Basın İş Kanunu'nda İşverenin Ücret Ödeme Borcu
BASIN İŞ KANUNUNDA İŞVERENİN ÜCRET ÖDEME BORCU
Av. Meryem İSKENDER DEMİRCİ
KISALTMALAR .. III
İÇİNDEKİLER .. V
GİRİŞ . XI
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK ÜCRET
1.1 ÜCRETİN TANIMI VE NİTELİĞİ . 1
1.2. ÜCRETİN UNSURLARI . 2
1.2.1 İş Karşılığı Ödenme . 2
1.2.2 İşveren veya Üçüncü Kişilerce Ödenme . 3
1.2.3 Para veya Parasal Değeri Olan Bir Menfaatle Ödenme . 4
1.2.4 Dönemsel Olma . 7
1.2.5 Kanuna ve Ahlaka Aykırı Olmama . 7
1.3.ÜCRET TÜRLERİ . 8
1.3.1. Normal Çalışma Karşılığı Ücret 8
1.3.1.1 Normal Çalışma Karşılığı Ücret 8
1.3.1.2. Geniş Anlamda Ücret 8
1.3.2 Çalışma Karşılığı Olmayan Ücret 10
1.4.ÜCRETİN BELİRLENMESİ . 10
1.4.1 Genel Olarak Ücretin Belirlenmesi 10
1.4.2 Asgari Ücret 13
1.4.3 Sözleşme Dışı İşlerde Ek Ücret 13
1.4.4 Gazetecinin Terfi Hakkı ve Ücrete Etkisi 14
1.4.5 İkramiye . 15
1.5 ÜCRETİN ÖDENMESİ . 16
1.5.1 Ücretin Ödeneceği Kişi 16
1.5.2 Ücretin Ödenme Zamanı 17
1.5.2.1 Ücretin Peşin Ödenmesi 17
1.5.2.2 Ücretin Ödeme Süresi 18
1.5.3 Ücretin Avans Olarak Ödenmesi 20
1.5.4 Ücretin Ödenme Yeri 21
1.5.5 Zamanaşımı 22
1.6 ÜCRETİN KORUNMASI . 22
1.6.1 Ücretin Saklı Kısmı 22
1.6.2 Ücretin Takas Edilmemesi 23
1.6.3 İşçi Ücretin Bazı Durumlarda İmtiyazlı Alacak Olması 24
1.6.4 İşverenin Aczi Halinde İşçinin Ücreti İçin Teminat Talep Edebilmesi 24
1.6.5 İşverenin Ödeme Aczine Düşmesinde Ücretlerin Korunması 24
1.6.6 İşverenin Temerrüdü Halinde Ücret Ödenmesi 25
1.6.7 İşçinin Hapis Hakkı 25
1.6.8 Ücret Kesme Cezası 25
1.6.9 Kazançların Azaltılamayacağı 26
1.6.10 Peşin Alınan Ücretin İade Edilmemesi 27
İKİNCİ BÖLÜM
BASIN İŞ KANUNU’NA GÖRE ÇALIŞMA
KARŞILIĞI OLMAYAN ÜCRET
2.1 ASKERLİKTE ÜCRET .. 30
2.1.1 Talim veya Manevra Dolayısıyla Silah Altına Alınma Hali 31
2.1.2 Kısmi veya Umumi Seferberlik Nedeniyle Silah Altına Alınma . 32
2.1.3 Muvazzaf Askerlik Nedeniyle Silah Altına Alınma . 32
2.2 GEBELİKTE ÜCRET .. 33
2.3 MAHKUMİYET VE YAYIN TATİLİ HALİNDE ÜCRET .. 34
2.3.1 Gazetecinin Yayın Sebebiyle Hürriyetinin Sınırlandırılması Halinde Ücret 34
2.3.2 Yayın Tatili Halinde Ücret 36
2.4 HASTALIK HALİNDE ÜCRET .. 37
2.5 İŞ SÖZLEŞMESİNİN SÜRESİNDEN ÖNCE SONA ERMESİ HALİNDE ÜCRET 38
2.6 GAZETENİN ÇIKMADIĞI BAYRAM GÜNLERİNDE ÜCRET .. 39
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÇALIŞMA SÜRELERİNE İLİŞKİN ÜCRETLER İLE
TATİL VE İZİN ÜCRETLERİ
3.1 GENEL OLARAK İŞ SÜRELERİ, FAZLA ÇALIŞMA VE ÜCRETİ . 40
3.1.1 Genel Olarak İş Süreleri 40
3.1.1.1 Günlük İş Süresi 40
3.1.1.2 Haftalık İş Süresi 40
3.1.1.3 Ara Dinlenmesi 41
3.1.2 Fazla Çalışma . 42
3.1.2.1 Günlük Fazla Çalışma . 43
3.1.2.2 Hafta Tatilinde Yapılan Fazla Çalışma . 44
3.1.2.3 Ulusal Bayram ve Genel Tatillerde Fazla Çalışma . 44
3.1.3 Fazla Çalışma Ücreti 44
3.1.3.1 Fazla Çalışmanın İspatı 44
3.1.3.2 Fazla Çalışma Ücretinin Hesabı 45
3.1.3.3 Fazla Çalışma Ücretinin Ödenmesi 47
3.2 TATİL VE İZİN ÜCRETİ . 48
3.2.1 Hafta Tatili 48
3.2.2 Bayram Tatili ve Genel Tatiller 49
3.2.3 Yıllık Ücretli İzin . 49
3.2.3.1 Yıllık İzne Hak Kazanma Koşulları 50
3.2.3.1.1 Günlük Bir Mevkutede Çalışan Gazeteci Bakımından . 50
3.2.3.1.2 Günlük Olmayan Bir Mevkutede Çalışan Gazeteci Bakımından . 51
3.2.3.2 Yıllık İzin Süresi 51
3.2.3.2.1 Günlük Bir Mevkutede Çalışan Gazeteci Bakımından . 52
3.2.3.2.2 Günlük Olmayan Bir Mevkutede Çalışan Gazeteci Bakımından . 53
3.2.3.3 Yıllık Ücretli İznin Kullanılması 53
3.2.3.4 Yıllık İzin Ücreti 54
3.2.3.5 Yıllık İzin Ücretinde Zamanaşımı ve Faiz . 56
3.2.4 Olağanüstü Ücretli İzin . 56
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
BASIN İŞ KANUNU’NA GÖRE ÜCRETİN ZAMANINDA ÖDENMEMESİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI
4.1 ÜCRETİN ZAMANINDA ÖDENMEMESİNİN YAPTIRIMI . 58
4.1.1 Ücretin Ödenmesinde Gecikme Halinde Her Gün İçin Yüzde Beş Fazlasıyla Ödeme 58
4.1.1.1 Ücret Ödemesinde Gecikme Halinde Her Gün İçin Yüzde Beş Fazlasıyla Ödeme Kuralı ve Kapsamı 58
4.1.1.2 Yasada Belirlenen Yüzde Beş Fazlasıyla Ödeme Kuralının Niteliği 59
4.1.1.2.1 Faiz Olup Olmadığı 59
4.1.1.2.2 Cezai Şart Olup Olmadığı 60
4.1.1.2.3 Tazminat Olup Olmadığı 61
4.1.1.2.4 Yargıtay Görüşü ve Uygulama . 61
4.1.1.3 Yüzde Beş Fazlasıyla Ödemede İndirim ... 65
4.1.1.3.1 Genel Olarak . 65
4.1.1.3.2 Yüzde Beş Fazlasıyla Ödemede İndirim Uygulaması Hakkındaki Doktrin Görüşleri 66
4.1.1.3.3 Yüzde Beş Fazlasıyla Ödemede İndirim Uygulaması Hakkındaki Görüşümüz 68
4.1.1.4 Ücrete ve Yüzde Beş Fazlasıyla Ödemeye Ayrıca Gecikme Faizi Uygulanıp Uygulanamayacağı Sorunu 72
4.1.1.5 Yüzde Beş Fazlasıyla Ödeme Kuralının Anayasaya Uygunluğu Sorunu . 73
4.1.1.5.1 Anayasaya Aykırılık İddiası 73
4.1.1.5.2 Anayasaya Mahkemesi Kararı 75
4.1.1.5.3 Doktrin Görüşleri 81
4.1.2 İdari Para Cezası 85
4.2 ÜCRET ÖDENMEMESİ HALİNDE GAZETECİNİN İŞ GÖRME BORCUNDAN KAÇINIP KAÇINAMAYACAĞI SORUNU .. 85
4.3 ÜCRET ÖDENMEMESİNİN GAZETECİYE İŞ SÖZLEŞMESİNİ FESİH HAKKI VERİP VERMEYECEĞİ SORUNU .. 86
4.3.1 Yargıtay’ın Konu ile İlgili Önceki Kararı 86
4.3.2 Doktrin Görüşleri 89
4.3.3 Yargıtay’ın Konu ile İlgili Sonraki Kararı 89
BEŞİNCİ BÖLÜM
İŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNDE
ÖDENECEK TAZMİNATLARIN HESABINDA DİKKATE
ALINACAK ÜCRET
5.1 İHBAR TAZMİNATI . 90
5.1.1Genel Olarak . 90
5.1.2 İhbar Tazminatının Koşulları 90
5.1.3 İhbar Süreleri 91
5.1.4 İhbar Tazminatının Hesabında Dikkate Alınacak Ücret 91
5.1.5 İhbar Tazminatının Ödenmesi 91
5.2 KIDEM TAZMİNATI . 92
5.2.1 Genel Olarak . 92
5.2.2 Kıdem Tazminatının Koşulları 92
5.2.3 Kıdem Tazminatının Hesabında Dikkate Alınacak Ücret 93
5.2.4 Kıdem Tazminatının Ödenmesi 94
5.3 ÖLÜM TAZMİNATI . 94
5.3.1 Genel Olarak . 94
5.3.2 Ölüm Tazminatının Hesabında Dikkate Alınacak Ücret 95
5.4 İŞ GÜVENCESİ TAZMİNATI . 96
5.4.1 Genel Olarak . 96
5.4.2 Gazeteciler İçin İş Güvencesi Hükümlerinin Uygulanma Koşulları 97
5.4.3 Fesih Bildirimi ve Fesih Bildirimine İtiraz Usulü . 98
5.4.4 Feshin Geçersizliği ve İşe İade Kararı 98
5.4.4.1 İşverenin Gazeteciyi İşe Başlatmaması Halinde İş Güvencesi Tazminatı ve Boşta Geçen Süreye İlişkin Ücretin Ödenmesi 99
5.4.4.2 İşverenin Gazeteciyi İşe Başlatması Halinde Ödenecek Ücret 100
SONUÇ .. 101
KAYNAKÇA .. 104
