Birer Fintech Oluşumu Olarak Türkiye'de Ödeme Sistemleri ile Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları ve Bir Denetim Modeli Önerisi
ÖNSÖZ
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR 11
ŞEKİL LİSTESİ 13
TABLO LİSTESİ 15
RESUME 17
ABSTRACT 23
ÖZET 29
GİRİŞ 35
BİRİNCİ BÖLÜM
KAVRAMSAL ÇERÇEVE: FINTECH VE ÖDEME
11 FinTech Kavramı 41
111 FinTech 10 Dönemi 42
112 FinTech 20 Dönemi 42
113 FinTech 30 Dönemi 43
12 Ödeme (Payment) Kavramı 46
121 Ödeme Araçları (Payment Instruments) 46
122 Ödeme Hizmetleri (Payment Services) 48
123 Ödeme Sistemleri (Payment Systems) 50
İKİNCİ BÖLÜM
BİRER FİNTECH OLUŞUMU OLARAK TÜRKİYE’DE
ÖDEME SİSTEMLERİ İLE ÖDEME VE ELEKTRONİK PARA
KURULUŞLARI
21 Ödeme Alanına İlişkin Genel Hukuksal Çerçeve 55
22 6493 sayılı Kanun Kapsamında İş Modellerinin Değerlendirmesi 58
221 Türkiye’de Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri 58
2211 TCMB Ödeme Sistemleri 62
2212 BKM - Yurtiçi Takas ve Hesaplaşma Sistemi 66
8 İçindekiler
2213 Takasbank-Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri70
2214 MKK-Merkezi Kaydi Sistem 73
2215 Garanti Ödeme Sistemleri AŞ- Takasnet Sistemi76
2216 Paycore Ödeme Hizmetleri Takas ve Mutabakat
Sistemleri AŞ- Paycore Takas Sistemi78
2217 Bileşim Finansal Teknolojiler ve Ödeme Sistemleri
AŞ-Takas Hesaplaşma Sistemi80
2218 CPMI Üyesi Ülkeler İtibarıyla Ödeme Sistemlerine
İlişkin Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme 80
222 Türkiye’de Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları 86
2221 Ödeme Hizmeti, Ödeme Kuruluşları ve İş Modelleri87
22211 Ödeme Hesabının İşletilmesi90
22212 Sanal POS90
22213 Ödeme Aracı İhraç ve Kabulü 92
22214 Para Havalesi 93
22215 Mobil Ödeme95
22216 Fatura Ödemeleri 96
22217 Açık Bankacılık 97
2222 Elektronik Para İhracı ve Elektronik Para Kuruluşları102
2223 CPMI Üyesi Ülkeler İtibarıyla Ödeme Hizmetlerinin
Karşılaştırılması 106
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÖDEME SİSTEMLERİ İLE ÖDEME VE ELEKTRONİK PARA
KURULUŞLARININ DENETİMİ
31 Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemlerinin Gözetim ve
Denetim Faaliyetlerine İlişkin Yaklaşımlar 111
311 Sistemik Önemli Ödeme Sistemleri İçin Temel İlkeler112
312 Finansal Piyasa Altyapılarına İlişkin Prensipler 114
313 Avrupa Birliği Uygulamaları116
314 Diğer Ülke Uygulamaları 117
32 Türkiye’de Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemlerinin Gözetim
ve Denetimi118
33 Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Faaliyetlerinin Gözetim ve
Denetim Faaliyetlerine İlişkin Yaklaşımlar 125
34 Türkiye’de Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Faaliyetlerinin
Gözetim ve Denetimi 126
İçindekiler 9
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
REGTECH VE SUPTECH KAVRAMLARI ÇERÇEVESİNDE
TÜRKİYE’DE ÖDEME VE ELEKTRONİK PARA KURULUŞLARININ
DENETİMİ İÇİN MODEL ÖNERİSİ
41 Denetim Modelinin Kavramsal Çerçevesi 130
411 RegTech Kavramı 131
4111 RegTech 10 133
4112 RegTech 20 133
4113 RegTech 30 134
412 SupTech Kavramı 134
42 Denetim Modelinin Amacı 136
43 Denetim Modeli Kapsamında Risk Değerlendirmesi 138
431 Denetimin Kapsamı 138
432 Rekabetin Yönetimi 139
433 Veri Güvenliği ve Mahremiyeti 139
434 İnsan Kaynağı ve Teknolojik Altyapı 140
435 Siber Güvenlik 140
436 Yönetişim 141
44 Denetim Modeli Önerisi 142
441 Finansal Düzenleyicilerin Mevcut Organizasyonel Modellerinin
Karşılaştırılması 142
442 Öz Denetim Modeli Organizasyonu 145
443 Öz Denetim Modeli Örneği: FINRA 147
444 Türkiye’de Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının Denetimi
İçin Öz Denetim Modeli Önerisi 149
445 Modelin Uygulanmasındaki Güçlükler 154
SONUÇ 155
KAYNAKÇA 163
EKLER 175
Ek-1 175
Ek-2 177