İstinaf Sistemine Göre YazılmışMedeni Usul Hukuku Ders Kitabı
Prof. Dr. Baki KURU
Ağustos 2017 tarihinde, İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medenî Usul Hukuku Ders Kitabı isimli kitabımı yayımlamıştım ve bu kitabın, HMK’nda yapılan 7251 sayılı Kanun değişiklikleri işlenmiş en son baskısı (5. baskısı) Ocak 2021 tarihinde yapılmıştı. Medenî Usul Hukuku Ders Kitabımın önceki baskısı tükendiğinden, Kitabın yeni baskısını hazırlamak gereğini duymuş bulunmaktayım. Bu baskıda, bazı mevzuatta yapılan değişiklikler, kitabın ilgili yerlerine işlenmiş ve gerekli açıklamalar yapılmıştır. Kitapta, HMK’nda ve ilgili diğer mevzuatta yer alan parasal sınırlar ve tarifeler de güncellenmiştir. Diğer kitaplarımda olduğu gibi, bu kitabımda da, Yargıtay’ın son yıllardaki kararlarına yer verilmiştir. Kitabın kendi içinde önceki ve sonraki bölümlerine yapılan atıflar, paragraf (§) numarası ile yapılmıştır. Bu atıfların kolayca bulunabilmesi için, sayfaların üzerine paragraf (§) numaraları ve isimleri yazılmıştır. Atıf yapılan yerin, ilgili (atıf yapılan) paragrafın neresinde olduğunu kolayca bulabilmek için dipnot numaralarından yararlanılmıştır. Belli bir konu veya kavram hakkında Kitabın hangi sayfasında (veya sayfalarında) açıklama yapılmış olduğunu çabuk bir şekilde arayıp bulabilmek için, Kitabın sonuna ayrıntılı bir “kavramlara göre arama cetveli” konulmuştur.
Kitapta, kanun ismi (veya kısaltması) verilmeden, yalnız madde (m.) numarası ile anılan maddeler, Hukuk Muhakemeleri Kanununa (HMK’na) aittir.
ÖNSÖZ ................................................................................................................VII
KISALTMALAR CETVELİ ......................................................................................... IX
GİRİŞ ..................................................................................................................... 1
§ 1. MEDENÎ USUL HUKUKUNUN YARGI ÇEŞİTLERİ İÇİNDEKİ YERİ VE BÖLÜMLERİ.....1
A) Yargısal faaliyet (yargı) .......................................................................................1
B) Yargı yolları.........................................................................................................2
C) Medenî yargının diğer yargı çeşitlerinden farkı..................................................4
D) Yargı yolu itirazı ve uyuşmazlığı .........................................................................6
§ 2. ÇEKİŞMELİ YARGININ NİTELİĞİ VE ÖNEMİ....................................................... 7
§ 3. MEDENÎ USUL HUKUKUNUN KAYNAKLARI...................................................... 9
A) Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) ................................................................9
B) 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye (İstinaf)
Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkındaki Kanun (kısaca :
Mah.Teş.K.).......................................................................................................... 10
C) Diğer kanunlardaki usul hükümleri ................................................................. 10
F) Özel mahkemeler için konulmuş özel usul hükümleri ..................................... 10
G) Bölge Adliye ve Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet
Başsavcılıkları İdarî ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik
(Yönetmelik) ........................................................................................................ 11
H) Yargıtay kararları............................................................................................. 11
Birinci Bölüm
MAHKEMELER
§ 4. MAHKEMELER TEŞKİLÂTI ............................................................................. 12
A) Genel bilgi ....................................................................................................... 12
B) İlk derece hukuk mahkemeleri........................................................................ 12
C) Kontrol mahkemeleri ...................................................................................... 16
§ 5. MAHKEMELERDE ÇALIŞAN KİŞİLER.............................................................. 19
A) Hâkimler.......................................................................................................... 19
B) Adliye personeli............................................................................................... 24
§ 6. HÂKİMİN DAVAYA BAKMAKTAN YASAKLILIĞI VE REDDİ........................... 28
A) Hâkimin davaya bakmasının yasak olması ...................................................... 29
B) Hâkimin reddi .................................................................................................. 30
§ 7. MAHKEMELERİN ÇALIŞMASINA İLİŞKİN DIŞ ŞARTLAR ................................... 39
A) Mahkeme işlerinin görüldüğü yer................................................................... 39
B) Mahkeme işlerinin görüldüğü zaman.............................................................. 40
C) Mahkemelerde kullanılan dil (lisan) ................................................................ 41
D) Duruşma’nın aleniliği (aleniyet ilkesi) (m.28).................................................. 41
E) Duruşmanın düzeni ......................................................................................... 42
XIV İçindekiler
MAHKEMELERİN GÖREV ve YETKİSİ
§ 8. GÖREV.......................................................................................................... 44
A) Genel bilgi ....................................................................................................... 44
B) Görevli mahkemeler........................................................................................ 46
C) Görev kurallarının niteliği................................................................................ 54
D) Mahkemenin görevli olup olmadığının incelemesi ......................................... 55
E) Görevsizlik kararı ............................................................................................. 56
F) Görevsizlik kararı üzerine yapılacak işlemler................................................... 57
§ 9. YETKİ ............................................................................................................ 61
A) Genel bilgi ....................................................................................................... 61
B) Genel ve özel yetki kuralları ............................................................................ 62
C) Yetki sözleşmesi .............................................................................................. 71
D) Yetki itirazı ...................................................................................................... 74
E) Yetki itirazının reddi......................................................................................... 77
F) Yetkisizlik kararı ............................................................................................... 77
G) Yetkisizlik kararı üzerine yapılacak işlemler.................................................... 78
§ 10. YARGI YERİ BELİRLENMESİ .......................................................................... 83
A) Yargı yeri belirlenmesini gerektiren haller...................................................... 83
B) Yargı yeri belirlenmesi usulü ........................................................................... 85
§ 11. GENEL MAHKEMELER ARASINDA İŞBÖLÜMÜ.............................................. 85
A) Hukuk davalarında işbölümü........................................................................... 86
B) Ticari davalarda işbölümü ............................................................................... 86
C) Bir yerdeki birden fazla özel mahkeme arasındaki işbölümü ......................... 87
§ 12. GENEL MAHKEME - ÖZEL MAHKEME İLİŞKİSİ............................................. 87
A) Ayrı özel mahkeme bulunan yerler ................................................................. 87
B) Ayrı özel mahkeme bulunmayan yerler .......................................................... 87
§ 13. HUKUK MAHKEMELERİ İLE İDARE MAHKEMELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ
(YARGI YOLU)....................................................................................................... 88
A) Yargı yolu kavramı........................................................................................... 89
B) Yargı yolu (görev) itirazı................................................................................... 89
§ 14. YARGI YOLU (GÖREV) UYUŞMAZLIĞI (UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ)............ 91
A) Uyuşmazlık Mahkemesi .................................................................................. 92
B) Hukuk mahkemesi ile idare mahkemesi arasında yargı yolu (görev)
uyuşmazlığı .......................................................................................................... 92
C) Hüküm uyuşmazlığı ......................................................................................... 96
§ 15. İSTİNABE..................................................................................................... 97
A) Genel bilgi ....................................................................................................... 97
B) Türk mahkemeleri arasında hukuki yardım (istinabe)..................................... 97
C) Türk mahkemeleri ile yabancı mahkemeler arasında hukuki yardım (istinabe)99
İçindekiler XV
§ 16. MAHKEMELERE YARDIMCI ORGANLAR ....................................................100
A) Avukatlar....................................................................................................... 100
B) Savcılar .......................................................................................................... 102
C) Noterler......................................................................................................... 103
İkinci Bölüm
DAVA
§ 17. DAVA HAKKINDA GENEL BİLGİ ...................................................................104
§ 18. TARAFLAR..................................................................................................105
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 105
B) Taraf ehliyeti (yeteneği) ................................................................................ 106
C) Dava ehliyeti (m.51) ...................................................................................... 114
D) Dava takip yetkisi (m.53)............................................................................... 118
E) Taraf sıfatı (husumet) .................................................................................... 118
F) Tarafların değişmesi ...................................................................................... 119
§ 19. DAVAYA VEKÂLET (TARAFLARIN DAVADA TEMSİLİ)....................................120
A) Giriş............................................................................................................... 120
B) Davayı avukat aracılığı ile takip etmek zorunlu değildir................................ 121
C) Davada vekil olabilecek kişiler (davaya vekâlet ehliyeti)............................... 121
D) Davaya vekâlet ehliyeti olmayan kişilerin dava takip etmesi........................ 122
E) Vekâletin verilmesi (temsil yetkisi verilmesi) ................................................ 122
G) Vekâletnamenin mahkemeye verilmesi........................................................ 123
H) Davaya vekâletin kapsamı............................................................................. 124
J) Davanın birden fazla vekil ile takibi (m.75) .................................................... 126
K) Davaya vekâletin sona ermesi....................................................................... 126
L) Vekâleti sona erdirmeyen haller.................................................................... 128
M) Vekil ile takip edilen davalarda vekâlet verenin durumu............................. 128
N) Vekâlet ücreti................................................................................................ 129
§ 20. DAVA ŞARTLARI ........................................................................................129
A) Dava şartları kavramı .................................................................................... 130
B) Dava şartlarının çeşitleri................................................................................ 130
C) Dava şartlarının incelenmesi ......................................................................... 137
§ 21. DAVA ÇEŞİTLERİ ........................................................................................139
A) Mahkemeden istenen hukuki korunmaya göre dava çeşitleri ...................... 139
B) Talep sonucunun niceliğine göre dava çeşitleri ............................................ 147
§ 22. GENEL (YAZILI) YARGILAMA USULÜ .........................................................158
§ 23. DAVANIN AÇILMASI..................................................................................159
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 159
B) Davanın açılması (m.118 vd) ......................................................................... 160
XVI İçindekiler
C) Dava açılmasının sonuçları ............................................................................ 171
D) Dava dilekçesinde faiz istenmesi................................................................... 174
§ 24. DAVAYA CEVAP.........................................................................................175
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 175
B) Davalının cevapları (savunma biçimi)............................................................ 176
C) Cevap dilekçesi (m.126-131) ......................................................................... 180
D) Cevap süresi .................................................................................................. 185
E) Cevap dilekçesi verilmesinin sonuçları .......................................................... 186
F) Cevap süresi içinde cevap dilekçesi verilmemesinin sonuçları...................... 186
G) Cevap süresi geçtikten sonra cevap dilekçesi verilmesi................................ 188
H) Davalının davaya cevap vermemesi.............................................................. 188
I) Davaya cevap vermemiş olan davalının da
ön inceleme duruşmasına davet edilmesi gerekir............................................. 189
§ 25. CEVABA CEVAP DİLEKÇESİ VE İKİNCİ CEVAP DİLEKÇESİ..........................189
A) Cevaba cevap dilekçesi (m.136) .................................................................... 189
B) İkinci cevap dilekçesi (m.136)........................................................................ 198
C) Davalının ön inceleme duruşmasına kadar cevap dilekçesi vermemesi....... 208
§ 26. ÖN İNCELEME...........................................................................................209
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 209
B) Duruşmasız ön inceleme ............................................................................... 209
C) Ön inceleme duruşması................................................................................. 210
D) Hak düşürücü süre ve zamanaşımı hakkında karar verilmesi ....................... 212
Üçüncü Bölüm
§ 27. TAHKİKAT ..................................................................................................213
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 213
B) Tahkikatın yapılış biçimi (şekli)...................................................................... 215
C) Yargılamaya hâkim olan ilkeler (m.24-33)..................................................... 221
D) Tahkikatın yapılması (m.143 vd) ................................................................... 229
E) Tahkikat duruşmasının sonunda iki durumla karşılaşılır................................ 229
F) Toplu ticaret mahkemelerinde tahkikat........................................................ 231
§ 28. İSTİCVAP (TARAFIN SORGUYA ÇEKİLMESİ) .................................................233
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 233
B) İsticvabın konusu........................................................................................... 234
C) İsticvap kararı ................................................................................................ 235
D) Tarafın kendisi isticvap edilir (sorguya çekilir) .............................................. 235
E) İsticvap davetiyesi (m.171)............................................................................ 236
F) İsticvap usulü (isticvabın yapılması)............................................................... 236
İçindekiler XVII
Dördüncü Bölüm
DELİLLER (kanıtlar)
§ 29. DELİLLER HAKKINDA GENEL HÜKÜMLER .................................................238
A) İspat ve delil .................................................................................................. 238
B) Delilin (ispatın) konusu.................................................................................. 239
C) İspat yükü (HMK m.190 ; MK m.6) ................................................................ 240
D) Delillerin gösterilmesi ................................................................................... 247
E) Delillerin incelenmesi .................................................................................... 251
F) Hukuka aykırı olarak elde edilmiş olan deliller .............................................. 252
G) Delil çeşitleri.................................................................................................. 253
KESİN DELİLLER
§ 30. İKRAR.........................................................................................................254
A) İkrarın niteliği ve konusu............................................................................... 254
B) İkrarın yapılış biçimi....................................................................................... 255
C) İkrardan dönme............................................................................................. 256
D) İkrarın etkisi (hükmü).................................................................................... 256
E) İkrarın çeşitleri ve bölünmesi ........................................................................ 257
F) Mahkeme dışı ikrar........................................................................................ 259
§ 31. BELGE ........................................................................................................260
§ 32. SENET ........................................................................................................262
A) Kavram ve önemi .......................................................................................... 262
B) Senet çeşitleri................................................................................................ 264
C) Senetlerin mahkemeye verilmesi (ibrazı)...................................................... 271
D) Senetle ispat zorunluluğu (tanıkla ispat yasağı)............................................ 273
E) Güvenli elektronik imza................................................................................. 289
§ 33. TİCARİ DEFTERLERLE İSPAT.......................................................................290
A) Giriş............................................................................................................... 290
B) Ticari defterlerle ispat hakkında genel bilgi .................................................. 290
C) Ticari defterlerle ispat ................................................................................... 292
D) Ticari defterlerin sahibi aleyhine delil olması ............................................... 292
E) Ticari defterlerin sahibi lehine delil olması.................................................... 295
§ 34. YEMİN........................................................................................................297
A) Yemin teklifi (m.227)..................................................................................... 298
B) Kendisine yemin teklif edilen tarafın yemin için davet edilmesi ve buna karşı
davranışı ............................................................................................................ 300
C) Yemin taraflarca eda olunur.......................................................................... 303
D) Yemin hakkında usul hükümleri (m.233-238) ............................................... 303
XVIII İçindekiler
TAKDİRİ DELİLLER
§ 35. TANIK ........................................................................................................305
§ 36. BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ ...............................................................................313
A) Bilirkişi kavramı ve tanıklıktan farkı............................................................... 313
B) Bilirkişi incelemesini gerektiren haller .......................................................... 313
C) Bilirkişi incelemesine karar verilmesi ............................................................ 315
D) Bilirkişinin sır saklama yükümlülüğü ............................................................. 325
E) Bilirkişinin ceza sorumluluğu ......................................................................... 326
F) Bilirkişinin hukuki sorumluluğu...................................................................... 326
§ 37. UZMAN GÖRÜŞÜ .....................................................................................326
§ 38. KEŞİF..........................................................................................................328
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 328
B) Keşif kararı..................................................................................................... 328
C) Keşif giderleri................................................................................................. 329
D) Keşif yapılması............................................................................................... 329
E) Keşfe katlanma zorunluluğu (m.291)............................................................. 332
F) Soybağı tespiti için inceleme ......................................................................... 332
§ 39. DELİL SÖZLEŞMESİ.....................................................................................333
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 333
B) Delil sözleşmesinin çeşitleri........................................................................... 334
C) Delil sözleşmesinin şekli ................................................................................ 337
Beşinci Bölüm
YARGILAMA ve HÜKÜM
§ 40. TAHKİKATIN SONA ERMESİ, SÖZLÜ YARGILAMA VE HÜKMÜN
VERİLMESİ .................................................................................................340
§ 41. HÜKÜM (KARARLAR) .................................................................................347
A) Karar çeşitleri ................................................................................................ 347
B) Hüküm (m.294 vd)......................................................................................... 353
Altıncı Bölüm
DAVADAKİ ÖZEL DURUMLAR
§ 42. ÖN SORUN................................................................................................366
§ 43. BEKLETİCİ SORUN......................................................................................367
§ 44. DAVA ARKADAŞLIĞI..................................................................................368
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 368
B) Mecburî dava arkadaşlığı (m.59-60).............................................................. 369
C) İhtiyarî dava arkadaşlığı (m.57-58)................................................................ 376
§ 45. DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ VE AYRILMASI .............................................382
A) Davaların birleştirilmesi................................................................................ 382
B) Davaların ayrılması ........................................................................................ 386
İçindekiler XIX
§ 46. DAVAYA MÜDAHALE (KATILMA) ..............................................................388
A) Fer’î müdahale (m.66-69).............................................................................. 388
B) Asli müdahale (m.65) ................................................................................... 391
§ 47. DAVANIN İHBARI ......................................................................................393
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 393
B) Davanın ihbar edilebileceği üçüncü kişiler (m.61)......................................... 393
C) Davanın ihbarı usulü...................................................................................... 393
D) İhbarı alan üçüncü kişinin tutumu ................................................................ 395
E) Davanın ihbar edilmemesinin sonuçları ........................................................ 396
Yedinci Bölüm
DAVAYA SON VEREN TARAF İŞLEMLERİ
§ 48. DAVADAN FERAGAT .................................................................................397
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 397
B) Davadan feragat edebilecek kişi.................................................................... 398
C) Davadan feragatin zamanı............................................................................. 399
D) Davadan feragatin içeriği .............................................................................. 399
E) Feragatin yapılması (şekli) ............................................................................. 400
F) Davadan feragatin etkisi (sonucu)................................................................. 400
G) Her davadan feragat edilebilir ...................................................................... 402
H) Mahkeme dışında davadan feragat .............................................................. 403
J) Esas haktan feragat........................................................................................ 403
§ 49. DAVAYI KABUL..........................................................................................404
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 404
B) Davayı kabul edebilecek kişi.......................................................................... 405
C) Davayı kabul’ün zamanı................................................................................. 405
D) Davayı kabul’ün içeriği .................................................................................. 406
E) Kabul’ün yapılması (şekli) .............................................................................. 406
F) Davayı kabul’ün etkisi (sonucu)..................................................................... 407
G) Kabul ile davanın sona ermediği haller......................................................... 410
§ 50. SULH..........................................................................................................411
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 411
B) Sulh sözleşmesi yapabilecek kişiler ............................................................... 412
C) Sulh’un zamanı .............................................................................................. 412
D) Sulh’un içeriği................................................................................................ 413
E) Sulh’un yapılması........................................................................................... 413
F) Sulh’un etkisi (m.315).................................................................................... 414
G) Sulh ile davanın sona ermediği haller ........................................................... 417
H) Mahkeme dışı sulh ........................................................................................ 417
J) Avukatların taraflar arasında dava dışı bir uzlaşma sağlaması....................... 418
XX İçindekiler
§ 51. ARABULUCULUK ........................................................................................419
§ 52. DAVA KONUSUNUN DEVRİ.......................................................................422
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 422
B) Davalının dava konusunu devretmesi ........................................................... 424
C) Davacının dava konusunu devretmesi .......................................................... 427
§ 53. KARŞI DAVA..............................................................................................429
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 429
B) Karşı dava açılabilmesinin şartları (m.132).................................................... 430
C) Karşı davanın açılması ................................................................................... 433
D) Karşı davaya cevap........................................................................................ 434
E) Karşı davanın incelenmesi ............................................................................. 435
F) Karşı davada hüküm ...................................................................................... 436
§ 54. ISLAH.........................................................................................................437
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 437
B) Islah’ın yapılması ........................................................................................... 437
C) Islah’ın çeşitleri.............................................................................................. 438
D) Islah'ın etkisi (hükmü)................................................................................... 442
E) Islah’ın konusu............................................................................................... 444
§ 55. DAVANIN DURUŞMAYA GELMEYEN TARAFIN YOKLUĞUNDA
GÖRÜLMESİ .......................................................................................................447
§ 56. DAVA DOSYASININ İŞLEMDEN KALDIRILMASI ........................................448
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 448
B) Dosyanın işlemden kaldırılmasını gerektiren haller ...................................... 449
C) Dosyanın işlemden kaldırılması kararı........................................................... 450
D) Dosyanın işlemden kaldırılmasının sonuçları ................................................ 451
E) Davanın yenilenmesi ..................................................................................... 452
F) Dosyanın yeniden işlemden kaldırılması ....................................................... 454
G) Davanın açılmamış sayılması......................................................................... 454
H) Dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilemeyecek haller .................... 455
§ 57. TEMİNAT GÖSTERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ ....................................................456
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 456
B) Davacının teminat gösterme yükümlülüğü ................................................... 456
C) Davacının teminat gösterme yükümlülüğünün istisnaları............................. 459
D) Fer’î müdahilin teminat gösterme yükümlülüğü........................................... 459
E) Teminat gösterilmesi gereken diğer haller.................................................... 460
F) Diğer kanunlardaki teminat ile ilgili hükümler............................................... 460
§ 58. İLK İTİRAZLAR............................................................................................461
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 461
B) İlk itiraz halleri ............................................................................................... 461
C) İlk itirazların ileri sürülmesi ve incelenmesi (m.117)..................................... 461
D) İlk itirazın kabulüne karar verilmesi .............................................................. 462
İçindekiler XXI
Sekizinci Bölüm
GEÇİCİ HUKUKİ KORUMALAR
§ 59. İHTİYATİ TEDBİR........................................................................................463
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 463
B) İhtiyati tedbirin şartları ve halleri.................................................................. 463
C) İhtiyati tedbir talebi ve kararı........................................................................ 465
D) İhtiyati tedbir kararının uygulanması (m.393) .............................................. 467
E) İhtiyati tedbir kararından sonra dava açılması .............................................. 469
F) İhtiyati tedbirin kalkması (sona ermesi) ........................................................ 470
G) Haksız ihtiyati tedbirden dolayı tazminat davası .......................................... 472
H) İhtiyati tedbirin ihtiyati hacizden farkı .......................................................... 474
§ 60. DELİL TESPİTİ............................................................................................475
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 475
B) Delil tespiti için gerekli şartlar (m.400) ......................................................... 476
C) Delil tespiti usulü........................................................................................... 476
§ 61. DİĞER GEÇİCİ HUKUKİ KORUMALAR ..........................................................480
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 480
B) İhtiyati tedbir niteliğindeki geçici hukuki korumalar..................................... 482
C) Delil tespiti niteliğindeki geçici hukuki korumalar......................................... 484
Dokuzuncu Bölüm
KANUN YOLLARI
§ 62. KANUN YOLLARI HAKKINDA GENEL BİLGİ ..................................................484
A) Kanun yolu kavramı....................................................................................... 484
B) Kanun yolu çeşitleri ....................................................................................... 485
C) Kanun yollarına başvurmanın genel şartları.................................................. 486
D) Kanun yoluna başvuru işlemleri.................................................................... 488
§ 63. İSTİNAF ......................................................................................................488
A) Giriş............................................................................................................... 488
B) İstinaf yolu hakkında genel bilgi .................................................................... 489
C) İstinaf edilebilen kararlar .............................................................................. 490
D) İstinaf edilemeyen nihaî kararlar (istisnalar)................................................. 492
E) İstinaf sebepleri ............................................................................................. 493
F) İstinaf süresi................................................................................................... 494
G) İstinaf yoluna başvurulması .......................................................................... 496
H) İstinaf incelemesi .......................................................................................... 502
J) İstinaf mahkemesi kararı................................................................................ 508
§ 64. TEMYİZ ......................................................................................................511
A) Giriş............................................................................................................... 511
B) Temyiz yolu hakkında genel bilgi................................................................... 511
C) Temyiz edilebilen istinaf mahkemesi kararları (kural)................................... 512
XXII İçindekiler
D) Temyiz edilemeyen istinaf mahkemesi kararları (istisnalar)......................... 513
E) Temyiz (bozma) sebepleri (m.371)................................................................ 516
F) Temyiz süresi ................................................................................................. 521
G) Temyiz yoluna başvurulması......................................................................... 523
H) Temyiz incelemesi......................................................................................... 528
J) Yargıtay kararı ................................................................................................ 531
K) Bozma kararı (m.371) .................................................................................... 532
L) Onama (tasdik) kararı .................................................................................... 538
M) Düzelterek onama kararı (m.370/2-4) ......................................................... 539
P) Aleyhe bozma yasağı ..................................................................................... 539
R) Aleyhe hüküm verme yasağı (geniş anlamda aleyhe bozma yasağı)............ 540
S) Usule ilişkin kazanılmış hak (usulî müktesep hak) ........................................ 541
T) Kanun yararına temyiz (m.363) ..................................................................... 545
§ 65. İÇTİHATLARIN BİRLEŞTİRİLMESİ ................................................................547
A) Yargıtay dairelerinin ve HGK’nun içtihatlarının birleştirilmesi ...................... 547
B) İstinaf mahkemesi içtihatlarının birleştirilmesi ............................................. 552
Onuncu Bölüm
KESİN HÜKÜM
§ 66. ŞEKLÎ ANLAMDA KESİN HÜKÜM ..............................................................554
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 554
B) Şeklî anlamda kesinliğin meydana gelmesi ................................................... 554
C) Şeklî anlamda kesinliğin sonuçları................................................................. 555
D) Şeklî anlamda kesinliğin sona ermesi............................................................ 556
§ 67. MADDİ ANLAMDA KESİN HÜKÜM ...........................................................556
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 556
B) Maddî anlamda kesin hükmün şartları.......................................................... 557
C) Maddî anlamda kesin hükmün uygulama alanı............................................. 561
D) Maddî anlamda kesin hükmün etkileri.......................................................... 563
§ 68. HUKUK VE CEZA MAHKEMESİ KARARLARININ BİRBİRİNE ETKİSİ ...............567
A) Hukuk mahkemesi kararlarının ceza mahkemesine (davasına) etkisi ......... 567
B) Ceza mahkemesi kararlarının hukuk mahkemesine (davasına) etkisi ........... 568
§ 69. MADDÎ ANLAMDA KESİN HÜKMÜN SONA ERMESİ ...............................573
A) Yargılamanın iadesi (m.374 vd)..................................................................... 573
B) Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru ...................................................... 573
C) Değişiklik davası ............................................................................................ 573
Onbirinci Bölüm
§ 70. YARGILAMANIN İADESİ.............................................................................574
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 574
B) Yargılamanın iadesi sebepleri........................................................................ 575
C) Yargılamanın iadesini istemeye hakkı olanlar ............................................... 580
İçindekiler XXIII
D) Yargılamanın iadesini isteme süresi (m.377) ................................................ 582
E) Yargılamanın iadesi usulü.............................................................................. 582
§ 70/a. ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU....................................586
§ 70/b. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİNE BAŞVURULMASI.................588
Onikinci Bölüm
§ 71. HÜKMÜN TASHİHİ, TAVZİHİ VE TAMAMLANMASI .....................................589
A) Hükmün tashihi (düzeltilmesi) (m.304)......................................................... 589
B) Hükmün tavzihi (m.305-306)......................................................................... 590
C) Hükmün tamamlanması (m.305/A, m.306)................................................... 593
Onüçüncü Bölüm
ORTAK HÜKÜMLER
§ 72. YARGILAMA HARÇ VE GİDERLERİ ............................................................596
A) Yargılama harçları ......................................................................................... 596
B) Yargılama giderleri ........................................................................................ 599
C) Yargılama giderlerinden sorumluluk ............................................................. 601
D) Vekâlet ücreti (avukatlık ücreti).................................................................... 603
§ 73. ADLİ YARDIM ............................................................................................607
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 607
B) Adli yardım talep edebilecek kişiler .............................................................. 607
C) Adli yardımın şartları (m.334/1).................................................................... 608
D) Adli yardım talebi.......................................................................................... 608
E) Adli yardım talebinin incelenmesi ve kararı .................................................. 609
F) Adli yardım kararının sağladığı menfaatler (hususlar) (m.335) ..................... 610
G) Adli yardımla ertelenen yargılama giderlerinin tahsili.................................. 610
H) Avukatlık Kanununun adli yardıma ilişkin hükümleri .................................... 611
§ 74. SÜRELER ....................................................................................................612
A) Sürelerin çeşitleri .......................................................................................... 612
B) Sürelerin işlemeye başlaması ........................................................................ 614
C) Sürelerin hesaplanması ................................................................................. 615
§ 75. ESKİ HALE GETİRME .................................................................................616
A) Eski hale getirme şartları............................................................................... 617
B) Eski hale getirme usulü ................................................................................. 619
§ 76. ADLİ TATİL.................................................................................................620
A) Adli tatilde görülebilen davalar ve işler (adli tatile tâbi olmayan
davalar ve işler) ................................................................................................. 620
B) Adli tatilde bakılamayan davalar ve işler (adli tatile tâbi olan davalar ve
işler)................................................................................................................... 622
XXIV İçindekiler
§ 77. TEBLİGAT ..................................................................................................624
A) Önemi............................................................................................................ 624
B) Mevzuat......................................................................................................... 624
C) Tebligatın yapılması usulü ............................................................................. 625
D) Tebligat suçları .............................................................................................. 632
E) Davetiye......................................................................................................... 633
Ondördüncü Bölüm
ÖZEL YARGILAMA USULLERİ
§ 78. SERİ YARGILAMA USULÜ KALDIRILMIŞTIR .................................................633
§ 79. BASİT YARGILAMA USULÜ........................................................................634
A) Basit yargılama usulüne tâbi davalar ve işler (m.316)................................... 634
B) Yargılama usulü ............................................................................................. 636
Onbeşinci Bölüm
ÖZEL MAHKEMELER
§ 80. İŞ MAHKEMELERİ......................................................................................642
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 642
B) Zorunlu arabuluculuk .................................................................................... 643
C) Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurulması zorunluluğu.................................. 644
D) İş mahkemelerinin teşkilâtı ........................................................................... 644
E) İş mahkemelerinin görevi .............................................................................. 647
F) Yetkili iş mahkemesi ...................................................................................... 648
G) İş mahkemelerinde uygulanan yargılama usulü ........................................... 649
§ 81. KADASTRO MAHKEMELERİ .......................................................................651
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 651
B) Kadastro mahkemesinin teşkilâtı .................................................................. 651
C) Kadastro mahkemesinin görevleri................................................................. 651
D) Kadastro mahkemesinin yetkisi .................................................................... 653
E) Kadastro mahkemesinin davalara bakması ................................................... 653
F) Kadastro mahkemesinde uygulanan yargılama usulü ................................... 655
§ 82. TÜKETİCİ MAHKEMELERİ.........................................................................657
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 657
B) Zorunlu arabuluculuk (dava şartı olarak arabuluculuk)................................. 657
C) Görevli mahkeme .......................................................................................... 658
D) Tüketici davaları............................................................................................ 659
E) Tüketici davası açabilecek kişiler (davacılar) ................................................. 662
F) Tüketici mahkemesinin yetkisi....................................................................... 662
G) Yargılama usulü............................................................................................. 663
H) Tüketici hakem heyeti (THH)......................................................................... 663
İçindekiler XXV
§ 83. AİLE MAHKEMELERİ ..................................................................................664
§ 84. İCRA MAHKEMESİ ....................................................................................666
§ 85. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ .............................................668
Onaltıncı Bölüm
§ 86. HÂKİMLERİN (VE CUMHURİYET SAVCILARININ) YARGILAMA FAALİYETİNDEN
DOLAYI DEVLET’İN HUKUKİ SORUMLULUĞU ......................................................669
A) Hukuk hâkimlerinin yargılama faaliyetinden dolayı Devlet’in hukuki
sorumluluğu....................................................................................................... 669
B) Ceza hâkimlerinin yargılama faaliyetinden dolayı Devlet’in hukuki
sorumluluğu....................................................................................................... 673
C) Cumhuriyet savcılarının yargılama faaliyetinden dolayı Devlet’in hukuki
sorumluluğu....................................................................................................... 673
Onyedinci Bölüm
§ 87. ÇEKİŞMESİZ YARGI ...................................................................................674
A) Genel bilgi ..................................................................................................... 674
B) Çekişmesiz yargı işleri.................................................................................... 674
C) Çekişmesiz yargı işleri dava değildir .............................................................. 681
D) Bir çekişmesiz yargı işinin yargılama sırasında çekişmesiz yargıdan çıkıp
çekişmeli yargı alanına girmesi.......................................................................... 682
E) Çekişmesiz yargıda görevli mahkeme............................................................ 682
F) Çekişmesiz yargıda yetkili mahkeme ............................................................. 685
G) Çekişmesiz yargıda ilgililer kavramı vardır (taraf kavramı yoktur) .............. 686
H) Yargılama usulü............................................................................................. 687
Onsekizinci Bölüm
§ 88. TAHKİM .....................................................................................................694
A) Tahkim’in niteliği ve çeşitleri......................................................................... 694
B) Tahkim sözleşmesi (m.412) ........................................................................... 697
C) Hakem sözleşmesi ve hakemler .................................................................... 701
D) Tahkim usulü................................................................................................. 704
E) Hakem kararlarına karşı kanun yolları........................................................... 710
Ondokuzuncu Bölüm
§ 89. ANAYASAYA AYKIRILIK İTİRAZI ..................................................................712
§ 90. DAVA DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ ...........................................................................723
§ 91. CEVAP DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ ..........................................................................724
§ 92. GENEL (YAZILI) YARGILAMA USULÜNDE CEVABA CEVAP DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ.726
§ 93. İKİNCİ CEVAP DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ................................................................727
KAVRAMLARA GÖRE ARAMA CETVELİ................................................................729
