygulanması 263

Yargılamanın Yenilenmesi 263

Genel Olarak 263

İlkenin Yargılamanın Yenilenmesi Kanun Yolunda

Uygulanması 266

Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru. 267

Genel Olarak 267

İlkenin Anayasa Mahkemesi’ne Yapılan Bireysel

Başvuruların İncelenmesinde Uygulanması. 269

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

DELİLLERİN DOĞRUDAN DOĞRUYALIĞI İLKESİNİN

ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ,

BAZI ÖZEL MUHAKEME USULLERİ İLE

BAZI MUHAKEME İŞLEMLERİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ

ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ BAKIMINDAN

İLKENİN İNCELENMESİ. 271

Genel Olarak 271

Uzlaştırma 278

Uzlaştırma Kavramı . 278

Uzlaştırmanın Koşulları ve Uzlaştırma Süreci . 279

Soruşturma Evresinde Uzlaştırma 280

Kovuşturma Evresinde Uzlaştırma . 286

Uzlaştırmanın Lehindeki ve Aleyhindeki Görüşler 287

Uzlaştırmanın İlke İle İlişkisi. 292

Önödeme 294

Önödeme Kavramı 294

Önödemenin Koşulları ve Önödeme Süreci 295

Soruşturma Evresinde Önödeme. 297

Kovuşturma Evresinde Önödeme 298

Önödemenin Lehindeki ve Aleyhindeki Görüşler 298

14 İçindekiler

Önödemenin İlke ile İlişkisi 301

Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi. 303

Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kavramı 303

Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesinin Koşulları 304

Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Süreci. 305

Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesinin Lehindeki ve

Aleyhindeki Görüşler. 305

Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesinin İlke İle İlişkisi 308

ÖZEL MUHAKEME USULLERİ BAKIMINDAN İLKENİN İNCELENMESİ . 309

Seri Muhakeme 309

Seri Muhakeme Kavramı 309

Seri Muhakemenin Şartları ve Seri Muhakeme Süreci . 312

Seri Muhakemenin Lehindeki ve Aleyhindeki Görüşler 316

Seri Muhakemenin İlke İle İlişkisi . 319

Basit Yargılama 324

Basit Yargılama Kavramı . 324

Basit Yargılamanın Şartları ve Basit Yargılama süreci . 326

Basit Yargılamanın Lehindeki ve Aleyhindeki Görüşler 337

Basit Yargılamanın İlke İle İlişkisi . 341

III. FARKLI MUHAKEME İŞLEMLERİ BAKIMINDAN İLKENİN

İNCELENMESİ  343

İstinabe 343

İstinabe Kavramı . 343

İstinabe ile Sanığın Sorgulanması 343

İstinabe ile Tanık ve Bilirkişinin Dinlenmesi 346

İstinabe ile Keşif Yapılması. 348

İstinabenin İlke İle İlişkisi . 348

Niyabet. 351

Niyabet Kavramı 351

Niyabet ile Tanık ve Bilirkişinin Dinlenmesi 351

Niyabet ile Keşif Yapılması . 352

Niyabetin İlke İle İlişkisi 352

SEGBİS 355

SEGBİS Kavramı. 355

SEGBİS’in Ceza Muhakemesinde Kullanımı. 356

İçindekiler 15

SEGBİS ile Şüpheli ve Sanığın Dinlenmesi 358

Yakalama Emrine İstinaden Yakalanan

Şüpheli/Sanığın Dinlenmesi. 358

Yurt İçinde Bulunan Sanığın Dinlenmesi 359

İfade ve Sorgu İşlemlerinin Kayda Alınması . 367

SEGBİS ile Dinlenen Şüpheli/Sanığın Müdafii

Yardımı Alması . 367

SEGBİS ile Tanık ve Bilirkişinin Dinlenmesi . 370

SEGBİS ile Tanık ve Bilirkişinin Dinlenebileceği

Haller  370

Tanık ve Bilirkişi Dinlenirken SEGBİS ile Kayıt

Alınabilecek Haller 371

SEGBİS’in Tanık ve Bilirkişinin Dinlenmesi

Sırasında Kullanılmasının Değerlendirilmesi. 372

SEGBİS’in İlke İle İlişkisi 374

İlkenin E-Duruşma Bakımından İncelenmesi 383

Yapay Zekâ. 385

Yapay Zekâ Kavramı 385

Yapay Zekânın Hukuki Statüsü. 386

Yapay Zekânın Cezai Sorumluluğu 389

Yapay Zekânın Hukuk Alanında Kullanımı 392

İlkenin Yapay Zekâ/Robot Hâkim Bakımından İncelenmesi 398

İlkenin İnternet Mahkemeleri Bakımından İncelenmesi 403

SONUÇ . 407

KAYNAKÇA. 421