Bankacılar İçin İpotek Hukuku
Av. İbrahim Murat HAZNEDAR
Av. Özay Şule GÜRSES
Bu eser uzun yıllardan bu yana banka hukukçusu olarak görev yapan yazarlar tarafından bankacılık alanında sık karşılaşılan hukuki kavramlardan biri olan ipotek konusunda uygulamaya yönelik pratik çözümler sunmak amacıyla kaleme alınmıştır. Bankacılar için ipotek hukukunu 100 soruda ele alan bu kitap bankacıların vazgeçilmez bir el kitabı olacaktır.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ III
KISALTMALAR V
1. Anapara ipoteği – üst sınır ipoteği (maksimal ipotek) kavramları
neyi ifade eder? 1
2. Paraya çevirme kolaylığı bakımından hangi ipotek türü daha
elverişlidir? 2
3. İpotek resmi senedinde yer alan özel şartlar için de genel işlem
koşulu denetimi yapılabilir mi? 3
4. İpotek tesis edilecek taşınmaz borçluya ait olmak zorunda mıdır? 4
5. İpotekli taşınmazın paraya çevrilmesi neticesinde ipotek limiti
karşılanmadığında, ipotek veren üçüncü kişi bakiye kalan
kısımdan sorumlu tutulabilir mi? 5
6. Müşterek ipotek nedir? 5
7. Hisseli taşınmazın tamamı üzerinde ipotek tesis edildiğinde ortada
toplu ipoteğin bulunduğu söylenebilir mi? 7
8. Müşterek ipoteğin sonuçları nelerdir? 7
9. Toplu ipoteğe ilişkin koşullar sağlanmadan toplu ipotek tesis
edilirse ipoteğin akıbeti ne olacaktır? 9
10. Toplu ipoteğe konu taşınmazlardan biri borçtan şahsen sorumlu
olmayan üçüncü bir kişiye satılacak olursa, toplu ipoteğin
akıbeti ne olacaktır? 9
11. İştirak halinde malik bulunulan taşınmazlarda ipotek tesis
edilebilir mi? 10
12. Bankaya ödemede bulunan ipotek veren üçüncü kişi, bankanın
haklarına halef olur mu? 11
13. İpoteğin kurulması için mutlaka tapuda resmi senet
düzenlenmesi gerekir mi? 12
14. E-İpotek uygulaması nedir? 13
15. Serbest dereceden istifade hakkı ne demektir? 15
16. Yabancı para üzerinden ipotek tesis edilebilir mi? 16
17. Kredinin sonradan yabancı para ipoteğin para cinsine
dönüştürülerek yabancı para ipoteğinden yararlandırılması
mümkün müdür? 17
18. Alacak temlik edildiğinde veya halefiyet yoluyla kefile
geçtiğinde, yeni alacaklı alacağın güvencesini teşkil eden
yabancı para ipoteğinden yararlanabilir mi? 18
19. Süreli ipotek nedir? Sonuçları nelerdir? 19
20. İpotek belgesinde yazılı olan faiz oranı neyi ifade eder? 20
21. Kanuni ipotek ne demektir? 21
22. Aile konutu üzerinde ipotek tesis edilirken nelere dikkat
edilmesi gerekir? 23
23. Bankanın taşınmazın aile konutu olarak kullanıldığını
bilmemesinin bir önemi var mıdır? 24
24. Aile konutu niteliği taşıyan taşınmaz için hangi durumlarda eş
muvafakati almaya gerek yoktur? 25
25. İpoteğin tesisi sırasında eş muvafakati alınması ihmal edilirse,
bu eksiklik sonradan giderilebilir mi? 25
26. Aile konutu üzerinde ipotek tesis edilirken muvafakati
alınmayan eş sonradan vefat ederse veya boşanma gerçekleşirse
ipotek geçerli hale gelir mi? 26
27. Konut kredileri için tesis edilen ipoteklerde, satıcının eşinden
muvafakat alınması gerekir mi? 27
28. Eşlerin birlikte malik oldukları taşınmazlar üzerinde ipotek
tesisinde özel olarak dikkat edilmesi gereken bir husus var
mıdır? 28
29. Kat karşılığı inşaat sözleşmesiyle inşa edilen taşınmazlar
ipotek alınırken nelere dikkat edilmelidir? 29
30. Organize Sanayi Bölgelerindeki taşınmazlar ipotek alınırken
nelere dikkat edilmelidir? 30
31. Serbest Bölgedeki taşınmazlar ipotek alınırken nelere dikkat
edilmelidir? 31
32. Askeri yasak bölgede veya askeri güvenlik bölgesindeki
taşınmazlar üzerine ipotek tesis edilebilir mi? 33
33. Konut kredilerinin güvencesini teşkil etmek üzere tesis edilen
üst sınır ipotekleri ilgili kişinin diğer kredilerini de güvence
altına alır mı? 34
34. Kredi alacakları dışında, kambiyo senedinden, kefaletten,
sebepsiz zenginleşmeden, haksız fiilden kaynaklanan alacaklar
için üst sınır ipoteğine başvurmak mümkün müdür? 36
35. Hisseli taşınmaz üzerinde ipotek tesis edilirken özel olarak
dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir? 37
36. Tarım arazileri üzerinde ipotek tesis edilebilir mi? 39
37. Çocuklara ait taşınmazlar üzerinde ipotek tesis edilebilir mi? 39
38. İpotekli taşınmazın üçüncü kişiye devredilmesi halinde, ipotek
alacaklısının durumunda bir değişiklik meydana gelir mi? 40
39. İpotekli taşınmazın mülkiyeti alacağa mahsuben bankaya
devredilebilir mi? 41
40. Banka mülkiyeti kendisine devredilen taşınmaz üzerinde eski
malike vefa hakkı (geri alım hakkı) tanıyabilir mi? 42
41. Üst hakkı nedir? Üst hakkı üzerinde ipotek tesis edilebilir mi? 44
42. Üst hakkı sahibi, üst hakkı sözleşmesinden kaynaklanan
edimlerini yerine getirmez ise üst hakkı üzerine tesis edilmiş
olan ipoteğin akıbeti ne olur? 45
43. Konut kredisine konu olan ipoteklerde, ipotekli taşınmazın
üçüncü kişiye devri, müşterinin KKDF ve BSMV
sorumluluğunda nasıl bir değişiklik meydana getirir? 47
44. Teferruat (eklenti) niteliğindeki menkul mallar kendiliğinden
ipotek kapsamına dahil midir? Teferruat olarak tapuya tescili
gerekir mi? 48
45. Teferruat niteliğindeki menkul malların taşınmazdan
çıkartılmasının sonuçları nelerdir? 50
46. İpotekli taşınmazdaki teferruat niteliğindeki taşınırlar üzerinde
1447 sayılı Ticari İşletme Rehni Kanunu hükümlerine göre
rehin kurulmuş ise hangi alacaklı öncelikli olacaktır? 51
47. Teferruat niteliğindeki menkul malların taşınmazdan
çıkartıldığını öğrenen banka ne şekilde hareket etmelidir? 52
48. Teferruatlar için yedieminlik sözleşmesi düzenlenmesi gerekir mi? 54
49. İpotekli taşınmaz maliki, ipoteğin değerini düşürecek eylemlerde
bulunursa banka bu duruma müdahale edebilir mi? 55
50. İpoteğin fekki işlemi ne şekilde gerçekleştirilir? 57
51. İpotek alacaklısının kim olduğu tespit edilemiyorsa fek işlemi
ne şekilde gerçekleştirilecektir? 58
52. Maden ipoteği nedir? 58
53. Hava aracı ipoteği nasıl tesis edilir? 60
54. Gemi ipoteği nasıl tesis edilir? 60
55. Limit ipoteklerinde, ipotek veren üçüncü kişi müşteriye yeni
kredi açılmamasını, aksi takdirde bundan sorumlu olmayacağını
bankaya ihtar edebilir mi? 62
56. İpotek alacaklısı taşınmaza ilişkin sigorta tazminatı üzerinde
hak iddia edebilir mi? 65
57. İpotek alacaklısı ipotekli taşınmazın kira bedelleri üzerinde
hak iddia edebilir mi? 67
58. Tahsil edilen kira bedellerinin ipotek limitinden düşülmesi
gerekir mi? 70
59. Kiracı kira bedelini mal sahibine peşin olarak ödediğini ileri
sürebilir mi? 70
60. Arsa nitelikli taşınmaz üzerinde ipotek tesis edildikten sonra
taşınmazda kat mülkiyeti tesis edilirse ipoteğin akıbeti ne
olacaktır? 71
61. Limit ipoteklerinde borçlu malik ipotek limitini ödemek
suretiyle ipoteğin fekkini talep edebilir mi? 72
62. Limit ipoteklerinde, ipotek veren üçüncü kişi ipotek limitini
ödemek suretiyle ipoteğin kaldırılmasını talep edebilir mi? 73
63. Hacizli mallar üzerine ipotek tesis edilebilir mi? 75
64. Limit ipoteklerinde ipotek limiti belirlenirken nelere dikkat
etmek gerekir? 77
65. İpotek tesis işlemi harç ve vergiye tabi midir? 78
66. Yeni bir ipotek tesisi yerine, mevcut ipoteğin limitinin
artırılması mümkün müdür? 79
67. İpotek resmi senetlerinde yer alan kefalet beyanları geçerli midir? 79
68. Halka açık ve ortaklık payları borsada işlem görmekte olan
şirketler tarafından verilecek ipoteklerde özel olarak nelere
dikkat etmek gerekir? 80
69. Halka açık ancak ortaklık payları borsada işlem görmeyen
şirketler tarafından verilecek ipoteklerde özel olarak nelere
dikkat etmek gerekir? 81
70. Bir taşınmaz mutlaka kayıtlı olduğu tapu sicil müdürlüğünde
mi ipotek alınabilir? 82
71. İpotek tesis edilecek taşınmazın bir şirkete ait olması halinde,
şirketin ana sözleşmesinde şirketin faaliyet konuları arasında
özel bir düzenleme aramaya gerek var mıdır? 84
72. Şirkete ait taşınmazın ipotek alınması için ortaklar kurulu
kararı/yönetim kurulu kararına ihtiyaç var mıdır? 86
73. Hisse üzerine ipotek tesis edildiği durumlarda, hissedarlardan
biri ipotekli hisse için şufa (ön alım) hakkını kullanırsa ipoteğin
akıbeti ne olacaktır? 87
74. Vesayet altına alınmış kişilere ait taşınmazlar üzerine ipotek
tesis edilmesi mümkün müdür? 88
75. Banka alacağını üçüncü bir kişiye devrettiğinde tapuya herhangi
bir bildirim yapması gerekir mi? 89
76. Rehin Açığı belgesi nedir? 90
77. Rehin açığı belgesi ne işe yarar? 91
78. Vekil aracılığıyla tesis edilen ipoteklerde, işlemin dayanağı
olan vekaletnamenin sahte olduğu anlaşılırsa ipoteğin akıbeti
ne olur? 92
79. Garame ipoteği nedir? 94
80. Vekaleten tesis edilen ipoteklerde nelere dikkat edilmelidir? 94
81. İpotek tesis edilmesi düşünülen taşınmazda yer alan kira şerhi
ipoteğin teminat değerine etki eder mi? 97
82. İpoteğin tesisinde Türkiye’de bir adres gösterme
zorunluluğunun amacı nedir? 98
83. İpotekli taşınmazın mülkiyeti rızai yoldan yapılacak devir ile
bankaya geçerse ipotek sona erer mi? 99
84. İpotekli taşınmazın kamulaştırılması halinde ipoteğin akıbeti
ne olur? 100
85. Tasarrufun iptali davaları ipotek alacaklısı bankanın haklarını
etkiler mi? 101
86. İpotek borçlusu üçüncü kişiye de kredi kat ihtarı gönderilmesi
gerekir mi? 103
87. İpotek teminatı Karşılık Yönetmeliği çerçevesinde nasıl bir
etkiye sahiptir? 104
88. İpoteğin tesisinde banka ekspertiz incelemesini kimlere
yaptırabilir? 105
89. İpotek, gayrimenkul maliki ve/veya lehine ipotek verilen
firmanın kefalet borçlarının da güvencesini teşkil edebilir mi? 107
90. İpotekli taşınmaz bölünürse (ifraz edilirse) ipoteğin akıbeti
ne olur? 108
91. İpotekli taşınmaz bir şirkete ayni sermaye olarak konulabilir mi? 111
92. Dava yoluyla ipotek tutarının günün ekonomik koşullarına
uyarlanması talep edilebilir mi? 112
93. İntifa hakkı tesis edilmiş olan taşınmazlar üzerinde ipotek
tesis edilebilir mi? 113
94. Yavru şirketin ana şirket lehine ipotek vermesinde TTK
m. 202 nasıl bir yasak getirmektedir? 115
95. İpotekli taşınmaz bir başka taşınmaz ile birleşirse (tevhit)
ipoteğin akıbeti ne olur? 116
96. Mahkeme tarafından, taşınmazın malik adına olan tapu
kaydının iptaline karar verildiğinde ipoteğin akıbeti ne olur? 117
97. İpotekli taşınmazın işlenen bir suçtan dolayı müsaderesi
gerektiğinde ipoteğin akıbeti ne olacaktır? 119
98. Konut kredisiyle satın alınan taşınmazda alıcı ayıp nedeniyle
alım satım akdinden dönerse ipoteğin akıbeti ne olacaktır? 120
99. İpotek verme taahhüdü geçerli midir? Hukuki sonuçları nelerdir? 123
100. İpotek veren, ipotekli taşınmazın haline münasip evi olduğunu
ileri sürerek cebri icra yoluyla satışa engel olabilir mi? 124
TEMEL KAYNAKÇA 127
KAVRAM ARAMA CETVELİ 131
YAZARLARIN ÖNCEKİ ÇALIŞMALARI 133